Rechtbank Den Haag, 21-11-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:12395, 21_7018

1. Eiser heeft een opleiding tot commercieel verkeersvlieger gevolgd. Na afronding van deze opleiding is hij in januari 2017 in dienst getreden bij de in Spanje gevestigde vliegtuigmaatschappij [maatschappij].

2. Van januari 2017 tot en met eind maart van 2017 was de standplaats van eiser in Spanje, alwaar hij via Airbnb een appartement heeft gehuurd. Vanaf april 2017 was zijn standplaats in Italië, alwaar hij een appartement heeft gehuurd.

3. Eiser heeft voor het jaar 2017 als binnenlands belastingplichtige aangifte IB/PVV gedaan. Daarbij verzoekt eiser ter zake van zijn inkomen uit Spanje (het Spaanse inkomen) en Italië (het Italiaanse inkomen) om aftrek ter voorkoming van dubbele belasting. Daarnaast is in de aangifte een uitkering van de gemeente Amsterdam van € 315 opgenomen. Het aangegeven belastbaar inkomen bedraagt nihil; het aangegeven restant persoonsgebonden aftrek bedraagt € 79.789.

4. Eiser heeft op verzoek van verweerder onder meer loonstroken overgelegd die zien op de periode dat eiser in Italië was gestationeerd. Op de loonstroken staat iedere maand tussen haakjes een bedrag aan “Assogettamento block hours” (de blockhours) vermeld. Dit betreft over de periode van april 2017 tot en met december 2017 de volgende bedragen:

5. Bij e-mail van 21 juli 2020 heeft de gemachtigde zich bij verweerder gemeld. Volgens de gemachtigde heeft eiser Nederland per 1 januari 2017 metterwoon verlaten en is hij pas in 2019 teruggekeerd.

6. Naar aanleiding van de e-mail van de gemachtigde heeft verweerder een woonplaatsonderzoek ingesteld. Op 24 juli 2020 heeft verweerder aan de gemachtigde een vragenformulier toegezonden. Daarbij is tevens verzocht om alle bankafschriften van alle bankrekeningen van eiser. Op 13 september 2020 is op dit verzoek gereageerd.

7. Met dagtekening 10 december 2020 heeft verweerder aan de gemachtigde een brief gestuurd waarin, voor zover hier van belang, het volgende is opgenomen:

8. In zijn brief van 10 december 2020 heeft verweerder tevens geschreven dat het Italiaanse inkomen van eiser in 2017 – exclusief vrije ruimte en sociale premies – € 18.801 bedraagt. Tot het Italiaanse inkomen zijn ook de hierboven onder 4 genoemde bedragen aan blockhours gerekend.

9. De aanslag IB/PVV voor het jaar 2017 is opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 0, waarbij eiser is aangemerkt als binnenlands belastingplichtige. Bij de beschikking is de nog te verrekenen persoonsgebonden aftrek uit voorgaande jaren bepaald op € 74.589. De nog te verrekenen persoonsgebonden aftrek in volgende jaren is bepaald op € 51.626.

10. Bij de bestreden uitspraak op bezwaar van 12 oktober 2021 is de aanslag gehandhaafd en is een nieuwe (6.2a-)beschikking gegeven. Daarbij is de nog te verrekenen persoonsgebonden aftrek in volgende jaren verhoogd tot € 51.835.

11. In geschil is of de aanslag en de beschikking naar juiste bedragen zijn vastgesteld. Eiser stelt dat hij ten onrechte als binnenlands belastingplichtige is aangemerkt en dat verweerder is uitgegaan van een te hoog inkomen uit werk en woning. Daardoor is de nog te verrekenen persoonsgebonden aftrek in volgende jaren te laag vastgesteld. Verweerder stelt daarentegen dat eiser terecht is aangemerkt als binnenlands belastingplichtige en dat bij de aanslagoplegging niet is uitgegaan van een te hoog inkomen uit werk en woning.

12. Op grond van artikel 2.1 van de Wet inkomstenbelasting 2001 is een natuurlijk persoon die in Nederland woont binnenlands belastingplichtig. Op grond van artikel 4 van de Algemene wet inzake Rijksbelastingen wordt naar de omstandigheden beoordeeld waar iemand woont. Als uitgangspunt heeft daarbij te gelden dat een natuurlijk persoon zijn woonplaats in Nederland heeft indien deze persoon daarmee een duurzame betrekking van persoonlijke aard heeft. Die duurzame band hoeft niet sterker te zijn dan de band met enig ander land, zodat voor een woonplaats in Nederland niet noodzakelijk is dat het middelpunt van iemands maatschappelijke leven zich in Nederland bevindt.¹

13. Tussen partijen is niet in geschil dat eiser in 2016 in Nederland woonde en in dat jaar als binnenlands belastingplichtige moet worden aangemerkt. Een redelijke verdeling van de bewijslast brengt mee dat eiser aannemelijk maakt dat hij in 2017 niet langer in Nederland woonde en niet langer als binnenlands belastingplichtige dient te worden aangemerkt.

14. Eiser heeft aangevoerd dat hij in Spanje en in Italië woonruimte heeft gehuurd, rekeningen van nutsbedrijven heeft betaald en lid was van sportclubs. Naar het oordeel van de rechtbank is eiser daarmee niet in de op hem rustende bewijslast geslaagd. Dat eiser in 2017 in Spanje en Italië heeft verbleven doet niet af aan de bevindingen zoals door verweerder verwoord in zijn brief van 10 december 2020. Uit deze bevindingen in samenhang bezien volgt dat eiser in 2017 een duurzame betrekking van persoonlijke aard met Nederland heeft onderhouden. Eiser is door verweerder dan ook terecht aangemerkt als binnenlands belastingplichtige.

15. Aangaande de hoogte van het inkomen uit werk en woning is het geschil beperkt tot de vraag of verweerder terecht de op de Italiaanse loonstroken opgenomen bedragen aan blockhours tot het inkomen heeft gerekend. Naar het oordeel van de rechtbank is dat niet het geval. Eiser heeft ter zitting verklaard dat de blockhours niet zien op door eiser genoten inkomen, maar op het minimumbedrag dat eiser in ieder geval zou ontvangen ongeacht of en hoeveel uur hij zou werken. Nu eiser in alle maanden meer inkomen heeft genoten dan het op de loonstroken vermelde bedrag aan blockhours is zijn inkomen hierdoor niet beïnvloed. De rechtbank acht deze verklaring geloofwaardig. Dit temeer nu is gesteld noch gebleken dat de blockhours in 2017 of op enig ander moment tot uitkeringen hebben geleid.

16. Gelet op het voorgaande zijn de bedragen aan blockhours ten onrechte tot het inkomen uit werk en woning van eiser gerekend en is ten gevolge daarvan de beschikking te laag vastgesteld. De rechtbank zal de nog te verrekenen persoonsgebonden aftrek in volgende jaren verhogen tot € 56.664 (€ 51.835 + € 4.829).

17. Partijen hebben in onderhavige procedure ook standpunten ingenomen met betrekking tot de omvang van de te verlenen aftrek ter voorkoming van dubbele belasting over het Italiaanse inkomen. Dit valt echter buiten het bereik van het onderhavige geschil, nu dit niet van belang is voor het vaststellen van (de hoogte van) de aanslag of de beschikking. Partijen kunnen deze standpunten mogelijk aan de orde stellen in een eventuele aanhangig gemaakte procedure tegen de op 21 januari 2021 afgegeven doorschuifbeschikking als bedoeld in artikel 11 van het Besluit voorkoming dubbele belasting 2001, dan wel in een procedure tegen een eventueel door verweerder af te gegeven nieuwe of gewijzigde doorschuifbeschikking.

18. Gelet op wat hiervoor is overwogen dient het beroep gegrond te worden verklaard.

19. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht (het Besluit) voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 2.056 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 269, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 759 en een wegingsfactor 1). Het verzoek van eiser om toekenning van een integrale kostenvergoeding wijst de rechtbank af. Voor toekenning van een (proces)kostenvergoeding in afwijking van de forfaitaire bedragen van het Besluit bestaat grond indien het bestuursorgaan het verwijt treft dat het een beschikking of uitspraak geeft respectievelijk doet of in rechte handhaaft, terwijl op dat moment duidelijk is dat die beschikking of uitspraak in een daartegen ingestelde procedure geen stand zal houden (‘tegen beter weten in procederen’) of indien verweerder het verwijt treft dat hij in vergaande mate onzorgvuldig heeft gehandeld.² Naar het oordeel van de rechtbank treft verweerder in het onderhavige geval niet een van de hier genoemde verwijten.