Parket bij de Hoge Raad, 14-08-2018, ECLI:NL:PHR:2018:845, 18/00436, 18/00437

De Inspecteur heeft de union des caisses de Maladie Luxembourg de volgende vragen gesteld over de door die autoriteit aan de belanghebbende afgegeven E101-verklaring:

“1. Ist diese E-101 ausgestelt?

De antwoorden luidden als volgt (vertaling uit het Duits door een beëdigd vertaler):

“In antwoord op uw vraag bevestigen wij dat het aan ons toegestuurde verzekeringsbewijs (...) door onze administratie-afdeling (...) is afgegeven. Dit kon echter alleen worden vastgesteld op grond van de bij ons ingediende aanvragen. (...). De bewijzen zelf zijn niet bij ons opgeslagen omdat deze niet gebaseerd waren op artikel 13 t/m 17 van EU-Verordening 1408/71. Op deze bewijzen stond inderdaad geen artikel van de genoemde Verordening vermeld, waardoor dit ook niet als bindend beschouwd kon worden, wat betreft het bepalen van de toe te passen rechtsvoorschriften. Met het oog op het feit dat de onderhavige verzekeringsbewijzen op geen van de op het formulier E101 vermelde artikelen berust, zijn wij van mening dat deze niet als een beslissing van een Luxemburgse overheidsinstantie beschouwd kunnen worden. Er was derhalve nooit sprake van geldigheid betreffende het bepalen van de toe te passen rechtsvoorschriften en uitsluitend het Verdrag betreffende de sociale zekerheid van Rijnvarenden van 30 november 1979 was op dat moment doorslaggevend.

Achtergrond:

Toentertijd kregen wij van verschillende exploitanten van rijnschepen te horen dat hun schepen bij controles van buitenlandse (Duitse, Belgische en Nederlandse) autoriteiten werden stilgelegd omdat deze zich er niet toe beperkten om te controleren in welk land de onderneming gevestigd was die het schip conform de Rijnvaartverklaring exploiteert om de toe te passen rechtsvoorschriften te bepalen. Volgens verklaringen van de exploitanten van de schepen werd hun een bewijs gevraagd dat de bemanningsleden voor een sociale verzekering waren aangemeld om eventueel zwartwerken tegen te gaan. Aangezien het Verdrag betreffende de sociale zekerheid van Rijnvarenden echter niet in een dergelijk bewijs voorziet en er ook geen ander internationaal formulier, behalve nu juist het formulier E101, beschikbaar was, gebruikte onze administratie dit laatste formulier om aanmelding bij onze verzekeringsinstellingen te bevestigen zonder zich hierbij echter over de rechtmatigheid van deze verzekering uit te spreken.”

De Inspecteur heeft op 17 november 2011 ook [C] om informatie verzocht. [C] heeft bij brief van 15 december 2011 als volgt geantwoord (‘[C]’ staat voor [C]):

“1. Who has decision making responsibility and has end responsibility with respect to following activities, [C] or [B] SARL?

In geschil is in welk land de belanghebbende is verzekerd voor de sociale verzekeringen in 2006 en in 2007 t/m 14 november, in Luxemburg of in Nederland.

De Rechtbank Zeeland-West-Brabant ¹

De Rechtbank heeft in het geschil over 2006 geoordeeld dat aan de E101-verklaring geen betekenis toekomt. Zij achtte niet aannemelijk dat [B] de scheepsexploitant was:

“4.7. Gelet op het voorgaande oordeel, is belanghebbende rijnvarende in de zin van het in 4.4 genoemde artikel, zodat de sociale verzekeringsplicht op grond van het Rijnvarendenverdrag moet worden beoordeeld. Ingevolge artikel 7, eerste lid, onderdeel a, van de Verordening blijft immers het Rijnvarendenverdrag in zo’n geval van toepassing. In het onderhavige geval kan daarom geen betekenis worden toegekend aan de afgegeven E-l01-verklaring. Aan de E-101-verklaring die op grond van de Verordening aan belanghebbende is afgegeven, valt daardoor evenmin het vertrouwen te ontlenen dat sprake is van verzekeringsplicht in Luxemburg.

De beslissingen van het HvJ EG in de zaken Fitzwilliam Executive Search (HvJ EG van 10 februari 2000, zaak C-202/97, gepubliceerd in onder meer AB 2000, 328) en Bank e.a. (HvJ EG van 30 maart 2000, zaak C-178/97, gepubliceerd in onder meer AB 2000, 329) brengen daarin geen verandering. In die zaken stond immers, in afwijking van het onderhavige geval, vast dat de verzekeringsplicht moest worden bepaald op basis van de Verordening zonder toepassing van het Rijnvarendenverdrag. Het onderhavige geval is dan ook niet vergelijkbaar (…). Anders dan belanghebbende ziet de rechtbank dan ook geen aanleiding om met betrekking tot het passeren van de E-101- verklaring een prejudiciële vraag aan het HvJ EG te stellen.

(…).

“4.13. De Rijnvarendenverklaring die op het onderhavige jaar van toepassing is vermeldt enkel [C] als eigenaar en vermeldt geen exploitant. Nu belanghebbende zich op het standpunt stelt dat [B] exploitant is en de inspecteur dat betwist, draagt belanghebbende daarvan de bewijslast.

De Rechtbank heeft op de belanghebbende de last gelegd te bewijzen dat de Nederlandse Rijnvaartverklaring van 2004 onjuist is en geoordeeld dat hij daaraan niet heeft voldaan. Zij is in haar uitspraak over 2007 niet ingegaan op de Luxemburgse E101-verklaring:

“2.14. Belanghebbende heeft gesteld dat uit het op 25 augustus 2006 afgegeven “Certificat d’Exploitant” en de op 14 november 2007 nieuw afgegeven Rijnvaartverklaring moet worden afgeleid dat [B] ook in de onderhavige periode de exploitant was van het binnenvaartschip. Naar het oordeel van de rechtbank is het overleggen van een Certificat d’Exploitant onvoldoende om [B] als exploitant van het binnenvaartschip aan te merken. Weliswaar vormt een Certificat d’Exploitant. de basis voor een af te geven Rijnvaartverklaring, maar daarmee is nog niet aannemelijk dat [B] in de onderhavige periode als exploitant heeft te gelden. Hierbij heeft de rechtbank in aanmerking genomen dat op 16 juni 2010 het Tribunal administratif van Luxemburg heeft geoordeeld dat de eisende partij in die zaak, gelet op diens activiteiten, ten onrechte was aangemerkt als exploitant van een schip. De inspecteur heeft onweersproken gesteld dat het bij die eisende partij gaat om [B]. Voorts heeft het Centre Commun de la Sécurité Sociale op 11 december 2011 de Sociale Verzekeringsbank (hierna: SVB) geïnformeerd dat [B] nimmer als exploitant van binnenvaartschepen aangemerkt had mogen worden, dat [B] zich uitsluitend met het uitlenen van personeel heeft beziggehouden en dat de beslissingsbevoegdheid met betrekking tot het commerciële en economische management nooit bij [B] heeft gelegen maar uitsluitend bij de eigenaar van het schip.

Op grond van het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat [C] de onderneming is die het binnenvaartschip exploiteert en dat daarmee het binnenvaartschip behoort tot de onderneming van [C]. Nu niet in geschil is dat [C] zijn zetel in Nederland heeft komt het heffingsrecht van de premies volksverzekeringen op grond van artikel 11 tweede lid van het Verdrag Rijnvarenden toe aan Nederland.”

Het Hof Den Bosch (1)

Op het hogere beroep van de belanghebbende heeft het Hof zich afgevraagd of de Luxemburgse E-101-verklaring onder de reikwijdte van de Fitzwilliam²-doctrine van het HvJ EU valt, hetgeen zou meebrengen dat andere lidstaten haar moeten erkennen (zie 5.1 hieronder). Hij heeft die doctrine als volgt weergegeven:

“4.13. (…).

Het Hof achtte de belanghebbende te goeder trouw, maar twijfelde of diens vertrouwen gehonoreerd kon worden, gegeven de verschillen tussen zijn geval en dat van Fitzwilliam:

“4.36. (…) Het feit dat de verklaring zich presenteerde als een werkelijke E101-verklaring, wordt voorts ondersteund door de mededeling ter zitting van de Inspecteur, dat aanvankelijk door hem de geldigheid van de E-101 evenmin in twijfel werd getrokken. Het was, zoals de Inspecteur het ter zitting omschreef, evenwel de ‘grote stroom’ van E101-verklaringen in deze branche die tot gevolg heeft gehad dat zij nader zijn onderzocht en dat contact is gezocht met het bevoegde orgaan dat de verklaringen had afgegeven. Indien de Inspecteur initieel al niet twijfelde aan de E101-verklaring sec, dan kan dit zeker niet van belanghebbende verwacht worden.

Het Hof heeft daarom bij tussenuitspraak³ voor het jaar 2006 prejudiciële vragen gesteld aan het HvJ EU en het jaar 2007 aangehouden. Zijn vragen luidden als volgt:

“4.42. (…)

I. In het arrest Fitzwilliam [C‑202/97, EU:C:2000:75; PJW] heeft het Hof van Justitie beslist, dat een E101-verklaring, afgegeven door het bevoegde orgaan van een lidstaat, de socialezekerheidsorganen van andere lidstaten bindt, ook indien deze verklaring inhoudelijk onjuist mocht zijn. Geldt deze beslissing ook voor gevallen als het onderhavige, waarin de toewijzingsregels van de Verordening [1408/71; PJW] niet van toepassing zijn?

II. Is voor de beantwoording van deze vraag van belang dat het bevoegde orgaan niet beoogde een E101-verklaring af te geven, doch om administratieve redenen bewust en weloverwogen documenten heeft gebruikt die zich naar vorm en inhoud als E101-verklaringen presenteerden, terwijl de belanghebbende meende en ook redelijkerwijs kon menen een dergelijke een dergelijke verklaring te hebben ontvangen?”

Ook prejudiciële vragen uwerzijds

Daarop heeft ook u prejudiciële vragen aan het HvJ EU gesteld in een vergelijkbare bij u aanhangige zaak, omdat u al eerder, in HR BNB 2013/257 (zie 5.7), had geoordeeld dat geen betekenis toekomt aan een E101-verklaring als niet Vo. 1408/71, maar het Rijnvarenden-verdrag van toepassing is, en dat het alsdan voorbijgaan aan die verklaring geen schending is van het EU-beginsel van loyale samenwerking. U had in HR BNB 2013/257 geen vragen aan het HvJ EU gesteld omdat volgens u aan uw uitleg van het EU-recht redelijkerwijs geen twijfel bestond. Daarover dacht het Hof Den Bosch dus anders. U vroeg het HvJ EU daarom bij tussenuitspraak⁴ of u de bij u aanhangige zaak moest aanhouden in afwachting van het antwoord op de Bossche vragen, of voet bij stuk kon houden conform HR BNB 2013/257:

“1) Moet de Hoge Raad, als hoogste nationale rechter, in een prejudiciële vraag gesteld door een lagere nationale rechter aanleiding zien om een prejudiciële vraag aan het Hof van Justitie voor te leggen of de beantwoording van die door de lagere nationale rechter gestelde vraag af te wachten, ook indien hij van oordeel is dat de juiste toepassing van het recht van de Europese Unie op het door hem te beslissen punt zo evident is dat redelijkerwijs geen twijfel kan bestaan over de wijze waarop die vraag zou moeten worden beantwoord?

2) Indien de eerste vraag bevestigend moet worden beantwoord, zijn de Nederlandse autoriteiten op het gebied van de sociale zekerheid dan gebonden aan een door een autoriteit van een andere lidstaat afgegeven E101-verklaring, zelfs als sprake is van een Rijnvarende zodat de regels over de toepasselijke wetgeving in de verordening nr. 1408/71, waarop die verklaring betrekking heeft, op grond van artikel 7, lid 2, aanhef en onder a), van die verordening toepassing missen?”

Voeging en beantwoording door het HvJ EU

Het HvJ EU heeft de zaak van het Hof Den Bosch (X; de belanghebbende) en die van u (Van Dijk) gevoegd (C-72/14 en C-197/14) en heeft geantwoord⁵ dat Rijnvarenden niet onder Vo. 1408/71 maar onder het Rijnvarendenverdrag vallen en dat de verklaring dus ook in belanghebbendes geval niet als E101-verklaring ex Vo. 1408/71 kan gelden, zodat zij niet de gevolgen meebrengt die aan een E101-verklaring zijn verbonden, met name niet gebondenheid van andere lidstaten. Dat impliceerde volgens het HvJEU echter niet dat de verklaring geen enkel rechtsgevolg heeft, maar hij liet in het midden wat hij met dat obiter dictum bedoelde:

“39 Het gebruik van de E101-verklaring blijkt dus enkel relevant te zijn wanneer op de betrokken werknemers de regels inzake de bepaling van de toepasselijke wetgeving op het gebied van de sociale zekerheid, die zijn vastgelegd in titel II van verordening nr. 1408/71, worden toegepast, hetgeen wordt bevestigd door de vermeldingen in het standaardformulier, aangezien die vermeldingen niet zien op andere situaties dan die welke betrekking hebben op werknemers die vallen binnen de werkingssfeer van voornoemde titel II.

(…)

Kavelaars becommentarieerde deze antwoorden in BNB 2015/230 als volgt:

“Bezien vanuit de belanghebbende – de Rijnvarende – zou dit als een minder wenselijke uitkomst kunnen worden gezien, omdat hij zich logischerwijs zal willen beroepen op gewekt vertrouwen. Dat is in de zaken van het onderhavige arrest nog temeer voor de hand liggend nu het Luxemburgse uitvoeringsorgaan dat dergelijke verklaringen afgeeft voor beide regelingen hetzelfde is, terwijl bovendien de verklaringen zelf voor beide regelingen sterk vergelijkbaar zijn. Anders gezegd, voor een belanghebbende – die in de regel niet deskundig is – zal het niet aanstonds duidelijk zijn als hij een ‘verkeerde verklaring’ ontvangt. Het gaat er in dit soort gevallen immers in principe om hetgeen iemand redelijkerwijs uit de verklaring mag afleiden. Niettemin stelt het Hof van Justitie in r.o. 47 wat mij betreft terecht dat een belanghebbende ondanks genoemde omstandigheden hier niet door wordt beschermd. Terecht, omdat verwacht mag worden dat hij kennis neemt van de verklaring en daaruit in casu op zich wel bleek dat deze is afgegeven op basis van een niet van toepassing zijnde regeling; daarbij geldt dan wel als uitgangspunt dat voor belanghebbende duidelijk was c.q. diende te zijn dat het Rijnvarendenverdrag op hem van toepassing is. Aan dat uitgangspunt is naar mijn mening in casu voldaan. Ik concludeer al met al dat het Hof van Justitie tot een juist en overigens niet verrassend oordeel komt.”

De redactie van V-N 2015/44.17 betreurde het dat het HvJ EU niet ophelderde welk rechtsgevolg (dan wél) aan de onjuiste E101-verklaring kan toekomen:

“(…). Welk rechtsgevolg de verklaring wel zou kunnen hebben, licht het Hof helaas niet toe, zodat wij daarnaar slechts kunnen gissen. Wel is duidelijk dat de ten onrechte aan een Rijnvarende afgegeven E 101-verklaring de andere lidstaten dan de lidstaat van afgifte van de verklaring niet bindt. Nederland is aldus niet gebonden aan de E 101-verklaringen die de Luxemburgse autoriteit aan Rijnvarenden heeft afgegeven. Dat lijkt ook te gelden voor een ten onrechte aan een Rijnvarende afgegeven E 106-verklaring. Een dergelijke verklaring bindt Nederland niet volgens HR 9 december 2011, nr. 10/03927, BNB 2012/56, V-N 2011/66.17.

Verordening (EG) nr. 883/2004, welke voor de EU lidstaten met ingang van 1 mei 2010 de Verordening vervangt, bevat geen bijzondere bepaling meer over Rijnvarenden. Vanaf die datum wordt de toepasselijke socialezekerheidswetgeving van Rijnvarenden bepaald via een op grond van art. 16 Verordening (EG) nr. 883/2004 gesloten overeenkomst. (…).”

Uw eindarrest in de zaak Van Dijk

Na ’s Hofs antwoorden deed u in de zaak Van Dijk als volgt diens klacht af dat ondanks die antwoorden het EU-beginsel van loyale samenwerking zou worden geschonden als de Luxemburgse E101-verklaring zou worden genegeerd (HR BNB 2016/101):⁶

“3.1. Het eerste middel betoogt dat Nederland op grond van het beginsel van loyale samenwerking als bedoeld in (thans) artikel 4, lid 3, VEU is gebonden aan de door de Luxemburgse autoriteit aan belanghebbende afgegeven E101-verklaring. Gelet op punt 1 van de hiervoor in onderdeel 1 weergegeven verklaring voor recht faalt dit middel.”

De bedoelde verklaring voor recht van het HvJ EU luidde als volgt:

“1) Artikel 7, lid 2, onder a), van [Vo. 1408/71] en (…), moeten aldus worden uitgelegd dat een verklaring die het bevoegde orgaan van een lidstaat, in de vorm van een E101-verklaring, heeft afgegeven teneinde te bevestigen dat een werknemer is onderworpen aan de sociale wetgeving van die lidstaat, terwijl deze werknemer valt onder [het Rijnvarendenverdrag] niet bindend is voor de organen van de andere lidstaten, en dat het in dit verband niet relevant is dat het orgaan van afgifte niet beoogde een echte E101-verklaring af te geven, maar om administratieve redenen het standaardformulier van die verklaring heeft gebruikt.”

Het Hof Den Bosch (2): einduitspraak in de zaak X ⁷

Het Hof Den Bosch heeft geoordeeld dat de belanghebbende Rijnvarende is in de zin van art. 1(m) Rijnvarendenverdrag en dat zijn verzekeringsplicht daarom op basis van (alleen) de toewijzingsregels van het Rijnvarendenverdrag moet worden bepaald. Het Hof heeft daarna overwogen (ik citeer de 2007-uitspraak, die mutatis mutandis gelijk is aan die over 2006):

“4.4. (…). Als belanghebbende het standpunt inneemt dat hij op grond van het Rijnvarendenverdrag niet in Nederland verzekerd is voor de volksverzekeringen omdat de onderneming waartoe het schip behoort in het buitenland is gevestigd, brengt een redelijke verdeling van de stelplicht en bewijslast mee dat belanghebbende de ter zake daarvan relevante feiten stelt en in geval van gemotiveerde betwisting door de Inspecteur ook aannemelijk dient te maken (HR 24 oktober 2014, 14/01601, ECLI:NL:HR:2014:3016).

Het Hof heeft uit het geciteerde arrest C-72/14 en C-197/14, X en Van Dijk, afgeleid dat Nederland niet is gebonden aan de Luxemburgse E101-verklaring. Hij meent dat het HvJ EU-arrest A-Rosa Flussschiff⁸ (zie 5.3) dat niet anders maakt, evenmin als Unierechtelijke of nationale beginselen of bepalingen:

“4.12. Gelet op de door het Hof in zijn tussenuitspraak gestelde vragen, en de daarop door het Hof voorgestelde antwoorden, en de door het HvJ in het arrest X en Van Dijk gegeven antwoorden volgt dat het HvJ, weliswaar impliciet, van oordeel is dat de Inspecteur niet is gebonden aan de E-101 verklaring op grond van het Unierechtelijke beginsel van loyale samenwerking en het Unierechtelijke vertrouwensbeginsel dan wel enig ander beginsel van Unierecht of Unierechtelijke bepaling.

(…)

Het Hof Den Bosch heeft stelling (i) verworpen:

“4.17. (…). (…), met de Inspecteur, en anders dan belanghebbende, is het Hof van oordeel dat uit besluit 4 niet volgt dat de door de Luxemburgse autoriteiten afgegeven E-101 verklaring voor Nederland bindend is. Het besluit nummer 2 van het Administratief Centrum voor de sociale zekerheid van Rijnvarenden van 2 maart 1989 (hierna: het besluit 2) en het besluit nummer 3 van het Administratief Centrum voor de sociale zekerheid van Rijnvarenden van 13 oktober 1989 (hierna: het besluit 3) bevatten voorgeschreven formulieren, die geen van alle de strekking hebben een verklaring te vormen van een verdragsstaat ten aanzien van de vraag in welke verdragsstaat een werknemer is onderworpen aan de sociale wetgeving van die staat. Met andere woorden, de E-101 verklaring kent geen pendant in de besluiten 2 en 3. Uit besluit 4 volgt dat de bepaling, dat verdragsstaten, die ook lidstaat van de Europese Unie zijn, in hun onderlinge verkeer Unierechtelijke formulieren mogen gebruiken, alleen ziet op de vervanging van de in de besluiten 2 en 3 bedoelde formulieren. De stelling van belanghebbende wordt verworpen.”

Ad (ii): het beginsel van loyale samenwerking en de goede verdragstrouw gaan volgens het Hof geenszins zo ver

“4.18 (…) dat Nederland voor de heffing van de premie volksverzekeringen zou moeten terugtreden alleen op grond van een door een andere verdragsstaat afgegeven verklaring - die, zoals overwogen onder ad a, voor de toepassing van het Rijnvarendenverdrag geen betekenis of geen enkele status heeft - dat iemand in die staat is onderworpen aan de sociale wetgeving van die staat, terwijl vaststaat dat die verklaring, zoals in casu, onjuist is.”

Ad (iii) heeft het Hof geoordeeld dat Nederland niet verplicht was regularisatie of geschilbeslechting te beproeven alvorens te heffen:

“4.20. Het moet belanghebbende worden toegegeven dat het in overleg treden door verdragsstaten om onderling overeenstemming te bereiken nadat in twee of meer verdragsstaten de heffing - eventueel na (zeer) lang lopende rechterlijke procedures - onherroepelijk is komen vast te staan op gespannen voet staat met het doel en de geest van het Rijnvarendenverdrag. Bovendien lijkt uit artikel 86 van het Rijnvarendenverdrag eerder te volgen, als twee of meer verdragsstaten menen dat een persoon is onderworpen aan hun sociale wetgeving, dat over de toepassing van dit verdrag duidelijkheid wordt verkregen volgens de in dit artikel voorgeschreven procedure alvorens zij tot heffing overgaan. Maar anders dan belanghebbende stelt is het Hof van oordeel dat aan de heffing van de premie volksverzekeringen niet in de weg staat dat Nederland vóór deze heffing niet de wegen heeft bewandeld van de regularisatie (artikel 13 van het Rijnvarendenverdrag) of de geschilbeslechting (artikel 86 van het Rijnvarendenverdrag). Zoals hiervoor overwogen onder ad a heeft de door de Luxemburgse autoriteiten afgegeven E-101 verklaring voor de toepassing van het Rijnvarendenverdrag geen betekenis of geen enkele status. In die zin is deze verklaring voor Nederland niet bindend. Daarmee kan niet worden geschreven dat Nederland verplicht was alvorens over te gaan tot de heffing van de premie volksverzekeringen van belanghebbende de wegen te bewandelen van de regularisatie (artikel 13 van het Rijnvarendenverdrag) of de geschilbeslechting (artikel 86 van het Rijnvarendenverdrag) (vgl. CRvB 9 september 2016, 14/298 AOW, ECLI:NL:CRVB:2016:3578; CRvB 4 november 2016, 14/1278 AOW, ECLI:NL:CRVB:2016:4332; CRvB 28 juli 2017, 15/5365 AOW, ECLI:NL:CRVB:2017:2634 en Rechtbank Den Haag 31 augustus 2017, AWB-16_3691, ECLI:NL: RBDHA:2017:11686).

Naar ’s Hofs oordeel is de belanghebbende in Nederland dus aan het verkeerde adres:

“4.23. Met betrekking tot de overweging van het HvJ in r.o. 50 van het arrest X en Van Dijk, dat het feit dat een verklaring betreffende een Rijnvarende die is afgegeven in de vorm van een E-101-verklaring niet de gevolgen teweegbrengt die voortvloeien uit een E-101- verklaring, nog niet betekent dat deze verklaring geen enkel rechtsgevolg heeft, overweegt het Hof als volgt. De Luxemburgse autoriteiten hebben belanghebbende - volgens het onder 4.21 in de tussenuitspraak geciteerde door die autoriteiten gegeven openhartige antwoord - op het verkeerde been gezet. Zij hebben een E-101 verklaring afgegeven waarop de uitdrukking van toepassing is: ‘If it looks like a duck, swims like a duck, and quacks like a duck, then it probably is a duck’. Zoals overwogen onder 4.37 in de tussenuitspraak was belanghebbende ten aanzien van de E-101-verklaring te goeder trouw, dat wil zeggen, hij meende en kon ook redelijkerwijs menen dat het bevoegde Luxemburgse orgaan beoogde een E-101-verklaring af te geven, en dat die verklaring inhield dat hij op grond van de Verordening in Luxemburg verzekerd was. Naar het oordeel van het Hof moet de overweging van het HvJ dan ook zo worden begrepen dat belanghebbende zich tot de Luxemburgse autoriteiten moet wenden op de grond dat hij door hen op een dwaalspoor is gebracht en uit dien hoofde bijvoorbeeld door een civiele procedure de door hem geleden schade dient te verhalen. Maar het door het HvJ geopperde mogelijke rechtsgevolg regardeert Nederland niet.”