Rechtbank Overijssel, 15-11-2022, ECLI:NL:RBOVE:2022:3361, ak_22_542

Eiseres is eigenaar van een drijvend zonnepark in de Bomhofsplas, Bomhofsweg 5 te Zwolle. Dit zonnepark bestaat uit 72.000 zonnepanelen met een oppervlakte van circa 18,35 hectare, drijvende omvormers en transformatoren. De zonnepanelen zijn bevestigd op Zimfloat Drijflichamen en op speciale drijflichamen met extra drijfvermogen. Deze drijflichamen zijn via Dyneema-kabels verbonden aan 28 in de bodem geplaatste klapankers. Het zonnepark is met een elektriciteitskabel verbonden met een inkoopstation op de wal.

Beoordeling door de rechtbank

Tussen partijen is in geschil of het zonnepark voor de toepassing van de Wet Waardering onroerende zaken (Wet WOZ) als onroerend moet worden aangemerkt.

Op grond van artikel 17, eerste lid, van de Wet WOZ wordt aan een onroerende zaak een waarde toegekend. Voor de betekenis van het begrip onroerende zaak in de Wet WOZ moet worden aangesloten bij artikel 3:3 van het Burgerlijk Wetboek (BW), op grond waarvan

- onder meer - als onroerend worden aangemerkt de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken. In het tweede lid van dit artikel is bepaald dat roerend zijn alle zaken die niet onroerend zijn.In artikel 8:1 van het BW is bepaald dat, voor zover thans relevant, onder schepen wordt verstaan alle zaken die blijkens hun constructie bestemd zijn om te drijven en drijven of hebben gedreven.

Eiseres stelt zich op het standpunt dat het zonnepark als roerend moet worden aangemerkt voor de toepassing van de Wet WOZ. Het zonnepark kwalificeert als een schip, als bedoeld in artikel 8:1, eerste lid, van het BW, omdat het evident bestemd is om te drijven. Het zonnepark beweegt ook mee met de waterstand. Op grond van het woonark-arrest¹ is dit het enige relevante criterium voor het aanmerken van een zaak als een schip. Niet relevant is hoe dit meebewegen technisch wordt bewerkstelligd. Het zonnepark kan volgens eiseres losgekoppeld worden door de Dyneema-kabels los te koppelen van de klapankers door de harpsluitingen te openen of door de Dyneema-kabels los te koppelen van de speciale drijflichamen. Dat de klapankers zeer lastig zijn te verwijderen doet niet ter zake, omdat deze geen onderdeel uitmaken van het zonnepark. Hieruit volgt dat het zonnepark niet verenigd is met de bodem. De vraag of sprake is van duurzame vereniging met de bodem is dus niet relevant.

Ook stelt eiseres dat geen sprake is van duurzame vereniging met de oever. De stelling van verweerder dat het zonnepark nergens heen kan worden verplaatst en dat dat ook niet de bedoeling is van eiseres, is evenmin relevant. De omstandigheid dat een drijvende zaak in een binnenwater ligt en niet kan worden verplaatst is niet relevant voor de vraag of een zaak duurzaam met de grond (oever) is verenigd.

Op grond hiervan stelt eiseres zich op het standpunt dat de WOZ-waarde van het zonnepark op nihil gesteld dient te worden. De beschikte WOZ-waarde en de opgelegde aanslagen OZB voor het object Bomhofsweg 5 (Zonnepark Bomhofsplas) te Zwolle moeten worden vastgesteld op nihil.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat het zonnepark een onroerende zaak is.

Hiertoe is aangevoerd dat het begrip schip, zoals bedoeld in artikel 8:1, eerste lid, van het BW, moet worden gelezen als: schip in de zin van een verkeersmiddel of vervoersmiddel. Een ‘drijvend zonnepark’ voldoet niet aan de intentie van een verkeers- of vervoersmiddel en kan dan ook niet gekwalificeerd worden als een schip in de zin van het BW.

Al zou het wel als zodanig gekwalificeerd moeten worden, dan betekent dat nog niet automatisch dat er sprake is van een roerende zaak. Onder bepaalde feiten en omstandigheden kan een schip ook onroerend zijn. Verweerder stelt zich primair op het standpunt dat sprake is van duurzame vereniging met de grond. Het zonnepark is via Dyneema-kabels aan klapankers vastgelegd. Deze klapankers zijn in de bodem bevestigd en zitten aard- en nagelvast in de bodem. De klapankers hebben tot doel om het zonnepark op zijn plaats te houden, zodat er bij kleine fluctuaties geen schade optreedt. Er is dus wel degelijk een vereniging met de grond, de plasbodem. De wijze van bevestiging is een van de factoren die kan leiden tot een vereniging met de grond. Een bevestiging via beugels en meerpalen is zo’n dergelijke wijze, maar er zijn meerdere wijzen van bevestiging.

Subsidiair is verweerder van mening dat het zonnepark naar aard en inrichting is bestemd om duurzaam ter plaatse te blijven, en derhalve onroerend is. Hiertoe is gewezen op de website van de coöperatie Blauwvinger Energie, de uitbater van het zonnepark, waar vermeld wordt dat het de bedoeling is dat er 25 jaar lang gebruik kan worden gemaakt van het zonnepark op de Bomhofsweg, hetgeen ook wordt bevestigd door de bouwer van het zonnepark, Groenleven.

De rechtbank overweegt als volgt.

Uit het hiervoor genoemde arrest van de Hoge Raad van 15 januari 2010, maar ook uit het arrest van 9 maart 2012², volgt dat een zaak, die blijkens zijn constructie bestemd is om te drijven en drijft, moet worden aangemerkt als een schip in de zin van artikel 8:1 van het BW en is in het algemeen een roerende zaak.

De rechtbank stelt vast dat het zonnepark blijkens zijn constructie bestemd is om te drijven en dit feitelijk ook doet. Hiermee wordt voldaan aan de definitie van artikel 8:1 van het BW. De rechtbank leest in de genoemde arresten niet dat hierbij relevant is of de zaak daadwerkelijk wordt gebruikt als verkeers- of vervoersmiddel, dan wel in hoeverre de zaak bestemd is langere tijd ter plaatse te blijven. Het betoog van verweerder dat het zonnepark om die redenen niet aan de definitie van dit artikel voldoet, kan daarom niet slagen.

Vervolgens is van belang of het zonnepark duurzaam verbonden is met de grond.

Artikel 3.3, eerste lid, van het BW schrijft – voor zover van belang – immers voor dat onroerend zijn de werken die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.

De rechtbank beantwoordt deze vraag ontkennend. Niet in geschil is dat de verbinding tussen het zonnepark en de daaronder gelegen bodem middels klapankers en Dyneema-kabels toelaat dat het zonnepark met de waterstand mee beweegt en tegelijkertijd voorkomt dat het zonnepark afdrijft. Mede in aanmerking genomen wat eiseres over deze constructie naar voren heeft gebracht, is de rechtbank van oordeel dat deze verbinding middels kabels en klapankers niet maakt dat het zonnepark duurzaam met de grond is verenigd. Hierbij wijst de rechtbank erop dat ook in het woonark-arrest sprake was van in de bodem verankerde meerpalen, maar dat dit niet heeft geleid tot het oordeel dat sprake was van een duurzame verbinding met de grond in de zin van artikel 3.3, eerste lid, van het BW. Verder is gesteld noch gebleken dat sprake is van een verbinding met de oever op een dusdanige wijze dat sprake is van duurzame vereniging met de grond in hierbedoelde zin.

Hieruit volgt dat het zonnepark geen onroerende zaak is waaraan ingevolge artikel 17 van de Wet WOZ een waarde moet worden toegekend.