Rechtbank Haarlem, 23-02-2012, BV9250, AWB 10/6975

RECHTBANK HAARLEM

Sector bestuursrecht, meervoudige douanekamer

Zaaknummer: AWB 10/6975

Uitspraakdatum: 23 februari 2012

Uitspraak in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst/Douane, kantoor [P], verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.3. Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.4. Partijen hebben vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn telkens in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 2 februari 2012. Namens eiseres is daar verschenen voornoemde gemachtigde. Namens verweerder is verschenen mr. A.J.M. Koopman, bijgestaan door [..] (controlemedewerker), [H] (FIOD-ECD), [..] en [..] (beiden werkzaam bij het Douanelaboratorium).

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.3. Tot de stukken van het geding behoort een formulier Fysieke controle, dossiernummer [#]. Op het formulier staat onder meer:

Handtekening: Tijdstip: 11-10-2005 13:10

Handtekening: Tijdsduur: van: 09:00 tot en met: 10.00

Dienststempel: 13-10-05 (…)

Aangever aanwezig bij fysieke controle en/of monsterneming: Nee”

2.4. Voorts behoort tot de stukken van het geding een zogeheten Bijlage Fysieke controle, waarin is vermeld:

2.5. De uitslag van het monsteronderzoek door het Douanelaboratorium is bij brief van 23 november 2005 aan [A] medegedeeld. De uitslag luidt dat bulgurtarwegrutten zijn bevonden, die volgens de douane dienen te worden ingedeeld in goederencode 1904 3000.

2.6. Bij brief van 25 november 2005 heeft [A] aan de Douane om een heronderzoek verzocht en aangegeven het niet eens te zijn met de indeling in goederencode 1904 3000. Als bijlage bij deze brief is een brief gevoegd van [..] aan eiseres waarin wordt geconcludeerd dat de bulgurtarwe op basis van de indelingsregels 1 en 6 in Tariccode 1104 2911 00 ingedeeld dient te worden.

2.7. Op 6 december 2005 is een heronderzoek ingesteld. Bij brief van 23 januari 2006 met kenmerk B164.5.2956 heeft het Douane Laboratorium aan de douane/kantoor [Z] laten weten dat geen nieuwe analyse heeft plaatsgevonden, omdat er geen verschil van mening bestaat over de analyseresultaten en dat het laboratorium zijn standpunt handhaaft dat het product moet worden ingedeeld onder goederencode 1904 3000.

2.8. De uitslag van het heronderzoek is bij brief van 9 februari 2006 aan [A] medegedeeld.

2.9. Tot de stukken behoort een e-mailbericht van 13 februari 2006 van [B] aan [A]. [A] heeft dit bericht op diezelfde datum aan verweerder doorgestuurd. Het bericht houdt onder meer in:

“BELASTINGDIENST/DOUANE/[P]

T A V HR. [C]

2.10. Vervolgens is op 22 februari 2006 de verificatie beëindigd, met inachtneming van de bevindingen van verweerder.

2.11. Vanaf 15 november 2006 heeft verweerder op de voet van artikel 78 van het Communautair douanewetboek (hierna: CDW) een controle na invoer (hierna: CNI) uitgevoerd bij eiseres. Het onderzoek richtte zich in het bijzonder op de juiste en volledige indeling van de ten invoer aangegeven goederen in de periode januari 2004 tot en met december 2005 in de gecombineerde nomenclatuur (hierna: GN), de juistheid en volledigheid van de afdracht van de douanerechten en de naleving van niet-fiscale voorschriften. In het kader van dit onderzoek is op 15 november 2006 en 15 februari 2007 een controle bij eiseres verricht. In het naar aanleiding van dit onderzoek opgestelde rapport van 25 februari 2007 is, voor zover relevant, het volgende vermeld:

In de productgroep ‘bulgur cesitleri’ komen de volgende goederen voor:

Figuur 1. Overzicht productgroep ‘bulgur cesitleri’

Van artikelnummer [..], met de omschrijving ‘Asurelik Bugday 1/1 (Duru) / Tarwe’ is vastgesteld dat dit harde tarwe betreft, welke moet worden aangegeven onder de goederencode 1104.2911.00. Van de andere genoemde artikelnummers is uit het monsteronderzoek naar aanleiding van de monstername op 07-10-2005 door het laboratorium van Financiën vastgesteld dat dit bulgur betreft. In punt 5 van dit rapport motiveren wij de indeling van bulgur onder de goederencode 1904.3000.00.

Wij hebben de verkoopmutaties van artikelnummer [..] over de periode 1 januari 2004 tot en met december 2006 berekend aan de hand van de gegevens uit de genoemde verkoopadministratie, en deze steekproefsgewijs vergeleken met de verkoopfactuur van de genoemde mutatiedatum. Hierbij zijn door ons geen afwijkingen bevonden. Wij hebben de periode tot december 2006 gebruikt, om een eventuele voorraad welke nog over zou zijn van de inkopen in 2005 ook in onze berekening mee te nemen. Dit is in het voordeel van de importeur.

Uit dit onderzoek blijkt dat er over de periode 1 januari 2004 tot en met 31 december 2006 er van artikelnummer [..], met de omschrijving ‘Asurelik Bugday 1/1 (Duru) / Tarwe’, 52.114 kg is verkocht. De heer [G] verklaarde geen grote voorraad Asurelik Bugday 1/1 (Duru) / Tarwe te hebben; enkel één pallet met dozen, elk met 10 zakken Asurelik Bugday van 1 kg. Uit de aangiftegegevens blijkt dat er in de controleperiode voor een gewicht van 2.870.732 kg aan harde tarwe is aangegeven. Voor het verschil van 2.818.618 kg heeft de heer [G] geen verklaring.

(…)

4. Onderzoek bij de aangever [A] B.V.

Wij hebben op 15 december 2006 een controle verricht bij de aangever [A] B.V. Wij hebben een controle op de dossiers met betrekking tot de in punt 1 genoemde aangiften kunnen uitvoeren. Van de facturen, oorsprongsbescheiden en correspondentie met de opdrachtgevers zijn door ons kopieën meegenomen. Uit deze stukken blijkt dat [A] B.V. de opdracht voor het inklaren van de goederen krijgt van de importeur [X] B.V. via [B] B.V. Een van de declaranten hebben wij gevraagd waarom er harde tarwe is aangegeven in plaats van bulgur. Op de facturen staat ‘shredded wheat’, ‘Duru bulgur’ of ‘Boulgour’ en een aantal regels daaronder staat als productomschrijving ‘bulgur’. Hij verklaarde aan ons dat er bij medewerkers van [A] B.V. in het verleden is getwijfeld of de aangegeven goederenomschrijving harde tarwe wel juist was, omdat op de facturen ook staat dat het hier bulgur betreft. Bij navraag bij de importeur heeft deze volgens de aangever hierop geantwoord dat in Turkije bulgur een andere naam is voor harde tarwe, en dat de goederen als harde tarwe moeten worden aangegeven. (…)”

3. Geschil en standpunten van partijen

3.1. Tussen partijen is in geschil of eiseres als douaneschuldenaar kan worden aangemerkt. Voor zover de goederen volgens verweerder als bulgurtarwe onder goederencode 1904 3000 hadden moeten worden aangegeven, is in geschil of de monsterneming op juiste wijze heeft plaatsgevonden en of een deel van de in de aangifte als harde tarwe aangegeven goederen bulgurtarwe betreft.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. Uit artikel 201, derde lid, van het CDW volgt dat wanneer een douaneaangifte voor een van de in het eerste lid bedoelde regelingen is opgesteld op basis van gegevens die ertoe leiden dat de wettelijk verschuldigde rechten geheel of gedeeltelijk niet worden geheven, de personen die deze voor de opstelling van de aangifte benodigde gegevens hebben verstrekt, terwijl zij wisten of redelijkerwijze hadden moeten weten dat die gegevens verkeerd waren, overeenkomstig de geldende nationale bepalingen eveneens als schuldenaar kunnen worden beschouwd.

4.2. Tot 1 augustus 2008 was in artikel 54 van het Douanebesluit, zoals deze bepaling ten tijde van de onderhavige aangiften luidde, bepaald dat indien een douaneaangifte als bedoeld in artikel 201, derde lid, van het CDW is opgesteld op basis van gegevens die er toe leiden dat de verschuldigde rechten bij invoer gedeeltelijk niet worden geheven, de persoon die de voor de opstelling van die aangifte benodigde gegevens heeft verstrekt terwijl hij wist of redelijkerwijs had moeten weten dat deze gegevens verkeerd waren, eveneens schuldenaar is voor de verschuldigde rechten bij invoer.

4.3. Sinds 1 augustus 2008 is in artikel 7:4 van de Algemene douanewet onder meer bepaald dat wanneer een douaneaangifte voor het plaatsen van goederen onder de douaneregeling in het vrije verkeer brengen is opgesteld op basis van gegevens die ertoe leiden dat de wettelijk verschuldigde rechten geheel of gedeeltelijk niet worden geheven, eveneens schuldenaar zijn de personen die deze voor de opstelling van de aangifte benodigde gegevens onmiddellijk of middellijk hebben verstrekt, terwijl zij wisten of redelijkerwijze hadden moeten weten dat die gegevens verkeerd waren.

4.4. Een redelijke wetsuitleg brengt mee dat ook op grond van artikel 54 van het Douanebesluit de persoon die middellijk de voor de opstelling van de aangifte benodigde gegevens verstrekt, terwijl hij weet of redelijkerwijze had moeten weten dat die gegevens verkeerd waren als douaneschuldenaar kan worden aangemerkt. Anders zou degene die weet of redelijkerwijs had moeten weten dat hij onjuiste gegevens verstrekt het schuldenaarschap kunnen ontlopen door via een ander die gegevens aan de opsteller van de aangifte te laten verstrekken. De door eiseres aangehaalde passage uit de parlementaire geschiedenis van de Algemene douanewet geeft geen steun aan haar opvatting dat vanaf 1 augustus 2008 het douaneschuldenaarschap is uitgebreid tot degene die de voor de opstelling van de aangifte benodigde gegeven middellijk heeft verstrekt, terwijl hij wist of redelijkerwijze had moeten weten dat die gegevens verkeerd waren. De wetgever heeft slechts bedoeld om de reeds bestaande situatie duidelijker tot uitdrukking te brengen in de wettekst. Voorts heeft de gemachtigde van eiseres desgevraagd erkend dat de tekst van artikel 54 van het Douanebesluit zich niet verzet tegen een lezing waarbij ook de middellijke verstrekker van de gegevens als schuldenaar wordt aangemerkt. Nu tussen partijen niet in geschil is dat eiseres middellijk de voor de opstelling van de aangifte benodigde gegevens via [B] aan [A] heeft verstrekt, dient de rechtbank enkel nog te beoordelen of verweerder aannemelijk heeft gemaakt dat eiseres wist of redelijkerwijze had moeten weten dat die gegevens verkeerd waren.

4.6. Nu verweerder afwijkt van de goederencode vermeld in de onder 2.1 genoemde aangiften, rust op hem de bewijslast om aannemelijk te maken dat deze goederen moeten worden ingedeeld onder de goederencode 1904 3000, zoals hij stelt.

4.7. Verweerder heeft daartoe onder meer verwezen naar de onder 2.5 en 2.7 vermelde uitslagen van de monsteronderzoeken van het Douanelaboratorium, welke onderzoeken zijns inziens uitwijzen dat de onder 2.1 genoemde goederen moeten worden ingedeeld onder de goederencode 1904 3000.

4.8. Nu vaststaat dat eiseres geen bezwaar heeft gemaakt tegen de wijze van monsterneming en uit het onder 2.9 vermelde e-mailbericht kan worden afgeleid dat zij met de monsterneming akkoord is gegaan, leidt dit tot het oordeel dat de resultaten van de monsteronderzoeken kunnen dienen als grondslag voor de indeling van de onder 2.1 genoemde goederen in de GN. Verweerder heeft hiermee aan zijn bewijslast voldaan. Vervolgens ligt het op de weg van eiseres om aan te tonen dat de goederen conform de aangifte moeten worden ingedeeld onder de goederencode 1001 1000. Eiseres heeft in dat kader grieven geuit met betrekking tot de wijze van monsterneming.

4.9. Voor zover de grieven van eiseres betrekking hebben op het recht van eiseres om bij de monsterneming aanwezig zijn, kunnen deze niet slagen omdat uit de onder 2.4 genoemde feiten blijkt dat een werknemer van [A], [D], door de douane is uitgenodigd om bij de monsterneming aanwezig te zijn. Voorts heeft verweerder onweersproken gesteld dat de regiekamer niet op eigen initiatief afspraken voor fysieke controles plant maar dit enkel doet nadat de aangever hiertoe contact heeft opgenomen. Deze werkwijze heeft eiseres ter zitting bevestigd. De grief ontbeert feitelijke grondslag.

4.10. Voor zover de grieven van eiseres betrekking hebben op de representativiteit van de monsterneming, kunnen deze evenmin slagen. Uit het arrest Derudder van het HvJ van 4 maart 2004, zaak C-290/01 volgt dat hierover alleen met succes kan worden geklaagd zolang de goederen nog niet zijn vrijgegeven, tenzij kan worden aangetoond dat de staat van de goederen na de vrijgave niet op enige manier is gewijzigd, zodat met name de mogelijkheid bewaard blijft om onderzoek te verrichten en in voorkomend geval aanvullende monsters te nemen. Het HvJ heeft met betrekking tot klachten over de representativiteit van de monstername het volgende overwogen:

“43. Hoewel uit de voorgaande overwegingen voortvloeit dat een douane-expediteur of diens vertegenwoordiger het recht kan worden verleend om de representativiteit van een monster van ingevoerde goederen te betwisten, ook al was hij tijdens de monsterneming aanwezig en heeft hij daartegen op dat moment geen bezwaar geuit, verzetten echter zowel het beginsel van rechtszekerheid als het nuttig effect van de richtlijnen 79/695 en 82/57 alsook het communautair douanewetboek zich ertegen dat deze mogelijkheid tot betwisting onbeperkt is. Zij dient te vervallen op het moment waarop de douaneautoriteiten de betrokken goederen vrijgeven, behalve in de gevallen waarin kan worden aangetoond dat de staat van de goederen na de vrijgave niet op enige manier is gewijzigd, zodat met name de mogelijkheid bewaard blijft om onderzoek te verrichten en in voorkomend geval aanvullende monsters te nemen.

44. (…)

45. De beperking in de tijd van de mogelijkheid om de representativiteit van een monsterneming van de genoemde goederen te betwisten, beantwoordt voorts aan de strekking van de richtlijnen 79/695 en 82/57 en van het communautair douanewetboek, die beogen snelle en doeltreffende procedures te waarborgen voor het in het vrije verkeer brengen. Zo het een aangever onbeperkt zou vrijstaan om die representativiteit te betwisten, zouden de douaneautoriteiten immers verplicht zijn, zich tegen een dergelijk risico in te dekken door ambtshalve alle goederen die worden aangegeven aan een grondig onderzoek te onderwerpen. Zulks zou noch in het belang zijn van de deelnemers aan het economisch verkeer, die er over het algemeen, zoals ook in het hoofdgeding, op gespitst zijn om de vrijgave te vragen teneinde de goederen die zij aangeven snel in het vrije verkeer te kunnen brengen, noch in het belang van genoemde autoriteiten, omdat een systematisch onderzoek van aangegeven goederen voor hen een aanzienlijke verhoging van de werklast met zich mee zou brengen.

46. Ten slotte wordt de uitlegging volgens welke de mogelijkheid om de representativiteit van een monster te betwisten, beperkt moet worden tot de periode waarin de ingevoerde goederen nog beschikbaar zijn om in voorkomend geval een aanvullend monster te kunnen nemen, bevestigd door de bewoordingen van het communautair douanewetboek, in het bijzonder artikel 78, lid 2 daarvan, dat bepaalt dat de douaneautoriteiten, na de goederen te hebben vrijgegeven en ten einde zich van de juistheid van de vermeldingen in de aangifte te vergewissen, kunnen overgaan tot een onderzoek van deze goederen „wanneer deze nog kunnen worden aangebracht”. Nu de mogelijkheid voor genoemde autoriteiten om aangiften bij de douane achteraf te controleren, derhalve afhankelijk is van de beschikbaarheid van de aangegeven goederen, dient noodzakelijkerwijs hetzelfde te gelden voor een douane-expediteur of diens vertegenwoordiger die de representativiteit van een monster wenst te betwisten. Deze mogelijkheid tot betwisting vooronderstelt derhalve dat de betrokken goederen niet zijn vrijgegeven of, indien vrijgave heeft plaatsgevonden, dat zij niet op enige wijze zijn veranderd, hetgeen de expediteur of diens vertegenwoordiger dient te bewijzen.”

4.11. Ook de klacht van eiseres over de wijze van gebruik en invullen van het fycoformulier door verweerder kan niet slagen. Verweerder heeft de klacht voldoende weerlegd door te stellen dat het een voor intern gebruik bestemde versie van het formulier betreft, uitgeprint uit een douanesysteem ter begeleiding van de controle. De controlerend ambtenaar vult ter plekke de gegevens op deze versie in. Deze gegevens worden later in het systeem ingevoerd. Eiseres kan aan dit voor intern gebruik bestemde formulier geen vertrouwen of rechten ontlenen.

4.12. De slotsom is dat de klachten van eiseres over de monsterneming falen en dat eiseres niet heeft voldaan aan haar bewijslast dat de onder 2.1 genoemde goederen moeten worden ingedeeld onder de goederencode 1001 1000.

4.13. Eiseres heeft voorts gesteld dat uit de jurisprudentie volgt dat iedere aangifte individueel dient te worden beoordeeld. Nu verweerder niet iedere aangifte individueel heeft beoordeeld, kan verweerder niet afwijken van de niet-beoordeelde aangiften. Verweerder heeft deze gang van zaken bestreden en heeft gesteld alle aangiften te hebben beoordeeld.

4.14. Tegenover hetgeen eiseres stelt, heeft verweerder voldoende aannemelijk gemaakt dat voor iedere aangifte ten invoer afzonderlijk is vastgesteld dat de goederen onjuist zijn aangegeven. Verweerder heeft een CNI bij eiseres ingesteld en heeft voor elke aangifte ten invoer een set bescheiden overgelegd. Daarnaast heeft de FIOD-ECD een onderzoek ingesteld. Uit de rapporten van die onderzoeken – voor zover van belang opgenomen onder 2.11 en 2.13 – en uit de overgelegde bescheiden volgt dat de omschrijving van de goederen op de facturen, die zijn overgelegd bij de aangiften ten invoer, niet overeenkomt met die op de pro forma facturen en de paklijsten. Op de pro forma facturen en de paklijsten worden de goederen omschreven als ‘bulgur’, terwijl op de bij de aangifte gevoegde facturen ‘shredded wheat’ of ‘shred wheat’ staat en op de bij de aangifte gevoegde AGRIM-certificaten en in de aangifte zelf de goederen worden omschreven als ‘harde tarwe’ of ‘harde tarwe niet zijnde zaaigoed’, maar niet als ‘bulgur’. Dat de omschrijving op de pro forma facturen en de paklijsten de juiste is, wordt bevestigd door de uitslag van het monsteronderzoek. Het feit dat de onderhavige aangiften ten invoer niet zijn betrokken in de monsteronderzoeken, doet hieraan niet af omdat de rechtbank op grond van de gedingstukken, in het bijzonder de steeds overeenkomende dubbele documentenstromen, aannemelijk acht dat het steeds om dezelfde producten gaat. Anders dan eiseres heeft gesteld, volgt uit vorengaande dat verweerder elke aangifte ten invoer individueel heeft beoordeeld. De stelling van eiseres dat er sprake is van extrapolatie mist feitelijke grondslag.

4.15. Gelet op al het vorenoverwogene dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aan¬lei¬ding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. M.H.L.C. Bijvoet, voorzitter, mr. A. van Dongen en mr. C.J. Hummel, rechters, in tegenwoordigheid van mr. W.Y. Ip, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 23 februari 2012.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (douanekamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.