Rechtbank Gelderland, 20-01-2020, ECLI:NL:RBGEL:2020:256, AWB - 16 _ 5948

1. Eiser heeft met verweerder op 12 mei 2012 een vaststellingsovereenkomst gesloten voor de fiscale afwikkeling van diverse belastingaanslagen over de jaren 2004 tot en met 2011. Hierin is ook afgesproken dat over de fiscale afwikkeling vanaf 2012 nader overleg zou plaatsvinden. Op 10 juli 2012 heeft daarover een gesprek tussen eiser en verweerder plaatsgevonden.

2. Verweerder heeft bij eiser een boekenonderzoek verricht naar de juistheid van de aangifte inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over 2012 en de aangiften omzetbelasting over de jaren 2012 en 2013. Het onderzoek is op 20 augustus 2014 aangevangen en op 3 februari 2016 is het rapport van het boekenonderzoek opgemaakt.

3. In het rapport staat vermeld dat eiser vanaf maart 2012 onder de naam ‘ [F] ’ werkzaamheden heeft verricht op het gebied van advisering op het gebied van informatietechnologie en verkoopbemiddeling voor softwareoplossingen. Deze werkzaamheden worden verricht aan afnemers buiten Europa. De werkzaamheden bestaan uit het verlenen van assistentie bij het ontwikkelen van betaalmethoden via mobiele telefoons en bemiddeling voor de verkoop van software. Ook heeft eiser activiteiten verricht op het gebied van de jacht. Eiser heeft een jachtvergunning onder meer voor een gebied in Duitsland.

4. In het rapport is geconcludeerd dat aannemelijk is dat de omzet van de softwareactiviteiten is behaald buiten de EU en dat geen omzetbelasting verschuldigd is. Met betrekking tot de activiteiten op het gebied van de jacht is in het rapport voor de inkomstenbelasting geconcludeerd dat gelet op de geringe netto opbrengst geen sprake is van een bron van inkomen. De omzetbelasting is per saldo op nihil gesteld.

5. Omdat eiser € 10.691 aan hem in rekening gebrachte voorbelasting in aftrek had gebracht, heeft verweerder dat bedrag nageheven. De dagtekening van de naheffingsaanslag is 25 april 2016. Daarbij heeft verweerder ook een boete van 25% van de verschuldigde omzetbelasting opgelegd op grond van artikel 67f van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) en paragraaf 25, tweede lid, van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (hierna: BBBB).

6. Eiser heeft tegen de naheffingsaanslag bij brief van 3 juni 2016, ontvangen door verweerder op 7 juni 2016, bezwaar gemaakt. Bij brief van 5 oktober 2016, ontvangen door verweerder op 6 oktober 2016, heeft eiser verweerder in gebreke gesteld en een dwangsom gevorderd voor het niet tijdig beslissen op het bezwaar tegen de naheffingsaanslag.

7. Op 6 oktober 2016 is eiser in beroep gekomen tegen de naheffingsaanslag.

8. Op 12 oktober 2016 heeft verweerder uitspraak op bezwaar gedaan en de naheffingsaanslag met € 2.020 verminderd. Bij brief van 13 oktober 2016 heeft verweerder het verzoek om een dwangsom afgewezen.

9. Ten eerste is in geschil of het beroep tegen het niet tijdig beslissen ontvankelijk is en of verweerder een dwangsom verbeurd heeft wegens het niet tijdig doen van een uitspraak op bezwaar. Daarnaast is in geschil of verweerder de naheffingsaanslag en de boetebeschikking heeft mogen opleggen en, zo ja, of deze op de juiste bedragen zijn vastgesteld. Verder is in geschil of eiser recht heeft op schadevergoeding.

10. Bij brief van 5 oktober 2016, ontvangen door verweerder op 6 oktober 2016, heeft eiser verweerder in gebreke gesteld vanwege het niet-tijdig beslissen op het bezwaar tegen de naheffingsaanslag. Op grond van artikel 6:12, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) kan pas beroep worden ingesteld als vervolgens twee weken zijn verstreken. Eiser heeft al op 6 oktober 2016 beroep ingesteld. Dat is te vroeg. Er is sprake van een zogeheten prematuur beroep. Dit beroep is daarom niet-ontvankelijk.

11. Op grond van artikel 6:20, derde lid, van de Awb wordt het beroep van eiser tegen het niet-tijdig beslissen op bezwaar geacht mede betrekking te hebben op de uitspraak op bezwaar van 12 oktober 2016. Daarbij wordt het formele gebrek dat te vroeg beroep is ingesteld niet tegengeworpen.¹ Voor zover het beroep betrekking heeft op deze uitspraak is het daarom ontvankelijk.

12. De nageheven omzetbelasting heeft betrekking op voorbelasting die eiser in aftrek heeft gebracht. Eiser draagt de bewijslast van de juistheid van de afgetrokken bedragen. In het kader van het boekenonderzoek heeft de controleambtenaar eiser gevraagd om een aantal gegevens en boekingen nader te specificeren. Uit de gegevens die eiser heeft verstrekt volgde een recht op teruggaaf van € 2.427. In totaal heeft eiser € 13.118 omzetbelasting in vooraftrek gebracht. Het verschil van € 10.691 is nageheven. In bezwaar heeft eiser aanvullende gegevens overgelegd. Op grond daarvan is de voorbelasting ter zake van een aantal nota’s alsnog geaccepteerd. Dit heeft geleid tot een vermindering van de naheffingsaanslag met € 2.020 tot € 8.671.

13. Tegen de bij de uitspraak op bezwaar verminderde naheffingsaanslag heeft eiser geen inhoudelijke stellingen en nadere bewijsstukken ingebracht. Hij is van mening dat het onderzoek van verweerder onvolledig is geweest, maar dat ontslaat eiser niet van de verplichting de geclaimde vooraftrek met stukken te onderbouwen. Aangezien eiser dat niet heeft gedaan, heeft hij de juistheid van de naheffingsaanslag - zoals die na bezwaar is vastgesteld - niet voldoende gemotiveerd bestreden. Uit de nadere reactie van verweerder van 14 juni 2019 volgt ook dat de stukken die zich in het dossier bevinden eerder de conclusie rechtvaardigen dat al te veel aftrek is toegestaan. In zoverre is het beroep ongegrond.

14. Aangezien eiser geen afzonderlijke gronden tegen de beschikking belastingrente heeft aangevoerd, is ook het beroep daartegen ongegrond.

15. Verweerder heeft op grond van artikel 67f van de AWR een vergrijpboete opgelegd omdat het volgens hem aan de grove schuld van eiser is te wijten dat aanvankelijk te weinig omzetbelasting is voldaan. Dit heeft geresulteerd in een boete van 25% van de nageheven belasting.

16. De rechtbank is van oordeel dat eiser lichtvaardig heeft gehandeld en dat het inderdaad aan zijn grove schuld is te wijten dat hij te weinig omzetbelasting heeft voldaan. Hij had moeten begrijpen dat het alleen mogelijk is omzetbelasting in vooraftrek te brengen als hij kan onderbouwen dat hij die belasting heeft betaald. Eiser heeft verder geen feiten of omstandigheden gesteld en aannemelijk gemaakt waaruit volgt dat sprake is van een pleitbaar standpunt op grond waarvan de boete zou moeten worden vernietigd dan wel verminderd. De rechtbank acht een boete van 25% oftewel € 2.167 passend en geboden.

17. Wel is sinds de aankondiging van de boete in het rapport boekenonderzoek van 3 februari 2016 een periode verstreken van drie jaar en ruim elf maanden. Dat betekent dat sprake is van overschrijding van de redelijke termijn. Deze bedraagt in de regel twee jaren. In het feit dat eiser een wrakingsverzoek heeft ingediend, dat is afgewezen, ziet de rechtbank een bijzondere omstandigheid om de redelijke termijn te verlengen. Dit wrakingsverzoek heeft tot een vertraging in de beroepsfase geleid van ruim anderhalve maand. Dit betekent dat de redelijke termijn met afgerond één jaar en tien maanden is overschreden. Gelet hierop zal de vergrijpboete met 15% worden gematigd² tot € 1.841.

18. Al hetgeen eiser overigens heeft gesteld omtrent de communicatie met verweerder en de onzorgvuldige gang van zaken tijdens het boekenonderzoek en de bezwaarfase kan niet leiden tot een verdere vermindering of vernietiging van de naheffingsaanslag, de vergrijpboete en de beschikking belastingrente.

19. Dat eiser voor vergoeding in aanmerking komende schade ten bedrage van € 25.000 heeft geleden is nergens uit gebleken. Dit verzoek wijst de rechtbank dan ook af.

20. Eiser heeft daarnaast verzocht om een schadevergoeding vanwege overschrijding van de redelijke termijn. De rechtbank gaat bij de beoordeling van dit verzoek uit van de regels die de Hoge Raad heeft gegeven in het arrest van 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252. In de kern komen die regels op het volgende neer.

21. Voor een uitspraak in eerste aanleg geldt dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt als de rechtbank niet binnen twee jaar nadat de termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. In deze termijn is de duur van de bezwaarfase inbegrepen. In gevallen waarin de bezwaar- en beroepsfase tezamen onredelijk veel tijd in beslag hebben genomen geldt dat de bezwaarfase onredelijk lang heeft geduurd voor zover de duur daarvan een halfjaar overschrijdt en de beroepsfase voor zover deze meer dan anderhalf jaar in beslag neemt. Wanneer de redelijke termijn is overschreden, wordt als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief gehanteerd van € 500 per halfjaar dat die termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond.

22. Vanaf de indiening van het bezwaarschrift op 7 juni 2016 tot deze uitspraak zijn meer dan twee jaren verstreken. Ook hiervoor geldt dat de rechtbank de termijn verlengt met anderhalve maand, zodat de overschrijding net iets minder dan anderhalf jaar is. De bezwaarfase is geëindigd met het indienen van het beroepschrift op 6 oktober 2016. Dat betekent dat de overschrijding van de termijn volledig aan de beroepsfase is toe te rekenen. Daarom zal de rechtbank de Staat veroordelen tot vergoeding van een bedrag van € 1.500.

22. Omdat de boete wordt verminderd vanwege overschrijding van de redelijke termijn, dient het beroep gegrond te worden verklaard.