Rechtbank Gelderland, 21-09-2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:4887, AWB - 16 _ 6396

1. Eiser is werkzaam als zelfstandig osteopaat en lid van de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie (hierna: NVO).

2. Tot 1 januari 2013 gold voor de dienstverlening door osteopaten de vrijstelling van artikel 11, eerste lid, onder g van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: Wet OB). Vanaf die datum is de vrijstelling gewijzigd en werd onder meer de dienstverlening van eiser in de heffing van omzetbelasting betrokken. Uit het arrest van de Hoge Raad van 27 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:744 bleek dat de dienstverlening van eiser wel onder het bereik van de vrijstelling valt.

3. Eiser heeft vanaf het eerste kwartaal 2013 ieder kwartaal bezwaar gemaakt tegen de voldoening van omzetbelasting op aangifte. In juli 2014 is hij hiermee gestopt, omdat hij meende dat dit niet meer nodig was in verband met een vaststellingsovereenkomst van NVO, waar hij bij aanhaakte. Zodra bleek dat dit niet juist was, heeft hij op 20 juli 2015 alsnog bezwaar gemaakt over het derde en vierde kwartaal 2014.

4. Verweerder heeft de voldane omzetbelasting over heel 2013 en heel 2015 aan eiser gerestitueerd. Over 2014 is teruggaaf van omzetbelasting in de uitspraak op bezwaar echter geweigerd. De bezwaren van eiser zijn niet-ontvankelijk verklaard vanwege termijnoverschrijding.

5. In geschil is of de bezwaren van eiser terecht niet-ontvankelijk zijn verklaard. Tijdens de beroepsfase is verweerder alsnog tegemoetgekomen met betrekking tot het eerste en tweede kwartaal 2014 omdat het bezwaar over die kwartalen tijdig bleek te zijn ingediend. Daardoor is alleen de ontvankelijkheid over het derde en vierde kwartaal 2014 nog in geschil.

6. Thans is, naar het oordeel van de rechtbank terecht, niet meer in geschil dat het beroep van eiser niet prematuur is en dat eiser kan worden ontvangen in zijn beroep.

7. De rechtbank stelt voorop dat niet in geschil is dat eiser met zijn bezwaarschriften van 20 juli 2015, door verweerder ontvangen op 3 augustus 2015, (ruim) buiten de wettelijke bezwaartermijn is opgekomen tegen de voldoeningen over het derde en vierde kwartaal 2014.

8. De vraag die partijen verdeeld houdt is of deze termijnoverschrijding verschoonbaar is. Eiser is van mening dat de termijnoverschrijding verschoonbaar is omdat hij – kort gezegd – heeft vertrouwd op berichtgeving van NVO over het maken van collectief bezwaar. Verweerder is van mening dat de termijnoverschrijding niet verschoonbaar is omdat miscommunicatie tussen eiser en NVO voor rekening en risico van eiser blijft en de Belastingdienst daarin ook geen rol speelt.

9. Op grond van artikel 6:11 van de Algemene wet bestuursrecht blijft ten aanzien van een na afloop van de termijn ingediend bezwaarschrift niet-ontvankelijkverklaring op grond daarvan achterwege indien redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat de indiener in verzuim is geweest. Naar het oordeel van de rechtbank is van een dergelijke situatie in dit geval sprake. Eiser is door NVO geïnformeerd over de mogelijkheid tot het aangaan van een vaststellingsovereenkomst waarbij NVO tegen de voldoeningen op aangifte collectief bezwaar zou maken namens alle leden die zich daarvoor aanmeldden, de zogenoemde aanhakers. NVO had in dat kader met het Ministerie van Financiën afgesproken een aantal proefprocedures te voeren in verband met de onderhavige omzetbelastingproblematiek. Eiser heeft onweersproken gesteld dat deze berichtgeving van NVO aan eiser dateert van vóór het einde van de onderhavige bezwaartermijnen. Eiser heeft zich vóór het verstrijken van de onderhavige bezwaartermijnen bij NVO aangemeld als aanhaker en verkeerde op basis van de berichtgeving van NVO in de veronderstelling dat hij vanaf dat moment zelf geen bezwaar meer hoefde te maken tegen de voldoeningen van elk kwartaal, waaronder de voldoeningen over het derde en vierde kwartaal 2014. Per e-mail van 2 juli 2015 is eiser door NVO geïnformeerd over de voortgang van de vaststellingsovereenkomst tussen NVO en de Belastingdienst. In die e-mail heeft NVO erop gewezen dat NVO-leden (nog altijd) periodiek bezwaar moeten blijven maken tegen btw-aangiften totdat de getekende vaststellingsovereenkomst door de Belastingdienst is ontvangen. Eiser heeft - onweersproken - gesteld dat hij door die e-mail voor het eerst door NVO erover is geïnformeerd dat hij zelf bezwaar moest blijven maken, in tegenstelling tot hetgeen eiser uit de voorgaande correspondentie van NVO had afgeleid. Eiser heeft vervolgens bij brief van 20 juli 2015, door verweerder ontvangen op 3 augustus 2015, alsnog zelf bezwaar gemaakt tegen de voldoeningen over het derde en vierde kwartaal 2014. Gelet op het voorgaande kan redelijkerwijs niet worden geoordeeld dat de eiser in verzuim is geweest zodat niet-ontvankelijkverklaring van de bezwaren over het derde en vierde kwartaal 2014 achterwege had moeten blijven. Aan dit oordeel doet niet af de stelling van verweerder dat de Belastingdienst geen rol heeft gespeeld in de communicatie tussen eiser en NVO.

10. Gelet op het voorgaande dient het beroep gegrond te worden verklaard. De uitspraak op bezwaar zal worden vernietigd voor zover de bezwaren over het derde en vierde kwartaal niet-ontvankelijk zijn verklaard. De rechtbank verklaart deze bezwaren ontvankelijk. Bij die stand van zaken is niet in geschil dat eiser op grond van beleid van verweerder (Besluit BLKB2016/433M) recht heeft op teruggaaf van de ten onrechte betaalde omzetbelasting. Daarom voorziet de rechtbank zelf in de zaak door de verzochte teruggaven toe te wijzen.

11. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling, omdat niet is gesteld of gebleken dat eiser kosten heeft gemaakt die op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor vergoeding in aanmerking komen.

12. Ten aanzien van het griffierecht merkt de rechtbank op dat in deze twee zaken geen griffierecht is geheven zodat geen aanleiding bestaat verweerder te gelasten het door eiser betaalde griffierecht te vergoeden. Deze zaken maakten oorspronkelijk deel uit van een cluster van vier zaken, waarvan er twee zijn ingetrokken omdat verweerder geheel is tegemoetgekomen aan eiser. In die ingetrokken zaken is het griffierecht geheven en vervolgens aan eiser vergoed.

13. Hoewel het voorgaande tot de conclusie leidt dat eiser zijn voldane omzetbelasting over het derde en vierde kwartaal 2014 gerestitueerd krijgt, merkt de rechtbank nog op dat verweerder de bezwaarschriften heeft aangemerkt als een verzoek om ambtshalve teruggave en dat verzoek heeft afgewezen. Die beslissing is geen voor bezwaar vatbaar besluit. Gelet op het systeem van de gesloten rechtsmiddelen staat tegen deze beslissing van verweerder geen bezwaar en beroep open. De rechtbank verklaart zich ten aanzien van het verzoek om ambtshalve teruggave daarom onbevoegd.