Rechtbank Noord-Holland, 19-03-2021, ECLI:NL:RBNHO:2021:3168, AWB - 20 _ 1386

9. Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat het verlies in aanmerking kan worden genomen omdat vanaf 2014 het tonnageregime niet meer van toepassing is en sindsdien de normale regels van winstbepaling moeten worden toegepast. Ter nadere motivering van zijn standpunt heeft eiser aangevoerd dat verweerder niet aannemelijk heeft gemaakt dat de waarde van de schepen ten tijde van de beëindiging van het tonnageregime nihil was. Eiser acht het standpunt van verweerder tardief omdat dit pas in het verweerschrift duidelijk naar voren is gebracht. Verder doet eiser een beroep op het gelijkheidsbeginsel omdat zijn echtgenote een verlies uit de participaties heeft aangegeven van € 25.000 en dit verlies bij het vaststellen van de aan haar opgelegde (primitieve) aanslag wel in aanmerking is genomen.

10. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en, naar de rechtbank begrijpt, vermindering van de aanslag tot een, berekend naar een biww van € 12.249 en een bisb van € 81.650, met dienovereenkomstige vermindering van de belastingrente.

11. Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat het verlies terecht niet in aanmerking is genomen en heeft daarvoor aangevoerd dat de waarde van participaties vanaf het moment dat het tonnageregime niet meer van toepassing is nihil is en in 2016 daarom geen sprake is van een verlies. Volgens verweerder geldt hetzelfde voor de obligaties en zijn de gederfde inkomsten niet aan te merken als verlies. Volgens verweerder faalt het beroep van eiser op het gelijkheidsbeginsel omdat geen sprake is van begunstigend beleid, oogmerk van begunstiging of bevoordeling in een meerderheid van met dit geval feitelijk en rechters vergelijkbare gevallen.

12. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

13. Eiser heeft aangevoerd dat het standpunt van verweerder dat hij voor het eerst in zijn verweerschrift heeft ingenomen tardief is. De rechtbank overweegt dat een procespartij in elke stand van het geding nieuwe standpunten kan innemen en nieuw of aanvullend bewijs kan bijbrengen. Wel kan een nieuw standpunt of nieuw bewijs door de rechter buiten beschouwing worden gelaten als het eerder aangevoerd had kunnen worden en de wederpartij vanwege de late indiening daarop niet meer op adequate wijze kan reageren. Het gaat hier om een standpunt dat verweerder reeds had ingenomen bij het voornemen om af te wijken van de aangifte. Een nieuw standpunt is het daarom niet. Wel heeft verweerder zijn standpunt in het verweerschrift duidelijker uiteengezet. Duidelijkheid over de (onderbouwing van) een standpunt in een procedure is wenselijk, omdat de wederpartij daardoor beter in staat is te reageren. Eiser heeft voldoende gelegenheid gehad op het standpunt te reageren en heeft van die gelegenheid ook gebruik gemaakt, bijvoorbeeld door het indienen van zijn nadere stukken. Deze beroepsgrond van eiser faalt dus.

14. Op grond van artikel 3.3, eerste lid, onder a, van de Wet IB 2001 is de winst die de belastingplichtige, anders dan als ondernemer of aandeelhouder, als medegerechtigde tot het vermogen van een onderneming geniet uit een of meer ondernemingen, belastbare winst uit onderneming. Winst uit een onderneming bestaat uit het bedrag van de gezamenlijke voordelen die uit een onderneming worden verkregen (artikel 3.8 Wet IB 2001).

In afwijking van die regel kan de winst uit zeescheepvaart bepaald worden aan de hand van de tonnage van de schepen (artikel 3.22 van de Wet IB 2001). Op grond van artikel 3.24, tweede lid, van de Wet IB 2001 wordt op het moment dat het tonnageregime niet meer van toepassing is het desbetreffende schip gewaardeerd op de waarde in het economische verkeer. Op grond van het derde lid van dit artikel worden zaken die worden gebruikt voor het behalen van winst uit zeescheepvaart op het tijdstip waarop na wederopzegging het tonnageregime niet meer van toepassing is, te boek gesteld op de waarde in het economische verkeer.

15. Tussen partijen is niet in geschil dat voor het bepalen van de winst uit de commanditaire deelname vanaf het jaar 2008 het tonnageregime van toepassing was en vanaf het omvlaggen en in rompbevrachting geven van de schepen in 2014 niet meer. Ook niet in geschil is dat de waarde van de commanditaire deelname in [E] uiterlijk in het jaar 2016, bij het faillissement van [E] , nihil was. Aangezien eiser niet eerder een verlies uit hoofde van zijn commanditaire deelname heeft geleden, kan in beginsel het in [E] ingebrachte bedrag van € 25.000 als verlies uit onderneming in aanmerking worden genomen. De vraag die voorligt is echter of de waarde van de commanditaire deelname reeds gedurende de periode waarin het tonnageregime gold is gedaald, of daarna. Ingeval de waardedaling al gedurende het tonnageregime is opgetreden, dan kan daarna geen verlies meer in aanmerking worden genomen. Deze waardedaling moet worden geacht tot uitdrukking te zijn gekomen in de winst zoals die is bepaald op basis van het tonnageregime. Na de beëindiging van het tonnageregime moeten immers de schepen en andere zaken van de onderneming gewaardeerd worden op de waarde in het economische verkeer (zie onder 14). Voor zover na die beëindiging van het tonnageregime de waarde in het economische verkeer (verder) is gedaald, komt dit wel voor aftrek in aanmerking.

16. Bij deze beoordeling moet niet alleen naar de waarde van de schepen worden gekeken, maar naar het gehele vermogen van de scheepvaartonderneming. De commanditaire deelname vertegenwoordigt immers de waarde van het totale vermogen van [E] . Al in 2010 was de obligatielening nodig om een kasstroomtekort aan te vullen. Uit hetgeen eiser, op wie de bewijslast ter zake rust, in geding verder heeft aangevoerd maakt de rechtbank op dat eiser uit hoofde van de participaties nooit enige uitkering heeft ontvangen. De rechtbank acht daarom aannemelijk dat [E] in de loop van 2014 geen positief vermogen had. Feiten en omstandigheden die tot een ander oordeel zouden kunnen leiden heeft eiser niet gesteld en zijn ook anderszins niet gebleken. De rechtbank acht daarom aannemelijk dat ten tijde van de beëindiging van het tonnageregime de waarde van een participaties nihil was. En omdat een commanditaire vennoot – verweerder heeft daar terecht ook op gewezen – niet verder aansprakelijk is dan voor zijn inleg, kan eiser over 2016 dus geen verlies op zijn inleg in aanmerking nemen. In zoverre is het gelijk dus aan verweerder.

17. Eiser merkt het verlies dat hij heeft geleden op de obligaties kennelijk aan als verlies uit onderneming. De rechtbank overweegt dat eiser als houder van de participaties winst uit onderneming geniet als bedoeld in artikel 3.3, eerste lid, onder a, van de Wet IB 2001. De obligaties zijn uitgegeven ter financiering van een kasstroomtekort van de [D/E] waar [E] deel van uitmaakte en eiser heeft ter zitting verklaard dat hij de obligaties had genomen omdat hij hoopte dat de obligatielening zou leiden tot verbetering van de situatie bij de [D/E] en daardoor een grotere kans op positieve opbrengsten uit de participaties zou ontstaan. Onder die omstandigheden kon eiser, naar het oordeel van de rechtbank, de obligaties rekenen tot het vermogen van zijn subjectieve onderneming. Hij heeft bij die keuze de grenzen der redelijkheid niet overschreden (Hoge Raad 29 augustus 1997, ECLI:NL:HR:1997:AA2254). Eiser heeft het op de obligaties geleden verlies daarom terecht aangemerkt als winst uit onderneming.

18. De beschikking “Beschikking forfaitaire winstvaststelling zeescheepvaart”, die in kopie tot de gedingstukken behoort, luidde, voor zover hier van belang, als volgt:

19. Eiser heeft een beroep gedaan op het gelijkheidsbeginsel omdat het verlies op de participaties bij het vaststellen van de (primitieve) aanslag die is opgelegd aan zijn echtgenote wel in aanmerking is genomen. Een beroep op het gelijkheidsbeginsel kan slechts slagen als ten aanzien van een belastingplichtige of groep van belastingplichtigen een begunstigend beleid wordt gevoerd of als in een meerderheid van feitelijk en rechtens vergelijkbare gevallen een juiste toepassing van wet- en regelgeving achterwege is gebleven. Aan de echtgenote is een navorderingsaanslag opgelegd. Van een voor haar begunstigend beleid is derhalve geen sprake. Dat in een meerderheid van de met eisers geval vergelijkbare gevallen een juiste toepassing van wet- en regelgeving achterweg is gebleven is gesteld noch gebleken. Deze beroepsgrond van eiser faalt dus.

20. Het vorenstaande brengt de rechtbank tot het oordeel dat het beroep gegrond is en de aanslag moet worden verminderd tot een, berekend naar een biww van € 44.637 (€ 54.637 -/- € 10.000) en een bisb van € 81.650, met dienovereenkomstige vermindering van de belastingrente.

21. Voor een proceskostenvergoeding is geen aanleiding omdat gesteld noch gebleken is dat eiser kosten heeft gemaakt die op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor vergoeding in aanmerking komen.