Rechtbank Gelderland, 24-03-2016, ECLI:NL:RBGEL:2016:1695, AWB - 12 _ 6008, 12_6009

2.1

Onderneming(en)

2.3

Adviseur

3.1

Aangiften

3.2

Bevindingen

3.3

Afwikkeling

8. De bezwaren zijn bij de aangevallen uitspraken op bezwaar van 26 oktober 2012 ongegrond verklaard.

9. In geschil is of de aanslagen IB/PVV 2006 en 2007, de boetebeschikking en de beschikkingen heffingsrente terecht en tot de juiste bedragen aan eiseres zijn opgelegd. In het bijzonder is in geschil of de bewijslast moet worden omgekeerd en verzwaard en of de bijtelling vanwege privé gebruik van ter beschikking gestelde auto's en het gebruikelijk loon in de jaren 2006 en 2007 terecht en tot de juiste bedragen in aanmerking zijn genomen.

10. Verweerder heeft voorts erkend dat het in 2007 ontvangen bedrag van € 450.000 dient te worden aangemerkt als een afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden van eiseres en haar voormalige echtgenoot, zodat dit bedrag ten onrechte als alimentatie in aanmerking is genomen in box 1.

11. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden die daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken.

Beoordeling van het geschil

12. Verweerder heeft gesteld dat de bewijslast dient te worden omgekeerd en verzwaard als bedoeld in artikel 27e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) op de grond dat eiseres de vereiste aangiften niet heeft gedaan.

13. Naar vaste jurisprudentie geldt dat bij inhoudelijke gebreken in een aangifte slechts dan kan worden aangenomen dat de vereiste aangifte niet is gedaan, indien aan de hand van de normale regels van stelplicht en bewijslast is vastgesteld dat sprake is van één of meer gebreken die ertoe leiden dat de volgens de aangifte verschuldigde belasting verhoudingsgewijs aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde belasting. Tevens is vereist dat het bedrag van de belasting dat als gevolg van deze gebreken niet zou zijn geheven, op zichzelf beschouwd, aanzienlijk is. Inhoudelijke gebreken in de aangifte worden slechts in aanmerking genomen indien de belastingplichtige ten tijde van het doen van aangifte wist of zich ervan bewust moest zijn dat daardoor een aanzienlijk bedrag aan verschuldigde belasting niet zou worden geheven. Ook dit moet worden vastgesteld aan de hand van de normale bewijsregels van stelplicht en bewijslast (Hoge Raad 30 oktober 2009, nr. 07/10513, ECLI:NL:HR:2009:BH1083).

14. Verweerder heeft aangevoerd dat uit de correcties inzake het privé-gebruik van ter beschikking gestelde auto's en het gebruikelijk loon, als bedoeld in artikel 12a, eerste lid, van de Wet op de loonbelasting 1964 (hierna: Wet LB), volgt dat de vereiste aangiften niet zijn gedaan. Met betrekking tot de toepassing van het zogenoemde gebruikelijk loon, heeft verweerder op basis van het controlerapport gesteld dat eiseres van een groot aantal (dertien) vennootschappen (direct of indirect) aanmerkelijk belanghouder is en dat zij voor ten minste acht van deze vennootschappen werkzaamheden (heeft) verricht. De correctie is gebaseerd op acht keer het gebruikelijk loon. In de uitspraak op bezwaar heeft verweerder de namen van een twaalftal vennootschappen vermeld.

15. Artikel 12a, eerste lid, van de Wet LB houdt in dat ten aanzien van de werknemer die arbeid verricht ten behoeve van een vennootschap waarin hij een aanmerkelijk belang heeft, het in een kalenderjaar genoten loon ten minste wordt gesteld op het zogenoemde WAZ-loon tenzij de werknemer aannemelijk maakt dat ter zake van soortgelijke dienstbetrekkingen waarbij een aanmerkelijk belang geen rol speelt, in het economische verkeer een lager loon gebruikelijk is. In dat geval wordt het loon gesteld op dat lagere loon.

16. Ten aanzien van de toepassing van artikel 12a, eerste lid, van de Wet LB in concernverhoudingen heeft de Hoge Raad in zijn uitspraak van 11 november 2005 (ECLI:NL:HR:2005:AU6018) het volgende overwogen:

17. In de uitspraak op bezwaar heeft verweerder de volgende deelnemingen vermeld:

18. Ten aanzien van (a) [b] BV heeft eiseres een uittreksel van de Kamer van Koophandel overgelegd waaruit volgt dat [C] BV pas vanaf 22 juli 2010 directeur is. Gelet hierop, kan deze vennootschap niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd in de onderhavige jaren.

19. Eiseres heeft voorts een uittreksel van de Kamer van Koophandel overgelegd van (c) [c] BV waaruit volgt dat deze vennootschap op 20 juni 2007 is opgericht. Eiseres heeft niet concreet betwist dat in deze vennootschap activiteiten hebben plaatsgevonden. Gelet hierop, kan deze vennootschap niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd in het jaar 2006 maar voor het jaar 2007 wel gedeeltelijk.

20. Eiseres heeft voorts een uittreksel van de Kamer van Koophandel overgelegd van (d) [d] BV waaruit volgt dat deze vennootschap op 26 september 2008 is opgericht. Gelet hierop, kan deze vennootschap niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd in de onderhavige jaren.

21. Eiseres heeft voorts een uittreksel van de Kamer van Koophandel overgelegd van (e) [e] BV waaruit volgt dat deze vennootschap op 26 september 2008 is opgericht. Gelet hierop, kan deze vennootschap niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd in de onderhavige jaren.

22. Eiseres heeft voorts onder verwijzing naar de bij de aangiften Vpb 2006 en 2007 ingediende jaarstukken van (f) [f] BV gesteld, dat in die vennootschap geen activiteiten plaatsvonden nu in die aangiften geen gerealiseerde omzetten zijn vermeld en er geen personeel in dienst was. Verweerder heeft dit onvoldoende gemotiveerd betwist, zodat aannemelijk is dat eiseres voor deze vennootschap geen activiteiten heeft verricht. Naar het oordeel van de rechtbank kan deze vennootschap daarom niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd in de onderhavige jaren.

23. Uit de door eiseres overgelegde stukken wordt voorts aannemelijk dat (g) [g] BV vanaf 2008 de rechtsopvolgster is van [m] BV die voordien een andere aandeelhouder en bestuurder had. Gelet hierop, kan deze vennootschap niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd in de onderhavige jaren.

24. Eiseres heeft ten aanzien van (h) [h] BV onweersproken gesteld dat dit dezelfde vennootschap is als (l) [l] BV, de rechtsopvolgster van (h) [h] BV. Verweerder heeft dit niet weersproken. Eiseres heeft niet betwist dat in deze onderneming activiteiten plaatsvonden en dat zij daarvoor werkzaamheden heeft verricht. Gelet hierop, acht de rechtbank aannemelijk dat zij in de jaren 2006 en 2007 met deze vennootschap een fictieve dienstbetrekking had waarvoor het gebruikelijk loon in aanmerking had moeten worden genomen. Eiseres heeft voorts betoogd dat de naam vervolgens is gewijzigd in [n] BV, waarvan vanaf 28 maart 2007 [o] BV de enig aandeelhouder en bestuurder is, maar van deze overname heeft zij – bij betwisting door verweerder – geen bewijs overgelegd. Daarbij komt dat uit de door eiseres overgelegde – voorlopige – balans van [C] BV over 2007 volgt dat (l) [l] BV gedurende het hele jaar een 100% deelneming is geweest, zodat hierom te minder aannemelijk is dat in 2007 deze vennootschap is overgenomen. Er bestaan dan ook voldoende aanknopingspunten om de fictieve dienstbetrekking voor heel 2007 aan te nemen.

25. Eiseres heeft voorts een uittreksel van de Kamer van Koophandel overgelegd van (i) [i] BV waaruit volgt dat deze vennootschap op 26 september 2007 is opgericht. Eiseres heeft niet concreet betwist dat in deze vennootschap activiteiten hebben plaatsgevonden. Gelet hierop, kan deze vennootschap in het jaar 2006 niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd en voor het jaar 2007 gedeeltelijk.

26. Eiseres heeft voorts aangevoerd dat (j) [j] BV blijkens het uittreksel van de Kamer van Koophandel is gevestigd op 27 mei 2010, zodat in de onderhavige jaren geen werkzaamheden door eiseres zijn verricht. Verweerder heeft dit weersproken door erop te wijzen dat de vennootschap eerder is opgericht (en kennelijk elders was gevestigd) en ook al tussen 2004 en 2008 actief was, maar verweerder heeft deze stelling niet nader onderbouwd. Gelet hierop, kan deze vennootschap niet aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd.

27. Verweerder heeft nog gewezen op de door eiseres overgelegde – niet goedgekeurde – jaarstukken van [C] BV over 2007. Uit deze stukken kan worden afgeleid dat, naast (l) [l] BV, gedurende het hele jaar (b) [D] BV, [p] BV (onweersproken gesteld dat dit dezelfde vennootschap is als (k) [k] BV) en [aa] BV 100% deelnemingen zijn geweest. Eiseres heeft onvoldoende concreet betwist dat deze vennootschappen ook in geheel 2006 al een deelneming vormden van [C] BV. Voorts heeft eiseres onvoldoende concreet betwist dat in deze vennootschappen in het geheel geen activiteiten hebben plaatsgevonden dan wel dat zij daarvoor geen werkzaamheden verrichtte in de onderhavige jaren. Gelet hierop, kunnen deze vennootschappen aan de correctie gebruikelijk loon ten grondslag worden gelegd. Dit geldt niet voor [bb] BV. De rechtbank acht op grond van de door eiseres overgelegde stukken voldoende aannemelijk dat in deze vennootschap alleen sprake is van een onroerend goedtransactie met één pand. Verweerder heeft dit ook niet concreet betwist.

28. Verweerder heeft ter zitting nog een aantal andere vennootschappen genoemd, zoals [cc] BV, [dd] BV en [H] BV, waarin eiseres volgens verweerder via [C] BV of op andere wijze een aanmerkelijk belang zou hebben gehad. Verweerder heeft met betrekking tot deze vennootschappen ter zitting een bewijsaanbod gedaan. De rechtbank gaat hier echter aan voorbij. De bewijslast om de correctie gebruikelijk loon aannemelijk te maken rust in beginsel op verweerder en ten minste mag dan van verweerder worden verwacht dat hij de vennootschappen die hij aan de correctie ten grondslag wil leggen uiterlijk bij het verweerschrift kenbaar heeft gemaakt, zodat eiseres zich daartegen kan verweren. Toewijzen van dit bewijsaanbod zou, omdat het in een dermate laat stadium van de procedure is gedaan - ter zitting pas naar aanleiding van vragen van de rechtbank - in strijd komen met de goede procesorde.

29. Uit het voorgaande volgt dat voor het jaar 2006 van de vennootschappen (b) [D] BV, [p] BV ((k) [k] BV), (h) [h] BV/ (l) [l] BV en [aa] BV aannemelijk is dat eiseres daarmee een fictieve dienstbetrekking had naast [C] BV. Daarnaast geldt dit voor 2007 ook nog gedeeltelijk voor (c) [c] BV (vanaf juli 2007) en (i) [i] BV (vanaf oktober 2007). Omdat eiseres geen concrete feiten en omstandigheden heeft aangevoerd op grond waarvan kan worden aangenomen dat de werkzaamheden voor deze vennootschappen wat betreft aard en omvang tot een lager dan het in artikel 12a, eerste lid, van de Wet LB genoemde bedrag zouden moeten leiden, kan worden uitgegaan van een gebruikelijk loon van € 39.000 per jaar. Voor het jaar 2006 leidt dit tot een bedrag van (5 * € 39.000 =) € 195.000. Voor 2007 heeft eiseres looninkomsten van [C] BV aangegeven, zodat deze vennootschap niet aan de correctie ten grondslag kan worden gelegd. Het bedrag van de correctie wordt dan (4* € 39.000 =) € 156.000, vermeerderd met de tijdsevenredig lagere loonbedragen voor [c] BV (€ 19.500) en [i] BV (€ 9.750) tot een bedrag van € 185.250.

30. Eiseres heeft in haar aangiften IB/PVV 2006 en 2007 een inkomen uit werk en woning van respectievelijk € 25.707 en € 37.633 aangegeven. Gelet hierop, is in beide jaren een in zowel absolute als relatieve zin aanzienlijk bedrag aan verschuldigde belasting niet aangegeven. Als professioneel handelend ondernemer is aannemelijk dat eiseres zich hiervan bewust moet zijn geweest, zodat de vereiste aangifte in beide jaren niet is gedaan. Gelet hierop, dient de bewijslast te worden omgekeerd en verzwaard. De rechtbank ziet geen aanleiding voor het oordeel dat deze sanctie in dit geval onevenredig is.

31. De omkering van de bewijslast brengt mee dat belanghebbende de stelplicht en de (verzwaarde) bewijslast draagt ten aanzien van feiten die van belang zijn voor de beoordeling van de vraag of de bij de uitspraak op bezwaar gehandhaafde of nader vastgestelde belastingaanslag onjuist is (Hoge Raad 15 november 2013, nr. 12/00606, ECLI:NL:HR:2013:1129). Gelet hierop, worden de aanslagen IB/PVV 2006 en 2007 geacht juist te zijn, tenzij eiseres overtuigend aantoont dat deze tot een te hoog bedrag zijn vastgesteld.

32. Met hetgeen eiseres heeft aangevoerd is zij niet geslaagd in haar bewijslast, reeds omdat eiseres heeft nagelaten op controleerbare wijze een betrouwbaar inzicht te geven in de activiteiten en jaarrekeningen van de door haar (indirect) beheerste vennootschappen.

33. De zogenoemde omkering en verzwaring van de bewijslast ontslaat verweerder evenwel niet van zijn verplichting om door hem aangebrachte correcties niet naar willekeur vast te stellen. De belastingaanslagen dienen te berusten op een redelijke schatting (zie onder meer Hoge Raad 29 september 1993, nr. 28 202, ECLI:NL:HR:1993:ZC5466).

34. Uit het voorgaande vloeit naar het oordeel van de rechtbank voort dat verweerder de schatting ten aanzien van het gebruikelijk loon onvoldoende heeft onderbouwd. Het had op de weg van verweerder gelegen om van ten minste acht ondernemingen het begin van het bewijs te leveren dat eiseres daarin in de onderhavige jaren een (in)direct belang had opdat de schatting niet naar willekeur zou worden vastgesteld. De rechtbank zal de schatting daarom vaststellen op de hierboven genoemde bedragen van € 195.000 (2006) en € 185.250 (2007).

35. Verweerder heeft voorts correcties wegens privé-gebruik auto aangebracht op basis van een leaseovereenkomst. Uit die overeenkomst zou volgens verweerder blijken dat aan eiseres in de periode 2006 tot en met 2008 een viertal auto's (deels volgtijdelijk) ter beschikking heeft gestaan en dat eiseres niet heeft doen blijken dat zij daarmee niet meer dan 500 km privé heeft gereden.

36. Eiseres heeft het bestaan en de inhoud van de leaseovereenkomst niet weersproken, maar tegen de correctie aangevoerd dat zij de auto's aan werknemers ter beschikking heeft gesteld dan wel aan een andere onderneming heeft doorverhuurd. Voor deze stellingen heeft zij echter onvoldoende bewijs bijgebracht. Het door haar overgelegde overzicht is hiervoor, bij betwisting door verweerder, onvoldoende, omdat dit overzicht kennelijk is gebaseerd op door eiseres zelf aan het leasebedrijf opgegeven namen.

39. Ter zitting is met betrekking tot de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden voorts duidelijk geworden dat die in dit geval kennelijk zo heeft plaatsgevonden, dat bij de overdracht van het pand [a] aan een door eiseres beheerste vennootschap het bedrag van € 450.000, waarop eiseres op grond van de huwelijkse voorwaarden recht had, van de koopprijs is afgetrokken. Verweerder heeft daarom erkend dat dit dan leidt tot een vordering van eiseres op die vennootschap, welke vordering in box 1 moet worden verantwoord. Omdat de overdracht in de tweede helft van december 2007 heeft plaats gevonden, heeft verweerder ter zitting zich voorts op het standpunt gesteld dat dan de correctie in 2007 geheel kan komen te vervallen wegens gering belang. De rechtbank zal dienovereenkomstig oordelen.

40. De conclusie moet zijn dat de beroepen gegrond zijn en de uitspraken op bezwaar dienen te worden vernietigd. De rechtbank zal de aanslag IB/PVV 2006 verminderen tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van (€ 25.707 + € 18.474 + € 195.000 =) € 239.184 en de aanslag IB/PVV 2007 tot een berekend naar een inkomen uit werk en woning van (€ 37.633 + € 18.710 + € 185.500 =) € 241.593.

41. Nu eiseres geen afzonderlijke gronden tegen de in rekening gebrachte heffingsrente heeft aangevoerd, dienen de beroepen tegen de beschikkingen heffingsrente gegrond te worden verklaard en overeenkomstig de verminderingen van de aanslagen te worden verminderd.

42. Verweerder heeft de verzuimboete met toepassing van § 21 van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (BBBB) met inachtneming van artikel 67a, eerste lid van de AWR vastgesteld op € 113. Nu niet in geschil is dat eiseres, ondanks daartoe te zijn uitgenodigd en aangemaand, niet tijdig de aangifte heeft gedaan, heeft verweerder terecht de verzuimboete opgelegd. Slechts indien sprake is van afwezigheid van alle schuld (avas) moet een verzuimboete vervallen. In hetgeen eiseres heeft gesteld ziet de rechtbank daarvoor evenwel geen aanknopingspunten. De rechtbank acht de boete voorts passend en geboden.

43. Eiseres heeft gesteld dat zij recht heeft op vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het EVRM.

44. Uit het arrest van de Hoge Raad van 10 juni 2011 (ECLI:NL:HR:2011:BO5046) volgt onder meer dat voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt, indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. In deze termijn is de duur van de bezwaarfase inbegrepen. Indien de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per halfjaar dat die termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond.

45. In de onderhavige zaken ziet de rechtbank aanleiding de redelijke termijn te verlengen met één jaar. De reden daarvoor is dat eiseres tot vier maal toe uitstel van de behandeling van de zaken heeft gevraagd op de (comparitie)zittingen van 15 november 2013, 20 februari 2014, 16 april 2015 en 8 januari 2016.

46. Sinds de ontvangst van de bezwaarschriften op 28 september 2011 tot aan de datum van deze uitspraak zijn meer dan vier jaren verstreken. Dit betekent dat de redelijke termijn met meer dan een jaar is overschreden. Gelet op de datum van de uitspraken op bezwaar van 26 oktober 2012 en het verstrijken van de termijn tussen de ontvangst door de rechtbank van de beroepschriften op 1 maart 2013, dient een deel van de overschrijding, namelijk een periode van een half jaar, aan verweerder te worden toegerekend en een periode van een jaar aan de rechtbank. Hieruit volgt dat aan eiseres een vergoeding dient te worden toegekend van (3 halve jaren * € 500 =) € 1.500, waarbij € 500 door verweerder dient te worden vergoed en € 1.000 door de Staat (het Landelijk Dienstencentrum van de Rechtspraak).

47. Hieruit volgt dat de redelijke termijn eveneens is overschreden met betrekking tot de verzuimboete voor het jaar 2006, die aan eiseres bekend is gemaakt in de definitieve aanslag IB/PVV 2006 van 2 januari 2010. Gelet op de hoogte van de verzuimboete van € 113 is met de enkele vaststelling dat de redelijke termijn is overschreden de geconstateerde schending van artikel 6, eerste lid, EVRM voldoende gecompenseerd.

48. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiseres in verband met de behandeling van het bezwaar en het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken, berekend conform de forfaitaire berekeningsmethode zoals neergelegd in het Besluit. De kosten zijn op de voet van het Besluit voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1.736 (1 punt voor het indienen van de bezwaarschriften, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 246, 1 punt voor het indienen van de beroepschriften, 0,5 punt voor het verschijnen ter comparitiezitting, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 496 en een wegingsfactor 1 wegens minder dan vier samenhangende zaken). Voorts zal de rechtbank de reis- en verletkosten van eiseres vaststellen op € 180,20.