Rechtbank Haarlem, 26-02-2008, BC5860, 06/6721

Uitspraakdatum: 26 februari 2008

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

X, wonende te Z, eiser,

en

de inspecteur van de Belastingdienst P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2003 een aanslag (…) inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 6.807 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 3.485.

Verweerder is bij uitspraak van 12 mei 2006 gedeeltelijk aan het bezwaar van eiser tegemoetgekomen door het belastbaar inkomen uit werk en woning nader vast te stellen op € -/- 29.540. Het ondernemingsverlies voor het jaar 2003 is door verweerder vastgesteld op € 28.915.

Eiser heeft daartegen bij brief van 15 juni 2006, aangevuld bij schrijven van 11 september 2006, beroep ingesteld. Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Eiser heeft, na daartoe door de rechtbank in de gelegenheid te zijn gesteld, schriftelijk gerepliceerd, waarna verweerder schriftelijk heeft gedupliceerd.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 5 december 2007 te Haarlem. Namens eiser zijn verschenen A en B. Namens verweerder is verschenen C.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.2. In 1984 is ten laste van de producenten van koemelk bij Verordening (EEG) nr. 856/84 van de Raad een extra heffing ingesteld (‘superheffing’) over de geproduceerde hoeveelheid melk die een bepaalde referentiehoeveelheid (‘melkquotum’) te boven gaat. Aan de door eiser en zijn vader gedreven melkveehouderij is door het Productschap voor Zuivel om niet een melkquotum toegekend van 358.201 kg. Het productschap voor Zuivel placht evenbedoelde melkquota op naam te stellen van diegene die in de openbare registers stond vermeld als zakelijk gerechtigde tot de gronden waarop het bedrijf werd uitgeoefend. Aldus is het melkquotum op naam van eisers vader gesteld.

2.3. Op 1 november 1985 heeft eiser het aandeel van zijn vader in het bedrijf overgenomen. Aan het toenmalige Ministerie van Landbouw en Visserij is verzocht om het melkquotum op de naam van eiser over te laten gaan. Het melkquotum had toen een waarde in het economisch verkeer van f 626.851. Aan dit verzoek is gehoor gegeven.

2.5. In de jaren 1985, 1986 en 1987 heeft eiser op grond van evengenoemde brief respectievelijk f 3.483, f 20.895 en f 20.895 afgeschreven op het melkquotum. In de jaren 1988, 1989 en 1990 heeft eiser om onduidelijk gebleven redenen niet op zijn melkquotum afgeschreven. Bij de uitspraak op bezwaar heeft verweerder hiervoor een inhaalafschrijving toegepast. Deze inhaalafschrijving is als volgt berekend:

Waarde melkquotum f 626.851

2.6. Na de uitspraak op bezwaar luidt het belastbaar inkomen uit werk en woning als volgt:

3. Geschil

3.1. In geschil is of eiser alsnog tot het gehele bedrag van f 626.851 mag afschrijven met een beroep op de foutenleer.

3.3. Verweerder beantwoordt deze vraag ontkennend. Er is geen sprake van een bepaaldelijke fout op grond waarvan de foutenleer toegepast kan worden. Hij stelt dat de vader van eiser de waarde van het melkquotum niet in zijn stakingswinst heeft begrepen. In de notariële overdrachtsakte van 24 oktober 1985 waarin de overgedragen zaken zijn neergelegd, wordt het melkquotum niet genoemd. Vanaf het moment van toekenning was eiser voor 80% gerechtigd tot het melkquotum. In de brief van 24 april 1990 staat dat het melkquotum mag worden geactiveerd voor de resterende van zijn vader verkregen 20% en dat over dat bedrag afschrijving wordt toegestaan. Hiertegen is geen bezwaar ingediend door eiser. Eiser heeft zich klaarblijkelijk neergelegd bij het door verweerder ingenomen standpunt, aldus verweerder.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. De rechtbank is van oordeel dat, nu eiser een beroep doet op de foutenleer, een redelijke verdeling van de bewijslast met zich meebrengt dat op eiser de last rust aannemelijk te maken dat sprake is van een fout die correctie behoeft.

4.3. De notariële akte van 24 oktober 1985, waarbij het bedrijfsonroerend goed van vader op zoon werd overgedragen, bevatte een zogenoemd boerenbeding op grond waarvan eiser bij verkoop van het onroerende goed binnen tien jaar, de meeropbrengt daarvan diende te verdelen met zijn zuster. In deze akte wordt het melkquotum niet genoemd. Dit vormt voor de rechtbank een aanwijzing dat de vader wat betreft zijn aandeel in het boerenbedrijf eiser niet ten koste van zijn zus wilde bevoordelen. De rechtbank acht het daarom niet zonder meer aannemelijk dat de vader voor wat betreft het melkquotum wél een bevoordeling van eiser zou hebben beoogd.

4.4. Door verweerder is aangevoerd dat eisers vader de in het melkquotum belichaamde stille reserve niet in zijn stakingswinst heeft begrepen. Eiser heeft hier tegen ingebracht dat dit later door verweerder is gecorrigeerd. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser zijn stelling dat de waarde van het melkquotum in de stakingswinst van zijn vader is begrepen niet aannemelijk weten te maken.

4.5. Voorts heeft eiser desgevraagd niet aan de hand van bescheiden aannemelijk kunnen maken dat de materiele bevoordeling, die zou hebben plaatsgehad doordat vader het melkquotum om niet aan eiser zou hebben overgedragen, bij het afwikkelen van de nalatenschap van de vader in aanmerking is genomen.

4.6. Bij brief van 24 april 1990 heeft verweerder goedgekeurd dat 20% van de waarde van het melkquotum mag worden geactiveerd en dat over dat bedrag afschrijving wordt toegestaan. Kennelijk heeft eiser hierin berust, want hij heeft deze opvatting van verweerder niet eerder in een bezwaar- of beroepsprocedure bestreden.

4.7. Bij het opstellen van de maatschapsovereenkomst tussen vader en zoon hebben partijen geen rekening kunnen houden met de latere invoering van de superheffing en de toekenning van waardevolle melkquota. Deze toekenning in 1984 was een ingrijpende gebeurtenis. Indien het voorbehoud van stille reserves zich naar de bedoeling van partijen mede over het melkquotum zou hebben uitgestrekt, hadden partijen dit in een aanvulling op de overeenkomst buiten twijfel moeten stellen. Aan de geciteerde passage in de maatschapsovereenkomst kent de rechtbank daarom geen doorslaggevende betekenis toe.

4.8. Op grond van hetgeen hierboven is overwogen, komt de rechtbank tot de slotsom dat eiser er niet in geslaagd is om aannemelijk te maken dat het melkquotum bij de beëindiging van de maatschap in zijn geheel van de vader is overgegaan op de zoon. De rechtbank acht daarentegen aannemelijk dat eiser reeds vanaf het moment van toekenning een aandeel van 80% in het melkquotum had. Voor zover er sprake is van een fout in de zin van de foutenleer doordat eiser de resterende 20% die hij om niet van zijn vader heeft verkregen niet tegen de werkelijke waarde in zijn balans heeft opgenomen, heeft verweerder deze fout bij uitspraak op bezwaar hersteld. Het beroep zal daarom ongegrond worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan op 26 februari 2008 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. L.F. Roseval, voorzitter, mr. J. Snitker en mr. J.H. Hoekstra rechters, in tegenwoordigheid van mr. C.J. Loggen - ten Hoopen, griffier.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.