Rechtbank Noord-Holland, 03-03-2020, ECLI:NL:RBNHO:2020:1569, AWB - 17 _ 2736

- de navorderingsaanslag tijdig is vastgesteld;

- de bewijslast is omgekeerd en verzwaard;

- de navorderingsaanslag terecht en naar het juist bedrag is vastgesteld;

- de algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn geschonden, meer in het bijzonder het zorgvuldigheidsbeginsel en het motiveringsbeginsel, dan wel de in acht te nemen redelijkheid en de billijkheid, en

- de bij beschikking genomen vergrijpboete terecht en naar een juist bedrag is genomen.

41. Eiser heeft zich – zakelijk weergegeven – op het standpunt gesteld dat de navorderingsaanslag buiten de wettelijke termijn is vastgesteld. Voor zover verweerder zich zou beroepen op de verlengde navorderingstermijn van artikel 16, vierde lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) is deze onterecht toegepast enkel vanwege het feit dat er sprake kan zijn van een buitenlandse constructie. Er is ten onrechte omkering en verzwaring van de bewijslast toegepast. De gestelde inkomsten dan wel voordelen vormen geen loon uit (fictieve) dienstbetrekking noch periodieke uitkeringen dan wel voordelen uit aanmerkelijk belang. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn door verweerder geschonden, doordat de navorderingsaanslag in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel alsmede het motiveringsbeginsel is opgelegd. Dat ten aanzien van de vergrijpboete sprake is van (voorwaardelijk) opzet heeft verweerder niet aannemelijk gemaakt. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de navorderingsaanslag en vernietiging van de vergrijpboete.

42. Verweerder heeft de standpunten van eiser gemotiveerd bestreden. Daartoe heeft hij – eveneens zakelijk weergegeven – aangevoerd dat uit mutaties op de Luxemburgse privérekening blijkt dat eiser in 2009 ten minste € 56.000 heeft ontvangen van [E] Ltd./ [G] SA. Dit moet worden aangemerkt als een versluierde vergoeding voor zijn werkzaamheden. Eiser genoot immers een buitengewoon laag salaris. Met het voorgaande is het tevens aannemelijk dat eiser zelf de uiteindelijk gerechtigde is tot de aandelen [G] SA en alle Ltd’s die onder [G] SA hangen. Nu [G] SA niets anders doet dan het houden van de aandelen [E] Ltd. en, behalve de deelneming, geen andere bezittingen heeft dan een bankrekening, is het aannemelijk dat eiser, als uiteindelijk gerechtigde tot de bankrekening ook de uiteindelijk gerechtigde is van de aandelen in [G] SA.

Mocht de rechtbank de vergoeding niet als vergoeding voor de werkzaamheden aanmerken, dan is, zo heeft verweerder subsidiair gesteld, het ontvangen bedrag dividend. Het is aannemelijk dat eiser door middel van [j] de enige aandeelhouder is van [G] SA. Verder is het aannemelijk dat hij in 2009 de aandelen [E] Ltd. dan wel de aandelen van [G] SA heeft vervreemd aan [P] Ltd. en daarvoor vergoedingen heeft ontvangen dan wel had moeten ontvangen. De schatting die verweerder van deze vergoeding heeft gemaakt is alleszins redelijk. Gezien de omkering van de bewijslast die voor 2009 geldt, moet eiser bewijzen dat het anders is. Dat heeft hij niet gedaan. Verweerder betwist de gestelde schending van de algemene beginselen. Voorts heeft verweerder zich op het standpunt gesteld dat de vergrijpboete terecht en tot het juiste bedrag is vastgesteld nu sprake is van (voorwaardelijk) opzet van eiser. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

43. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

44. Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat de navorderingsaanslag ten onrechte buiten de vijfjaarstermijn is vastgesteld. Eiser heeft toegezegd ter onderbouwing van zijn standpunt de ontvangstbevestiging na te zenden aan de rechtbank, hetgeen niet is geschied. Verweerder heeft als bijlagen bij het tiendagenstuk (brief van verweerder van 20 september 2018) de bescheiden naar de rechtbank gezonden inzake het verleende uitstel voor het doen van aangifte, de herinnering en de aanmaning. Daarmee staat naar het oordeel van de rechtbank in beginsel vast dat eiser vijf maanden uitstel heeft genoten voor het indienen van zijn aangifte (vergelijk artikel 16, derde lid, van de AWR). Het antwoord op de vraag in hoeverre van het verleende uitstel gebruik is gemaakt en dus wanneer de aangifte daadwerkelijk is ingediend, is daarbij niet van belang (vgl. Hoge Raad 5 december 1990, ECLI:NL:HR:1990:BH7984). Dat het aangiftebiljet op papier of digitaal tijdig is ingezonden – naar de rechtbank begrijpt zonder gebruik te maken van het verleende uitstel – heeft eiser naar het oordeel van de rechtbank niet aannemelijk gemaakt. De rechtbank is derhalve van oordeel dat de navordering binnen de met een periode van vijf maanden verlengde vijfjaarstermijn is opgelegd. In zoverre faalt het beroep.

45. Ingevolge artikel 27e, aanhef, onderdeel a, en slot, van de AWR dient ingeval de vereiste aangifte niet is gedaan het beroep ongegrond te worden verklaard, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraak op het bezwaar onjuist is (omkering en verzwaring van de bewijslast). Omkering en verzwaring van de bewijslast ten gevolge van het niet doen van de vereiste aangifte treft de gehele aanslag (vgl. Hoge Raad 14 november 1990, ECLI:NL:HR:1990:ZC4441).

46. De rechtbank acht, gelet op de door verweerder aangedragen feiten en omstandigheden (vergelijk 13 en 14 hiervoor), aannemelijk dat eiser hoewel daartoe uitgenodigd geen aangifte heeft gedaan. Gelet hierop dient de bewijslast te worden omgekeerd en verzwaard. De rechtbank ziet geen aanleiding voor het oordeel dat deze omkering in dit geval onevenredig is.

47. De omkering van de bewijslast brengt mee dat eiser de stelplicht en de (verzwaarde) bewijslast draagt ten aanzien van feiten die van belang zijn voor de beoordeling van de vraag of de bij de uitspraak op bezwaar gehandhaafde of nader vastgestelde belastingaanslag onjuist is (vgl. Hoge Raad 15 november 2013, ECLI:NL:HR:2013:1129). Gelet hierop wordt de navorderingsaanslag geacht juist te zijn, tenzij eiser overtuigend aantoont dat deze tot een te hoog bedrag is vastgesteld.

48. Ook in het geval dat de bewijslast wordt omgekeerd en verzwaard, mag geen sprake zijn van een willekeurig opgelegde aanslag. Verweerder zal de aanslag moeten baseren op een redelijke schatting. Voor zover eiser de schatting gemotiveerd betwist, zal verweerder de onjuistheid van de daaraan ten grondslag gelegde feiten moeten aantonen (vgl. Hoge Raad 31 mei 2013, ECLI:NL:HR:2013:BX7184).

49. Uit het arrest van de Hoge Raad van 17 augustus 2018, ECLI:NL:HR:2018:1311, volgt naar het oordeel van de rechtbank inzake het antwoord op de vraag of eiser geslaagd is in het van hem te verlangen bewijs het hierna vermelde:

50. Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat hij – anders dan verweerder heeft gesteld – geen andere inkomsten heeft genoten dan die in zijn aangifte zijn verantwoord. Hij verwijst daartoe naar hetgeen hij in het beroepschrift en nadien in zijn schriftelijke inbreng heeft gesteld en tijdens de mondelinge behandeling van het beroep heeft toegelicht. Verweerder heeft de standpunten van eiser uitvoerig en gemotiveerd weersproken.

51. Naar het oordeel van de rechtbank staat vast dat eiser door het inschakelen van [M] en de Cypriotische tak van dat bedrijf en werknemers daarvan een in het buitenland gevestigde structuur heeft opgetuigd. Dit had geen ander doel dan om met behulp van buitenlandse rechtspersonen en entiteiten de uit persoonlijke arbeid van eiser gegenereerde inkomsten en/of vermogensbestanddelen (aandelenpakketten dan wel de uiteindelijk economische gerechtigdheid tot die vermogensbestanddelen) aan het zicht van de Nederlandse Belastingdienst te onttrekken. Daarbij wijst de rechtbank op hetgeen is komen vast te staan met betrekking tot onder meer de betalingen van eiser aan [M] , de in Luxemburg aangehouden bankrekening bij de [H] , het bij herhaling wijzigen van de diverse naar buitenlands recht opgerichte rechtspersonen waarvoor eiser naar eigen zeggen werkzaamheden heeft verricht en waarvan hij naar eigen zeggen niet weet wie de aandeelhouders en/of bestuurders zijn (ook in de gevallen waarin vaststaat dat eiser (mede)bestuurder is geweest), en de gerechtigheid van eiser tot [I] en [j] alsmede tot [G] SA. Eiser heeft daarop naar het oordeel van de rechtbank geen overtuigend betoog tegenover gezet, ook niet met de inhoud van de enveloppe die tijdens de mondelinge behandeling van het beroep is overgelegd en waarop verweerder gemotiveerd heeft gereageerd. De rechtbank kan aan de stukken uit de enveloppe geen feiten ontlenen welke gevolgen hebben voor het onderhavige jaar. De samenwerking met Turkse en Chinese contractspartijen als zodanig geeft geen inzicht in de (aard van de) geldstromen en eisers gerechtigdheid daartoe in het jaar 2009.

52. Dat in dit verband onder meer sprake zou zijn geweest van schenkingen, met andere woorden: onverplichte betalingen kennelijk uit liberaliteit en niet als tegenprestatie voor verrichte persoonlijke werkzaamheden, acht de rechtbank niet aannemelijk. Het beeld dat uit de feiten naar voren komt is naar het oordeel van de rechtbank dat eiser in staat is geweest om op elk door hem gewenst tijdstip gelden tot een door hem gewenste omvang zich te doen toekomen uit de buitenlandse structuur. Een structuur die hij naar believen kon en kan aanpassen en ook heeft aangepast blijkens het feitenoverzicht.

53. Naar het oordeel van de rechtbank is eiser derhalve met hetgeen hij naar voren heeft gebracht niet erin geslaagd om overtuigend aan te tonen dat de schatting van het inkomen door verweerder onjuist is en dat de navorderingsaanslag op een te hoog bedrag is vastgesteld. Eiser heeft zijn stellingen niet dan wel volstrekt onvoldoende onderbouwd.

De rechtbank acht het primaire standpunt van verweerder juist. De rechtbank gaat ervan uit dat de geldstromen die eiser hebben bereikt niets anders zijn dan de vergoeding voor de door eiser persoonlijk verrichte arbeid. Daartoe kan in algemene zin worden verwezen naar de vaststaande feiten. In dat verband merkt de rechtbank nog op dat het zogeheten strategiedocument dat door de heer [F] namens [E] Ltd. zou zijn geaccordeerd, door eiser ondanks toezeggingen dienaangaande, nimmer is overgelegd. Het bescheid waarnaar eiser verwijst is naar het oordeel van de rechtbank niet dat document. Ook dat de arbeidsinkomsten louter ten behoeve van fiscale doeleinden gestald zijn in de diverse door eiser beheerste rechtspersonen naar buitenlands recht en/of entiteiten maakt het oordeel niet anders. Immers de vastgestelde feiten laten het beeld zien dat eiser de macht heeft om op welk gewenst tijdstip en omvang deze gelden naar zijn privérekening bij de [H] te laten neerslaan. Het subsidiair ingenomen standpunt met betrekking tot de juridische kwalificatie van de geldstromen behoeft mitsdien geen bespreking.

54. De rechtbank is van oordeel dat verweerder erin geslaagd is om de schatting van het inkomen naar behoren te onderbouwen. De rechtbank verwijst daartoe naar hetgeen hiervoor onder 51 en 52 is overwogen. Verweerder heeft de inkomenscorrecties op een overtuigende wijze onderbouwd. Hetgeen eiser daartegenover heeft aangevoerd komt onvoldoende gewicht toe en acht de rechtbank ook overigens – voor zover het gaat om het genieten van de in geschil zijnde inkomsten en de (economische gerechtigdheid tot) vermogensbestanddelen – niet geloofwaardig.

55. De rechtbank merkt nog ten overvloede op dat het verweerder ook zonder omkering en verzwaring van de bewijslast geslaagd acht – louter op basis van de vastgestelde feiten – om de inkomenscorrecties deugdelijk te onderbouwen en (de omvang daarvan) aannemelijk te maken.

56. Eiser heeft zich tijdens de mondelinge behandeling van het beroep op het standpunt gesteld dat verweerder, op wiens weg dat zou liggen, niet aannemelijk heeft gemaakt dat de in geschil zijnde inkomenscorrecties fiscaal in het onderhavige jaar in aanmerking moeten worden genomen. Dienaangaande merkt de rechtbank op dat het op de weg van eiser ligt als meest gerede partij opening van zaken te geven in welk jaar deze bedragen bij eiser zijn opgekomen, hetzij doordat deze bedragen aan eiser zijn overgemaakt dan wel dat deze bedragen bij de door hem beheerste rechtspersonen en entiteiten met een kassiersfunctie zijn ontvangen. Eiser heeft zich louter beperkt tot de blote stelling als hiervoor vermeld en heeft overigens ontkend dat deze bedragen voor de heffing van inkomstenbelasting belastbare inkomsten en/of voordelen zijn. Voor zover eiser zich daarbij erop heeft beroepen dat hij niet in staat zou zijn om die informatie te achterhalen, acht de rechtbank dat niet geloofwaardig. Naar het oordeel van de rechtbank staat vast dat de desbetreffende rechtspersonen en/of entiteiten door eiser worden beheerst zodat deze informatie beschikbaar is. Onder deze omstandigheden sluit de rechtbank zich in navolging van verweerder aan bij het tijdstip dat deze gelden op een bankrekening van eiser zijn ontvangen.

57. Eiser heeft zich tevens op het standpunt gesteld dat verweerder bij het vaststellen van de navorderingsaanslag de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, in het bijzonder het zorgvuldigheidbeginsel en het motiveringsbeginsel heeft geschonden, dan wel dat verweerder de redelijkheid en billijkheid niet in acht heeft genomen. Verweerder heeft dat gemotiveerd bestreden.

58. De rechtbank is van oordeel dat eiser, op wie de last rust feiten en/of omstandigheden te stellen en bij betwisting aannemelijk te maken dat verweerder de voormelde beginselen heeft geschonden, daarin niet is geslaagd. Daartoe heeft de rechtbank het volgende overwogen. Hetgeen partijen over en weer hebben aangevoerd, in het bijzonder het boekenonderzoek en de bevindingen daarvan en de uitvoerige correspondentie nadien, zoals onder de feiten hiervoor is vastgesteld, scheppen bij de rechtbank het beeld dat verweerder zich maximaal heeft ingespannen om de feiten te achterhalen en dat eiser in ruime mate de gelegenheid heeft gehad zijn standpunt te onderbouwen en de gestelde vragen van verweerder te beantwoorden. Dat hij niet erin is geslaagd verweerder te overtuigen kan niet tot het oordeel leiden dat sprake is van een schending van de hiervoor vermelde beginselen. Hetzelfde geldt voor de gestelde schending van de eisen van redelijkheid en billijkheid. Voor zover dat betoog moet worden verstaan als het niet in redelijkheid schatten van het inkomen van eiser heeft de rechtbank daarover hiervoor reeds een oordeel gegeven. Verwezen wordt naar hetgeen aldaar is overwogen. Ook in zoverre faalt het beroep.

59. Voorts houdt partijen verdeeld of verweerder op goede gronden een boetebeschikking heeft genomen en in het verlengde daarvan of het bedrag niet te hoog is vastgesteld. Eiser heeft dat alles betwist. Naar het oordeel van de rechtbank staat vast onder verwijzing naar hetgeen de rechtbank hiervoor onder 51 aan feiten heeft vastgesteld en heeft overwogen. De andersluidende verklaringen van eiser verwerpt de rechtbank dan ook. De rechtbank is van oordeel dat verweerder geslaagd is om de aanwezigheid van (minimaal voorwaardelijk) opzet met feiten en/of omstandigheden naar behoren te onderbouwen. De rechtbank acht de boete passend en geboden en acht – behoudens het hierna vermelde – geen termen aanwezig tot het vaststellen van de vergrijpboete op een lager bedrag.

60. De navorderingsaanslag draagt de dagtekening 21 mei 2015, het bezwaarschrift is van 26 juni 2015, verweerder heeft op 26 april 2017 uitspraak gedaan en de rechtbank doet op 3 maart 2020 uitspraak. De rechtbank is van oordeel dat er een overschrijding van de redelijke termijn voor de bezwaartermijn en de behandeling van het beroep tezamen is geweest van meer dan twee jaren. Bij het bieden van compensatie voor de uit de overschrijding voortvloeiende schending van artikel 6 van het EVRM hanteert de rechtbank de volgende uitgangspunten (zie gerechtshof Amsterdam 2 juli 2009, ECLI:NL:GHAMS:2009:BJ1298, r.o. 5.7.3.7). De boete wordt niet verminderd indien deze minder bedraagt dan € 200. In dat geval wordt volstaan met de constatering dat de redelijke termijn is overschreden. In alle andere gevallen wordt de vermindering bepaald met behulp van de volgende tabel:

61. Gelet op deze tabel is de rechtbank van oordeel dat met een vermindering van 20 percent van de vergrijpboete in voldoende mate met de overschrijding van de redelijke termijn door verweerder en de rechtbank rekening is gehouden. Hierbij acht de rechtbank van belang dat geen, in ieder geval onvoldoende, feiten of omstandigheden aannemelijk zijn geworden die aanleiding geven om van de in de tabel genoemde uitgangspunten in het voordeel van eiser af te wijken. De vergrijpboete zal daarom worden verminderd tot dertig percent van de in de navorderingsaanslag begrepen belasting. De vergrijpboete zal derhalve worden verminderd tot op € 15.703 (30 percent van € 52.345). Voor een verdergaande vermindering acht de rechtbank geen termen aanwezig. Daarbij merkt de rechtbank op dat eiser zodanige gronden zelf niet heeft gesteld.

62. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep gegrond te worden verklaard.

63. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.572 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 261, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 525 en een wegingsfactor 1).