Rechtbank Noord-Holland, 14-09-2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:10668, AWB - 21 _ 1358

7. Eiseres heeft gesteld dat de box 3 heffing buiten toepassing moet blijven. Volgens eiseres behoren de altcoins niet tot de grondslag van box 3 en dient de grondslag van de vorderingen anders berekend te worden. Verder maakt het feit dat de box 3 heffing gebaseerd is op een cumulatie van ficties (forfaits) dat onterecht belasting wordt geheven, of in ieder geval voor een te hoog bedrag, aangezien dit niet het werkelijk behaald rendement benadert. Verder heeft eiseres gesteld dat er al belasting over de bezittingen is geheven in de vorm van valutaontwaarding, wat in strijd is met de Grondwet, dan wel strijd met het draagkracht- en realiteitsbeginsel van de Wet Inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) en het discriminatieverbod. Ook maakt het feit dat sprake is van een individuele en buitensporige last dat de box 3 heffing buiten toepassing moet blijven. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vermindering van de belastingaanslag.

8. Verweerder heeft gesteld dat het inkomen uit sparen en beleggen van eiseres volgens de gunstigste van enerzijds de Wet IB 2001 of anderzijds de Wet rechtsherstel box 3 moet worden berekend. Nu het voordeel uit sparen en beleggen op grond van de Wet IB 2001 voordeliger is (€ 5.064) voor eiseres dan de nieuwe berekening op basis van de Wet rechtsherstel box 3 (€ 7.467), is de hoogte van de in 2018 door eiseres verschuldigde belasting over de grondslag sparen en beleggen juist vastgesteld. Verder stelt verweerder zich op het standpunt dat, gelet op de gehele financiële en persoonlijke situatie van eiseres, er geen sprake is van een individuele en buitensporige last. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

9. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

10. Eiseres heeft gesteld dat de altcoins niet als bezit moeten worden aangemerkt in box 3. De rechtbank volgt eiseres hierin niet. Op grond van artikel 5.3, tweede lid, onderdeel f, van de Wet IB 2001 zijn overige vermogensrechten met waarde in het economische verkeer bezittingen voor de toepassing van box 3. Cryptovaluta worden in het economisch verkeer verhandeld en zijn voorzien van een koerswaarde. Voor zover eiseres aanvoert dat cryptovaluta geen vermogensrechten zijn in de zin van het Burgerlijk Wetboek, is de rechtbank van oordeel dat het begrip vermogensrecht zoals dat in de Wet IB 2001 wordt gehanteerd ruimer is dan het begrip vermogensrecht zoals dat in het Burgerlijk Wetboek wordt gehanteerd en de categorie “overige vermogensrechten” het karakter heeft van een restcategorie. Dit volgt uit de wetgeschiedenis bij artikel 5.3 van de Wet IB 2001 (Kamerstukken II 1998/99, 26727, nr. 3).

11. Eiseres is – kort gezegd – van mening dat het onjuist is om voor de waardering van de vorderingen uit te gaan van de nominale waarde. Volgens eiseres dient in ieder geval de heffing over de bloot eigendom buiten toepassing te blijven en dient de waardering aan te sluiten bij 8% van de contant gemaakte waarde. Verweerder heeft dit betwist en gesteld dat terecht is uitgegaan van de nominale waarde van deze bezittingen op de peildatum 1 januari 2018 en dat er geen ruimte bestaat voor een waarderingsmethode zoals eiseres voor ogen heeft.

12. Op grond van artikel 5.2 in samenhang bezien met artikel 5.3 van de Wet IB 2001 moeten bezittingen gewaardeerd worden op de waarde in het economisch verkeer op de peildatum (1 januari 2018). Bij de waardering moet niet alleen rekening gehouden worden met de waardebepalende omstandigheden die op dat moment aan de deelnemers aan het economische verkeer bekend zijn of kunnen zijn, maar ook met hetgeen na dat tijdstip bekend is geworden omtrent de destijds bestaande werkelijke toestand van de vordering (zie onder andere HR 22 juni 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC5695 en Hof Den Haag 12 september 2017, ECLI:NL:GHDHA:2017:2610, onder 7.3). Het is dus mogelijk dat een op een peildatum bestaande vordering lager gewaardeerd mag worden wegens omstandigheden die later bekend zijn geworden. De bewijslast dat de waarde in het economische verkeer lager is dan de nominale waarde op de peildatum rust op eiseres.

13. De rechtbank is van oordeel dat eiseres geen omstandigheden heeft aangevoerd waardoor het aannemelijk is geworden dat de vorderingen minder waard waren dan de nominale waarde. Daarbij vindt de door eiseres verdedigde waarderingsmethode geen steun in het recht. Zoals geoordeeld dient aangesloten te worden bij de waarde in het economisch verkeer per peildatum 1 januari 2018 en heeft eiseres geen omstandigheden aangevoerd op grond waarvan het aannemelijk geacht kan worden dat die waarde lager is dan de nominale waarde. Op de vraag of ook het forfaitaire rendement correct is berekend ten aanzien van, onder andere, de vorderingen zal hieronder worden ingegaan.

14. Uit vaste jurisprudentie volgt dat de belastingwetgever zich in beginsel van forfaits mag bedienen en dat een zekere ruwheid inherent is aan een forfaitaire regeling. Ter zake van de heffing van box 3 met ingang van 2017 heeft de Hoge Raad op 24 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1963 (het kerstarrest) echter geoordeeld dat de box 3 heffing op stelselniveau in strijd is met artikel 1 van het EP; eigendomsrecht) in combinatie met artikel 14 van het EVRM (gelijkheidsbeginsel), indien degene die door het box 3-stelsel (het forfaitaire stelsel) wordt geconfronteerd met een heffing naar een voordeel uit sparen en beleggen die hoger is dan het werkelijk behaalde rendement. Daarbij is geoordeeld dat een adequate rechtsbescherming een op rechtsherstel gerichte compensatie vergt, waarvan de rechter de omvang in het algemeen slechts naar redelijkheid zal kunnen vaststellen. Aangezien er geen aanknopingspunten binnen het destijds geldende wettelijke stelsel waren, zag de Hoge Raad zich genoodzaakt om het rechtsherstel zelf te bieden door uitsluitend het werkelijke rendement in de heffing te betrekken.

15. Inmiddels is die wetgeving er met de Wet rechtsherstel box 3 wel. Voor zover van belang is hierin het volgende opgenomen:

“Artikel 2 Voordeel uit sparen en beleggen