Rechtbank Gelderland, 15-09-2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:4737, AWB - 17 _ 530

1. Eiser is gehuwd geweest en heeft drie kinderen, onder wie zijn zoon [B] , geboren op [1999] (hierna: de zoon).

2. Gedurende het gehele jaar 2014 stond eiser in de Basisregistratie personen (Brp) ingeschreven op het briefadres [A-straat 1] te [Q] . Het betreft het zakelijke adres van eiser, zonder woonbestemming.

3. Met ingang van [2014] staat ook de zoon op dat briefadres ingeschreven in de Brp. Daarvoor stond de zoon evenals de andere kinderen van eiser ingeschreven op het woonadres van de moeder, de ex-echtgenote van eiser, in [R] .

4. Feitelijk woonde eiser, vanaf omstreeks juni 2014 samen met de zoon, in een recreatiewoning aan de [A-straat 2] te [Z] . Inschrijving op dat adres in de Brp was in het jaar 2014 niet mogelijk.

5. Eiser had in het jaar 2014 geen fiscale partner.

6. In zijn aangifte IB/PVV voor het jaar 2014 heeft eiser de alleenstaande-ouderkorting geclaimd. Bij het opleggen van de aanslag heeft verweerder de alleenstaande-ouderkorting niet verleend.

7. In geschil is of eiser recht heeft op de alleenstaande-ouderkorting.

8. Eiser stelt dat hem niet kan worden tegengeworpen dat hij niet met zijn zoon op hetzelfde woonadres staat ingeschreven in de Brp, aangezien inschrijving op dat adres onmogelijk was. Uit de Brp volgt dat hij vanaf medio juni 2014 met zijn zoon wel op hetzelfde briefadres ingeschreven heeft gestaan. Van het dubbel claimen van de alleenstaande-ouderkorting is en kan ook geen sprake zijn. Bovendien vormt een inschrijving op hetzelfde briefadres geen belemmering voor het toekennen van een kindgebonden budget en kinderbijslag. Hij betoogt dat sprake is van rechtsongelijkheid.

9. Verweerder neemt het standpunt in dat inschrijving op hetzelfde woonadres een wettelijke voorwaarde is voor toepassing van de alleenstaande-ouderkorting, waaraan in het geval van eiser niet wordt voldaan, ook al staan eiser en de zoon in de Brp ingeschreven op hetzelfde briefadres. De voorwaarden voor het toekennen van een kindgebonden budget en kinderbijslag verschillen in die zin.

10. Op grond van artikel 8.15 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001; tekst 2014) geldt de alleenstaande-ouderkorting voor de belastingplichtige die in het kalenderjaar gedurende meer dan zes maanden: a) geen partner heeft, b) een huishouding voert met een kind dat in belangrijke mate door hem wordt onderhouden en op hetzelfde woonadres als de belastingplichtige staat ingeschreven in de Brp, en c) deze huishouding voert met geen ander dan kinderen waarvan de jongste bij de aanvang van het kalenderjaar de leeftijd van 18 jaar niet heeft bereikt.

11. Het geschil spitst zich toe op de voorwaarde - hiervoor genoemd onder b) - dat eiser en de zoon in de Brp ingeschreven moeten staan op hetzelfde woonadres (hierna: de inschrijvingseis). Niet in geschil is dat aan de overige voorwaarden wordt voldaan.

12. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat de wetgever met de inschrijvingseis ten doel heeft gehad te voorkomen dat ten aanzien van hetzelfde kind door twee (gescheiden) ouders in situaties van co-ouderschap de alleenstaande-ouderkorting zou kunnen worden genoten (Kamerstukken I, 1999/2000, 26 727 en 26 728, nr. 202c, blz. 53 en Handelingen I, 1999/2000, nr. 27, blz. 1300).

13. Naar het oordeel van de rechtbank bieden de tekst van artikel 8.15 van de Wet IB 2001 en voormelde wetsgeschiedenis geen ruimte om af te wijken van de inschrijvingseis. Met deze inschrijvingseis is de wetgever ook binnen de hem toekomende (ruime) beoordelingsvrijheid gebleven, zodat van schending van het verdragsrechtelijke gelijkheidsbeginsel als bedoeld in artikel 26 van het IVBPR en artikel 14 van het EVRM, geen sprake is (zie Hoge Raad 11 juli 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD6826).

14. In zijn besluit van 11 november 2011, nummer BLKB 2011/1208M (hierna: het Besluit), heeft de staatssecretaris van Financiën met toepassing van de hardheidsclausule als bedoeld in artikel 63 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen een goedkeuring verleend voor situaties waarin inschrijving op hetzelfde woonadres niet mogelijk is. Het besluit luidt – voor zover van belang – als volgt:

15. In het Besluit is aldus begunstigend beleid opgenomen ten aanzien van een groep belastingplichtigen (binnenvaartschippers zonder vaste ligplaats) die niet aan de inschrijvingseis kunnen voldoen. Ter zitting is het Besluit en het daarin vervatte begunstigende beleid aan de orde gesteld. Eiser ziet hierin steun voor zijn betoog dat in zijn situatie, waarin het voldoen aan de inschrijvingseis evenzeer berust op een onmogelijkheid en geen sprake is van mogelijk misbruik, aanspraak zou moeten bestaan op de alleenstaande-ouderkorting. Het niet toekennen zou in zijn visie leiden tot rechtsongelijkheid.

16. De rechtbank vat dit op als een beroep op het gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijk bestuur, op grond waarvan het begunstigende beleid ten aanzien van voormelde groep belastingplichtigen - gegeven de vergelijkbaarheid van de gevallen - ook op eiser moet worden toegepast.

17. De vergelijkbaarheid van de gevallen moet worden bezien in het licht van de achtergrond van het begunstigende beleid. Uit het Besluit volgt dat bedoeld is een tegemoetkoming te geven voor situaties waarin inschrijving van het kind op hetzelfde woonadres als de ouder niet mogelijk is, waardoor niet aan de wettelijke inschrijvingseis kan worden voldaan. De Staatssecretaris acht dit niet in overeenstemming met de achtergrond van de regeling. Wat de achtergrond is van de regeling van de alleenstaande-ouderaftrek en van de daarin opgenomen inschrijvingseis wordt in het Besluit verder niet uitgewerkt. Gelet op de wetsgeschiedenis kan doel en strekking van de regeling echter niet anders zijn dan het geven van een fiscale ondersteuning aan alleenstaande ouders die voldoen aan de materiële voorwaarden (geen partner, meer dan een half jaar een huishouding voeren met een kind en in belangrijke mate onderhouden van dat kind) en het door middel van een formele voorwaarde (de inschrijvingseis) voorkomen dat twee ouders aanspraak maken op de korting.

18. De situatie van eiser valt volledig binnen doel en strekking van de wettelijke regeling en van het begunstigende beleid in het Besluit. Niet in geschil is dat aan de materiële voorwaarden wordt voldaan en dat het maken van aanspraak op de korting door twee ouders zich niet kan voordoen. Net als bij binnenschippers zonder vaste ligplaats, doet zich bij eiser de situatie voor dat inschrijving op hetzelfde woonadres niet mogelijk is, maar een inschrijving op hetzelfde briefadres wel. Gelet hierop, is de situatie van eiser voor toepassing van de wettelijke regeling inzake de alleenstaande-ouderkorting vergelijkbaar met die van binnenschippers zonder vaste ligplaats waarvoor in het Besluit een goedkeuring is opgenomen. Het gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijk bestuur brengt met zich dat dit begunstigende beleid dan ook ten aanzien van eiser wordt toegepast (Hoge Raad 3 februari 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV2576 en in een vergelijkbaar geval Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, ECLI:NL:GHARL:2017:7087). Dit betekent dat eiser recht heeft op toepassing van de alleenstaande-ouderkorting. Het beroep slaagt derhalve.

19. Het beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de belastingrente. Omdat de aanslag moet worden verminderd, dient de beschikking belastingrente dienovereenkomstig te worden verminderd. Het beroep is ook in zoverre gegrond.

20. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiser in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht vastgesteld op € 36,38 (reiskosten openbaar vervoer tweede klasse voor het bijwonen van de zitting). Van overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten is de rechtbank niet gebleken.