Rechtbank 's-Gravenhage, 27-06-2012, BX3416, AWB 11/6214 t/m 11/6217, 11/6219 t/m 11/6226, 11/6228, 11/6230 t/m 11/6235 en 11/6237

RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE

Sector bestuursrecht

zaaknummers: AWB 11/6214 t/m AWB 11/6217, AWB 11/6219 t/m AWB 11/6226, AWB 11/6228, AWB 11/6230 t/m 11/6235 en AWB 11/6237

uitspraak van de meervoudige kamer van 27 juni 2012 in de zaken tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst [te P], verweerder.

Procesverloop

Tevens heeft verweerder met dagtekening 15 december 2006 aan eiser navorderingsaanslagen vermogensbelasting over de jaren 1995 tot en met 2000 opgelegd. De navorderingsaanslagen over de jaren 1995 tot en met 1998 zijn telkens verhoogd met 100% van de nagevorderde belasting, van welke verhogingen verweerder een kwijtschelding van 50% heeft verleend. Bij de navorderingsaanslagen over de jaren 1999 en 2000 zijn vergrijpboetes van 50% opgelegd.

Bij brief van 15 maart 2012, ingekomen bij de rechtbank op 19 maart 2012, heeft eiser de rechtbank verzocht te mogen repliceren, heeft eiser de rechtbank gewezen op het ontbreken van een aantal stukken en heeft eiser de rechtbank verzocht de zitting van 3 april 2012 uit te stellen. De verzoeken zijn afgewezen bij fax en brief van 20 maart 2012.

Overwegingen

2. De renseignementen vermelden onder meer een rekening met nummer [a] met een saldo op 31 januari 1994 van ƒ 531,60 ten name van "[X] OU [D]". Eiser is op 27 februari 2004 als eerste rekeninghouder van voormelde rekening geïdentificeerd. Een broer van eiser, overleden op 31 mei 2006, is als tweede rekeninghouder van die rekening geïdentificeerd.

3. Verweerder heeft eiser bij brief van 22 juni 2004 verzocht gegevens en inlichtingen te verstrekken ter zake van zijn in het buitenland aangehouden vermogensbestanddelen. Bij brief van 28 juni 2004 heeft de voormalige gemachtigde van eiser aangegeven dat eiser zich op zijn zwijgrecht beroept. Vervolgens heeft verweerder bij brief van 5 november 2004, onder verwijzing naar vorengenoemde brief van 22 juni 2004, eiser wederom verzocht om nadere gegevens en inlichtingen te verstrekken ter zake van zijn in het buitenland aangehouden vermogensbestanddelen. Bij brief van 10 november 2004 heeft de voormalige gemachtigde van eiser aangegeven dat eiser volhardt in zijn beroep op het zwijgrecht. Verweerder heeft vervolgens bij brief van 24 november 2004 eiser in kennis gesteld van zijn voornemen om navorderingsaanslagen op te leggen voor de inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over de jaren 1992 tot en met 2002 en voor de vermogensbelasting over de jaren 1993 tot en met 2000, met verhogingen respectievelijk vergrijpboetes van 100%.

4. Bij brief van 18 december 2004 heeft de (huidige) gemachtigde aangegeven dat de vermogensbestanddelen bij de Kredietbank Luxembourg de enige bestanddelen in het buitenland zijn die eiser heeft. Voorts heeft hij een overzicht met het verloop van die rekening vanaf 31 december 1993 tot en met 31 december 2002 verstrekt, waarin een vermogen is aangegeven variërend van € 151.502 tot € 259.460.

5. Met dagtekening 31 december 2004 zijn aan eiser een navorderingsaanslag inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1992 en een navorderingsaanslag vermogensbelasting over het jaar 1993 met verhogingen opgelegd.

6. Bij brief van 4 januari 2005 heeft verweerder een nadere vragenbrief aan de gemachtigde verstuurd. Bij brief van 3 februari 2005 heeft de gemachtigde hierop gereageerd en de bankafschriften per 31 december van elk jaar verstrekt. Bij brief van 23 februari 2005 heeft verweerder nog om een aantal andere bankafschriften verzocht. Tevens heeft hij aangegeven dat hij een voorstel ter verdere afwikkeling zal doen, omdat eiser aan hem telefonisch te kennen heeft gegeven dat hij er de voorkeur aan geeft om een en ander middels een vaststellingsovereenkomst af te doen. Bij brief van 16 maart 2005 heeft de gemachtigde de kopieën van de bankbescheiden die voorhanden zijn (nogmaals) aan verweerder verstrekt en aangegeven dat de opmerkingen van eiser met betrekking tot de vaststellingsovereenkomst als ingetrokken en niet besproken moeten worden beschouwd, omdat eiser niet kan overzien wat de gevolgen zijn van een vaststellingsovereenkomst. Voorts heeft de gemachtigde aangegeven dat eiser de KB Lux rekening door vererving - het overlijden van zijn vader - heeft verkregen en dat hij op die rekening zelf nimmer bedragen heeft gestort of daarvan heeft opgenomen.

7. Verweerder heeft bij brief van 14 oktober 2005 eiser in kennis gesteld van zijn voornemen om een navorderingsaanslag op te leggen voor de inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1993 en voor de vermogensbelasting over het jaar 1994 met verhogingen van 50%. Bij brief van 25 oktober 2005 heeft de gemachtigde hierop gereageerd en onder meer aangegeven dat de navorderingsaanslag inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1993 te hoog is vastgesteld en herhaald dat eiser de KB Lux rekening door vererving heeft verkregen en dat hij op die rekening zelf nimmer bedragen heeft gestort of daarvan heeft opgenomen. Voorts heeft de gemachtigde aan verweerder verzocht om aan te geven waarom hij geen voorstel tot verdere afwikkeling heeft gedaan. Verweerder heeft vervolgens bij brieven van 29 november 2005 eiser in kennis gesteld van zijn voornemen om navorderingsaanslagen op te leggen voor de inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over de jaren 1994 tot en met 2002 en voor de vermogensbelasting over de jaren 1995 tot en met 2000 met verhogingen respectievelijk vergrijpboetes van 50%. Daarnaast heeft verweerder aangegeven bereid te zijn om tot een oplossing te komen en dat hij na het opleggen van de navorderingsaanslagen inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1993 en vermogensbelasting over het jaar 1994 hierover contact met de gemachtigde zal opnemen.

8. Bij brief van 2 december 2005 heeft verweerder aangegeven dat hij binnen afzienbare tijd tot afwikkeling van de bezwaren tegen de hiervoor onder 5 genoemde navorderingsaanslagen en verhogingen zal overgaan.

9. Met dagtekening 14 december 2005 zijn aan eiser een navorderingsaanslag inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1993 en een navorderingsaanslag vermogensbelasting over het jaar 1994 met verhogingen opgelegd.

10. De gemachtigde heeft bij brief van 21 december 2005 aangegeven dat de aangekondigde navorderingsaanslag vermogensbelasting over het jaar 1998 te hoog is vastgesteld. Voorts heeft hij wederom aangegeven dat eiser de KB Lux rekening door vererving heeft verkregen en dat hij op die rekening zelf nimmer bedragen heeft gestort of daarvan heeft opgenomen. Daarnaast heeft de gemachtigde verweerder nogmaals verzocht om aan te geven waarom geen voorstel meer is gedaan.

11. Bij brief van 23 december 2005 heeft de gemachtigde een klacht ingediend tegen de handelwijze van verweerder. De klacht betreft onder meer de omstandigheid dat verweerder aanslagen blijft opleggen ondanks herhaalde verzoeken van eiser om tot een vaststellingsovereenkomst te komen. Op 10 februari 2006 is de gemachtigde inzake zijn klacht gehoord. Tijdens het hoorgesprek heeft de gemachtigde aangegeven dat de KB Lux rekening is opgezet door de vader van eiser en zijn in Andorra woonachtige broer en dat de rekening op naam staat van beide broers. Voorts heeft de gemachtigde aangegeven dat hij heeft geschreven dat de opmerkingen van eiser over de vaststellingsovereenkomst ingetrokken zijn, maar dat hij daarmee heeft bedoeld dat eiser niet in staat was de gevolgen te overzien zodat mogelijke voorstellen en aanslagen aan de gemachtigde moesten worden gezonden. Daarnaast heeft de gemachtigde een compromisregeling voorgesteld. Bij brief van 28 februari 2006 heeft verweerder, naar aanleiding van opmerkingen van de gemachtigde over het hoorverslag, een aangepast hoorverslag verzonden.

12. Op 8 maart 2006 heeft met betrekking tot de bezwaren tegen de hiervoor onder 5 en 9 genoemde navorderingsaanslagen en verhogingen een hoorgesprek plaatsgevonden. De gemachtigde heeft zijn toelichting aangaande de wijze waarop eiser en zijn broer middels vererving de beschikking over de KB Lux rekening hebben gekregen herhaald en verklaard dat eiser nimmer zelf geld op deze rekening heeft gestort of opgenomen. Bij brief van 15 maart 2006 heeft verweerder, naar aanleiding van opmerkingen van de gemachtigde over het hoorverslag, een aangepast hoorverslag verzonden.

13. Verweerder heeft naar aanleiding van de brief van de gemachtigde van 21 december 2005 en het hoorgesprek van 8 maart 2006 bij brief van 17 juli 2006 nadere vragen gesteld over de KB Lux rekening om tot een juiste belastingheffing bij eiser te komen. Deze vragen hadden betrekking op de heffing van successierecht bij het overlijden van de vader van eiser alsmede de gerechtigdheid van eisers broer tot de KB Lux rekening. De gemachtigde heeft, nadat verweerder uitstel had verleend, bij brief van 29 augustus 2006 aangegeven dat eiser op zijn mededeling terugkomt dat zijn vader en broer betrokken waren bij de KB Lux rekening en dat eiser de volle verantwoording neemt voor de stortingen op deze rekening.

14. Bij brief van 30 november 2006 heeft verweerder eiser in kennis gesteld van zijn voornemen om van de aangifte over het jaar 2003 af te wijken en daarbij op de voet van artikel 67d van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: Awr) een vergrijpboete van 50% op te leggen.

15. Met dagtekening 15 december 2006 onderscheidenlijk 28 december 2006 heeft verweerder de (navorderings-)aanslagen inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over de jaren 1994 tot en met 2003 alsmede de navorderingsaanslagen vermogensbelasting over de jaren 1995 tot en met 2000, met verhogingen en vergrijpboetes opgelegd.

16. Bij brief van 5 februari 2008 heeft de gemachtigde verzocht om aanhouding van de bezwaren totdat de Hoge Raad arrest heeft gewezen inzake de toelaatbaarheid van de twaalfjaarstermijn als bedoeld in artikel 16, vierde lid, van de Awr (hierna: de verlengde navorderingstermijn). Bij brief van 8 december 2008 heeft verweerder aangegeven de bezwaren aan te houden totdat op een aantal openstaande geschilpunten door de Hoge Raad is beslist.

17. Bij brief van 4 februari 2011 deelt verweerder aan de gemachtigde mee dat hij alle bezwaren wil afwikkelen. Daarbij is hij per jaar op de bezwaren ingegaan. Bij brief van 23 februari 2011 heeft de gemachtigde hierop gereageerd en heeft hij verzocht om te worden gehoord. Op 18 mei 2011 heeft er een hoorzitting plaatsgevonden. Vervolgens heeft verweerder bij brief van 23 juni 2011 de uitspraken op bezwaar van 24 juni 2011 en 22 juli 2011 nader gemotiveerd. Verweerder heeft daarbij aangegeven in totaal een kostenvergoeding voor de bezwaarfase toe te kennen van € 483 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 161, wegingsfactor 1 en factor 1,5 voor samenhang).

18. De in de navorderingsaanslagen begrepen verhogingen dan wel vergrijpboetes zijn op de voet van respectievelijk artikel 18, eerste lid, van de Awr (tekst tot en met 1997) en artikel 67e van de Awr (tekst vanaf 1998) opgelegd.

Geschil

19. In geschil is of de onderhavige navorderingsaanslagen inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over de jaren 1992 tot en met 2000, de navorderingsaanslagen vermogensbelasting over de jaren 1993 tot en met 2000, alsmede de verhogingen en vergrijpboetes, ook over de jaren 2001 tot en met 2003, terecht zijn opgelegd. Meer bijzonder is in geschil of verweerder de verlengde navorderingstermijn mocht toepassen. Voorts is de hoogte van de kostenvergoeding voor de bezwaarfase in geschil.

Beoordeling van het geschil

22. Ingevolge artikel 8:43, eerste lid, van de Awb kan de rechtbank tijdens het vooronderzoek de indiener van een beroepschrift in de gelegenheid stellen om een conclusie van repliek in te dienen. Aan eiser komt dan ook, anders dan hij betoogt, niet het recht toe om schriftelijk te repliceren. Bovendien heeft de rechtbank de gemachtigde bij fax van 20 maart 2012, gelet op diens op 19 maart 2012 ingekomen verzoek tot het indienen van een conclusie van repliek en de late binnenkomst van het door verweerder ingebrachte nadere stuk, in de gelegenheid gesteld om tot op de zittingsdatum een eventuele reactie op het nadere stuk van verweerder in te dienen. Nu verweerder in dat nadere stuk geen nieuwe standpunten had ingenomen, heeft de gemachtigde naar het oordeel van de rechtbank voldoende gelegenheid gehad om op het nadere stuk van verweerder te reageren. Hierbij heeft de rechtbank in aanmerking genomen dat de aard van het geschil niet zodanig complex is dat de gemachtigde, die belastingadviseur is, niet in staat zou zijn om in die beperkte tijd op het nadere stuk van verweerder te reageren. Aldus is eiser niet in zijn procesbelang geschaad.

24. Vaststaat dat de onderhavige (navorderings-)aanslagen pas zijn opgelegd nadat eiser heeft bekend een KB Lux rekening te hebben (gehad). Nu de hoogte van de (navorderings-)aanslagen uiteindelijk zijn gebaseerd op de door eiser verstrekte gegevens, kan naar het oordeel van de rechtbank de vraag of verweerder in de onderhavige zaken de door eiser aangevoerde stukken dient in te brengen in het midden blijven. Immers niet valt in te zien dat eiser nog enig belang heeft bij kennisneming van die stukken. Ten aanzien van de verzochte aangiftes merkt de rechtbank nog op dat uit de als bijlage 3 bij het verweerschrift gevoegde specificatie van de opgelegde navorderingsaanslagen blijkt naar welke bedragen de primitieve aanslagen inkomstenbelasting en vermogensbelasting zijn vastgesteld.

27. Naar het oordeel van de rechtbank dient voor het moment waarop verweerder voor het eerst aanwijzingen heeft gekregen van het bestaan van de KB Lux rekening waartoe eiser gerechtigd is te worden uitgegaan van het moment waarop het Ministerie van Financiën de door de Belgische autoriteiten verstrekte gegevens heeft ontvangen, te weten 27 oktober 2000 (vgl. Hoge Raad 20 april 2012, nr. 11/03542, LJN BW3349). Eiser heeft niet aannemelijk gemaakt dat de belastingdienst reeds vanaf 1995 voor het eerst over aanwijzingen beschikte om een onderzoek te starten, nu hij deze stelling niet nader met bewijs heeft onderbouwd. Een enkele stelling daartoe is onvoldoende. Daarnaast kan, anders dan eiser heeft betoogd, uit de tot de gedingstukken behorende "Controle formulier match rekening houders KB Lux - [b] - heden - RDW t.b.v. identificatie rekeninghouders KB Lux" van de FIOD van 14 mei 2002 en het op 3 februari 2003 door de FIOD gedane verzoek aan de gemeente [Z] om verstrekking van de personalia van eiser niet worden afgeleid dat verweerder op vorengenoemde data al over aanwijzingen beschikte dat eiser als gerechtigde was aan te merken van de onderhavige KB Lux rekening. Immers uit die gedingstukken en de overige in 2003 door de FIOD gedane verzoeken aan diverse gemeentes komt naar voren dat het op die momenten nog onduidelijk was dat het de KB Lux rekening van eiser betrof en dat nader onderzoek bij diverse gemeentes hiervoor nodig was, waarna eiser niet eerder dan op 27 februari 2004 als rekeninghouder van de betreffende rekening is geïdentificeerd.

28. Daarnaast kan de rechtbank verweerder niet volgen in diens standpunt dat in het onderhavige geval voor het aanvangstijdstip moet worden uitgegaan van het moment waarop de regio-inspecteur op de hoogte is gesteld van de identificatie van eiser als rekeninghouder (op of na 27 februari 2004). De door verweerder op dit punt aangehaalde jurisprudentie - Hoge Raad van 26 september 2003, nr. 37 088, LJN AF4151 en rechtbank 's-Gravenhage van 15 november 2011, nrs. AWB 11/5992 tot en met AWB 11/5999, LJN BV0534 - is immers slechts van toepassing voor de beoordeling van de vraag of sprake is van een nieuw feit dan wel van een ambtelijk verzuim. Ook het standpunt van verweerder dat anders moet worden uitgegaan van het moment van identificatie van eiser (27 februari 2004) faalt. De rechtbank kent aan het beroep van verweerder op onderdeel 4.12 van de bijlage bij de conclusie van Advocaat-Generaal Wattel van 18 augustus 2009, behorende bij de hiervoor in 26 genoemde arresten, geen doorslaggevende betekenis toe, nu de Hoge Raad dit onderdeel van de conclusie niet in zijn arresten heeft overgenomen.

29. De navorderingsaanslag inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1992 en de navorderingsaanslag vermogensbelasting over het jaar 1993 zijn opgelegd met dagtekening 31 december 2004. Tussen het moment waarop de het Ministerie van Financiën de door de Belgische autoriteiten verstrekte gegevens heeft ontvangen en het moment waarop eiser door verweerder is geïdentificeerd is een periode van drie jaar en vier maanden verstreken. Vaststaat dat in die periode voor de verwerking van die gegevens het Rekeningenproject is opgestart, dat grote hoeveelheden gegevens zijn veredeld en dat in die periode ook de identificatie van mogelijke belastingplichtigen heeft plaatsgevonden. Om dit zorgvuldig en betrouwbaar te kunnen doen, alsmede om in deze periode een berekeningswijze voor de tegoeden op andere momenten te kunnen bepalen, heeft de Belastingdienst kennelijk voor een projectmatige aanpak gekozen. De met dit project gemoeide tijd van drie jaar en vier maanden voordat verweerder tot identificatie van eiser is gekomen, acht de rechtbank gezien de complexiteit niet onredelijk lang. Eiser is vervolgens vier maanden na voormelde identificatie voor het eerst door verweerder aangeschreven. Tussen het moment waarop eiser voor het eerst is aangeschreven - 22 juni 2004 - en de dagtekening van voormelde navorderingsaanslagen - 31 december 2004 - is een periode van een half jaar verstreken. Verweerder heeft eiser in die periode twee keer verzocht informatie over zijn in het buitenland aangehouden bankrekeningen te verstrekken, aan welk verzoek eiser toen geen gehoor heeft gegeven. Met het totale tijdsverloop is in totaal een periode van vier jaar en twee maanden gemoeid geweest. Gelet op de hiervoor genoemde feiten en omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat met het voorbereiden en vaststellen van voornoemde navorderingsaanslagen, geen langere termijn is gemoeid dan op grond van het evenredigheidsbeginsel kan worden aanvaard.

32. Nadat de in 29. genoemde navorderingsaanslagen eind december 2004 ter behoud van rechten waren opgelegd, heeft eiser bij brieven van 3 februari 2005 en 16 maart 2005 de bankafschriften waarover hij beschikte, verstrekt. Verweerder heeft vervolgens zeven maanden later bij brief van 14 oktober 2005 nogmaals de navorderingsaanslagen inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1993 en de vermogensbelasting over het jaar 1994 aangekondigd. De navorderingsaanslagen inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over het jaar 1993 en de vermogensbelasting 1994 zijn vervolgens met dagtekening 14 december 2005 opgelegd. Nadien hebben partijen met elkaar gecorrespondeerd en heeft er op 10 februari 2006 een gesprek plaatsgevonden in verband met een door eiser ingediende klacht. Vervolgens heeft er op 8 maart 2006 nog een inhoudelijk hoorgesprek plaatsgevonden. Verweerder heeft naar aanleiding van die correspondentie en gesprekken bij brief van 17 juli 2006 nadere vragen gesteld omtrent de gerechtigheid van eiser tot de KB Lux rekening. Uiteindelijk heeft eiser op 29 augustus 2006 daarover duidelijkheid gegeven. Daarna heeft verweerder met dagtekening 15 december 2006 de navorderingsaanslagen inkomstenbelasting / premie volksverzekeringen over de jaren 1994 tot en met 2000 en vermogensbelasting 1995 tot en met 2000 opgelegd. Gelet op de hiervoor beschreven gang van zaken is de rechtbank van oordeel dat verweerder de voormelde navorderingsaanslagen met redelijke voortvarendheid heeft voorbereid en vastgesteld. Dat verweerder medio 2005 een periode van zeven maanden lang niet richting eiser heeft gecommuniceerd, acht de rechtbank in dit verband niet onredelijk lang. Daarbij heeft de rechtbank in aanmerking genomen dat uit de tussen partijen gevoerde correspondentie en gesprekken valt af te leiden dat partijen de intentie hadden om een compromis te sluiten en dat zij hierover veelvuldig hebben gecorrespondeerd. Daarnaast beschikte verweerder niet eerder dan eind augustus 2006 over alle voor de heffing van belang zijnde relevante gegevens, daar eiser toen pas duidelijkheid heeft verschaft over zijn gerechtigdheid tot de KB Lux rekening.

33. Gelet op het vorenoverwogene mocht verweerder de onder 25. genoemde navorderingsaanslagen met gebruikmaking van de verlengde navorderingstermijn opleggen.

38. Niet in geschil is dat verweerder met betrekking tot de boeteoplegging betreffende het Rekeningenproject een vaste gedragslijn - 0 % boete bij inkeer, 50% boete bij volledige opening van zaken vóór oplegging van aanslagen, 75% boete bij volledige opening van zaken vóór uitspraak op bezwaar, 100% boete in de overige gevallen - heeft gevolgd. Naar het oordeel van de rechtbank is die gedragslijn op zich zelf niet in strijd met de wet of enig algemeen beginsel van behoorlijk bestuur. De omstandigheid dat verweerder de grondslag van de boeten tekstueel heeft uitgewerkt in plaats van een verwijzing naar, onder meer paragraaf 25 van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst, als ook de omstandigheid dat in de uitspraken op bezwaar geen melding wordt gemaakt van de hoogtes van de verhogingen en vergrijpboetes doen aan het voorgaande niet af, ook niet in het licht van de bepalingen van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).

39. De stelling van eiser dat zijn medewerking tot hogere boetes heeft geleid, is onjuist. Immers de aan eiser opgelegde verhogingen en vergrijpboetes zijn conform evengemelde gedragslijn kwijtgescholden, dan wel beperkt tot op 50%.

40. In het belastingrecht geldt voorts, anders dan in het strafrecht het geval is, de vrije bewijsleer en is ieder middel dat tot bewijs kan dienen toegestaan. Deze vrije bewijsleer geldt ook met betrekking tot het bewijs van feiten op grond waarvan een verhoging of boete is opgelegd. Aldus zijn de in het strafrecht geldende bewijseisen van artikel 338 en volgende van het Wetboek van Strafvordering niet in het belastingrecht van toepassing (vgl. Hoge Raad 18 november 1992, nr. 28 148, LJN ZC5166). Van enige onwettige rechtsongelijkheid op dit punt, zoals door eiser is gesteld, is daarom geen sprake.

43. Het vorenstaande brengt mee dat op het moment waarop de rechtbank uitspraak doet respectievelijk ruim zeveneneenhalf en ruim vijfeneenhalf jaar zijn verstreken sinds de aanvang van de redelijke termijn. Op grond van voormeld arrest levert dit in beginsel een overschrijding van de redelijke termijn op. Gelet op het feit dat eiser bij zijn brief van 7 februari 2008 heeft verzocht om aanhouding van de bezwaren totdat de Hoge Raad zou hebben beslist over de rechtmatigheid van de verlengde navorderingstermijn en verweerder dat verzoek heeft gehonoreerd, doen zich naar het oordeel van de rechtbank bijzondere omstandigheden voor die een afwijking van deze regel rechtvaardigen met twee jaar, namelijk de periode vanaf het verzoek tot aan de hiervoor onder 26. genoemde arresten van de Hoge Raad van 26 februari 2010. Derhalve is in alle zaken sprake van een overschrijding van de redelijke termijn van meer dan twee jaar. De rechtbank matigt de verhogingen respectievelijk vergrijpboetes dan ook met 20% (vgl. gerechtshof Amsterdam van 2 juli 2009, nr. 04/03329, LJN BJ1298).

44. Gelet op het vorenoverwogene zal de rechtbank verweerder opdragen de verhogingen en vergrijpboetes met 20% te verminderen.

48. Bij de beoordeling van de vraag of de redelijke termijn is overschreden, moet worden aangesloten bij de uitgangspunten die zijn neergelegd in het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005, nr. 37 984, LJN AO9006. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt, indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. De termijn vangt aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Indien de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per halfjaar dat die termijn is overschreden, waarbij ter bepaling van de totale vergoeding de geconstateerde overschrijding naar boven wordt afgerond.

49. Indien de totale procedure in eerste aanleg langer dan twee jaar heeft geduurd, dient per instantie te worden bezien of sprake is van een langere behandelingsduur dan gerechtvaardigd. Daarbij geldt dat de behandeling van het bezwaar ten hoogste een half jaar en de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar mag duren (vgl. Centrale Raad van Beroep van 26 januari 2009, nr. 05/1789 WAO, LJN BH1009).

50. De rechtbank stelt vast dat er in de onderhavige zaken tussen de ontvangst van de bezwaarschriften van eiser door verweerder op 12 januari 2005 (AWB 11/6214 en AWB 11/6228), 28 december 2005 (AWB 11/6215) en 19 januari 2007 en 22 januari 2007 tot en met 24 januari 2007 (overige beroepen), waarmee de berekening van de redelijke termijn aanvangt, tot de datum van deze uitspraak respectievelijk zeven jaar en vijfeneenhalve maand (AWB 11/6214 en AWB 11/6228), zes jaar en zes maanden (AWB 11/6215) en vijf jaar en vijfeneenhalve maand (overige beroepen) zijn verstreken. Daarmee is de maximaal toegestane periode van twee jaar in alle zaken overschreden. Gelet op het feit dat de bezwaarschriften vanaf 7 februari 2008 tot aan de hiervoor onder 26. genoemde arresten van de Hoge Raad van 26 februari 2010 op verzoek van eiser zijn aangehouden, doen zich naar het oordeel van de rechtbank bijzondere omstandigheden voor die een afwijking van deze regel rechtvaardigen met deze periode van twee jaar. Dit brengt mee dat er sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn van maximaal 3 jaar en vijfeneenhalve maand.

51. Van een te lange behandelingsduur in de rechterlijke fase is geen sprake (geweest), aangezien de behandeling door de rechtbank van de, op 2 augustus 2011 ontvangen, beroepen niet langer dan elf maanden heeft geduurd. Aldus is uitsluitend in de bezwaarfase sprake van een te lange behandelingsduur. Dit is evenwel naar het oordeel van de rechtbank niet alleen aan verweerder toe te rekenen. Zo heeft eiser onder meer drie maanden nodig gehad om alle door verweerder gevraagde gegevens te verstrekken. Daarnaast is ongeveer zes maanden vertraging veroorzaakt in verband met het plannen van een drietal hoorzittingen. In totaal bedraagt de aan verweerder te wijten vertraging (drie jaar en vijfeneenhalve maand minus negen maanden) twee jaar en achteneenhalve maand. Gelet op de samenhang in de onderhavige zaken en uitgaande van de langste bezwaarfase stelt de rechtbank de door eiser geleden immateriële schade vast op een bedrag van in totaal € 3.000 (6 x € 500). Voor een hogere vergoeding ziet de rechtbank geen aanleiding. De rechtbank kan eiser niet volgen in diens standpunt dat ook voor de overschrijding van de redelijke termijn in de procedures over de verhogingen en vergrijpboetes immateriële schadevergoeding dient te worden toegekend, nu gelet op het in 48. genoemde arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005 bij overschrijding van de redelijke termijn voor een boete een ander regime geldt. Dit regime houdt in dat de boete wordt verminderd met een bepaald percentage naar gelang de mate van overschrijding van de redelijke termijn, hetgeen in het onderhavige geval reeds is gebeurd.

52. Dat eiser door het opzettelijk doen van onjuiste aangiften, naar verweerder heeft gesteld, zichzelf in een positie heeft gebracht van spanning en frustratie, is naar het oordeel van de rechtbank geen reden om hier van een immateriële schadevergoeding af te zien, nu uit de hiervoor onder 47. genoemde arresten van de Hoge Raad van 10 juni 2011 volgt dat belastinggeschillen binnen een redelijke termijn moeten worden beslecht. De oorzaak van het ontstaan van een belastinggeschil is voor de beoordeling van de vraag of sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn daarbij niet van belang.

Beslissing

Deze uitspraak is gedaan door mr. I. Obbink-Reijngoud, voorzitter, en mr. M.A. Dirks en mr. T. van Rij, rechter, in aanwezigheid van mr. U.A. Salomons, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 27 juni 2012.

griffier voorzitter

Afschrift verzonden aan partijen op: