Rechtbank Haarlem, 25-02-2011, BP5943, AWB 10/525

Zaaknummer: AWB 10/525

Uitspraakdatum: 25 februari 2011

Uitspraak in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst/P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1.1. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2003 een navorderingsaanslag (aanslagnummer ….H.37) inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 60.069. Tevens is een vergrijpboete opgelegd van € 7.524 en is € 3.123 heffingsrente in rekening gebracht.

1.1.2. Verweerder heeft op 16 december 2008 de bij de navorderingsaanslag over 2003 opgelegde boete ambtshalve verminderd met € 552 tot € 6.972.

1.2.1. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2004 een navorderingsaanslag (aanslagnummer …H.47) IB/PVV opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 306.535. Tevens is een vergrijpboete opgelegd van € 74.078 en is € 27.769 heffingsrente in rekening gebracht.

1.2.2. Verweerder heeft op 16 december 2008 de bij de navorderingsaanslag over 2004 opgelegde boete ambtshalve verminderd met € 607 tot € 73.471.

1.3. Verweerder heeft bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar van 17 december 2009 de onder 1.1.1 en 1.2.1 bedoelde navorderingsaanslagen, boetes (na ambtshalve verminderingen) en beschikkingen heffingsrente gehandhaafd.

1.4. Eiser heeft daartegen beroep ingesteld. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Eiser heeft na het verlaten van de middelbare school voornamelijk op Schiphol gewerkt, in het bijzonder als bagageafhandelaar voor diverse bedrijven.

2.3. Op 22 juni 2004 zijn bij een huiszoeking bij eiser onder andere aangetroffen een bedrag van € 294.250 in contanten, alsmede een aantal exclusieve horloges en andere sieraden.

2.4. Eiser was, tot aan het opleggen van de onderhavige aanslagen, voor de inkomsten- dan wel omzetbelasting niet bekend bij verweerder en eiser heeft verweerder nooit verzocht om uitreiking van aangiftebiljetten voor (één van) deze belastingen.

2.5. Eiser heeft in een verhoor op 22 juni 2004 door de marechaussee verklaard:

2.6. Eiser is op 2 mei 2006 door het Gerechtshof te Amsterdam veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaren voor overtreding van de Opiumwet en de Wet wapens en munitie. In het arrest van het Gerechtshof is onder meer opgenomen:

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 1 en 4 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat

-ten aanzien van het onder 1 tenlastegelegde-

hij op 22 juni 2003 te Schiphol, gemeente Haarlemmermeer, tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk binnen het grondgebied van Nederland heeft gebracht, als bedoeld in artikel 1 lid 4 van de Opiumwet, een onbekend gebleven hoeveelheid van een materiaal bevattende cocaïne, zijnde cocaïne een middel als bedoeld in de bij die wet behorende lijst I;

-ten aanzien van het onder 4 tenlastegelegde-

2.7. Naar aanleiding van een strafrechtelijk financieel onderzoek (hierna: SFO) over de periode van 1 januari 2002 tot en met 22 juni 2004 is ten aanzien van eiser een wederrechtelijk verkregen voordeel vastgesteld van € 371.003,49.

2.8. De rechtbank Haarlem heeft bij beslissing van 2 november 2007 het wederrechtelijk verkregen voordeel op € 5.000 bepaald. Tegen deze beslissing is door het Openbaar Ministerie hoger beroep ingesteld. In hoger beroep heeft het Gerechtshof te Amsterdam op 10 december 2010 het wederrechtelijk verkregen voordeel vastgesteld op € 366.500.

2.9. Op 22 november 2008 heeft de advocaat-generaal van het Ressortspakket te Leeuwarden toestemming gegeven voor het gebruik van het SFO-rapport en andere stukken betreffende de strafzaak voor fiscale doeleinden.

2.10. Verweerder heeft het belastbaar inkomen van eiser over 2003 vastgesteld als volgt:

2.11. Verweerder heeft het belastbaar inkomen van eiser over 2004 vastgesteld als volgt:

3. Geschil

3.1. In geschil is of de onderhavige navorderingsaanslagen IB/PVV terecht en naar de juiste bedragen zijn opgelegd. Hierbij gaat het primair om de vraag of verweerder beschikt over een nieuw feit dat navordering rechtvaardigt. Voorts zijn de opgelegde boetes in geschil.

3.2. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep en tot vernietiging van de uitspraken op bezwaar, de belastingaanslagen en de boetebeschikkingen. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. Ingevolge artikel 16, eerste lid, eerste volzin, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (tekst 2008, hierna: AWR) geldt als hoofdregel dat indien enig feit grond oplevert voor het vermoeden dat een aanslag ten onrechte achterwege is gelaten of tot een te laag bedrag is vastgesteld, de inspecteur de te weinig geheven belasting kan navorderen. De tweede volzin van dit artikellid bevat – voor zover hier van belang – een uitzondering op die hoofdregel, inhoudende dat een feit dat de inspecteur bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn, geen grond voor navordering kan opleveren, behoudens in de gevallen waarin de belastingplichtige ter zake van dit feit te kwader trouw is.

4.2. Eiser heeft zich primair op het standpunt gesteld dat verweerder al op 7 juli 2006 op de hoogte was van de mogelijkheid dat eiser wellicht ten onrechte geen aangifte had gedaan over de jaren 2003 en 2004. Op die datum namelijk heeft de marechaussee bij verweerder geïnformeerd naar de inkomens- en vermogenspositie van eiser. Verweerder heeft op 12 juli 2006 op dat verzoek gereageerd. Aldus had verweerder binnen de in artikel 11, derde lid, van de AWR genoemde termijn van drie jaar na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan een aanslag vast kunnen stellen rekening houdend met de door de marechaussee gestelde vragen.

4.3. Verweerder heeft ter zitting verklaard dat via het Openbaar Ministerie bij de Belastingdienst per jaar 700 tot 800 verzoeken om informatie worden ingediend. Een aparte afdeling van de Belastingdienst verstrekt deze informatie. Van verdere uitwisseling van informatie van de zijde van het Openbaar Ministerie is op dat moment nog geen sprake. Pas indien een strafrechtelijk onderzoek tot fiscaal relevante informatie leidt, krijgt de Belastingdienst hiervan bericht van het Openbaar Ministerie, aldus verweerder. Eiser heeft deze verklaring niet weersproken.

4.4. Het enkele opvragen van de inkomens- en vermogenspositie in het verleden door het Openbaar Ministerie bij de Belastingdienst ten aanzien van eiser, is naar het oordeel van de rechtbank geen aanleiding om uitsluitend op grond daarvan te oordelen dat er geen navordering rechtvaardigend nieuw feit aanwezig is, te meer daar op dat moment nog geen op fiscale doeleinden toegesneden informatie aan de Belastingdienst is verstrekt. Daarentegen zijn het rapport van het strafrechtelijk financieel onderzoek en andere stukken betreffende de strafzaak waarvoor toestemming is verleend voor het gebruik voor fiscale doeleinden wel als zodanig aan te merken. Dat rapport is ook aanleiding geweest voor verweerder om de navorderingsaanslagen op te leggen. De rechtbank verwerpt het primaire standpunt van eiser.

4.5. Aan de beantwoording van de subsidiaire vraag of eiser belaste inkomsten heeft genoten, gaat vooraf de vraag of sprake is van een bron van inkomen. Van een bron van inkomen is slechts sprake indien aan een drietal (cumulatieve) voorwaarden is voldaan: (i) deelname aan het economische verkeer, (ii) het (subjectieve) oogmerk om een voordeel te behalen en (iii) het voordeel moet redelijkerwijs te verwachten zijn. Indien sprake is van een bron van inkomen, komt de fiscale kwalificatie van de inkomensbron aan de orde.

4.6. Naar het oordeel van de rechtbank zijn de (resultaten van de) activiteiten van eiser voldoende substantieel om een bron van inkomen aanwezig te achten. De rechtbank wijst hierbij op het feit dat eiser onder meer is veroordeeld voor de invoer van cocaïne in de periode waarop één van de navorderingsaanslagen betrekking heeft. Het is een feit van algemene bekendheid dat met de handel – daaronder begrepen de invoer – in verdovende middelen, waaronder cocaïne, veel geld wordt verdiend. Daarnaast heeft eiser tijdens het onder 2.5 bedoelde verhoor verklaard dat hij verschillende handelsactiviteiten heeft verricht, waaronder de handel in horloges, telefoons, geldtelmachines en dvd’s, en dat hij – in elk geval ten aanzien van de handel in geldtelmachines en dvd’s – voordelen heeft behaald.

4.7. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft eiser veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaren voor de onder 2.6 genoemde en wettig en overtuigend bewezen geachte strafbare feiten. Op 10 december 2010 is het wederrechtelijk verkregen voordeel in de daarop betrekking hebbende ontnemingszaak vastgesteld op € 366.500. Eiser heeft bovendien verklaard verschillende handelsactiviteiten te hebben verricht en daarmee voordelen te hebben behaald, waaronder met de geldtelmachines ongeveer € 50.000. Op grond van hetgeen onder 4.5 en 4.6 is overwogen is de rechtbank van oordeel dat de door eiser verrichte activiteiten zijn aan te merken als een bron van inkomen als bedoeld in de Wet inkomstenbelasting IB 2001 (hierna: Wet IB 2001).

4.8. De rechtbank is van oordeel dat eisers activiteiten, gelet op de aard en omvang daarvan als winst uit onderneming zoals bedoeld in artikel 3.8 van de Wet IB 2001 zijn aan te merken. Eiser is derhalve administratieplichtig in de zin van artikel 52 van de AWR. Uit de onder 2.5 opgenomen verklaring van eiser volgt dat hij van zijn activiteiten bewust geen administratie heeft bijgehouden.

4.9. Nu eiser niet de vereiste administratie heeft gevoerd zal de rechtbank het beroep van eiser op grond van artikel 27e van de AWR ongegrond verklaren, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn.

4.10. Deze omkering en verzwaring van de bewijslast ontslaat verweerder niet van de verplichting om aannemelijk te maken dat de door hem vastgestelde inkomens op redelijke schattingen berusten. De rechtbank stelt daarbij voorop dat verweerder in gevallen als het onderhavige in het algemeen een zekere armslag heeft omdat hij niet kan beschikken over (betrouwbare) gegevens en rekening moet houden met de mogelijkheid dat er – hem niet bekende – bronnen van inkomen zijn.

4.12. Het beroep tegen de beschikking heffingsrente heeft eiser niet afzonderlijk onderbouwd. Omdat de beroepsgronden tegen de belastingaanslagen zelf geen doel treffen, zal het beroep tegen de beschikkingen heffingsrente eveneens ongegrond worden verklaard.

4.13. Ingevolge artikel 67e van de AWR kan de inspecteur een vergrijpboete opleggen, indien het aan opzet of grove schuld van de belastingplichtige is te wijten dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld of anderszins te weinig belasting is geheven. Dit vormt een vergrijp ter zake waarvan de inspecteur hem, gelijktijdig met de vaststelling van de navorderingsaanslag, een boete kan opleggen van ten hoogste 100 procent van de grondslag.

4.15. De hoogte van het verschuldigde belastingbedrag is vastgesteld met toepassing van omkering en verzwaring van de bewijslast. Het schatten van inkomsten brengt naar zijn aard de mogelijkheid mee dat de in werkelijkheid behaalde inkomsten lager zijn. Toch dient naar de bedoeling van de wetgever bij de beoordeling van een vergrijpboete ervan te worden uitgegaan dat de feitelijk geheven belasting de verschuldigde belasting is, óók als de hoogte daarvan is komen vast te staan met toepassing van de zogenoemde omkering van de bewijslast. Die omstandigheid heeft dus geen betekenis voor de grondslag van de boete. Dat de hoogte van de verschuldigde belasting door schatting is komen vast te staan, is echter wel een omstandigheid waarmee de rechtbank rekening dient te houden bij de beoordeling of de opgelegde boete een passende en ook geboden sanctie is voor het begane vergrijp (zie HR 18 januari 2008, nr. 41 832, BNB 2008/165).

4.17. Sinds het aankondigen van de vergrijpboetes zijn meer dan twee jaren verstreken, zodat de redelijke termijn is overschreden. De redelijke termijn is inmiddels met drie maanden overschreden. De rechtbank ziet hierin aanleiding de ambtshalve verminderde boetes verder met 5% te matigen. Voor een verdere matiging van de boetes ziet de rechtbank geen aanleiding.

4.18. De boetes dienen derhalve te worden verminderd tot 40% in verband met het overwogene onder 4.15 en vervolgens met 5% in verband met het overwogene onder 4.16, uitkomend op 38% van de na te vorderen belasting.

5. Proceskosten

De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiser in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 437 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en een wegingsfactor 1). Voor toekenning van de gevraagde proceskostenvergoeding voor het bezwaar ziet de rechtbank geen aanleiding, gelet op de redenen waarom het beroep gegrond dient te worden verklaard.

6. Beslissing

Deze uitspraak is vastgesteld door mr. A. van Dongen, voorzitter, mr. T.A. de Hek en mr. H. de Jong, rechters, in aanwezigheid van mr. H.H. Ruis, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 25 februari 2011.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.