Parket bij de Hoge Raad, 02-04-2014, ECLI:NL:PHR:2014:356, 13/03007

Belanghebbende, ondernemer in de zin van artikel 7, lid 1, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet), exploiteert [A], een multifunctioneel gebouwencomplex bestaande uit een stadion met daarbij behorende voorzieningen (hierna: [A]). In [A] is ook een museum gehuisvest over de geschiedenis van de voetbalclub [B] (hierna: het museum).

Het stadion wordt verhuurd aan derden voor het houden van sportwedstrijden en voor optredens van uitvoerende kunstenaars. Wanneer er geen andere evenementen plaatsvinden, verzorgt belanghebbende tegen vergoeding begeleide tours door [A].

Tijdens deze tours voert een gids de deelnemers langs de tribune, het voetbalveld, de perskamer en de controlekamer, en vertelt hij diverse wetenswaardigheden over de voetbalclub, het stadion en de popconcerten. Er zijn diverse tourvarianten, waarvan sommige actieve deelname van de participanten vereisen (een estafette, spijkerslaan, een toggle-afdaling). Afhankelijk van het soort tour duurt de rondleiding één tot twee uur. Na afloop van de rondleiding kunnen de deelnemers zonder gids onbeperkt het [B]‑museum bezoeken. Het museum was in de onderhavige tijdvakken niet te bezoeken zonder deelname aan een tour. Bezoekers betalen één bedrag. Voor dat bedrag nemen zij deel aan de (gekozen) tour en hebben zij (onbeperkt) toegang tot het museum.

Belanghebbende heeft ter zake van de tours omzetbelasting voldaan naar het verlaagde tarief. Ten onrechte, meent de Inspecteur². Hij heeft zich op het standpunt gesteld dat het algemene tarief van toepassing is en heeft de zijns inziens te weinig voldane omzetbelasting van belanghebbende nageheven bij twee afzonderlijke naheffingsaanslagen.³

Na daartegen door belanghebbende gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur de naheffingsaanslagen verminderd. Bij deze uitspraken op bezwaar zijn ook de – gelijktijdig met de naheffingsaanslagen genomen – boetebeschikkingen verminderd.

Belanghebbende is tegen de uitspraken op bezwaar in beroep gekomen bij de Rechtbank Haarlem (hierna: de Rechtbank). In geschil is, voor zover nog van belang, het op de tours toe te passen omzetbelastingtarief. De Rechtbank heeft geoordeeld dat de tours als één dienst moeten worden beschouwd, waarvan de rondleiding het overheersende element vormt en het museumbezoek een bijkomend element is, en heeft vervolgens omtrent de vraag of het verlaagde tarief voor musea van toepassing is op de tours, het volgende overwogen:

Eiseres [belanghebbende] stelt dat de tours aan het verlaagde tarief zijn onderworpen omdat deze primair dienen te worden beschouwd als het verlenen van toegang tot een openbaar museum als bedoeld in post b.14, onderdeel c, van tabel I bij de Wet OB. De rechtbank verwerpt deze stelling van eiseres, omdat het stadion niet als een openbaar museum kan worden beschouwd. In het besluit van 27 september 2007, nr. CPP2007/536M, Stcrt. 2007,195 is het begrip 'openbare musea of verzamelingen' als volgt omschreven: instellingen die zich ten doel stellen goederen van historisch, cultureel, wetenschappelijk en/of maatschappelijk belang te verzamelen, te bewaren, eventueel wetenschappelijk te onderzoeken en (ten minste een deel van) deze goederen ten toon te stellen voor het publiek voor doeleinden van studie, educatie en recreatie. Deze omschrijving zal door de rechtbank worden gevolgd. Eiseres kan niet als een dergelijke instelling worden beschouwd nu zij zich niet ten doel heeft gesteld het stadion primair als museum te exploiteren en uit de feiten en omstandigheden niet blijkt dat het stadion een plaats is waar goederen van historisch, cultureel, wetenschappelijk en/of maatschappelijk belang worden verzameld, bewaard, eventueel wetenschappelijk onderzocht en tentoongesteld. Niet het bewaren, verzamelen en tentoonstellen, maar het gebruiken van het stadion en de zich daarin bevindende goederen staat voorop.

Ook het verlaagde tarief voor het verlenen van toegang tot – kort gezegd –voorzieningen voor vermaak en dagrecreatie achtte de Rechtbank niet van toepassing. De Rechtbank heeft bij uitspraak van 23 december 2008, nrs. AWB 08/1388 en AWB 08/1389, niet gepubliceerd, het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard voor zover dit de (toepassing van het verlaagde tarief op de) tours betrof.⁴

Belanghebbende heeft hoger beroep ingesteld bij Hof Amsterdam.

Hof Amsterdam heeft bij uitspraak van 16 december 2010, nrs. P09/00040 en P09/00041, ECLI:NL:GHAMS:2010:BO7291, NTFR 2011, 32, belanghebbendes hoger beroep gegrond verklaard en geoordeeld dat [A] kan worden aangemerkt als een primair voor vermaak en dagrecreatie ingerichte voorziening, en dat belanghebbende daarom terecht het verlaagde tarief op de tours heeft toegepast. Over de vraag of [A] als museum kan worden aangemerkt, heeft Hof Amsterdam zich niet uitgelaten.

De Hoge Raad heeft bij het arrest van 10 augustus 2012, het cassatieberoep van de Staatssecretaris gegrond verklaard en de zaak verwezen naar Hof Den Haag (hierna: het Hof) voor de onbehandeld gebleven stellingen.

Bij uitspraak van 3 mei 2013, nrs. BK-12/00688 en BK-12/00689, ECLI:NL:GHDHA:2013:1482, NTFR 2013, 1865 m.nt. Verweij, heeft het Hof de naheffingsaanslagen verminderd wat betreft de daarin opgenomen correcties met betrekking tot de tours. De boetebeschikkingen heeft het Hof vernietigd.