Rechtbank 's-Gravenhage, 27-08-2009, BK0889, AWB 08/2741

RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE

Sector bestuursrecht, afdeling 4, enkelvoudige kamer

Procedurenummer: AWB 08/2741 IB/PVV

Uitspraakdatum: 27 augustus 2009

Proces-verbaal van de mondelinge UITSPRAAK ingevolge artikel 8:67 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb)

In het geding tussen

[X], wonende te [Z], eiseres,

en

de inspecteur van de Belastingdienst [te P], verweerder.

"Artikel 1 Definities

(1) Maatschap: een onder de naam [E] bestaande niet openbare maatschap voor de gezamenlijke exploitatie van een relaxbedrijf in samenwerking met een professionele partij, hierna te noemen [de BV] op het adres [a-straat 1], [postcode] onder de naam [de Club]. De maatschap heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met [de BV] op grond waarvan deze onder bepaalde voorwaarden en tegen een bepaalde vergoeding zich bereid heeft verklaard haar bedrijfsfaciliteiten op [a-straat 1], [postcode] [plaats] aan de maatschap ter beschikking te stellen alsmede zijn specifieke know how en managementervaring.

(...)

Artikel 8 Stemrecht

8.1 (...)

8.2 Alle beslissingen van de Maatschap zullen worden genomen met gewone meerderheid van stemmen (...) in vergaderingen, waarin ten minste 75% van de maten aanwezig of vertegenwoordigd is (...).

8.3 Een besluit tot:

kan slechts rechtsgeldig worden genomen als tenminste 75% van alle leden van de Maatschap hun stem ten gunste van dat besluit uitbrengen.

Artikel 9 Dagelijks Bestuur

9.1 De Maatschap zal minimaal één extern persoon aanwijzen, die voor onbepaalde tijd wordt belast met het dagelijks bestuur van de zaken der maatschap dan wel met bepaalde specifieke onderdelen daarvan, teneinde binnen het kader van de opdracht en krachtens besluiten van de Maatschap conform artikel 8.2 en 8.3 daartoe zelfstandig te kunnen handelen. Voor de eerste maal is door de Maatschap benoemd mevrouw [L] tot bestuurder en tot plaatsvervangend bestuurder mevrouw [G].

9.2 De Maatschap wordt in en buiten rechte vertegenwoordigd door de persoon c.q. de personen genoemd in artikel 9.1, die belast is/zijn met het dagelijks bestuur.

(...)

Artikel 12 Gevolgen van beëindiging ten aanzien van een Nieuwe Maat

12.1 (...)

12.2 De uittredende maat, (...) heeft/hebben uitsluitend aanspraak op haar kapitaalsaldo volgens de slotbalans (...) van het boekjaar voorafgaande aan haar uittreden, vermeerderd met haar winstaandeel over het laatste boekjaar tot aan de datum van uittreden (...).

12.3 De uittredende maat heeft geen aanspraak op vergoeding van enige goodwill, noch op eventuele in het maatschapvermogen verscholen stille reserves. Evenmin behoeft zij bij te passen in eventuele verschillen tussen de boekwaarden van de activa en passiva van de Maatschap, voor zover die niet op de slotbalans van het boekjaar, waarin het uittreden plaatsvond, tot uitdrukking zijn gekomen."

3.2 Tot de gedingstukken behoort een kopie van de schriftelijke vastlegging van een "Overeenkomst van beheer en bewaring". Dit stuk is gedagtekend 31 maart 2001 en ondertekend door de BV, de Stichting [H] (hierna: de Stichting) en de Maatschap, waarbij de BV werd vertegenwoordigd door de heer [V] en de Stichting en de Maatschap door mevrouw [L]. In dit stuk is ondermeer het volgende vermeld:

verklaren te zijn overeengekomen als volgt:

Artikel 1.

1. (...)

2. De Stichting en de Maatschap enerzijds en de B.V. anderzijds sluiten bij deze een samenwerkingsovereenkomst op grond waarvan de B.V. haar faciliteiten aan de [a-straat 1], [postcode] [plaats] ten behoeve van "het Project" tegen vergoeding ter beschikking stelt alsmede haar expertise, knowhow en organisatie;

3. De B.V. zal zich ten behoeve van de Maatschap steeds, met inachtneming van het bepaalde in de overeenkomst, onder meer belasten met het beheer over "het Project";

(...)

Artikel 2.

1. Als vergoeding voor de ter beschikkingstelling van de faciliteiten (...) alsmede het beheer als bedoeld onder Artikel 1 lid 3 zal de Maatschap via de Stichting aan de B.V. voldoen de vergoeding, zoals genoemd in de bijlage bij deze overeenkomst. (...).

2. De vergoedingen aan de B.V. zullen aan de B.V. worden voldaan zonder dat de Maatschap en/of de Stichting daar bij enig beroep op korting en/of schuldvergelijking zal doen;

3. (...).

Artikel 3.

1. De Maatschap kan via en dus ten name van de Stichting meerdere bankrekeningen openen voor het ontvangen van de verschillende opbrengsten van "het Project" alsmede voor het doen van betalingen ten behoeve van de operationele uitgaven. (...).

2. De Stichting draagt zorg voor tijdige periodieke betaling van de vergoeding als bedoeld onder artikel 2 aan de B.V. Indien de Stichting voornoemde periodieke betalingen niet geheel dan wel niet tijdig verricht is de B.V. bij deze uitdrukkelijk en onherroepelijk gemachtigd om van de hiervoor vermelde rekeningen ten name van de Stichting naar haar eigen rekeningen die bedragen over te maken, welke haar uit hoofde van de vergoeding als bedoeld onder Artikel 2 periodiek toekomen."

3.3 Tot de gedingstukken behoort een kopie van de oprichtingsakte van de Stichting. In deze akte is onder meer het volgende vermeld:

3.4 Met haar werkzaamheden in de Club heeft eiseres in 2003 € 24.877,- aan inkomsten genoten. In haar aangifte IB/PVV 2003 heeft eiseres van deze inkomsten slechts € 8.500,- aangegeven en verantwoord als winst uit onderneming en heeft zij aanspraak gemaakt op de zelfstandigenaftrek. Bij het vaststellen van de aanslagen heeft verweerder de inkomsten genoten in verband met de werkzaamheden in de Club bepaald op € 35.320,- en deze aangemerkt als resultaat uit overige werkzaamheden en de zelfstandigenaftrek geweigerd. Na daartegen door eiseres gemaakt bezwaar heeft verweerder bij de bestreden uitspraak op bezwaar de aanslagen verminderd uitgaande van uit de Club genoten inkomsten van € 24.877,-, maar de zelfstandigenaftrek nog steeds geweigerd. Het belastbare inkomen uit werk en woning is daarbij vastgesteld op € 23.777,- en het premie-inkomen WAZ op € 24.877,-.

3.5 Eiseres heeft tegen de uitspraak beroep ingesteld bij de rechtbank. In geschil is of eiseres recht heeft op de zelfstandigenaftrek. Meer specifiek is in geschil of eiseres met haar werkzaamheden in de Club een zelfstandig beroep uitoefende, hetgeen eiseres stelt en verweerder bestrijdt. Tevens is in geschil of een bedrag van € 2.576,- aan reiskosten ten onrechte niet in aftrek is toegestaan.

3.6 Ingevolge artikel 3.4 van de Wet IB 2001 wordt verstaan onder ondernemer: de belastingplichtige voor rekening van wie een onderneming wordt gedreven en die rechtstreeks wordt verbonden voor verbintenissen betreffende die onderneming. Ingevolge artikel 3.5, eerste en tweede lid, van de Wet IB 2001 wordt onder onderneming mede verstaan het zelfstandig uitgeoefende beroep en wordt onder ondernemer mede verstaan de beoefenaar van een zelfstandig beroep.

3.7 Of sprake is van een zelfstandig uitgeoefend beroep moet naar objectieve maatstaven worden beoordeeld. Een belangrijk vereiste hierbij is dat de werkzaamheden niet in een gezagsverhouding, maar zelfstandig worden verricht. Zelfstandigheid alleen is echter onvoldoende, daarnaast moet men handelen onder eigen naam, voor eigen verantwoordelijkheid en voor eigen risico. Voor het antwoord op de vraag of zodanig risico zich voordoet, is van belang of de belastingplichtige voor de verwerving van opbrengsten afhankelijk is van het zelfstandig aantrekken en behouden van klanten (zie ook HR 19 juni 1968, BNB 1968/160 en HR 16 september 1992, nr. 27.830, BNB 1992/370).

3.8 Verweerder heeft terecht vastgesteld dat eiseres de vereiste aangifte niet heeft gedaan nu vaststaat dat het inkomen van eiseres tot een relatief en absoluut te laag bedrag was aangegeven. Dit behoeft in het onderhavige geval evenwel niet te leiden tot omkering van de bewijslast, nu zoals hierna zal blijken, die bewijslast reeds op eiseres rust, en overigens niet is gebleken dat de omvang van het gecorrigeerde inkomen in geding is.

3.10 Voorts neemt de rechtbank in aanmerking dat uit de oprichtingsakte van de Stichting en uit hetgeen partijen daartoe hebben aangevoerd blijkt dat binnen de exploitatie van het relaxbedrijf alle beheerstaken en bijkomende werkzaamheden waren opgedragen aan en werden uitgevoerd door de Stichting. De Stichting incasseerde, beheerde en administreerde de entreegelden en alle andere opbrengsten en sloot overeenkomsten met de leveranciers van de Club. Naar het oordeel van de rechtbank heeft vorenstaande tot gevolg dat van een zelfstandige uitoefening van het beroep door eiseres geen sprake kon zijn. In het bijzonder is niet aannemelijk geworden dat de Maatschap invloed had op het functioneren van de Stichting. Hiertoe acht de rechtbank mede van belang dat eiseres niet door vertegenwoordiging in het stichtingbestuur als zodanig invloed op de Stichting zou kunnen uitoefenen, nu zij als maat van de Maatschap op grond van artikel 3 van de statuten van de Stichting, niet vertegenwoordigd kon zijn in het stichtingbestuur. Voorts kon de maatschap voor het doen van betalingen en ontvangsten ingevolge artikel 3 van de Overeenkomst van beheer en bewaring, niet zelfstandig een bankrekening aanhouden, maar werd deze aangehouden door de Stichting; van enig beheer over de bankrekeningen door de maatschap is niet gebleken. Ook overigens is gesteld noch gebleken dat eiseres, al dan niet tezamen met andere maten in de Maatschap, enige invloed kon uitoefenen op de Stichting.

3.11 Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiseres haar stelling dat zij zelfstandig klanten aantrekt, niet aannemelijk gemaakt. Zo is niet aannemelijk geworden dat eiseres reclame heeft gemaakt voor haar werkzaamheden, en is evenmin gesteld, laat staan aannemelijk gemaakt, dat zij zelfstandig inspanningen heeft verricht om klanten te werven. Tegen dit laatste pleit ook artikel 12.3 van het maatschapscontract, waarin is bepaald dat de uittredende maat geen aanspraak heeft op vergoeding van enige goodwill, noch op eventuele in het maatschapsvermogen verscholen stille reserves.

3.12 De rechtbank is op grond van het vorenstaande van oordeel dat eiseres niet aannemelijk heeft gemaakt dat zij haar werkzaamheden heeft verricht in de uitoefening van een zelfstandig beroep. Nu door eiseres niet is gesteld dat zij op andere gronden zou moeten worden aangemerkt als ondernemer, heeft verweerder eiseres terecht niet als ondernemer aangemerkt. Mitsdien heeft verweerder terecht de toepassing van de zelfstandigenaftrek aan eiseres onthouden.

3.13 Verweerder heeft ter zitting verklaard dat bij de verwerking van de uitspraak op bezwaar, ten onrechte geen rekening is gehouden met de aftrek van reiskosten ten bedrage van € 2.576,-. De rechtbank heeft geen reden om hier niet vanuit te gaan nu niet is gebleken dat dit oordeel berust op een onjuiste rechtsopvatting. Mitsdien is het beroep uit dien hoofde gegrond verklaard.

3.14 De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiseres in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuurrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 644,- (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322,- en een wegingsfactor 1). De rechtbank acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de werkelijke proceskosten.

Aldus vastgesteld door mr. R.C.H.M. Lips, in tegenwoordigheid van de griffier H. van Lingen.

Uitgesproken in het openbaar op 27 augustus 2009.