Rechtbank Den Haag, 01-07-2021, ECLI:NL:RBDHA:2021:9742, AWB - 19 _ 7734

1. Eiseres is opgericht op 7 maart 2017 en maakt onderdeel uit van een internationaal concern dat actief is in de olie-en gaswinning. Eiseres is opgericht om de centrale houdster- en financieringsfunctie op zich te nemen. Zij voert als valuta de Euro, ook voor jaarrekening- en belastingdoeleinden.

2. Eiseres heeft op 7 april 2017 van een zuster-B.V. een deelneming in de Noorse vennootschap [vennootschap] ( [vennootschap] ) verworven. De koopsom bedroeg ongeveer

USD 7,1 miljard, omgerekend ongeveer EUR 6,7 miljard. Verder heeft eiseres per saldo een schuldpositie van omgerekend ongeveer EUR 923 miljoen van de zuster-B.V. overgenomen, bestaande uit (i) een credit facility in USD van omgerekend ongeveer EUR 3,86 miljard en (ii) twee vorderingen op [vennootschap] in Noorse Kroon (NOK) van in totaal omgerekend ongeveer EUR 2,94 miljard. Van het bedrag van omgerekend ongeveer EUR 923 miljoen heeft een bedrag van omgerekend EUR 842.907 betrekking op de financiering van overige vorderingen. Omgerekend EUR 922.537.081 heeft eiseres aangewend om een deel van de koopsom van [vennootschap] te financieren (de USD-geldlening).

3. [vennootschap] heeft als valuta de Noorse Kroon (NOK) en maakt haar jaarrekening en aangiften op in NOK. [vennootschap] houdt zich bezig met oliewinning en verkoop daarvan. De verkoop van geproduceerde olie en gas vindt plaats in USD. De bezittingen van [vennootschap] bestaan nagenoeg geheel uit vergunningen om olie-en gasvelden te exploiteren en uit gekapitaliseerde uitgaven. De waarde van deze bezittingen is afhankelijk van de olieprijs, die in USD luidt.

4. Eiseres heeft de deelneming in [vennootschap] bij aankoop gewaardeerd op verkrijgingsprijs of lagere bedrijfswaarde. Eiseres heeft in haar commerciële jaarrekening 2017 de balanswaardering van haar deelneming in [vennootschap] verlaagd met ongeveer EUR 151,7 miljoen als gevolg van de waardedaling van de USD ten opzichte van de Euro.

5. In geschil is of de USD-geldlening strekt tot het afdekken van een valutarisico dat met de deelneming in [vennootschap] wordt gelopen als bedoeld in artikel 13, lid 7, van de Wet VPB 1969. De omvang van het bedrag is niet in geschil.

6. Eiseres stelt dat aan de voorwaarden van artikel 13, lid 7, van de Wet VPB 1969 is voldaan. Zij loopt met haar deelneming in [vennootschap] een EUR-USD valutarisico, welk risico wordt afgedekt door de USD-geldlening. Eiseres betoogt dat voor haar waardering van [vennootschap] de USD-koers een bepalende factor is. De waardeontwikkeling van de deelneming in [vennootschap] en de lening waarmee die deelneming is gefinancierd, zijn beide afhankelijk van de EUR-USD wisselkoers. De koers EUR-NOK is voor de waardeontwikkeling van de deelneming in [vennootschap] niet van belang.

7. Verweerder betoogt dat artikel 13, lid 7, van de Wet VPB 1969 slechts kan worden toegepast als [vennootschap] in het vermogen van eiseres als een USD vermogensbestanddeel zou kwalificeren, omdat alleen in dat specifieke geval de USD-geldlening is op te vatten als een afdekkingsinstrument voor het valutarisico dat [vennootschap] met zich meebrengt. [vennootschap] bevindt zich in een NOK-omgeving en de jaarrekening wordt opgemaakt in NOK. Eiseres investeert volgens verweerder daarom feitelijk in NOK en het valutarisico dat eiseres loopt met [vennootschap] is een NOK-valutarisico ten opzichte van de Euro. Dat kan niet worden afgedekt met een USD-kredietfaciliteit.

8. Ingevolge artikel 13, lid 1, van de Wet VPB 1969, blijven bij het bepalen van de winst buiten aanmerking de voordelen uit hoofde van een deelneming, alsmede de kosten ter zake van de verwerving of de vervreemding van die deelneming (de deelnemingsvrijstelling).

9. In artikel 13, lid 7, van de Wet VPB 1969, is een uitzondering op de hoofdregel van het eerste lid opgenomen:

“Indien de inspecteur vooraf bij voor bezwaar vatbare beschikking, eventueel onder het stellen van nadere voorwaarden, heeft vastgesteld dat een rechtshandeling strekt tot het afdekken van valutarisico dat met een deelneming wordt gelopen, behoort een voordeel uit de desbetreffende rechtshandeling tot de voordelen uit hoofde van de deelneming.”

10. In de parlementaire geschiedenis¹ is over deze bepaling vermeld:

11. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiseres aannemelijk gemaakt dat de USD-geldlening strekt tot het afdekken van een EUR-USD-valutarisico dat door eiseres met haar deelneming [vennootschap] wordt gelopen als bedoeld in artikel 13, lid 7, van de Wet VPB 1969. Uitgangspunt is dat op het niveau van eiseres moet worden beoordeeld of eiseres een EUR-USD valutarisico loopt met haar deelneming [vennootschap] . Eiseres hanteert de EUR als valuta, [vennootschap] is door eiseres gekocht in USD en een toekomstige vervreemding van [vennootschap] zal - naar eiseres onweersproken heeft gesteld - plaatsvinden in USD. Eiseres loopt daarmee met haar deelneming [vennootschap] een EUR-USD-valutarisico. De lening in USD staat tegenover de deelneming [vennootschap] en dekt daarmee het koersrisico EUR-USD af. Dat [vennootschap] zich in een NOK-omgeving bevindt en haar jaarrekening in NOK opmaakt, zoals verweerder aanvoert, maakt niet dat [vennootschap] een NOK-vermogensbestandsdeel is voor eiseres. De rechtbank kan het betoog van verweerder dat onderscheid moet worden gemaakt tussen risico van de deelneming en risico met de deelneming niet volgen. Verweerder wijst er terecht op dat [vennootschap] zelf een USD-NOK-risico loopt, dat in haar resultaat valt. Dat laat onverlet dat voor artikel 13, lid 7, van de Wet VPB 1969 op het niveau van eiseres als de belastingplichtige moet worden beoordeeld wat het valutarisico op de deelneming is. De commerciële afwaardering van eiseres van de deelneming [vennootschap] is bovendien een bevestiging dat eiseres een EUR- USD-valutarisico loopt met [vennootschap] .

12. Gelet op wat hiervoor is overwogen, dient het beroep gegrond te worden verklaard.

13. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op afgerond EUR 1.496 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van EUR 748 met een wegingsfactor 1). Voor vergoeding van in bezwaar gemaakte proceskosten is geen plaats omdat daar in de bezwaarfase niet om is verzocht.