Rechtbank Den Haag, 31-05-2018, ECLI:NL:RBDHA:2018:6596, 16_2008

1. Eiser is sinds 1993 enig aandeelhouder en directeur van [B.V. 1] ( [B.V. 1] ), thans genaamd [B.V. 2] Tot 31 juli 2009 hield [B.V. 1] 100% van de aandelen in [B.V. 3] ( [B.V. 3] ). [B.V. 3] hield zich bezig met de productie en verkoop van anti-fouling en anti- [B.V. 3systemen] voor de scheepvaart en offshore-windturbines. Eiser is tevens Ultimate Beneficial Owner ( [functie 1] ) van de op 28 december 2006 naar Panamees recht opgerichte [foundation 2] , die alle aandelen houdt in [vennootschap 1], een op 26 januari 2007 naar het recht van de Seychellen opgerichte en aldaar gevestigde vennootschap.

2. [oud-stagiair] ( [oud-stagiair] ) is een oud-stagiair van [B.V. 3] . Volgens een tussen [B.V. 3] en [oud-stagiair] opgestelde ongedateerde overeenkomst regelde [oud-stagiair] sinds 2006 als zelfstandige op commissiebasis fabricage en inkoop van materialen voor [B.V. 3] in China. In 2007 is [oud-stagiair] via [Ltd] ( [Ltd] ) gaan factureren.

3. Bij brief van 18 september 2012 heeft verweerder een boekenonderzoek aangekondigd bij [B.V. 1] met betrekking tot de aangiften vennootschapsbelasting en dividendbelasting voor het jaar 2010. In april 2013 is het onderzoek uitgebreid naar de jaren 2007, 2008 en 2009 en in januari 2014 naar de jaren 2011 en 2012.

4. Met dagtekening 26 juni 2014 heeft de gemachtigde een verzoek tot vrijwillige verbetering gedaan ten aanzien van “in het verleden gedane belastingaangiften”. Bij brief van 27 juni 2014 vult de gemachtigde aan “dat bij dit verzoek tot inkeer mogelijk ook nog een of meer buitenlandse vennootschappen zijn betrokken.”

5. Op 7 oktober 2014 heeft een bespreking plaatsgevonden tussen de belastingdienst en eiser en de gemachtigde. In het besprekingsverslag met dagtekening 22 januari 2015 dat de gemachtigde heeft opgesteld, is het volgende opgenomen:

6. De gemachtigde heeft met dagtekening 26 november 2014 bankafschriften verstrekt van onder meer rekeningen van [foundation 2] en [vennootschap 1] bij [bank]. Uit de verstrekte bankafschriften van [vennootschap 1] blijkt dat een aantal betalingen is gedaan aan de [vennootschap 2].

7. Op 3 december 2014 heeft een bespreking plaatsgevonden tussen de belastingdienst, eiser en de gemachtigde. In het besprekingsverslag dat met dagtekening 4 december 2014 door verweerder is opgesteld, is het volgende opgenomen:

“[verweerder] vraagt naar [vennootschap 2], er wordt vanuit [vennootschap 1] ongeveer € 38.000 overgemaakt naar [vennootschap 2]. Onder voorbehoud geeft [de gemachtigde] aan dat dit kosten zijn om de structuur van buitenlandse vennootschappen in stand te houden.”

8. Bij e-mailbericht van 21 januari 2015 heeft verweerder aan de gemachtigde een opsomming van openstaande vraagpunten doen toekomen. Verzocht wordt onder meer om:

9. Bij brief van 17 juni 2015 heeft verweerder aangekondigd voor het jaar 2008 een navorderingsaanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen aan eiser op te zullen leggen. De navorderingsaanslag is opgelegd met dagtekening 30 juni 2015. Tegen de navorderingsaanslag is bezwaar gemaakt.

10. Op 29 juli 2015 heeft een bespreking plaatsgevonden tussen de belastingdienst en de gemachtigde. In het besprekingsverslag dat met dagtekening 30 oktober 2015 door de gemachtigde is opgesteld, is het volgende opgenomen:

11. Met dagtekening 19 november 2015 heeft verweerder de informatiebeschikking gegeven. De informatiebeschikking bevat het volgende verzoek aan eiser om informatie:

12. In geschil is of de informatiebeschikking terecht is gegeven.

13. Eiser stelt zich op het standpunt dat de informatiebeschikking ten onrechte is gegeven. Daartoe voert eiser een aantal formele en materiële gronden aan. Voorts stelt eiser dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken zijn overgelegd en het verweerschrift niet deugdelijk is gemotiveerd.

14. Verweerder heeft de standpunten van eiser betwist.

15. Voor zover het beroep is gericht tegen het niet tijdig nemen van een besluit, is het bij gebrek aan belang niet-ontvankelijk, omdat verweerder lopende het beroep alsnog uitspraak op bezwaar heeft gedaan. Het beroep wordt, gelet op artikel 6:20, derde lid, van de Awb geacht mede te zijn gericht tegen die uitspraak op bezwaar. De rechtbank ziet in de omstandigheid dat niet tijdig uitspraak op bezwaar is gedaan, aanleiding verweerder te veroordelen tot vergoeding van proceskosten en van het betaalde griffierecht.

16. Eiser heeft tijdens de eerste zitting betoogd dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken (tijdig) zijn overgelegd. Naar aanleiding daarvan heeft de rechtbank de zaken heropend en verwezen naar de geheimhoudingskamer. Na afronding van de geheimhoudingsprocedure heeft verweerder een aantal stukken alsnog in geding gebracht. De rechtbank gaat ervan uit dat daarmee het dossier compleet is. Eiser heeft daarover ook geen grieven meer naar voren gebracht.

17. De rechtbank stelt voorop dat artikel 47, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) verweerder een ruime bevoegdheid geeft tot het inwinnen van informatie bij een belastingplichtige. Voor een belastingplichtige bestaat op grond van die bepaling de verplichting om aan verweerder desgevraagd gegevens en inlichtingen te verstrekken en/of boeken, bescheiden en andere gegevensdragers beschikbaar te stellen, indien verweerder zich, gelet op de hem ter beschikking staande gegevens, in redelijkheid op het standpunt kan stellen dat de door hem gevraagde gegevens, inlichtingen, boeken, bescheiden en/of andere gegevensdragers van belang kunnen zijn voor de vaststelling van de feiten welke invloed kunnen uitoefenen op de belastingheffing ten aanzien van die belastingplichtige (vgl. HR 18 april 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF7498). Indien niet volledig wordt voldaan aan deze verplichting, kan de inspecteur op grond van artikel 52a, eerste lid, van de AWR een informatiebeschikking geven.

18. Omkering van de bewijslast als bedoeld in artikel 25 en artikel 27e van de AWR kan zowel worden ingeroepen indien sprake is van een onherroepelijk geworden informatiebeschikking als in een situatie waarin de vereiste aangifte niet is gedaan. Dit sluit elkaar niet uit. Voorts overweegt de rechtbank dat de informatiebeschikking is ingevoerd om effectieve rechtsbescherming te geven aan belastingplichtigen die worden geconfronteerd met controlehandelingen van de fiscus (zie Kamerstukken II, 2005/06, 30 645, nr. 3, pagina 1-3). Dat verweerder de informatiebeschikking in onderhavige geval in afwijking van die bedoeling heeft gebruikt om zijn beslistermijn in de bezwaarfase te verlengen, zoals eiser stelt, is de rechtbank niet gebleken. Dat enige tijd verstreek, voordat die beschikking werd gegeven, acht de rechtbank niet vreemd, nu het onderzoek van verweerder naar aanleiding van de verklaringen van eiser eind 2014 een breder karakter kon krijgen en het onderzoek mede betrekking had op internationale transacties onder meer tussen verweven binnen- en buitenlandse vennootschappen en eiser meermalen is gevraagd om in verband daarmee inlichtingen te verstrekken en/of bescheiden over te leggen. Gelet op het voorgaande volgt de rechtbank dan ook niet eisers stelling dat verweerder zijn bevoegdheid om een informatiebeschikking te geven oneigenlijk heeft gebruikt.

19. De rechtbank volgt eiser evenmin in zijn standpunt dat de bevoegdheid van verweerder om een informatiebeschikking te geven, is beperkt tot de aanslagregelende fase. Ook in de bezwaarfase kan een informatiebeschikking worden gegeven, tenzij dit leidt tot schending van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (vgl. HR 2 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:2895). Dat het arrest van de Hoge Raad van 2 oktober 2015 een omissie zou bevatten, zoals eiser stelt, is de rechtbank niet gebleken. Voorts constateert de rechtbank dat uit de gedingstukken niet valt op te maken dat verweerder uitlatingen heeft gedaan op basis waarvan eiser erop mocht vertrouwen dat geen informatiebeschikking zou worden gegeven. Aan een interne richtlijn van de belastingdienst, waar eiser aan refereert, kan hij geen in rechte te beschermen vertrouwen ontlenen. Ook anderszins acht de rechtbank niet gebleken dat het geven van de informatiebeschikking in strijd is met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

20. Voor beantwoording van de vraag of verweerder in dit geval de informatiebeschikking terecht heeft gegeven, is op de eerste plaats van belang of eiser aan de in artikel 47 van de AWR neergelegde informatieverplichting heeft voldaan. Verweerder stelt zich dienaangaande op het standpunt dat dit niet het geval is aangezien de in de informatiebeschikking genoemde informatie niet is verstrekt en de aldaar gestelde vragen niet zijn beantwoord.

21. Ten aanzien van de door verweerder opgevraagde facturen heeft eiser gesteld dat niet valt in te zien op welke wijze de facturen van belang kunnen zijn voor de belastingheffing te zijnen aanzien. De rechtbank komt tot een ander oordeel. Gelet op de brieven van de gemachtigde van eiser met dagtekening 26 juni 2014 en 27 juni 2014 (zie onder 4) in samenhang bezien met het feit dat eiser UBO is van [vennootschap 1], heeft verweerder zich in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat aan [vennootschap 1] verzonden facturen van belang kunnen zijn voor de belastingheffing van eiser. Eiser was derhalve op grond van artikel 47, eerste lid, van de AWR gehouden de facturen over te leggen.

22. Eiser heeft aangevoerd dat de verzochte facturen niet langer voorhanden zijn en dat verweerder zich direct tot de bij de facturen betrokken rechtspersonen dient te wenden. De rechtbank kan deze stelling niet volgen. Als UBO van [foundation 2] moet het voor eiser mogelijk zijn de verzochte facturen te achterhalen, hetgeen ook ondersteund wordt door het feit dat het voor eiser mogelijk is gebleken bankafschriften van [foundation 2] en [vennootschap 1] te overleggen. Voorts mag van eiser redelijkerwijs worden verwacht dat hij enige inspanning zou verrichten om de facturen te verkrijgen. Eiser heeft geen bewijsstukken ingebracht, waaruit valt af te leiden dat hij dergelijke inspanningen heeft verricht en heeft aldus niet aannemelijk gemaakt dat hij redelijkerwijs niet over de door verweerder gevraagde gegevens kon beschikken. Op dit punt is de informatiebeschikking daarom in beginsel terecht gegeven.

23. Ten aanzien van de overige in de informatiebeschikking opgenomen vragen heeft eiser naar het oordeel van de rechtbank terecht gesteld dat deze niet eerder dan met de informatiebeschikking aan hem zijn voorgehouden. Nu deze vragen niet eerder aan eiser zijn gesteld, kan hem niet worden tegengeworpen dat hij niet heeft voldaan aan de verplichtingen van artikel 47 van de AWR zodat in zoverre de grondslag ontvalt aan de informatiebeschikking.

24. Hetgeen hiervoor is overwogen in 22 en 23 leidt de rechtbank tot het oordeel dat omkering en verzwaring van de bewijslast in het onderhavige geval niet in verhouding staat tot het niet voldoen aan de in artikel 47 van de AWR neergelegde informatieverplichting, aangezien die verplichting slechts betrekking heeft op één van de 9 in de informatiebeschikking gestelde vragen (zie onder 11). De rechtbank heeft hierbij in aanmerking genomen de aard van de door verweerder gestelde vraag en de betekenis die deze vraag kan hebben voor de aan eiser opgelegde navorderingsaanslag.

25. De rechtbank merkt onderhavige zaak en de zaken met zaaknummers SGR 16/2011 en SGR 16/5762 aan als samenhangende zaken. Voor een afzonderlijke vergoeding van immateriële schade in de onderhavige zaak bestaat geen aanleiding nu een dergelijke vergoeding reeds in de procedure met zaaknummer SGR 16/2011 is toegekend, en daarbij rekening is gehouden met de onderhavige zaak.

26. Gelet op hetgeen hiervóór is overwogen, dient te worden beslist als hierna vermeld.

27. De rechtbank merkt onderhavige zaak en de zaken met zaaknummers SGR 16/2011 en SGR 16/5762 aan als samenhangende zaken. Voor een afzonderlijke vergoeding van de proceskosten bestaat geen aanleiding nu een dergelijke vergoeding reeds in de procedure met zaaknummer SGR 16/2011 is toegekend, en daarbij rekening is gehouden met de onderhavige zaak.