Rechtbank 's-Gravenhage, 10-02-2012, BV9658, AWB 11/1808 en 11/1809

[X], wonende te [Z], eiser

(gemachtigde: [A]),

Verweerder heeft aan eiser de volgende aanlagen en beschikkingen heffingsrente opgelegd:

- voor het jaar 2002 een aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (IB/PVV) (aanslagnummer [nummer a]), berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 541.678, waarbij bij beschikking een bedrag van € 26.383 aan heffingsrente in rekening is gebracht (AWB 11/1809);

- voor het jaar 2004 een aanslag IB/PVV (aanslagnummer [nummer b]), berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 69.939, waarbij bij beschikking een bedrag van € 2.099 aan heffingsrente in rekening is gebracht (AWB 11/1808).

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 2 november 2011 te 's-Gravenhage. Beide zaken zijn daar gelijktijdig behandeld.

Namens eiser zijn daar verschenen [A] en [B]. Namens verweerder is verschenen [C].

Eiser heeft ter zitting pleitnota's voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan verweerder.

Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

1. Eiser bezit 100% van de aandelen in [D] BV (de BV). De BV bezit 100% van de aandelen in [E BV]. De BV en [E BV] vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting.

2. Eiser heeft in voorgaande jaren in privé de volgende onroerende zaken (de onroerende zaken) aangekocht:

- op 30 oktober 1998 het bedrijfspand met ondergrond, gelegen aan de [a-straat 1] te [F], ter grootte van 40 aren, voor een bedrag van € 240.504 (ƒ 530.000);

- op 10 juli 2000 een perceel grond gelegen aan de [a-straat] te [F], groot 1 hectare, 12 are en 55 centiare voor € 96.428 (ƒ 212.500).

Voormelde koopovereenkomst is, voor zover ten deze nog van belang, gesloten onder de volgende:

BEPALINGEN

Overdracht, tijdstip feitelijke levering, baten, lasten, risico

Artikel 1

Vanaf heden komen de zakelijke lasten voor rekening van koper, echter het risico van tenietgaan van het verkochte én het risico van eventuele waardeverandering van het hierbij verkochte komen voor rekening van verkoper tot aan het moment van juridische levering.

Bevoegdheden

Artikel 2

Voor zover nodig blijft verkoper vanaf heden bevoegd tot het verrichten van alle feitelijke handelingen en rechtshandelingen met betrekking tot het verkochte als ware hij eigenaar, zoals het vervreemden, het vestigen van beperkte rechten, het splitsen in appartementsrechten. het verhypothekeren, het aangaan van huurovereenkomsten, alsmede het voeren van gerechtelijke procedures, alles onder de door hem te bepalen voorwaarden en bedingen Van deze handelingen moet koper zich onthouden.

Partijen komen nu overeen dat, indien na overleg met de fiscus, is gebleken dat dit geen noodzakelijke voorwaarde is voor het niet verschuldigd zijn van overdrachtsbelasting, de bevoegdheid tot het verrichten van beheers- en beschikkingshandelingen overgaat op de koper.

(...)

Titelbewijzen en bescheiden, aanspraken

Artikel 5

De op het verkochte betrekking hebbende titelbewijzen en bescheiden als bedoeld in artikel 7:9 Burgerlijk Wetboek zijn, voor zover verkoper deze in zijn bezit had, aan koper afgegeven.

Alle aanspraken die verkoper ten aanzien van het verkochte kan of zal kunnen doen gelden tegenover derden, waaronder begrepen bouwer(s), (onder)aannemer(s). installateur(s) en leverancier(s) blijven hierbij bij de verkoper.

(...)

Opstalverzekeringen

Artikel 11

Verkoper zal het verkochte bij een solide maatschappij, naar herbouwwaarde verzekeren en verzekerd te houden op uitgebreide voorwaarden.

Juridische levering

Artikel 12

1. De akte die is vereist voor de juridische levering van het verkochte, zal worden verleden op het tijdstip door koper te bepalen, maar uiterlijk op een door verkoper te bepalen tijdstip.

2. Koper is bevoegd te verlangen dat de juridische levering, geheel of gedeeltelijk, niet aan hem maar aan een of meer door hem aan te wijzen andere personen moet plaatsvinden. Deze aanwijzing moet door koper geschieden in de akte van levering. In de akte van levering dient jegens de juridische eigenaar door koper afstand te worden gedaan van het recht om ontbinding van de overeenkomst te vorderen.

3. Partijen zijn overeengekomen dat de huidige akte niet bestemd is tot juridische levering van het verkochte.

4. In de akte van levering zal nauwkeurig melding gemaakt worden van de onderhavige akte en van de hierin opgenomen bepalingen, bedingen en voorwaarden. Bijkomstige bepalingen, die niet op de levering betrekking hebben, kunnen worden weggelaten.

Onherroepelijke volmacht

Artikel 13

1. Verkoper geeft onherroepelijk volmacht aan koper, zulks niet met de bevoegdheid voor koper een ander voor zich in de plaats te stellen, om op zijn naam, doch voor rekening van koper, desgewenst te verrichten alle handelingen als hiervoor bedoeld, ook met zichzelf als wederpartij.

2. Deze volmacht vormt een onverbrekelijk bestanddeel van de koopovereenkomst en strekt uitsluitend in het belang van gevolmachtigde. Uit dit belang volgt dat zij niet zal eindigen door het overlijden of de onder curatelestelling van de volmachtgever, noch van de gevolmachtigde, alsmede niet door de herroeping door de volmachtgever.

3. Ontbinding van een rechtspersoon wordt gelijkgesteld met het overlijden van een natuurlijk persoon.

(...)

GEVESTIGDE BEPERKTE RECHTEN

(...)

Tot zekerheid voor de nakoming van de verplichting tot juridische levering van het verkochte en voor de voldoening van al hetgeen verkoper terzake van deze koopovereenkomst nu of te eniger tijd verschuldigd zal zijn aan koper, hetzij aan boeten, schadevergoedingen, renten en kosten, hetzij aan

dwangsommen opgelegd door de rechter, wordt door verkoper aan koper, die zulks aanvaardt, recht van hypotheek verleend op het verkochte alsmede op de daaraan na heden aan te brengen veranderingen of toevoegingen en op al hetgeen voor het verkochte in de plaats treedt (...)"

11.1. In bezwaar is de correctie voor 2004 verlaagd tot een bedrag van € 21.017.

Dit bedrag is als volgt berekend:

Geschil

12. In geschil is of met de totstandkoming van de koopovereenkomst een einde is gekomen aan de terbeschikkingstelling van de onroerende zaken aan de BV en, zo dit niet het geval is, wat de omvang van het met de terbeschikkingstelling behaalde belastbare resultaat uit overige werkzaamheden is. Voorts is in geschil of de heffingsrente terecht en tot het juiste bedrag is berekend en of eiser recht heeft op een hogere dan de forfaitaire proceskostenvergoeding.

14. Verweerder neemt het standpunt in dat de terbeschikkingstelling met de totstandkoming van de koopovereenkomst niet is beëindigd zodat ook nadien jaarlijks ter zake van de terbeschikkingstelling een belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden in aanmerking moet worden genomen.

Met betrekking tot de uit hoofde van de koopovereenkomst (vooruit)betaalde koopsom van € 495.000 heeft verweerder de volgende standpunten ingenomen.

- Primair: vanwege het vestigen van een genotsrecht is sprake van terbeschikkingstelling dat leidt tot een verhoging van het resultaat uit overige werkzaamheden in 2002 met € 495.000.

- Subsidiair: er is sprake van een onzakelijke overeenkomst die leidt tot een winstuitdeling van € 360.000 (inkomen uit aanmerkelijk belang).

- Meer subsidiair: er is sprake van een overeenkomst met uitgestelde levering en aanpassing van de koopprijs die, tot het moment dat de onroerende zaken worden geleverd, leidt tot een jaarlijks als resultaat uit overige werkzaamheden in aanmerking te nemen vergoeding voor het ter beschikking stellen van de onroerende zaken. Voor 2002 komt het meer subsidiaire standpunt neer op een verlaging van het belastbare inkomen uit werk en woning tot € 37.431.

Beoordeling van het geschil

16. Eiser stelt - naar de rechtbank begrijpt - dat de koopovereenkomst zo moet worden uitgelegd dat sprake is van een directe betaling van de koopsom waartegenover de BV het recht van gebruik van de onroerende zaken verkreeg alsmede het recht op een toekomstige levering van de onroerende zaken. Na de overgang van het recht van gebruik van de onroerende zaken is er geen sprake meer van een terbeschikkingstelling door eiser. De rechtbank kan eiser, gelet op de bepalingen van de koopovereenkomst en de voorwaarden waaronder deze tot stand is gekomen, niet volgen in deze duiding van de koopovereenkomst. Naar het oordeel van de rechtbank dient de koopovereenkomst - voor fiscale doeleinden - als volgt te worden geduid.

17. Gelet op de bepalingen van de koopovereenkomst en de voorwaarden waaronder de koopovereenkomst tot stand is gekomen, vloeien uit de koopovereenkomst voor de koper een drietal rechten voort:

1. een recht op gebruik voor onbepaalde tijd;

2. een recht op levering van de onroerende zaken;

3. een recht op vergoeding van het verschil tussen de koopprijs en de waarde ten tijde van de levering, indien het gekochte tussen de koop en de levering in waarde is gedaald.

Voor deze drie verkregen rechten heeft de BV bij de totstandkoming van de koopovereenkomst een bedrag van € 495.000 (vooruit)betaald, evenveel dus als de door een onafhankelijke taxateur vastgestelde waarde van de (volledige eigendom van de) onroerende zaken op dat moment.

22.2. Zoals hiervoor geoordeeld, moet eiser voor 2004 ter zake van de terbeschikkingstelling een zakelijke vergoeding als resultaat uit overige werkzaamheden in aanmerking nemen. Nu hij dit niet heeft gedaan, heeft verweerder dienaangaande terecht een correctie toegepast. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder deze correctie in de bezwaarprocedure niet op een te hoog bedrag berekend. Bij dit oordeel neemt de rechtbank het volgende in aanmerking. De door verweerder gehanteerde uitgangspunten voor de verhuuropbrengst enerzijds en de daaraan toe te rekenen kosten en lasten anderzijds acht de rechtbank juist en redelijk. Verweerder is voor de geschatte huuropbrengst uitgegaan van eerdere reële bij de verhuur van de onroerende zaken tussen eiser en [E BV] gehanteerde huurprijzen en van de hem bekende kosten en lasten. Eiser heeft daartegenover geen feiten of omstandigheden gesteld op grond waarvan kan worden geconcludeerd dat een zakelijke huuropbrengst voor de onroerende zaken minder dan € 40.000 bedraagt dan wel dat de aan de terbeschikkingstelling toe te rekenen kosten en lasten meer belopen dan het totaalbedrag van € 18.983 dat verweerder bij de berekening van de netto-opbrengst reeds in aanmerking heeft genomen. Ook overigens is daar niet van gebleken.

Verweerder heeft het aangegeven belastbare inkomen uit werk en woning over 2004 ter zake van de terbeschikkingstelling derhalve terecht verhoogd met een bedrag van € 21.017.

24. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen dient het beroep gericht tegen de aanslag IB/PVV 2002 gegrond te worden verklaard en deze aanslag te worden verminderd tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 37.431 (€ 46.678 -/- € 9.247), en dient het beroep gericht tegen de aanslag IB/PVV 2004 ongegrond te worden verklaard.

Met betrekking tot de bij de aanslag IB/PVV 2002 berekende heffingsrente overweegt de rechtbank dat deze met inachtneming van de vermindering van die aanslag dient te worden verlaagd.

Proceskosten

25. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiser in verband met de behandeling van het bezwaar en het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht (het Besluit) voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1.310 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 218, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 437 en een wegingsfactor 1). Voor een hogere vergoeding ziet de rechtbank geen aanleiding. Daarbij overweegt de rechtbank dat naar haar oordeel geen sprake is van bijzondere omstandigheden als bedoeld in artikel 2, derde lid, van het Besluit op grond waarvan van de forfaitaire vergoeding kan worden afgeweken.

AWB 11/1809 ( 2002)

De rechtbank:

- verklaart het beroep gegrond;

- vernietigt de uitspraak op bezwaar;

- vermindert de belastingaanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 37.431;

- gelast verweerder de beschikking heffingsrente dienovereenkomstig te verminderen;

- bepaalt dat deze uitspraak in zoverre in de plaats treedt van het vernietigde besluit;

- veroordeelt verweerder de proceskosten tot een bedrag van € 1.310 aan eiser te voldoen;

- gelast dat verweerder het door eiser betaalde griffierecht van € 41 aan hem vergoedt.

AWB 11/1808 (2004)

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te 's-Gravenhage (belastingkamer), Postbus 20021, 2500 EA Den Haag.

Bij het instellen van hoger beroep dient het volgende in acht te worden genomen:

1. - bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2. - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het hoger beroep is ingesteld;

d. de gronden van het hoger beroep.