Rechtbank Noord-Holland, 20-11-2020, ECLI:NL:RBNHO:2020:9585, AWB - 19 _ 3295

1. Eiser is gehuwd en heeft twee minderjarige kinderen, die zijn geboren op [#] en [#] Zij staan allen ingeschreven op hetzelfde adres.

3. Eiser stelt dat hij jaarlijks terugkerende kosten maakt voor een bedplassende zoon en dochter alsmede een natriumbeperkt dieet en een hypercholesterolemie-dieet voor hemzelf en zijn echtgenote. De huisarts wil hierover geen verklaringen afleggen. Eiser betoogt dat hij ter onderbouwing van deze kosten op grond van de vrije bewijsleer kan volstaan met de uitgebreide medische dossiers van hemzelf, zijn echtgenote en zijn kinderen. Daaruit blijken bezoeken aan de nefroloog en de aanwezigheid van diabetes. Dat ondersteunt volgens eiser dat sprake is van diëten. Verder wijst eiser erop dat de kinderen niet meer in de leeftijd zijn waarop bedplassen als normaal kan worden aangemerkt en dat bedplassen onder kinderen van allochtone afkomst meer voorkomt dan onder autochtone kinderen. Ten slotte verwijst eiser in algemene zin naar de afsprakenlijsten in de dossiers.

4. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de persoonsgebonden aftrek in de uitspraken op bezwaar op de juiste bedragen is vastgesteld. Meer in het bijzonder wijst hij erop dat op grond van artikel 37, eerste lid, van de Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 2001 (URIB 2001; tekst 2012-2014) voor de aftrek van dieetkosten vereist is dat de diëten op voorschrift van een arts of diëtist zijn. Met betrekking tot de extra uitgaven voor kleding en beddengoed wegens bedplassende kinderen betoogt hij dat geen stukken zijn overgelegd waaruit blijkt dat is voldaan aan de voorwaarden van artikel 6.17, eerste lid, aanhef en letter g, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001; tekst 2012-2014) en van 38 van de URIB 2001. Hij betwist dat bedplassen onder kinderen van allochtone komaf meer voor zou komen. Voorts betoogt hij dat indien bij de kinderen op deze leeftijd nog sprake zou zijn van bedplassen in die mate dat dat als ziekte aangemerkt zou moeten worden, dat toch uit artsenbezoeken zou moeten blijken. Voor aftrek van andere zorgkosten bestaat volgens verweerder, ondanks de vrije bewijsleer, geen aanleiding.

5. Op grond van artikel 6.17, eerste lid, aanhef en letter g, van de Wet IB 2001 behoren tot de uitgaven voor specifieke zorgkosten de uitgaven die wegens ziekte of invaliditeit zijn gedaan voor extra kleding en beddengoed alsmede daarmee samenhangende extra uitgaven, volgens bij ministeriële regeling te stellen regels.

6. Artikel 38 van de URIB 2001 bepaalt:

7. Om in aanmerking te komen voor het lage bedrag van € 310 is – anders dan bij het zogenoemde ‘hoge’ forfait – slechts gering bewijs vereist. Om te voldoen aan de voorwaarde uit artikel 38, eerste lid, letter a, van de URIB 2001 volstaat dat de belanghebbende aannemelijk maakt dat sprake is van ziekte of invaliditeit die extra uitgaven voor kleding en beddengoed met zich brengt (vgl. de uitspraak van Gerechtshof Amsterdam van 24 oktober 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:4310, r.o. 4.5.2). Eiser betoogt op zich terecht dat hierbij de vrije bewijsleer van toepassing is: eiser is vrij in de keuze van de bewijsmiddelen die hij nuttig acht om aan de op hem rustende bewijslast te voldoen.

8. De bewijsmiddelen waarop eiser zijn keuze heeft laten vallen, zijn naar het oordeel van de rechtbank echter onvoldoende om aannemelijk te achten dat sprake is van ziekte of invaliditeit die extra uitgaven voor kleding en beddengoed met zich brengt. Dat bedplassen onder kinderen van allochtone komaf meer voor zou komen dan onder kinderen van autochtone komaf, is naar het oordeel van de rechtbank niet een feit van algemene bekendheid en ook anderszins niet aannemelijk geworden. Ander bewijs heeft eiser niet geleverd.

9. De vrije bewijsleer komt niet volledig tot gelding waar het gaat om de aftrek van dieetkosten als bedoeld in artikel 6.17, eerste lid, letter f, van de Wet IB 2001. Op grond van artikel 6.17, zevende en achtste lid, van de Wet IB 2001, gelezen in verbinding met artikel 37, vijfde lid, van de URIB 2001, moet het voorschrift van de medicus of diëtist namelijk aan specifieke inhoudelijke vereisten voldoen. Aangezien zonder de overlegging van het voorschrift niet kan worden beoordeeld of aan die vereisten is voldaan, zal het bewijs op dit punt in de praktijk alleen geleverd kunnen worden door overlegging van het voorschrift en dus niet met behulp van andere bewijsmiddelen. Eiser heeft een zodanig voorschrift niet overgelegd. Reeds daarom faalt zijn betoog voor zover het betrekking heeft op de aftrek van dieetkosten.

10. Gelet op het vorenoverwogene dienen de beroepen ongegrond te worden verklaard.

11. Eiser heeft verzocht om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.

12. Bij de beoordeling van de vraag of de redelijke termijn is overschreden moet worden aangesloten bij de uitgangspunten als neergelegd in het arrest van de Hoge Raad van 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. De termijn vangt als regel aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Indien de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per half jaar dat die termijn is overschreden, waarbij ter bepaling van de totale vergoeding de geconstateerde overschrijding naar boven wordt afgerond. Voor de behandeling van een bezwaar is een termijn van zes maanden redelijk en voor de behandeling van een beroep een termijn van anderhalf jaar.

13. De berechting van deze zaken is aangevangen met de ontvangst van het bezwaarschrift door verweerder op 15 november 2017 en geëindigd met de uitspraak van de rechtbank op 20 november 2020. De voor de procedure in eerste aanleg in aanmerking te nemen termijn bedraagt derhalve afgerond zevenendertig maanden. Van bijzondere omstandigheden die een langere termijn dan twee jaar rechtvaardigen, is naar het oordeel van de rechtbank geen sprake. De redelijke termijn is daarom overschreden met afgerond dertien maanden. Daarmee correspondeert een vergoeding van immateriële schade van € 1.500. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de onderhavige zaken in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp, zodat slechts eenmaal het tarief van € 500 per half jaar is gehanteerd.

14. De overschrijding met afgerond dertien maanden is geheel toe te rekenen aan de bezwaarfase, die is voltooid toen verweerder met dagtekening 6 juni 2019 uitspraak op bezwaar deed.

15. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, zal de rechtbank verweerder veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding van € 1.500.

16. Naar het oordeel van de rechtbank bestaat in deze zaken aanleiding voor een proceskostenveroordeling. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 525 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 525 en een wegingsfactor 0,5 nu de proceskostenvergoeding uitsluitend wordt toegekend vanwege de immateriële schadevergoeding, vgl. het arrest van de Hoge Raad van 20 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:660, r.o. 2.3.2).