Rechtbank Noord-Nederland, 07-07-2015, ECLI:NL:RBNNE:2015:3649, LEE - 14 _ 2933

1.7.

Ter zitting heeft verweerder desgevraagd omtrent de omstandigheden van de vermindering van de boete verklaard dat, hoewel hij van mening was dat de boete terecht is opgelegd, hij de boete heeft verminderd tot nihil in overleg met een collega in het kader van een traject voor horizontaal toezicht dat liep bij de gemachtigde van eiseres. Om de mogelijkheid om in de toekomst een hogere boete te kunnen opleggen te behouden, heeft verweerder ervoor gekozen de boete niet te vernietigen, aldus verweerder.

2. In geschil is het antwoord op de vraag of verweerder terecht aan eiseres bij beschikking de onderhavige vergrijpboete heeft opgelegd. Meer specifiek is in geschil of eiseres bij haar beroep een (proces)belang heeft.

3. Eiseres stelt zich op het standpunt dat verweerder weliswaar de vergrijpboete heeft verminderd tot nihil, maar dat verweerder ten onrechte de schuldgradatie in stand heeft gehouden. Dit kan in de toekomst gevolgen hebben wanneer verweerder een volgende boete zou verhogen in verband met recidive, aldus eiseres. Volgens eiseres is er geen sprake van opzet of een aan opzet grenzende vorm van onachtzaamheid.

4. Verweerder stelt primair dat eiseres niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in haar beroep, wegens gebrek aan financieel belang, omdat de boete is verminderd tot nihil.

5. In zijn arrest van 11 april 2014, nr. 13/01903, ECLI:NL:HR:2014:878, heeft de Hoge Raad overwogen:

“3.4.2 Bij de beoordeling van het middel is het volgende van belang. Een bezwaar, beroep of (incidenteel) hoger beroep moet niet-ontvankelijk worden verklaard als de indiener van dat rechtsmiddel geen belang daarbij heeft. Daarvan is sprake als het aanwenden van het rechtsmiddel, ongeacht de gronden waarop het steunt, hem niet in een betere positie kan brengen met betrekking tot het bestreden besluit en eventuele bijkomende (rechterlijke) beslissingen zoals die met betrekking tot proceskosten en griffierecht. Indien het aangewende rechtsmiddel de indiener ervan wel in een betere positie kan brengen met betrekking tot het bestreden besluit dan wel eventuele bijkomende beslissingen en voldaan is aan de overige ontvankelijkheidsvereisten, moet het rechtsmiddel ontvankelijk worden geacht, moeten de door de indiener aangevoerde gronden worden onderzocht en moet worden beoordeeld of het rechtsmiddel wel of niet gegrond is.”

6. In zijn arrest van 23 maart 2012, nr. 11/01321, ECLI:NL:HR:2012:BV0655, heeft de Hoge Raad overwogen:

“3.3. Bij de beoordeling van de hiertegen gerichte middelen moet worden vooropgesteld dat indien de inspecteur tijdens een procedure voor de belastingrechter geheel aan de klachten van de belanghebbende tegemoetkomt, zodat de procedure niet meer tot een voor deze belanghebbende gunstiger resultaat kan leiden, niet langer sprake is van een geschil met betrekking tot een besluit van een bestuursorgaan en de belastingrechter dient over te gaan tot niet-ontvankelijkverklaring. Het hiervoor overwogene lijdt uitzondering indien een belang bij een oordeel van de rechter over de gegrondheid van het beroep blijft bestaan met het oog op een vordering tot schadevergoeding. Daarvoor is in ieder geval vereist dat de belanghebbende stelt dat hij als gevolg van het bestreden besluit ook afgezien van de proceskosten schade heeft geleden (zie HR 3 december 2010, nr. 09/04397, LJN BO5988, BNB 2011/69).

3.4.

Anders dan de middelen veronderstellen, wordt het hiervoor in 3.3 overwogene niet anders indien de belanghebbende een buiten het desbetreffende besluit liggend belang heeft bij de beantwoording van de door hem aangevoerde twistpunten. Voor zover dit belang zich manifesteert bij andere belastingaanslagen of voor bezwaar vatbare beschikkingen, kan de belanghebbende desgewenst tegen die aanslagen of beschikkingen opkomen.”

7. Uit de onder 5. en 6. genoemde arresten van de Hoge Raad volgt dat het beroep niet-ontvankelijk moet worden verklaard als de indiener van dat rechtsmiddel geen belang daarbij heeft. In het onderhavige geval is de aan eiseres opgelegde vergrijpboete verminderd tot nihil, zodat deze in beroep niet verder kan worden verlaagd. In een dergelijk geval kan het beroep eiseres, naar het oordeel van de rechtbank, niet in een betere positie brengen met betrekking tot deze boetebeschikking, zodat een belang ontbreekt.

8. Eiseres heeft gesteld dat zij wel een belang heeft bij het beroep, aangezien verweerder heeft aangekondigd (zie 1.4) dat hij bij het opleggen van een eventuele volgende boete een verhoging in verband met recidive wil kunnen toepassen. Eiseres doelt op de ingevolge paragraaf 8, derde en vierde lid, van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (hierna: BBBB) opgenomen bepalingen dat het beleidsmatig door verweerder in aanmerking te nemen uitgangspunt bij een vergrijpboete kan worden verhoogd bij recidive. De rechtbank overweegt echter dat volgens de laatste volzin van het tweede lid van die paragraaf sprake is van recidive indien aan belanghebbende voor hetzelfde belastingmiddel reeds eerder een vergrijpboete of een straf is opgelegd. Naar het oordeel van de rechtbank is in het onderhavige geval, waarin de vergrijpboete is verminderd tot nihil, geen sprake (meer) van een reeds eerder opgelegde vergrijpboete in de zin van die bepaling. Met het verminderen van de boete tot nihil is de boete(beschikking) immers feitelijk vernietigd. Een schuldigverklaring zonder strafoplegging – zoals verweerder kennelijk voorstaat – is naar het oordeel van de rechtbank binnen de wettelijke systematiek van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (anders dan in het Wetboek van Strafrecht, blijkens artikel 9a van dat wetboek) niet mogelijk. De rechtbank is dan ook van oordeel dat verweerder de onderhavige (vernietigde) boetebeschikking niet kan gebruiken ten behoeve van een beleidsmatige verhoging van het uitgangspunt dat bij een eventuele toekomstige vergrijpboete kan worden gehanteerd. Het voorgaande brengt evenwel eveneens met zich mee dat het door eiseres gestelde belang ontbreekt. Bovendien levert een belang dat zich manifesteert bij andere belastingaanslagen of beschikkingen, geen belang op in de hiervoor bedoelde zin. Indien en voor zover verweerder een eventuele volgende vergrijpboete zou opleggen en beleidsmatig zou verhogen in verband met recidive, kan eiseres desgewenst tegen die beschikking opkomen (zie HR 23 maart 2012, nr. 11/01321, ECLI:NL:HR:2012:BV0655).

9. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, dient het beroep naar het oordeel van de rechtbank, niet-ontvankelijk te worden verklaard.

10. De rechtbank overweegt dat, doordat verweerder in plaats van de vergrijpboete(beschikking) expliciet te vernietigen, deze heeft verminderd tot nihil om de enkele reden om bij een eventuele volgende boete een verhoging te kunnen toepassen (zie 1.4 en 1.5), eiseres zich gedwongen heeft kunnen voelen tegen de uitspraak op bezwaar inzake de boetebeschikking in beroep te gaan. In de voorgaande omstandigheden, en mede gelet op het onder 8. overwogene, ziet de rechtbank dan ook aanleiding verweerder te veroordelen in de proceskosten van beroep. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 490 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, met een waarde van € 490 en een wegingsfactor 1).

11. In de hiervoor vermelde omstandigheden ziet de rechtbank eveneens aanleiding om te bepalen dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht van € 328 vergoedt.