Rechtbank Noord-Holland, 22-04-2015, ECLI:NL:RBNHO:2015:3256, AWB - 13 _ 2658

1. Eiser is geboren op [geboortedatum], en woonachtig in [plaats] op het adres [adres].

2. Bij brief van 27 oktober 2000 heeft de Bijzondere belastinginspectie van het Koninkrijk België aan de Nederlandse Belastingdienst spontaan inlichtingen verstrekt over rekeningen bij de Kredietbank Luxembourg (hierna ook: KB-Lux). De informatie bevatte circa 20.000 bankrekeningen van circa 10.200 Nederlandse rekeninghouders, van wie een aantal codenamen gebruikte.

Eind 2001 is het Rekeningenproject van start gegaan.

3. Tot de stukken behoren:

- afdrukken van een microfiche, afkomstig van de KB-Lux met de vermelding:

- een ambtsedig opgemaakt proces-verbaal van 16 oktober 2001 van een medewerker van de Belastingdienst FIOD-ECD met de volgende passage:

4. Uit het zogenoemde Rekeningenproject is naar voren gekomen dat de genoemde microfiches betrekking hebben op bij KB-Lux aangehouden saldi per eind januari 1994.

5. Op 30 oktober 2001 is aan eiser een ‘vordering tot uitlevering ter inbeslagname’ uitgereikt en is eiser voor de eerste keer verhoord door de FIOD-ECD. Er zijn geen bescheiden in beslag genomen. Voorts hebben twee medewerkers van de FIOD-ECD op 13 augustus 2002 eiser op zijn woonadres een bezoek hebben gebracht. Hiervan is een proces-verbaal opgemaakt ([NUMMER 2]) op 15 augustus 2002. Daarin is – onder meer – het volgende opgenomen:

6. Op 29 november 2002 heeft verweerder eiser verzocht om informatie over in het buitenland aangehouden bankrekeningen. Verweerder heeft hem hierbij verzocht een daartoe bijgevoegde verklaring in te vullen en deze te retourneren.

In de brief van 5 december 2002 vermeldt verweerder dat eiser op grond van artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de AWR) verplicht is om de vragenbrief te beantwoorden en de gevraagde gegevens te verstrekken.

7. Eiser heeft hierop gereageerd met de brief van 9 december 2002, waarin hij verklaart in een dilemma te verkeren omdat hij door de FIOD nog steeds als verdachte wordt aangemerkt en op grond daarvan zwijgrecht heeft.

8. Bij brief van 13 december 2002 is eiser door verweerder nogmaals in de gelegenheid gesteld om te reageren, en wel vóór 18 december 2002.

9. Met dagtekening 31 december 2002 zijn de navorderingsaanslagen ib/pvv 1990 en vb 1991 opgelegd. Tegen deze aanslagen heeft eiser op 26 januari 2003, gemotiveerd, bezwaar aangetekend. Op 30 januari 2003 is de ontvangst van het bezwaarschrift bevestigd. In de brief wordt eiser geïnformeerd omtrent een lopende procedure tussen de Belastingdienst en [KANTOORNAAM] en wordt voor meer informatie verwezen naar twee websites. Aan eiser wordt gevraagd of hij instemt met het aanhouden van het bezwaarschrift totdat in deze procedure uitspraak is gedaan. Deze brief is op 11 februari 2003 door eiser voor akkoord ondertekend en retour gezonden.

10. Op 16 mei 2003 is aan eiser een kennisgeving verstuurd waarin het voornemen wordt kenbaar gemaakt dat (navorderings)aanslagen zullen worden opgelegd met boete. Het betreft de (navorderings)aanslagen ib/pvv 1991, 1992, 1993, 1997 en 2000 en vb 1992, 1993, 1994 en 1998. In de brief worden ook de gronden aangegeven waarop de correcties zijn gebaseerd, hoe ze zijn berekend en wordt de boete gemotiveerd. Er zijn ook bijlagen van berekeningen bijgesloten. Een kopie van deze brief is op dezelfde dag aan eisers gemachtigde verstuurd.

11. Bij brief van 10 juni 2003 is aan eiser de mededeling gedaan van het voornemen tot het opleggen van de navorderingsaanslagen ib/pvv en vb met vergrijpboetes. Omdat geen reactie was ontvangen, zijn vervolgens de navorderingsaanslagen met vergrijpboete opgelegd, conform de brief van 16 mei 2003. In de brief wordt eiser opnieuw geïnformeerd omtrent een lopende procedure tussen de belastingdienst en [KANTOORNAAM] en wordt voor meer informatie verwezen naar twee websites. Voorts wordt daarin aan eiser het verzoek gedaan, voor het geval eiser bezwaar zal maken, verweerder te berichten of eiser instemt met het aanhouding totdat in de vermelde procedure onherroepelijk uitspraak is gedaan.

12. Bij brieven van 9 juli 2003, ingekomen bij verweerder op 24 juli 2003, heeft eiser tegen de opgelegde (navorderings)aanslagen ib/pvv (1991, 1992, 1993, 1997 en 2000) en vb (1992, 1993, 1994 en 1998) bezwaar aangetekend. In de bezwaarschriften verwijst hij naar het door hem ingediende bezwaarschrift tegen de navorderingsaanslag ib/pvv 1990 en stemt hij in met het aanhouden van de bezwaarschriften totdat onherroepelijk uitspraak is gedaan in de [KANTOORNAAMPROCEDURE].

13. In de brief van verweerder van 29 juli 2003 wordt de ontvangst van de bezwaarschriften bevestigd en wordt meegedeeld dat na het onherroepelijk worden van de uitspraak in de [KANTOORNAAMPROCEDURE] eiser in de gelegenheid zal worden gesteld om te worden gehoord en dat hij in dat kader zijn bezwaarschriften nader kan toelichten.

14. In de brief van verweerder van 19 juli 2005 aan eiser komt het volgende aan de orde.

- Eiser wordt gewezen op de mogelijkheid om in zijn bezwaarschriften alsnog te verzoeken om een kostenvergoeding (hetgeen eiser op 18 juli 2005 heeft gedaan).

- Eiser wordt er nogmaals op gewezen dat na het onherroepelijk worden van de uitspraak in de [KANTOORNAAMPROCEDURE] hij de gelegenheid krijgt voor een hoorgesprek en dat hij dan zijn bezwaarschrift nader kan toelichten en desgewenst inzage kan krijgen in het dossier.

- Indien eiser er de voorkeur aan geeft niet langer te willen wachten en op korte termijn een uitspraak wenst te ontvangen, wenst verweerder dat te vernemen.

- Het vonnis van de rechtbank in de strafprocedure van 16 juni 2005. Nu de strafrechter

- Indien eiser alsnog de eerder door verweerder gestelde vragen wenst te beantwoorden, wenst verweerder dat te vernemen.

15. De brief van verweerder van 7 oktober 2005 bevat een onderbouwing van de berekening van het rendement op het vermogen van eiser, met bijlagen.

16. In de brief van 27 augustus 2008 geeft de gemachtigde aan dat zijn kantoor de nieuwe gemachtigde is van eiser. Gemachtigde verzoekt naar aanleiding van een vragenbrief van verweerder over de jaren 2005 en 2006 om de aanslagregeling van deze jaren aan te houden.

17. Bij brieven van 29 oktober 2008 en 10 december 2010 heeft eiser verzocht om inzage in het dossier. Op 23 februari 2011 is een kopie van het dossier aan eiser toegezonden.

18. Op 25 februari 2010 heeft de Hoge Raad, nadat hij eerder prejudiciële vragen had gesteld, arrest gewezen in de hiervoor genoemde [KANTOORNAAM] (proef-)procedures. Daarbij heeft ten aanzien van een zaak verwijzing plaatsgevonden naar de rechtbank Breda, in verband met een onderzoek naar de vraag of de navorderingsaanslagen met voldoende voortvarendheid waren opgelegd. Tegen de uitspraak van rechtbank Breda is hoger beroep ingesteld bij het gerechtshof te ’s-Hertogenbosch. Tegen de uitspraak van het gerechtshof is beroep in cassatie ingesteld, hetgeen heeft geleid tot het arrest van de Hoge Raad van 28 september 2012.

19. Bij brief van 10 oktober 2012 heeft verweerder aan eiser (zelf) bevestigd dat zij een datum hebben afgesproken voor het houden van een hoorgesprek. Op 12 oktober 2012 heeft de gemachtigde schriftelijk verzocht om een andere datum voor het te houden hoorgesprek.

20. In de brief van 1 november 2013 bevestigt gemachtigde aan verweerder dat hij de (nadere) motivering van de bezwaarschriften uiterlijk op 23 november 2012 zal toezenden en dat daarna een nieuwe datum voor een hoorgesprek wordt gepland.

21. Op 23 november 2012 heeft eiser het bezwaarschrift nader gemotiveerd. Er is vervolgens een hoorgesprek gepland te houden op 22 januari 2013.

22. Op 16 januari 2013 heeft verweerder eiser erover geïnformeerd dat er mogelijk een civiele procedure (kort geding) tegen eiser zou worden opgestart en dat hij dan gesommeerd zou worden om informatie te verstrekken. Verweerder heeft daarbij voorts te kennen gegeven het hoorgesprek om die reden niet te willen laten doorgaan. Op 22 januari 2013 heeft verweerder aan eiser een brief betreffende sommatie kort geding verzonden.

23. Bij brief van 14 februari 2013 heeft eiser verweerder in gebreke gesteld en hem gesommeerd om binnen twee weken uitspraak te doen op de bezwaarschriften.

24. Bij brief van 21 februari 2013 heeft verweerder eiser geïnformeerd over de wijze waarop hij de bezwaren verwacht te zullen afdoen en hem daarbij in de gelegenheid gesteld nog te worden gehoord. Het hoorgesprek heeft op 8 maart 2013 plaatsgevonden; van het gesprek is op 14 maart 2013 een verslag opgemaakt.

25. In maart 2013 is de beslissing genomen het kort geding tegen eiser niet door te laten gaan.

26. Op 3 april 2013 heeft eiser gereageerd op het verslag van het hoorgesprek.

27. De motivering van de uitspraken op bezwaar is vervat in de brief van verweerder van 16 april 2013. Bij uitspraken op bezwaar is voor wat betreft de enkelvoudige belasting het bezwaar afgewezen en de boete gedeeltelijk verminderd (vanwege undue delay). De verminderingsbeschikkingen hebben alle een dagtekening van 26 april 2013.

28. Voorafgaand aan het opleggen van de aanslagen ib/pvv 2001 tot en met 2008 is aan eiser steeds een kennisgeving (ex artikel 67k van de AWR) en een mededeling (ex artikel 67g van de AWR) verzonden.

29. Op 21 juli 2008 heeft verweerder een vragenbrief gestuurd aan eiser met het verzoek om informatie te geven over het banksaldo in de jaren 2005 en 2006. Hierop is geen reactie ontvangen. Op 9 juni 2010 is een vragenbrief gestuurd aan eiser met het verzoek om informatie te geven over het banksaldo in de jaren 2007 en 2008. Hierop heeft eiser

gereageerd op 5 augustus 2010 en hij heeft daarbij verwezen naar het aanhouden van de bezwaarschriften in verband met de lopende procedures. Hij heeft daarbij verzocht de aanslagregeling aan te houden.

31. Eiser verzoekt om inzage in de originele (afdrukken van de) microfiches dan wel om gelegaliseerde afschriften van de (afdrukken van de) microfiches alsmede om het Excel-bestand van de FIOD-ECD waarin gegevens van de microfiches zijn overgetypt. De rechtbank gaat voorbij aan dit verzoek, aangezien juist in het kader van de onderhavige procedure de rechtmatigheid van de verkrijging van de (afdrukken van de) microfiches en de vraag of de identificatie op de juiste wijze heeft plaatsgevonden, wordt beoordeeld. In dit oordeel ligt de betrouwbaarheid van de (afdrukken van de) microfiches besloten. Ten aanzien van het Excel-bestand geldt dat dit niet een op de zaak betrekking hebbend stuk is, aangezien het niet ten grondslag heeft gelegen aan het opleggen van de (navorderings)aanslagen. Verweerder heeft zich immers louter gebaseerd op afschriften van de microfiches.

32. De voor het bewijs gebezigde afdrukken van microfiches zijn door de Belgische belastingautoriteit aan de Nederlandse Belastingdienst verstrekt op basis van artikel 4 van Richtlijn 77/799/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 19 december 1977 betreffende de wederzijdse bijstand van de bevoegde autoriteiten van de lidstaten op het gebied van de directe belastingen. Er bestaat onvoldoende aanwijzing dat de Belgische overheid de hand heeft gehad in de ontvreemding of bemachtiging van de microfiches. Ook anderszins bestonden voor de Nederlandse Belastingdienst geen redenen aan te nemen dat bij de verkrijging van de gegevens een zo fundamenteel recht was geschonden, dat het instellen van een nader onderzoek naar de fiscale relevantie van de gegevens van de microfiches ontoelaatbaar moet worden geoordeeld.

33. Eiser stelt in het kader van de (on)rechtmatigheid van het bewijs voorts dat de Richtlijn door zowel de Belgische als de Nederlandse staat is geschonden. Daartoe betoogt eiser dat geen sprake is geweest van gegevensuitwisseling tussen de bevoegde autoriteiten aangezien slechts de Ministers van Financiën daartoe bevoegd zijn.

34. Tot slot betwist eiser dat de microfiches afkomstig zijn van de KB-Lux. Dienaangaande overweegt de rechtbank als volgt. De Belgische belastingautoriteit heeft in haar brief van 27 oktober 2000 expliciet verklaard dat de afdrukken afkomstig zijn van microfiches behorende tot de administratie van KB-Lux. In haar brief van 20 februari 2003 is vermeld op welke wijze de Belgische belastingautoriteit zich ervan heeft vergewist dat de microfiches afkomstig zijn van KB-Lux. Verweerder stelt, onder verwijzing naar jurisprudentie over dit punt, dat de valutacodes op de microfiches overeenkomen met de valutacodes van KB-Lux en dat uit een onderzoek van de inhoud van een aantal fotokopieën is gebleken dat het microfiches zijn met rekeninggegevens bij KB-Lux. Gelet op het gemotiveerde betoog van verweerder ligt het op de weg van eiser diens stelling aannemelijk te maken. Eiser is daarin niet geslaagd. Hij heeft geen substantieel bewijs voor de juistheid van zijn stelling bijgebracht. Gelet op het hiervoor overwogene acht de rechtbank aannemelijk dat de microfiches gegevens bevatten van rekeningen die door de daarop vermelde personen op 31 januari 1994 worden aangehouden bij KB-Lux en dat de bij brief van 27 oktober 2000 ontvangen afdrukken ook betrekking hebben op microfiches die uit de administratie van KB-Lux afkomstig zijn.

35. De rechtbank stelt voorop dat – gelet op de ontkenning van eiser – verweerder aannemelijk dient te maken dat hij een rekening heeft aangehouden bij de KB-Lux. Verweerder baseert zijn standpunt dat eiser rechthebbende was van inkomens- en vermogensbestanddelen op een Luxemburgse bankrekening op de hiervoor weergegeven gegevens zoals die van de Belgische autoriteiten zijn ontvangen, alsmede op de op ambtseed opgemaakte bevindingen van de ambtenaren die met het onderzoek naar de identiteit van de rekeninghouder waren belast.

Van verweerder wordt niet verlangd, anders dan eiser kennelijk meent, dat hij het overtuigende bewijs in strafrechtelijke zin levert als bedoeld in artikel 338 van het Wetboek van Strafvordering. In het belastingrecht geldt immers de vrije bewijsleer en is ieder middel dat tot bewijs kan dienen toegestaan. De rechtbank zal bij de beoordeling meewegen dat eiser bij arrest van 28 februari 2006 van het Gerechtshof te Amsterdam, nr. 645/06, is vrijgesproken van - kort gezegd - het doen van onvolledige/onjuiste aangiften ib/pvv en vb over enkele andere jaren dan thans aan de orde, doch dit dwingt niet tot de conclusie dat er onvoldoende bewijs is voor het rekeninghouderschap van eiser over de onderhavige jaren. Het beroep van eiser op het arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te Straatsburg van 23 oktober 2014 (Melo Tadeu vs Portugal) kan eiser niet baten, nu het feitencomplex in die zaak niet gelijk is aan dat in de onderhavige zaak. Dit arrest werpt bovendien geen ander licht op het beginsel dat de belastingrechter een eigen beoordeling van het bewijs moet maken. Verweerder kan derhalve volstaan met het aannemelijk maken van zijn stelling, hetgeen verweerder, naar het oordeel van de rechtbank, ook heeft gedaan.

36. Eiser stelt dat de inhoud van de afdrukken van de microfiches, mede gelet op de wijze waarop deze zouden zijn verkregen, niet te controleren is en daarom als onbetrouwbaar moeten worden afgedaan. Deze enkele stelling acht de rechtbank niet voldoende om uitsluitend op grond daarvan aan te nemen dat niet kan worden uitgegaan van de gegevens die zijn vermeld op de afdrukken van de microfiches die verweerder in het geding heeft gebracht. De omstandigheid dat de microfiches destijds zijn gestolen, geeft op zichzelf, zonder bijkomende omstandigheden die een vermoeden in die richting rechtvaardigen, ook geen aanleiding om aan de betrouwbaarheid van de inhoud daarvan te twijfelen. Daarenboven geldt dat de rechtbank, gezien de toelichting die is ontvangen van de Belgische autoriteiten en hetgeen verweerder overigens nog op dit punt heeft toegelicht in zijn verweerschrift, geen enkele aanleiding heeft om te twijfelen aan de aard en oorspronkelijke herkomst van bedoelde stukken, noch aan de inhoud daarvan zoals deze door verweerder en de Belgische autoriteiten is geduid. De rechtbank acht daarbij van belang dat een groot aantal van de KB-Lux-rekeninghouders naar aanleiding van deze gegevens openheid van zaken heeft gegeven en daarbij niet is gebleken dat de informatie onbetrouwbaar was.

37. Eiser voert in dit verband aan dat het proces-verbaal van de Belastingdienst FIOD-ECD vals is, aangezien zijn tweede voornaam Humphrey ontbreekt. Verweerder heeft ter zitting toegelicht dat de tweede voorletter dan wel tweede voornaam wel in de bestanden van het BVR en de RDW stonden vermeld, maar omdat op het microfiche alleen de eerste voornaam en de achternaam van eiser staat, in het proces-verbaal is volstaan met het vermelden van de eerste voorletter. Dit doet naar het oordeel van de rechtbank dan ook op geen enkele wijze afbreuk aan de deugdelijkheid en betrouwbaarheid van het proces-verbaal van de FIOD-ECD.

38. Eiser heeft bij zijn nadere stuk van 17 januari 2015 een kopie van een persoonskaart van [A] (met daarop vermeld als vader [B]) overgelegd. Eiser geeft daarbij aan dat de stukken niet uitsluiten dat de op de microfiches voorkomende namen Nederlanders zijn die buiten Nederland wonen of buitenlanders die al dan niet tijdelijk in Nederland wonen en evenmin in het BVR staan. Tot slot kan niet worden uitgesloten dat het om personen gaat uit de Nederlandse Antillen. Aldaar komt de naam [C] vaak voor. Een groot aantal heeft enige tijd in Nederland gewoond. In ieder geval staan niet alle personen die in 1990 de naam [C] hadden in het BVR, zodat niet is bewezen dat de naam op het microfiche die van eiser is, aldus eiser.

39. Gelet op het feit dat er slechts één persoon in Nederland woonachtig blijkt te zijn geweest met de achternaam [C] en de voorletter [LETTER], is er geen ruimte voor twijfel aan het door verweerder geleverde bewijs dat eiser de rekeninghouder is (geweest). De door eiser ingenomen stelling dat verweerder heeft verzuimd na te gaan of een naar het buitenland geëmigreerde persoon ook dezelfde achternaam en voorletter als eiser zou kunnen hebben, behoeft dan ook geen verdere behandeling.

40. Eiser stelt dat verweerder geen gebruik mag maken van de verlengde navorderingstermijn van artikel 16, vierde lid, van de AWR, nu verweerder meer tijd heeft genomen dan noodzakelijk was voor het opleggen van de navorderingsaanslagen.

41. De navorderingsaanslagen ib/pvv 1991, 1992, 1993 en 1997 en vb 1992, 1993, 1994 en 1998 zijn alle opgelegd met gebruikmaking van de twaalfjaarstermijn als bedoeld in artikel 16, vierde lid, van de AWR, zodat voor de navorderingsaanslagen beoordeeld moet worden in hoeverre verweerder met voldoende voortvarendheid heeft gehandeld.

42. In zijn arresten van 26 februari 2010, nrs. 43050bis en 43067bis (ECLI:NL:HR:2010:BJ9092 en ECLI:NL:HR:2010:BJ9120) heeft de Hoge Raad regels geformuleerd in verband met het door het Hof van Justitie van de EU in zijn arrest van 11 juni 2009, C-155/08 en C157/08, BNB 2009/222 genoemde evenredigheidsbeginsel. Op grond van deze regels moet, na het verkrijgen van aanwijzingen voor het bestaan van in het buitenland aangehouden spaartegoeden, het tijdsverloop worden aanvaard dat noodzakelijkerwijs is gemoeid met (i) het verkrijgen van inlichtingen die nodig zijn voor het bepalen van de verschuldigde belasting, en tevens (ii) het met redelijke voortvarendheid voorbereiden en vaststellen van een navorderingsaanslag aan de hand van de gegevens die de inspecteur ter beschikking staan.

43. In dit kader is blijkens onder meer het arrest van de Hoge Raad van 7 juni 2013, nr. 12/01598 (ECLI:NL:HR:2013:CA2255) van betekenis de lengte van de periode tussen het moment dat niets aan het opleggen van de navorderingsaanslagen op basis van de door eisers verstrekte gegevens in de weg stond, en de kennisgeving van het voornemen tot het opleggen van de navorderingsaanslagen met boetes. Indien bij het opleggen van de navorderingsaanslagen een onverklaarbare vertraging is opgetreden van meer dan zes maanden, moet ervan uit worden gegaan dat de vereiste voortvarendheid niet in acht is genomen (HR 27 september 2013, nr. 12/00738, ECLI:NL:HR:2013:717 en Hoge Raad 12 november 2013, nr. 12/03376, ECLI:NL:HR:2013:2015).

44. De rechtbank overweegt dat blijkens het proces-verbaal van de Belastingdienst FIOD-ECD van 16 oktober 2001 eiser op dat moment als rekeninghouder was geïdentificeerd. Naar het oordeel van de rechtbank stond verweerder toen niets meer in de weg om verdere actie te ondernemen. Verweerder heeft echter pas bij brief van 29 november 2002 aan eiser verzocht om informatie over een in het buitenland aangehouden bankrekening. Verweerder, op wie in zoverre de bewijslast rust, heeft geen afdoende verklaring kunnen geven van het stilzitten gedurende de periode van 16 oktober 2001 tot het verzoek om informatie op 29 november 2002. Daartoe acht de rechtbank redengevend dat het proces-verbaal van identificatie van 16 oktober 2001 is opgemaakt door een “ambtenaar van de Belastingdienst, werkzaam bij de FIOD / vestiging [PLAATS]”. De Belastingdienst kan derhalve op de hoogte worden geacht te zijn geweest met de inhoud van het proces-verbaal van 16 oktober 2001. Verweerder heeft geen feiten of omstandigheden aangevoerd die de conclusie rechtvaardigen dat hij goede gronden had om niettemin met het fiscale onderzoek te wachten totdat het strafrechtelijk onderzoek zou zijn afgerond. Voorts neemt de rechtbank hierbij in aanmerking dat verweerder desgevraagd heeft verklaard niet te beschikken over gegevens waaruit kan worden afgeleid op welk moment de FIOD hem dossiers betreffende eiser heeft doen toekomen. Dat verweerder veronderstelt dat dit gebeurd zal zijn in november 2002 kort voor het informatieverzoek van verweerder aan eiser van 29 november 2002, acht de rechtbank daartoe onvoldoende. Nu sprake is van een periode van onverklaarbaar stilzitten door verweerder van meer dan zes maanden, is de rechtbank van oordeel dat verweerder bij het opleggen van de navorderingsaanslagen onvoldoende voortvarendheid heeft betracht. Dat betekent dat de navorderingsaanslagen, inclusief de daarop betrekking hebbende boetebeschikkingen en beschikkingen heffingsrente, zullen worden vernietigd.

45. Verweerder heeft het standpunt ingenomen dat eiser niet heeft voldaan aan de inlichtingenverplichting als bedoeld in artikel 47 van de AWR. Hierbij heeft verweerder tot uitgangspunt genomen dat hij heeft bewezen dat eiser per eind januari 1994 een tegoed bij KB-Lux aanhield. Eiser heeft daartegen aangevoerd dat hij niet kan worden verplicht tot het verstrekken van informatie waarover hij niet beschikt. Naar de mening van eiser heeft hij met de ontkenning dat hij over een buitenlandse bankrekening beschikte, aan zijn inlichtingenverplichting voldaan. Indien de rechtbank tot het oordeel komt dat omkering wel aan de orde is, meent eiser subsidiair dat hij door aan te tonen dat er in Nederland meerdere personen met de naam [E] (hebben) bestaan, de bewijslast heeft doen terugkeren naar verweerder.

46. Op verweerder rust ondanks de omkering van de bewijslast wel de verplichting om een redelijke schatting te maken van de verzwegen inkomsten/vermogensbestanddelen. De rechtbank is van oordeel dat verweerder hierin is geslaagd. Daarbij neemt de rechtbank als uitgangspunt dat aan de schatting geen hoge eisen gesteld mogen worden, aangezien verweerder slechts beschikt over beperkte gegevens, namelijk de afdrukken van de microfiches, de bekende rentepercentages van KB-Lux en de gegevens die verkregen zijn van de meewerkende rekeninghouders. Verweerder heeft bij het vaststellen van de aanslagen de berekeningsmethodiek gehanteerd zoals die bij het zogeheten Rekeningenproject te doen gebruikelijk was en voor wat betreft de jaren tot en met 2000 is gesanctioneerd door de Hoge Raad in het arrest van 12 augustus 2011 (ECLI:Nl:HR:2011:BN6324) (overweging 4.4.2) en het arrest van 12 april 2013 ECLI:NL:HR:2013:BZ6811). Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder de belastbare inkomens uit sparen en beleggen over de onderhavige jaren op redelijke wijze geschat. Verweerder is voor de jaren 2001 tot en met 2008 voor de berekening van de correcties uitgegaan van het berekende saldo eind 2000 en heeft dat saldo verhoogd met een veronderstelde aangroei. De door verweerder gehanteerde oprenting van het (geschatte) vermogen acht de rechtbank redelijk.

De rechtbank acht ook de aanname dat de tegoeden hebben bestaan in de gehele periode van 2000 tot en met 2008 niet onredelijk, nu niets is komen vast te staan omtrent eventuele opheffing van de onderhavige rekening. Eiser heeft zijn stelling dat, gelet op zijn leeftijd, aannemelijk is dat hij het vermogen inmiddels (deels) heeft aangewend als appeltje voor de dorst, op geen enkele wijze geconcretiseerd laat staan onderbouwd.

47. Eiser voert nog aan dat de (latente) belastingschulden in box 3 in de jaren 2001 tot en met 2008 in aanmerking zouden moeten worden genomen. De wettelijke bepaling (artikel 5.3, derde lid, letter b, van de Wet IB 2001) waarin dit wordt uitgesloten is volgens eiser in strijd met het gelijkheidsbeginsel zoals verwoord in het EVRM. Verplichtingen uit buitenlandse belastingverplichtingen kunnen immers wel in mindering op de rendementsgrondslag komen.

48. Verweerder heeft boetes opgelegd van 100%.

49. Bij de vraag of de opgelegde boetes passend en geboden zijn moet rekening gehouden met alle omstandigheden van het geval. Tot die omstandigheden hoort, zo volgt uit het arrest van de Hoge Raad van 18 januari 2008 (nr. 41832, ECLI:NL:HR: LJN BC1962), de wijze waarop de hoogte van de verschuldigde belasting is komen vast te staan, waaronder ook de omstandigheid dat de zogenoemde omkering van de bewijslast daarbij is toegepast. De rechtbank ziet hierin aanleiding de boetegrondslag te matigen met 5%.

50. Eiser heeft aangevoerd dat de boetes gematigd dienen te worden omdat rekening gehouden moet worden met het gegeven dat meerdere feiten tegelijkertijd worden bestraft die een oorzakelijk verband met elkaar hebben. De rechtbank verwerpt deze stelling. Eiser had ieder jaar de keuze om de vermogensbestanddelen in het buitenland al dan niet in zijn aangifte op te nemen. Hij heeft er zelf iedere keer voor gekozen dit niet te doen. Met betrekking tot het beroep van eiser op het ne-bis-in-idembeginsel overweegt de rechtbank dat alle navorderingsaanslagen en boetes die betrekking hebben op de jaren waarvoor eiser ook in een strafrechtelijke procedure betrokken is geweest zijn vernietigd. De in geding zijnde aanslagen zien alle op jaren die niet betrokken zijn geweest in een strafrechtelijke procedure.

51. Op grond van de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Hoge Raad in zijn arrest van 22 april 2005, nr. 37 984 (ECLI:NL:HR:2005:AO9006) heeft voor de berechting van de zaak in eerste aanleg als uitgangspunt te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak wordt gedaan, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. Het aanvangstijdstip van de termijn is het tijdstip waarop verweerder een handeling verricht waaraan eiser in redelijkheid de verwachting kon ontlenen dat aan hem een boete zou worden opgelegd. De rechtbank legt de aanvang van de termijn bij de brief van verweerder van 16 mei 2003, waarbij verweerder aan eiser een kennisgeving heeft verstuurd waarin het voornemen is geuit (navorderings)aanslagen ib/pvv over de jaren 1991 tot en met 1993, 1997 en 2000 en vb 1992 tot en met 1994 en 1998 op te leggen.

52. Eiser heeft verzocht om vermindering van de in rekening gebrachte heffingsrente vanwege de lange behandelingsperiode. Dienaangaande overweegt de rechtbank in de eerste plaats dat de heffingsrente is berekend tot aan het moment waarop de aanslagen zijn vastgesteld. De periode erna heeft derhalve geen invloed meer op de hoogte van de in rekening gebrachte heffingsrente.

53. Bij de beoordeling van de vraag of de redelijke termijn is overschreden, moet worden aangesloten bij de uitgangspunten als neergelegd in het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005, nr. 37984 (ECLI:NL:HR:2005:AO9006). Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. De termijn vangt in beginsel aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Indien de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per half jaar dat die termijn is overschreden, waarbij ter bepaling van de totale vergoeding de geconstateerde overschrijding naar boven wordt afgerond.

54. Uit genoemd arrest volgt dat de redelijke termijn in beginsel is overschreden als na indiening van het bezwaar meer dan twee jaar is verstreken voordat op dat bezwaar en, indien vervolgens beroep is ingesteld, op dat beroep is beslist. Het uitgangspunt dat de redelijke termijn in beginsel twee jaar bedraagt, neemt niet weg dat de met de beslechting van het geschil gemoeide termijn mede afhankelijk is van onder meer de ingewikkeldheid van de zaak en de invloed van de belastingplichtige of diens gemachtigde op het procesverloop.

55. De gezamenlijk behandelde zaken hebben (en hadden in bezwaar) in hoofdzaak betrekking op hetzelfde onderwerp, namelijk in het buitenland aangehouden spaartegoeden welke niet in de betreffende aangiftes waren aangegeven. Indien de rechtsmiddelen waarmee die fase van de procedure in de betrokken zaken is ingeleid niet tegelijkertijd zijn aangewend, dient daarbij ter bepaling van de mate van overschrijding van de redelijke termijn te worden gerekend vanaf het tijdstip van indiening van het eerst aangewende rechtsmiddel, in dit geval vanaf de ontvangst van het eerst ingediende bezwaarschrift (gedateerd op 9 juli 2013), ingekomen bij verweerder op 24 juli 2003 (vgl. HR 21 maart 2014, nr. 12/04057, ECLI:NL:HR:2014:540). Dit betrof het bezwaarschrift tegen de (navorderings)aanslagen ib/pvv 1991, 1992, 1993, 1997 en 2000 en vb 1992 tot en met 1994 en 1998.

56. Op grond van de arresten van de Hoge Raad van 22 maart 2013 (ECLI:NL:HR:2013:BX6666) en 9 augustus 2013, nr. 12/06009 (ECLI:NL:HR:2013:199) is een termijn van zes maanden voor de behandeling van een bezwaar redelijk en voor de beroepsfase een termijn van anderhalf jaar. Gelet op het feit dat de termijn (de facto) op 25 februari 2010 is aangevangen en verweerder op 26 april 2013 uitspraak heeft gedaan, komt de overschrijding van de redelijke termijn grotendeels voor rekening van verweerder. De rechtbank heeft op 7 juni 2013 het beroepschrift ontvangen en de uitspraak dateert van 22 april 2015. Hiermee heeft de rechtbank de ‘beroepstermijn’ van anderhalf jaar met enkele maanden overschreden. Van de totale overschrijding van drieënhalf jaar rekent de rechtbank drie jaar toe aan verweerder en een half jaar aan de rechtbank.

57. Gelet op het vorenoverwogene dienen de beroepen gegrond te worden verklaard.

58. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de proceskosten die eiser redelijkerwijs heeft moeten maken. Nu het samenhangende zaken betreft zal de rechtbank voor de berekening van de hoogte van de vergoeding op de voet van artikel 3 van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het Besluit) de zaken beschouwen als één zaak. De kosten zijn op de voet van het Besluit voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 2.569,50 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting, met een waarde per punt van € 244, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 0,5 voor het indienen van repliek, 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 490 per punt en een wegingsfactor 1 wegens het gewicht van de zaken en een wegingsfactor 1,5 wegens het aantal samenhangende zaken voor zowel bezwaar als beroep).