Rechtbank Den Haag, 23-12-2024, ECLI:NL:RBDHA:2024:22382, 23_3356

1. Eiseres heeft op 19 maart 2022 voor het jaar 2021 aangifte IB/PVV (aangifte 1) gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 13.699 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 18.990. De grondslag van het inkomen uit sparen en beleggen bedraagt € 1.619.685. In aangifte 1 is gekozen voor een onderlinge verhouding waarbij € 568.585 aan eiseres is toegerekend en het restant aan haar partner.

2. De grondslag sparen en beleggen is als volgt opgebouwd:

3. Eiseres heeft op 7 augustus 2022 een herziene aangifte (aangifte 2) ingediend. In aangifte 2 is gekozen voor een herverdeling waarbij € 670.386 van de grondslag sparen en beleggen aan eiseres is toegerekend en het restant aan haar partner.

4. De aanslag IB/PVV 2021 (de aanslag) is opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 13.699 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 18.990. Daarbij is uitgegaan van de onderlinge verhouding zoals opgenomen in aangifte 1 en is, met inachtneming van de Wet rechtsherstel box 3, uitgegaan van een forfaitair rendement van 3,34%. De onder 2 genoemde vorderingen (de vorderingen) zijn aangemerkt als ‘overige bezittingen’ in de zin van de Wet rechtsherstel box 3. De te vergoeden belastingrente bedraagt € 17.

5. Het bezwaar tegen de aanslag is afgewezen in de zin dat verweerder eiseres niet heeft gevolgd in haar standpunt dat een deel van de vorderingen als ‘banktegoeden’ in de zin van de Wet rechtsherstel box 3 moet worden aangemerkt. Het bezwaar is toegewezen wat betreft de verzochte herverdeling in aangifte 2.

6. Het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van eiseres en haar partner samen is met inachtneming van de Wet rechtsherstel box 3 door verweerder berekend op € 54.096 (€ 31.706 + € 22.390). Met inachtneming van de in aangifte 2 gekozen onderlinge verhouding is van dat bedrag € 22.390 aan eiseres toegerekend. Nu dat bedrag hoger is dan het bij de aanslag vastgestelde belastbaar inkomen uit sparen en beleggen, is aan eiseres met dagtekening 2 mei 2023 een navorderingsaanslag IB/PVV (de navorderingsaanslag) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 13.699 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 22.390. Daarbij is € 13 aan belastingrente in rekening gebracht.

7. Tegen de navorderingsaanslag is niet afzonderlijk bezwaar gemaakt.

8. In geschil is of het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen naar een juist bedrag is vastgesteld.

9. Eiseres stelt dat het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen naar een te hoog bedrag is vastgesteld. Het primaire standpunt van eiseres luidt dat moet worden aangesloten bij een werkelijk rendement van € 21.894,97. Indien de rechtbank eiseres hierin volgt, verzoeken eiseres en haar partner een wijziging in de onderlinge verhouding waarbij de gehele grondslag sparen en beleggen aan eiseres wordt toegerekend. Het subsidiaire standpunt van eiseres luidt dat ter zake van een deel van de vorderingen een te hoog forfaitair redendement in aanmerking is genomen omdat feitelijk sprake is van bij de kinderen gestald spaartegoed.

10. Verweerder stelt zich op het standpunt dat het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen niet naar een te hoog bedrag is vastgesteld. Volgens verweerder maakt eiseres niet aannemelijk dat het werkelijke rendement lager is dan het forfaitair berekende rendement en zijn de vorderingen terecht aangemerkt als overige bezittingen.

11. De Hoge Raad heeft in zijn arresten van 6 juni 2024¹ geoordeeld dat ook toepassing van de Wet rechtsherstel box 3 kan leiden tot schending van de door artikel 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM (EP) in samenhang met artikel 14 van het EVRM gewaarborgde rechten. Een dergelijke schending doet zich voor indien de belastingplichtige wordt geconfronteerd met een heffing naar een voordeel uit sparen en beleggen dat hoger is dan het werkelijke rendement.

12. In genoemde arresten van 6 juni 2024 zijn regels geformuleerd omtrent de vaststelling van de hoogte van het werkelijke rendement.² Bij de vaststelling van het werkelijke rendement:

- dient het nominale rendement op het gehele vermogen van de belastingplichtige in box 3 te worden betrokken, zonder aftrek van het heffingvrije vermogen;

- moet gekeken worden naar het saldo van positieve en negatieve resultaten van de verschillende vermogensbestanddelen in het desbetreffende jaar. Er wordt dus geen rekening gehouden met positieve of negatieve waardeveranderingen in andere jaren;

- wordt niet alleen rekening gehouden met de voordelen die worden getrokken uit vermogensbestanddelen in box 3, zoals rente, dividend en huur, maar ook de positieve en negatieve waardeveranderingen van zulke vermogensbestanddelen. Deze waardeveranderingen behoren ook tot het werkelijke rendement indien de belastingplichtige ze nog niet heeft gerealiseerd;

- kan bij bezittingen geen rekening worden gehouden met kosten;

- kan bij schulden wel rekening worden gehouden met de daarop betrekking hebbende renten.

13. Een redelijke verdeling van de bewijslast brengt mee dat eiseres aannemelijk maakt dat zij wordt geconfronteerd met een heffing uit sparen en beleggen die hoger is dan het werkelijke rendement. Indien zij daarin slaagt dient rechtsherstel te worden geboden door voor het jaar 2021 alleen dat werkelijke rendement in de heffing te betrekken.³

14. Het door eiseres gestelde werkelijke rendement van € 21.894,97 ziet voor € 58,63 op de bank- en spaarrekeningen van eiseres en haar partner, voor € 3.180,53 op de beleggingsrekeningen bij ING en ASN en voor € 18.655,81 op de vorderingen. Eiseres heeft met jaaroverzichten onderbouwd dat op de bank- en spaarrekeningen in totaal € 58,63 aan rente is ontvangen. Ter zake van de vorderingen heeft eiseres leningovereenkomsten overgelegd waaruit volgt dat € 18.655,81 aan rente is ontvangen. Deze bedragen zijn tussen partijen niet in geschil, zodat de rechtbank zich uitsluitend voor de vraag gesteld ziet of eiseres erin is geslaagd om het werkelijke rendement op de beleggingsrekeningen aannemelijk te maken.

15. Met betrekking tot het werkelijke rendement op de beleggingsrekeningen heeft eiseres de volgende berekening opgesteld:

16. Eiseres heeft deze berekening onderbouwd met door de ING en ASN verstrekte jaaroverzichten. Deze overzichten bevatten de waarde van de betreffende beleggingsrekeningen op 1 januari 2021, de waarde van de betreffende beleggingsrekeningen op 31 december 2021, het bedrag van in 2021 ontvangen rente en het bedrag van uitgekeerde dividenden. Daarnaast is door eiseres verklaard dat gedurende 2021 geen stortingen of onttrekkingen hebben plaatsgevonden.

17. Naar het oordeel van de rechtbank is eiseres met de berekening, de jaaroverzichten en hetgeen zij heeft verklaard, in de op haar rustende bewijslast geslaagd. Eiseres heeft toegelicht dat door de aanbieders van de beleggingsrekeningen niet meer informatie wordt verstrekt dan de door haar overgelegde jaaroverzichten, hetgeen door verweerder ook niet wordt betwist. Dat de afwezigheid van enige storting of onttrekking slechts is onderbouwd met een op zichzelf geloofwaardige verklaring van eiseres en niet met stukken, kan haar dan ook niet worden tegengeworpen.

20. Eiseres heeft verzocht om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn. Behoudens in geval van bijzondere omstandigheden wordt een periode van twee jaar voor de bezwaar- en beroepsfase in dit verband als redelijk beschouwd. Hiervan komt een half jaar toe aan de bezwaarfase.

21. Het bezwaarschrift is door verweerder ontvangen op 17 oktober 2022, de uitspraak op bezwaar is van 12 april 2023 en deze uitspraak van de rechtbank is gedaan op 23 december 2024. Derhalve is tussen het bezwaar en de rechtbankuitspraak een periode van 2 jaar en ruim 2 maanden verstreken. Aan eiseres komt daarom een schadevergoeding toe van € 500 (€ 500 per overschrijding van (een gedeelte van) een half jaar). De overschrijding dient geheel aan de beroepsfase te worden toegerekend, zodat de vergoeding voor rekening van de Staat komt.

22. De rechtbank heeft in zaak SGR 23/3366 een proceskostenveroordeling uitgesproken. Dat in onderhavige procedure meer kosten zijn gemaakt die voor vergoeding in aanmerking komen, is gesteld noch gebleken.