Rechtbank Den Haag, 31-05-2018, ECLI:NL:RBDHA:2018:6599, 16_5762

1. [Persoon I] is sinds 1993 enig aandeelhouder en directeur van [B.V. 1] ( [B.V. 1] ), thans genaamd [B.V. 2] Tot 31 juli 2009 hield [B.V. 1] 100% van de aandelen in eiseres. In 2009 zijn de aandelen in eiseres door middel van een stichting administratiekantoor gecertificeerd. Vanaf 31 juli 2009 houdt [B.V. 1] indirect 85,01% van de aandelen in eiseres. Eiseres houdt zich bezig met de productie en verkoop van anti-fouling- en anti- [B.V. 1 systemen] voor de scheepvaart en offshore-windturbines.

2. [Persoon I] is tevens Ultimate Beneficial Owner (UBO) van de op 28 december 2006 naar Panamees recht opgerichte [foundation] , die alle aandelen houdt in [Ltd 1] ., een op 26 januari 2007 naar het recht van de Seychellen opgerichte en aldaar gevestigde vennootschap (tezamen: de [foundation] -entiteiten).

3. [oud-stagiair] ( [oud-stagiair] ) is een oud-stagiair van eiseres. Volgens een tussen eiseres en [oud-stagiair] opgestelde ongedateerde overeenkomst regelde [oud-stagiair] sinds 2006 als zelfstandige op commissiebasis fabricage en inkoop van materialen voor eiseres in China. In 2007 is [oud-stagiair] via [Ltd 2] ( [Ltd 2] ) gaan factureren.

4. Bij brief van 18 september 2012 heeft verweerder een boekenonderzoek aangekondigd bij [B.V. 1] met betrekking tot de aangiften vennootschapsbelasting en dividendbelasting voor het jaar 2010. In april 2013 is het onderzoek uitgebreid naar de jaren 2007, 2008 en 2009 en in januari 2014 naar de jaren 2011 en 2012. Door verweerder zijn onder meer bij brieven van 10 juni 2013 en 27 maart 2014 vragen gesteld over de rol van [Ltd 2] en [oud-stagiair] bij betalingen van eiseres aan China/Hong Kong.

5. Met dagtekening 26 juni 2014 heeft de gemachtigde namens [Persoon I] een verzoek tot vrijwillige verbetering gedaan ten aanzien van “in het verleden gedane belastingaangiften”. Bij brief van 27 juni 2014 vult de gemachtigde aan “dat bij dit verzoek tot inkeer mogelijk ook nog een of meer buitenlandse vennootschappen zijn betrokken.”

6. Op 7 oktober 2014 heeft een bespreking plaatsgevonden tussen de belastingdienst en [Persoon I] en de gemachtigde. In het door de belastingdienst opgestelde besprekingsverslag is het volgende opgenomen, waarbij [Persoon I] als “ [afkorting] ” is aangeduid:

7. Op 3 december 2014 heeft een bespreking plaatsgevonden tussen de belastingdienst en [Persoon I] en de gemachtigde. In het besprekingsverslag dat de gemachtigde met dagtekening 9 januari 2015 heeft opgesteld, is het volgende opgenomen:

8. Op 9 december 2014 heeft een telefonisch onderhoud plaatsgevonden. In het verslag van de telefonische bespreking dat de gemachtigde met dagtekening 9 januari 2015 heeft opgesteld, is ten aanzien van betalingen aan [Ltd 2] het volgende opgenomen:

9. Bij e-mailbericht van 21 januari 2015 aan de gemachtigde heeft verweerder een opsomming gegeven van openstaande vraagpunten. Het e-mailbericht luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

10. Bij brief van 20 maart 2015 heeft eiseres gereageerd op een aantal vragen van verweerder die zijn gerelateerd aan [Ltd 2] . Bij de brief is bijgesloten “een specificatie en kopie van de foutieve facturen die door [Ltd 2] zijn verstuurd aan [B.V. 1] .” Volgens de specificatie bedragen de foutieve facturen in totaal € 1.786.811,47.

11. Met dagtekening 11 juni 2015 heeft verweerder aan eiseres een brief gestuurd met betrekking tot “openstaande [Ltd 2] -gerelateerde problematiek”. De inhoud van die brief luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

12. Bij brief van 8 juli 2015 heeft de gemachtigde een reactie gegeven op de brief van verweerder van 11 juni 2015. In de brief is, voor zover hier van belang, het volgende opgenomen:

13. Bij brief van 2 september 2015 heeft verweerder aangekondigd voor de jaren 2009 en 2010 navorderingsaanslagen vennootschapsbelasting aan eiseres op te zullen leggen. In deze brief is het volgende opgenomen:

14. Met dagtekening 14 januari 2016 heeft verweerder de informatiebeschikking gegeven. In de informatiebeschikking verzoekt verweerder aan eiseres om de volgende informatie:

15. In de bestreden uitspraak op bezwaar heeft verweerder de punten 1, 3 en 4 uit de informatiebeschikking laten vallen en de punten 2 en 5 gehandhaafd.

16. In geschil is of de informatiebeschikking terecht is gegeven.

17. Eiseres stelt zich op het standpunt dat de informatiebeschikking ten onrechte is gegeven. Daartoe voert eiseres een aantal formele en materiële gronden aan. Voorts stelt eiseres dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken zijn overgelegd.

18. Verweerder heeft de standpunten van eiseres gemotiveerd betwist.

19. Eiseres heeft tijdens de eerste zitting betoogd dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken (tijdig) zijn overgelegd. Naar aanleiding daarvan heeft de rechtbank de zaken heropend en verwezen naar de geheimhoudingskamer. Na afronding van de geheimhoudingsprocedure heeft verweerder een aantal stukken alsnog in geding gebracht. De rechtbank gaat ervan uit dat daarmee het dossier compleet is. Eiseres heeft daarover ook geen grieven meer naar voren gebracht.

20. De rechtbank stelt voorop dat artikel 47, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) verweerder een ruime bevoegdheid geeft tot het inwinnen van informatie bij een belastingplichtige. Voor een belastingplichtige bestaat op grond van die bepaling de verplichting om aan verweerder desgevraagd gegevens en inlichtingen te verstrekken en/of boeken, bescheiden en andere gegevensdragers beschikbaar te stellen, indien verweerder zich, gelet op de hem ter beschikking staande gegevens, in redelijkheid op het standpunt kan stellen dat de door hem gevraagde gegevens, inlichtingen, boeken, bescheiden en/of andere gegevensdragers van belang kunnen zijn voor de vaststelling van de feiten welke invloed kunnen uitoefenen op de belastingheffing ten aanzien van die belastingplichtige (vgl. overweging 3.3. van HR 18 april 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF7498). Indien niet volledig wordt voldaan aan deze verplichting, kan de inspecteur op grond van artikel 52a, eerste lid, van de AWR een informatiebeschikking geven.

21. Omkering van de bewijslast als bedoeld in artikel 25 en artikel 27e van de AWR kan zowel worden ingeroepen, indien sprake is van een onherroepelijk geworden informatiebeschikking als in een situatie waarin de vereiste aangifte niet is gedaan. Dit sluit elkaar niet uit. Voorts overweegt de rechtbank dat de mogelijkheid tot het geven van een informatiebeschikking is ingevoerd om effectieve rechtsbescherming te bieden aan belastingplichtigen die worden geconfronteerd met controlehandelingen van de fiscus (zie Kamerstukken II, 2005/06, 30 645, nr. 3, pagina 1-3). Dat verweerder de informatiebeschikking in het onderhavige geval in afwijking van die bedoeling heeft gebruikt om zijn beslistermijn in de bezwaarfase te verlengen, zoals eiseres stelt, is de rechtbank niet gebleken. Dat enige tijd verstreek, voordat die beschikking werd gegeven, acht de rechtbank niet vreemd, nu het onderzoek van verweerder naar aanleiding van de verklaringen van [Persoon I] eind 2014 een breder karakter kon krijgen en het onderzoek mede betrekking had op internationale transacties onder meer tussen verweven binnen- en buitenlandse vennootschappen en eiseres meermalen is gevraagd om in verband daarmee inlichtingen te verstrekken en/of bescheiden over te leggen. Gelet op het voorgaande volgt de rechtbank dan ook niet de stelling van eiseres dat verweerder zijn bevoegdheid om een informatiebeschikking te geven oneigenlijk heeft gebruikt.

22. De rechtbank volgt eiseres evenmin in haar standpunt dat de bevoegdheid van verweerder om een informatiebeschikking te geven, is beperkt tot de aanslagregelende fase. Ook in de bezwaarfase kan een informatiebeschikking worden gegeven, tenzij dit leidt tot schending van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (vgl. HR 2 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:2895). Dat het arrest van de Hoge Raad van 2 oktober 2015 een omissie zou bevatten, zoals eiseres stelt, is de rechtbank niet gebleken. Voorts constateert de rechtbank dat uit de gedingstukken niet valt op te maken dat verweerder uitlatingen heeft gedaan op basis waarvan eiseres erop mocht vertrouwen dat geen informatiebeschikking zou worden gegeven. Aan een interne richtlijn van de belastingdienst, waar eiseres aan refereert, kan zij geen in rechte te beschermen vertrouwen ontlenen. Ook anderszins is de rechtbank niet gebleken dat het geven van de informatiebeschikking in strijd is met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

23. Gelet op de brief van de gemachtigde van eiseres met dagtekening 26 juni 2014 (zie onder 5) in samenhang bezien met de daarop volgende correspondentie tussen eiseres en verweerder, kon verweerder zich in redelijkheid op het standpunt stellen dat de bankafschriften van [Ltd 2] en de aansluiting tussen enerzijds betalingen en facturen van [Ltd 2] en anderzijds facturen van de [foundation] -entiteiten van belang zouden kunnen zijn voor de belastingheffing van eiseres aangezien hiermee de – internationale – geldstromen van eiseres naar [Ltd 2] en van [Ltd 2] naar andere (al dan niet aan [B.V. 3] gelieerde) vennootschappen, waaronder de [foundation] -entiteiten, inzichtelijk zouden kunnen worden. Eiseres was derhalve op grond van artikel 47, eerste lid, van de AWR gehouden de verzochte informatie over te leggen. Eiseres kon niet volstaan met de enkele stellingen dat zij geen toegang tot de dagafschriften heeft en dat de verzochte aansluiting met facturen van de [foundation] -entiteiten niet te maken is. Van eiseres mag redelijkerwijs worden verwacht dat zij, na de herhaaldelijk gedane informatieverzoeken van verweerder, enige inspanning zou verrichten om de dagafschriften te verkrijgen en de aansluiting met de facturen te maken. Eiseres heeft geen bewijsstukken ingebracht, waaruit valt af te leiden dat zij dergelijke inspanningen heeft verricht en heeft aldus niet aannemelijk gemaakt dat zij redelijkerwijs niet over de door verweerder gevraagde gegevens kon beschikken dan wel de aansluiting met de facturen niet kon maken. De rechtbank weegt mee dat, zoals overwogen in de uitspraak van de rechtbank van 31 mei 2018 in de zaken met zaaknummers SGR 16/1205 en SGR 16/1206, er een redelijk vermoeden bestaat dat [Persoon I] de UBO is van [Ltd 2] en dat [Ltd 2] gelieerd is aan eiseres.

24. Gelet op het vorenstaande heeft eiseres niet voldaan aan haar informatieverplichting. Naar het oordeel van de rechtbank is de informatiebeschikking terecht gegeven en zal het niet voldoen aan de informatieverplichting in het onderhavige geval kunnen leiden tot omkering en verzwaring van de bewijslast (vgl. HR 10 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:130). De rechtbank volgt eiseres niet in haar betoog dat omkering en verzwaring van de bewijslast in het onderhavige geval niet in verhouding staat tot het niet voldoen aan de in artikel 47 van de AWR neergelegde informatieverplichting. De onbeantwoord gebleven onderdelen van de informatiebeschikking zijn van voldoende gewicht om omkering en verzwaring van de bewijslast te rechtvaardigen. De rechtbank zal eiseres op grond van artikel 27e, tweede lid, van de AWR een nieuwe termijn stellen om de in de informatiebeschikking verzochte dagafschriften te verstrekken en de aansluiting met de facturen van de [foundation] -entiteiten inzichtelijk te maken. De rechtbank acht een termijn van zes weken vanaf de dag na die van verzending van de uitspraak passend.

25. Zoals de rechtbank in de zaaknummers SGR 16/2008 en SGR 16/2011 heeft geoordeeld, is de redelijke termijn overschreden en bestaat recht op vergoeding van immateriële schade. De rechtbank merkt onderhavige zaak en de zaken met zaaknummers SGR 16/2008 en SGR 16/2011 aan als samenhangende zaken. Voor een afzonderlijke vergoeding van immateriële schade bestaat geen aanleiding nu een dergelijke vergoeding reeds in de procedure met zaaknummer SGR 16/2011 is toegekend, waarbij rekening is gehouden met de onderhavige zaak.

26. Gelet op hetgeen hiervóór is overwogen, wordt het beroep ongegrond verklaard.

27. De rechtbank merkt onderhavige zaak en de zaken met zaaknummers SGR 16/2008 en SGR 16/2011 aan als samenhangende zaken. Voor een afzonderlijke vergoeding van de proceskosten bestaat geen aanleiding nu een dergelijke vergoeding reeds in de procedure met zaaknummer SGR 16/2011 is toegekend, en daarbij rekening is gehouden met de onderhavige zaak.