Rechtbank Noord-Holland, 24-12-2021, ECLI:NL:RBNHO:2021:12036, HAA- 20/5280

16. Eiseres stelt dat de door haar verleende kwijtschelding van huurgelden voldoet aan de voorwaarden voor periodieke giftenaftrek zoals die uit de wet en het beleid van de staatssecretaris voortvloeien. Tevens is de kwijtschelding in lijn met doel en strekking van de periodieke giftenaftrek.

17. Verweerder stelt dat de giften niet gedurende vijf of meer jaren zijn verstrekt, omdat de akte van schenking de beëindigingsclausule bevat, met als gevolg dat niet voldaan is aan de voorwaarden voor aftrek van periodieke giften. De kwijtgescholden huurgelden kwalificeren daarom als andere giften, hetgeen leidt tot een lagere aftrek en een hoger belastbaar inkomen. Subsidiair stelt verweerder dat als wel sprake is van periodieke giften, er geen sprake is van een gelijkmatige gift en de aftrek daarom beperkt moet worden tot het laagste jaarlijks kwijtgescholden bedrag.

Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

18. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

19. Op grond van artikel 6.32 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB) zijn aftrekbare giften periodieke giften of andere giften. Artikel 6.34 van de Wet IB definieert periodieke giften als giften in de vorm van vaste en gelijkmatige periodieke uitkeringen die uiterlijk eindigen bij overlijden, aan instellingen of verenigingen. In artikel 6.38, eerste lid, van de Wet IB is bepaald dat periodieke giften in aanmerking worden genomen indien zij berusten op een bij notariële of onderhandse akte van schenking aangegane verplichting om de uitkeringen of verstrekkingen gedurende vijf of meer jaren ten minste jaarlijks uit te keren. Tot 2014 gold dat slechts sprake was van een periodieke gift als de verplichting vastgelegd was in een notariële akte. Met ingang van januari 2014 is het voldoende als de verplichting vastgelegd is in een onderhandse akte.

20. Op grond van artikel 6.35 van de Wet IB worden giften aan instellingen of aan steunstichtingen SBBI als andere giften aangemerkt. Ingevolge artikel 6.39, eerste lid, van de Wet IB worden andere giften in aanmerking genomen voor zover zij met schriftelijke bescheiden kunnen worden gestaafd en voor zover zij samen zowel € 60 als 1% van het verzamelinkomen van de belastingplichtige en diens partner, vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek, te boven gaan, met een maximum van 10% van het (gezamenlijke) verzamelinkomen vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek.

De aftrek van periodieke giften kent geen beperkingen wat betreft de omvang van de aftrek.

21. Tussen partijen is niet in geschil dat in alle onderhavige jaren eiseres, door het kwijtschelden van verschuldigde huurpenningen, giften heeft gedaan aan de stichting. Partijen houdt verdeeld of de kwijtgescholden huurgelden kwalificeren als periodieke giften of als andere giften.

22. Verweerder stelt dat eiseres geen verplichting is aangegaan om gedurende een periode van vijf jaren of meer ten minste jaarlijks de huur kwijt te schelden. Vanwege het opnemen van de beëindigingsclausule kan eiseres namelijk de looptijd van de gift beïnvloeden, waardoor de looptijd korter dan vijf jaar kan zijn. Dit is niet in overeenstemming met het karakter van de regeling en daarom kunnen de giften niet als periodieke giften aangemerkt worden. Eiseres stelt daarentegen dat de beëindigingsclausule niet het gevolg heeft dat niet voldaan is aan de voorwaarde dat op eiseres de verplichting moet rusten om gedurende minimaal vijf jaar een gift te doen aan de stichting. De beëindigingsclausule is in onderhavige zaak een dode letter nu de gift bestaat uit een kwijtschelding van de verschuldigde huurpenningen en er dus geen liquide middelen ter beschikking worden gesteld aan de stichting. Zodoende kan de situatie dat de stichting de gift besteed in strijd met het doel waarvoor de gift gedaan is, zich niet voordoen. Eiseres kan bovendien niet zelf beslissen om te stoppen met de giften, aldus eiseres.

23. De gedachte achter de eis dat de verplichting voor ten minste vijf jaren aangegaan moet worden is dat er sprake moet zijn van een wezenlijke onzekerheid voor de schenker. In de regel zal bij jaarlijkse uitkeringen gedurende een termijn van ten minste vijf jaren aan de eis van materiële onzekerheid worden voldaan, mits de giften eindigen bij overlijden van de schenker (zie Gerechtshof ’s-Hertogensbosch, 31 december 2020, ECLI:NL:GHSHE:2020:4059, r.o. 4,6). De rechtbank zal beoordelen of in onderhavige zaak sprake is van een notariële of onderhandse akte, van schenking waarin een verplichting is aangegaan om de kwijtschelding gedurende vijf of meer jaren ten minste jaarlijks te doen.

24. De rechtbank oordeelt dat de schenkingsverplichting is aangegaan voor een periode van vijf jaren. De beëindigingsclausule maakt dit niet anders. Wat betreft de beëindigingsclausule overweegt de rechtbank het volgende. Eiseres heeft onbetwist gesteld dat de huurovereenkomst voor (ten minste) vijf jaren is aangegaan en dat tevens is vastgelegd dat het pand enkel als kerk gebruikt mag worden. Zij kan de huurovereenkomst niet zonder geldige reden eenzijdig opzeggen of de bestemming en het gebruik van het pand wijzigen. De kwijtgescholden bedragen kunnen onder de gegeven omstandigheden niet worden gebruikt voor een ander doel dan waarvoor ze zijn gegeven. De rechtbank is daarom van oordeel dat de beëindigingsclausule geen betekenis heeft voor de beoordeling van de vraag of sprake is van een periodieke gift. Gesteld noch gebleken is dat eiseres op andere wijze de looptijd van de periodieke verplichtingen kan beïnvloeden. Zij is bijvoorbeeld geen bestuurder van de stichting (vgl. Gerechtshof ’s-Hertogensbosch, 31 december 2020, ECLI:NL:GHSHE:2020:4059).

25. Nu de door eiseres aangegane schenkingsverplichting voldoet aan de wettelijke voorwaarden, zijn de kwijtgescholden huurpenningen als periodieke giften aan te merken. Gelet op dit oordeel komt de rechtbank niet toe aan het beroep van eiseres op het besluit van de staatssecretaris.

26. Met verweerder is de rechtbank van oordeel dat de periodieke giften aftrekbaar zijn voor zover het gaat om vaste en gelijkmatige periodieke bedragen. Aldus dient het laagste bedrag aan giften in aanmerking te worden genomen, dat wil zeggen een bedrag van € 33.454 per belastingjaar. Ter zitting heeft eiseres aangegeven hiermee akkoord te gaan. Nu partijen op dit punt niet van mening verschillen en dit in lijn is met de jurisprudentie (vgl. Hoge Raad, 1 mei 1996, ECLI:NL:HR:1996:AA2032), oordeelt de rechtbank dat eiseres recht heeft op een aftrek van periodieke giften voor een bedrag van € 33.454 per belastingjaar.

27. Ter zitting heeft eiseres het standpunt ingenomen dat voor zover de kwijtgescholden huurpenningen de bedragen die als periodieke gift in aftrek kunnen worden gebracht overschrijden, het verschil als ‘andere gift’ in aanmerking moet worden genomen. Verweerder heeft dit niet weersproken. De rechtbank volgt eiseres hierin. Deze situatie doet zich voor in de jaren 2013, 2014 en 2015. Hierbij dient in aanmerking te worden genomen dat ‘andere giften’ in aanmerking komen voor zover zij samen 1% van het verzamelinkomen vóór aftrek toepassing van de persoonsgebonden aftrek te boven gaan, en vervolgens tot ten hoogste 10% van het verzamelinkomen van het desbetreffende belastingjaar.

28. Gelet op het voorgaande zullen de (navorderings)aanslagen als volgt worden verminderd: