Rechtbank 's-Gravenhage, 15-08-2012, BY0284, AWB 12/10

RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE

Sector bestuursrecht

zaaknummer: AWB 12/10

uitspraak van de meervoudige kamer van 15 augustus 2012 in de zaak tussen

[X], wonende te [Z], eiser

en

de inspecteur van de Belastingdienst [te P], verweerder.

Procesverloop

Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 8 december 2011 de aanslag gehandhaafd.

Eiser heeft daartegen beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Verweerder heeft vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan eiser.

Overwegingen

2. Het pakhuis is sinds 24 juni 2002 als Rijksmonument geregistreerd bij de Rijksdienst voor de Monumentenzorg te Zeist onder monumentennummer [d].

3. De gemeente Rotterdam heeft het pakhuis en de daarbij behorende ondergrond op 14 juni 2005 in eigendom overgedragen aan [D] B.V. Hierbij is aan [D] B.V. de verplichting opgelegd om het pakhuis te verbouwen tot 109 appartementen, 2.365 m2 bruto vloeroppervlak aan bedrijfsruimte en 10 parkeerplaatsen.

4. Op 21 juli 2005 is de akte van splitsing en ondersplitsing in appartementsrechten gepasseerd. Bij akte van levering van 2 november 2005 hebben eiser en zijn partner de eigendom verkregen van een appartement bestaande uit een penthouse op de zesde etage en een stallingsplaats op de begane grond (hierna: het appartement). Het appartement is voor eiser en zijn partner een eigen woning als bedoeld in artikel 3.111 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001).

5. De beschrijving van de restauratie werkzaamheden van 30 maart 2005 (met een erratum van 10 maart 2006), is als bijlage bij de onder 1 vermelde restauratieovereenkomst gevoegd (hierna: de restauratiebeschrijving). De restauratiebeschrijving behoort tot de gedingstukken (bijlage 41).

6. Eiser en zijn partner hebben in 2006 op twee facturen € 72.771,23 betaald voor in de restauratieovereenkomst omschreven werkzaamheden. Bij de factuur van 14 februari 2006, is een bedrag van € 29.108,49 in rekening gebracht voor het herstel van de stabiliteit van de fundering van het pakhuis. Bij de factuur van 23 februari 2006 is een bedrag van € 43.662,74 in rekening gebracht voor de reparatie van het metselwerk van het pakhuis.

7. Eiser heeft in zijn aangifte inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen voor het jaar 2006 als onderhoudskosten voor een monumentenpand een bedrag van € 10.801 opgenomen. In een brief van 1 november 2011 heeft eiser nader het standpunt ingenomen dat de aftrekbare onderhoudskosten voor 2006 € 72.092 (€ 72.772 minus het drempelbedrag van € 680) hebben bedragen. Van dit bedrag heeft eiser € 67.092 aan zichzelf toegerekend.

8. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

10. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep. Ter zitting heeft eiser zijn verzoek om oplegging van een dwangsom gewijzigd in een verzoek om immateriële schadevergoeding.

11. Verweerder concludeert primair tot ongegrondverklaring van het beroep. Meer subsidiair stelt verweerder zich op het standpunt dat de aftrek voor onderhoudskosten lager vastgesteld dient te worden dan eiser voorstaat.

14. Verweerder stelt zich – kort samengevat – primair op het standpunt dat de kosten die vermeld staan in de restauratieovereenkomst, evenals de kosten vermeld in de koop- en de aanneemovereenkomst, tot de bronkosten van het appartement behoren en derhalve niet kunnen worden aangemerkt als uitgaven met betrekking tot een monumentenwoning. De door eiser getekende overeenkomsten zijn naar de mening van verweerder onlosmakelijk met elkaar verbonden.

15. Naar het oordeel van de rechtbank is er weliswaar sprake is van enige samenhang van de drie onder 1 vermelde overeenkomsten, maar deze samenhang is niet zodanig dat de drie overeenkomsten een onlosmakelijk geheel vormen. Bij dit oordeel neemt de rechtbank het volgende in aanmerking. Uit hetgeen partijen over en weer hebben aangevoerd blijkt dat eiser een appartement heeft gekocht en daarnaast, tezamen met de andere appartementseigenaren, het pakhuis heeft laten restaureren. Deze restauratie geschiedde, wat betreft eiser, op basis van de door hem gesloten, afzonderlijke restauratieovereenkomst. Dit wordt niet anders doordat de restauratieovereenkomst op dezelfde dag ondertekend is als de andere overeenkomsten. Ook de omstandigheden dat eiser niet kon kiezen wie de restauratie zou uitvoeren en dat de werkzaamheden die voortvloeien uit enerzijds de aanneemovereenkomst en anderzijds de restauratieovereenkomst, naast elkaar of gelijktijdig zijn uitgevoerd, laten onverlet dat de restauratieovereenkomst een afzonderlijke overeenkomst is, waaruit voor de contracterende partijen jegens elkaar afzonderlijke verbintenissen voortvloeien. Verweerder heeft zijn stelling dat de keuze voor een aanneem- en een restauratieovereenkomst met verschillende contractspartijen vooral is gebaseerd op fiscale overwegingen, niet aannemelijk gemaakt. Ook zijn stelling dat eiser door het sluiten van de restauratieovereenkomst feitelijk iets anders is overeengekomen dan het aangaan van verbintenissen met betrekking tot (het aandeel van eiser in) de restauratie van het pakhuis, heeft verweerder niet, althans onvoldoende, onderbouwd. Wat betreft de restauratieovereenkomst is absolute of relatieve simulatie dan ook niet aan de orde. De omstandigheid dat bij de verkoop van bepaalde andere appartementen en commerciële ruimten geen sprake is geweest van afzonderlijke restauratieovereenkomsten maakt het voorgaande niet anders.

17. Vast staat dat de verkoper de restauratiewerkzaamheden heeft uitgevoerd in opdracht en voor rekening van eiser. De kosten komen dan volgens het Besluit voor aftrek in aanmerking. Verweerders standpunt dat de verkopende partij de kosten van de restauratie heeft doorberekend in de (ver)koopsom van het gerestaureerde casco-appartement, vindt geen steun in de feiten. Verweerder heeft niet aannemelijk gemaakt dat de verkoper het onderhoud zou hebben uitgevoerd als hij de woningen en dergelijke niet al grotendeels zou hebben verkocht. De laatste alinea van het onder 16 geciteerde onderdeel van het Besluit, staat derhalve niet aan aftrek van de kosten in de weg.

18. Subsidiair stelt verweerder zich op het standpunt dat het geheel van de uitgevoerde werkzaamheden aan het pakhuis zodanig is geweest dat in casu sprake is van radicale vernieuwing en dat daarom geen onderhoudsuitgaven in aanmerking kunnen worden genomen. Verweerder wijst er daarbij op dat eisers appartement een penthouse is, dat geen deel uitmaakt van het voormalige pakhuis maar behoort tot een bovenop het pakhuis nieuw ontwikkelde zesde verdieping. Naar het oordeel van de rechtbank faalt het subsidiaire standpunt van verweerder. Zij overweegt daartoe het volgende.

19. Overeenkomstig het arrest van de Hoge Raad van 10 maart 1999, nr. 34.348, LJN AA2714, dient voor de beantwoording van de vraag of sprake is van radicale vernieuwing te “(…) worden bezien wat er in bouwkundig opzicht is geschied. Daarbij is niet van doorslaggevend belang of bij de verbouwing zelfstandige wooneenheden ontstaan of tenietgaan, al kan dat wel enig licht werpen op de aard van de kosten (zie HR 20 januari 1993, nr 28 601, BNB 1994/4 onder 3.4; 13 april 1994, nr 29 053, BNB 1994/168 onder 3.5; 15 juni 1994, nr 29 789, BNB 1994/239; 24 september 1997, nr 32 756, BNB 1997/390)”.

21. Naar het oordeel van de rechtbank is het oorspronkelijke pakhuis ook na de restauratie in overwegende mate in stand gebleven. Hierbij acht de rechtbank het volgende van belang. De meest in het oog springende wijziging van het pakhuis, te weten het plaatsen van de atria ten behoeve van de lichtinval, heeft er niet toe geleid dat de oorspronkelijke bouwkundige identiteit van het gebouw is gewijzigd, laat staan onherkenbaar is geworden. Evenmin is door het plaatsen van de atria de constructie van het pakhuis zodanig gewijzigd dat op grond daarvan geconcludeerd kan worden dat sprake is van nieuwbouw. De wijzigingen aan het pakhuis zorgen weliswaar voor enige vernieuwing, maar deze is niet zo ingrijpend zij als een radicale vernieuwing kan worden aangemerkt. Ditzelfde heeft te gelden voor de bouw van de penthouses op het vernieuwde dak van het pakhuis. De penthouses zijn gebouwd op de bestaande structuur van het pakhuis, op een wijze die niet maakt dat de bouwkundige identiteit van het pakhuis onherkenbaar is gewijzigd. Voorts komt, naar het oordeel van de rechtbank, in het onderhavige geval aan de situering van een appartement binnen het geheel geringe betekenis toe. De in geding zijnde restauratiekosten zijn gemaakt in het kader van de restauratie van het pakhuis. Alle gerealiseerde appartementen zijn daar (in relatieve zin) in gelijke mate bij gebaat. Zonder de restauratie van het pakhuis zou immers geen enkel appartement in of op het pakhuis gebouwd kunnen zijn. Voor een individuele toetsing aan de voorwaarden voor aftrek per appartement, zoals verweerder kennelijk voorstaat, is derhalve geen plaats.

22. Ten slotte heeft verweerder meer subsidiair en nog meer subsidiair gesteld dat er met betrekking tot het in de restauratieovereenkomst vermelde bedrag van in totaal € 145.542,45 een aantal onduidelijkheden te onderkennen zijn en dat niet alle opgevoerde kosten aangemerkt kunnen worden als onderhoudskosten. De restauratieovereenkomst spoort in die zin niet met de werkzaamheden genoemd in de restauratieomschrijving, aldus verweerder. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de in aanmerking te nemen onderhoudskosten herberekend dienen te worden op een bedrag van € 25.388 respectievelijk € 58.389,62. Eiser stelt zich op het standpunt dat de in de restauratieovereenkomst genoemde en door hem betaalde bedragen volledig aangemerkt moeten worden als uitgaven van monumentenpanden.

Tabel 1

Hiervan is toe te rekenen aan het onderhavige jaar 137.041/145.542,45 x € 72.772 = € 68.521. Hieruit volgt dat de aftrek voor uitgaven voor monumentenpanden, na aftrek van de drempel, afgerond € 67.841 bedraagt.

24. Gelet op het vorenstaande zal de rechtbank het beroep gegrond verklaren en de uitspraak op bezwaar vernietigen. Omdat eiser en zijn partner nog dienen aan te geven welk deel van het bedrag van € 67.841 bij ieder van hen in aanmerking dient te worden genomen (artikel 2.17 van de Wet IB 2001), zal de rechtbank wat betreft de vaststelling van eisers belastbare inkomen uit werk en woning niet zelf in de zaak voorzien doch verweerder opgedragen om de aanslag te verminderen met inachtneming van de door eiser en zijn partner te kiezen onderlinge verdeling van de hierboven genoemde aftrekpost.

Proceskosten

25. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kos¬ten die eiser in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht vastgesteld op € 10,24 aan reiskosten voor eiser (openbaar vervoer 2e klasse). De verletkosten opgevoerd door [A] komen naar het oordeel van de rechtbank niet voor vergoeding in aanmerking. Vergoeding van deze kosten vind slechts plaats aan een partij of een belanghebbende. [A] is in het onderhavige geding geen van beiden.

Immateriële schadevergoeding

26. Eiseres heeft ter zitting desgevraagd verklaard dat zijn verzoek om toekenning van een dwangsom dient te worden opgevat als een verzoek om schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn.

27. In het arrest 10 juni 2011, nr. 09/05112, LJN BO5080 heeft de Hoge Raad beslist dat in belastingzaken, waar artikel 6 EVRM niet van toepassing is, een schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn kan worden toegekend, ook indien het beroep tegen de aanslag of beschikking ongegrond is verklaard. De Hoge Raad oordeelde dat bij overschrijding van de redelijke termijn, behoudens bijzondere omstandigheden, spanning en frustratie als grond voor vergoeding van immateriële schade worden verondersteld en dat artikel 8:73 van de Awb in die gevallen van overeenkomstige toepassing is. Bij de beoordeling van de vraag of de redelijke termijn is overschreden moet worden aangesloten bij de uitgangspunten die zijn neergelegd in het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005, nr. 37984, LJN AO9006. De in aanmerking te nemen termijn vangt in beginsel aan op het moment waarop de heffingsambtenaar het bezwaarschrift ontvangt.

30. De omstandigheid dat verweerder met toestemming van eiser het bezwaar gedurende ruim twee jaar heeft aangehouden in afwachting van een uitspraak van deze rechtbank betreffende medebewoners van het pakhuis, brengt de rechtbank niet tot een ander oordeel. Hierbij neemt de rechtbank het volgende in aanmerking. Verweerder heeft eiser na ontvangst van het bezwaar verzocht om instemming met verlenging van de beslistermijn zonder onderzoek te doen naar de vraag of de onderhavige zaak voldoende feitelijke gelijkenis vertoonde met de zaken van één of meer medebewoners waarvan de uitkomsten zouden worden afgewacht. Vervolgens heeft verweerder nadat de rechtbank een medebewoner van eiser in het gelijk heeft gesteld, het standpunt ingenomen dat de onderhavige zaak onvoldoende gelijkenis had met de zaak van de medebewoner die door de rechtbank in het gelijk is gesteld omdat eiser eigenaar is van een penthouse. Dit door verweerder aanwezig geachte verschil tussen beide zaken had verweerder al voordat hij om instemming met de aanhouding van het bezwaar verzocht, bij oppervlakkige kennisneming van de zaak van eiser, kunnen constateren. Had hij dat gedaan, dan was er geen reden geweest voor aanhouding van het bezwaar. Gelet op het een en ander is er geen reden om de periode waarin het bezwaar is aangehouden in mindering te brengen op de onder 29 genoemde behandelingsduur van ruim drie jaar. Dit betekent dat de redelijke termijn met ruim één jaar - naar boven afgerond 1,5 jaar - is overschreden. Derhalve zal de rechtbank verweerder veroordelen tot het vergoeden aan eiser van een vergoeding voor immateriële schade van € 1.500 (1,5 jaar termijnoverschrijding x € 500 schadevergoeding per half jaar).

Beslissing

griffier rechter

Afschrift verzonden aan partijen op: