Rechtbank 's-Gravenhage, 29-11-2012, BY7134, AWB 12/467 en AWB 12/468

RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE

Sector bestuursrecht

zaaknummers: AWB 12/467 en AWB 12/468

en

de inspecteur van de Belastingdienst [te P], verweerder.

Procesverloop

Verweerder heeft met dagtekening 15 oktober 2009 aan eiseres een aanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) over het jaar 2006 opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 21.119 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 24.772. Met dagtekening 9 oktober 2009 heeft verweerder aan eiseres een aanslag IB/PVV over het jaar 2007 opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 21.643 en een inkomen uit sparen en beleggen van € 25.626. Voorts is bij beide aanslagen heffingsrente in rekening gebracht.

Verweerder heeft bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar van 28 december 2011 de aanslagen gehandhaafd.

Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Tevens zijn ter zitting behandeld de beroepen van andere, door de gemachtigde van eiseres vertegenwoordigde, belastingplichtigen, welke beroepen eveneens betrekking hebben op de in het kader van het project Bank Zonder Naam opgelegde (navorderings)aanslagen, verhogingen, vergrijpboetes en heffingsrenten.

Overwegingen

2. Op 18 februari 2005 hebben de Belgische autoriteiten op basis van de Europese Richtlijn 77/799/EEG (hierna: de Richtlijn) in het kader van een zogenoemde spontane uitwisseling van inlichtingen fotokopieën verstrekt aan de FIOD-ECD Team Internationaal, welke bij een huiszoeking in België in beslag waren genomen. De belastingdienst heeft naar aanleiding van deze gegevens vervolgens onderzoek gedaan, later bekend geworden als het project Bank Zonder Naam. Het onderzoek richtte zich op het vaststellen van de identiteit van Nederlandse rekeninghouders bij de Van Lanschot Bankiers (Luxemburg) SA te Luxemburg (hierna: VLB), waarvan de gegevens waren vermeld op vorengenoemde fotokopieën (hierna: de renseignementen). Het project Bank Zonder Naam is in maart 2007 van start gegaan.

3. Verweerder heeft renseignementen ontvangen betreffende de rekeningen bij de VLB. De daarop voorkomende getallen zijn rekeningnummers en de daarbij behorende saldi van bankrekeningen en effectenportefeuilles per 21 december 1994, 5 september 1996 en 28 november 1996 zijn in Nederlandse guldens. De renseignementen van 5 september 1996 (bijlage B.1) en 28 november 1996 (bijlage B.2) luiden – voor zover hier van belang – als volgt:

renseignementen van 5 september 1996 en 28 november 1996

4. Verweerder heeft eiseres bij brief van 7 maart 2007 verzocht gegevens en inlichtingen te verstrekken ter zake van haar in het buitenland aangehouden bankrekeningen. Verweerder heeft eiseres daarbij onder meer gewezen op artikel 47, eerste lid, onderdeel a, artikel 49, artikel 25, zesde lid, onderdeel b, en artikel 27e, onderdeel b, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de Awr) inzake omkering van de bewijslast. Als bijlage bij deze brief zijn een tweetal formulieren gevoegd, te weten een formulier “Verklaring In het buitenland aangehouden bankrekening(en)” en een formulier “Opgaaf In het buitenland aangehouden bankrekening(en)”. In die formulieren wordt van eiseres gevraagd om – onder vermelding van onder andere rekeningnummers, namen van buitenlandse banken en jaren van opening van de rekeningen – aan te geven van welke in het buitenland aangehouden bankrekeningen zij rekeninghouder is geweest.

5. Nadat een reactie van de zijde van eiseres uitbleef, heeft verweerder op 16 maart 2007, onder verwijzing naar vorengenoemde vragenbrief van 7 maart 2007, een herinneringsbrief aan eiseres gestuurd.

6. In antwoord op het verzoek om informatie van verweerder heeft de schoonzoon van eiseres bij brief van 26 maart 2007 verklaard dat is gebleken dat wijlen de echtgenoot van eiseres een pensioeninvestering had bij de Gemeentekredietbank (later de Dexia bank) in België.

7. Op het op 28 maart 2007 ingevulde en ondertekende formulier “Verklaring in het buitenland aangehouden bankrekening(en)” heeft eiseres uitsluitend de rekening bij de Gemeentekredietbank in België vermeld.

8. Bij brief van 2 april 2007 heeft verweerder eiseres verzocht nadere gegevens en inlichtingen te verstrekken omtrent de rekeningen bij de Gemeentekredietbank en VLB.

9. Op het op 10 april 2007 ingevulde en ondertekende formulier “Opgaaf in het buitenland aangehouden bankrekening(en)” heeft eiseres uitsluitend de rekening bij Dexia Bank in België (voorheen de Gemeentekredietbank) vermeld.

10. Met dagtekening 10 april 2007 heeft verweerder een brief van de gemachtigde ontvangen, waarin hij verweerder verzoekt aan te geven over welke informatie hij beschikt die aanleiding geeft te veronderstellen dat eiseres beschikt of heeft beschikt over een buitenlandse bankrekening, waarvan geen melding is gemaakt in de aangiften inkomstenbelasting en vermogensbelasting.

11. Bij brief van 22 december 2008 heeft verweerder eiseres verzocht om aanvullende informatie over de aangiften inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor de jaren 2006 en 2007. In deze brief wordt uitdrukkelijk gevraagd naar de rekening bij VLB.

12. Bij brief van 26 januari 2009 heeft eiseres nadere informatie verstrekt over de aangiften inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over de jaren 2006 en 2007. Voor “Sparen en beleggen” wordt verwezen naar de brieven van de gemachtigde.

13. Bij brief van 17 september 2009 heeft verweerder eiseres in kennis gesteld van het feit dat hij af zal wijken van de aangiften inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor de jaren 2006 en 2007.

14. Met dagtekening 15 oktober 2009 respectievelijk 9 oktober 2009 zijn de onderhavige aanslagen aan eiseres opgelegd.

15. Op 10 november 2009 heeft de gemachtigde pro forma bezwaar gemaakt tegen de onderhavige aanslagen. Hij heeft daarbij verzocht om uitstel te verlenen voor het indienen van de gronden.

16. Verweerder heeft bij brief van 6 januari 2011 verzocht om binnen vier weken na dagtekening van deze brief de gronden van het bezwaarschrift in te dienen.

17.Met dagtekening 27 januari 2011 heeft eiseres haar bezwaren gemotiveerd.

18. Bij brief van 8 maart 2011 heeft verweerder eiseres in kennis gesteld van zijn voornemen om de bezwaren af te wijzen.

19. Nadat een reactie van eiseres en haar gemachtigde uitbleef, heeft verweerder bij uitspraken op bezwaar van 28 december 2011 de bezwaren afgewezen.

21. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van de beroepen, vernietiging van de uitspraken op bezwaar en – naar de rechtbank begrijpt - vermindering van de aanslagen en de daarbij opgelegde beschikkingen heffingsrenten.

22. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van de beroepen.

23. Voor de standpunten van partijen verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

25. Eiseres stelt zich op het standpunt dat verweerder niet alle op de zaken betrekking hebbende stukken heeft overgelegd. Meer specifiek voert eiseres aan dat verweerder niet volledig heeft voldaan aan de tussenuitspraak van 15 juni 2010, omdat verweerder in afwijking van die uitspraak niet de in het draaiboek Bank Zonder Naam opgenomen namen van individuele belastingambtenaren heeft verstrekt, niet het ongeanonimiseerde memo inzake zogeheten meewerkers in eerdere rekeningprojecten heeft ingebracht en geen printjes uit het geautomatiseerde systeem Beheer Van Relaties van de Belastingdienst (hierna: BVR-systeem) heeft overgelegd.

26. Met eiseres is de rechtbank van oordeel dat verweerder niet volledig heeft voldaan aan de tussenuitspraak van 15 juni 2010. Ingevolge artikel 8:31 van de Awb kan de rechtbank daaraan de gevolgen verbinden die haar geraden voorkomen. De rechtbank ziet er in dit geval van af om aan de weigering van verweerder om de betreffende namen van individuele belastingambtenaren in te brengen gevolgen te verbinden. Gelet op de gegevens waarover de rechtbank thans beschikt, heeft de rechtbank de betreffende namen voor de beoordeling van het onderhavige geschil niet nodig. Ook overigens is niet aannemelijk geworden dat eiseres door de weigering van verweerder om de betreffende namen te verstrekken in haar procesbelangen is geschaad.

27. Het geanonimiseerde memo inzake zogeheten meewerkers in eerdere rekeningprojecten is door verweerder ingebracht. De rechtbank gaat voorbij aan de stelling van eiseres dat dit memo ten onrechte in geanonimiseerde vorm is ingebracht aangezien hierop al is beslist door de hiervoor genoemde geheimhoudingskamer van deze rechtbank. In de tussenuitspraak van 15 juni 2010 heeft de rechtbank geoordeeld dat de in dat stuk genoemde namen en sofinummers en de in het stuk genoemde rekeningnummers mogen worden geanonimiseerd.

28. Verweerder heeft naar het oordeel van de rechtbank met de bij het verweerschrift gevoegde bijlagen alle relevante stukken voor de cijfermatige onderbouwing van de redelijke schatting overgelegd. Hetzelfde heeft te gelden voor de gegevens met betrekking tot de identificatie. Anders dan eiseres stelt, heeft verweerder wel printjes uit het BVR-systeem overgelegd.

31. Gelet op de door verweerder in het geding gebrachte e-mails en verklaringen is de rechtbank van oordeel dat verweerder alle op de zaken betrekking hebbende stukken in het geding heeft gebracht. De rechtbank ziet geen aanleiding om aan de weigering van verweerder om de betreffende namen in de e-mails in te brengen gevolgen te verbinden. Evenmin acht de rechtbank aannemelijk geworden dat eiseres door de weigering van verweerder om de betreffende namen te verstrekken in haar procesbelangen is geschaad. Voor wat betreft de overige door eiseres verzochte stukken geldt dat het verzoek van eiseres te algemeen is gesteld. Evenmin is aannemelijk gemaakt dat van de betreffende bijeenkomsten verslagen voorhanden zijn.

32. Ter zitting heeft eiseres voorts nog aangevoerd dat verweerder niet alle aangiftebiljetten voor de onderhavige jaren heeft ingebracht. De rechtbank verwerpt ook deze stelling, wegens gebrek aan feitelijke grondslag. Verweerder heeft kopieën van de ingediende aangiftebiljetten als bijlage 2 bij het verweerschrift in het geding gebracht.

34. De stelling van eiseres dat sprake is van onrechtmatig verkregen bewijs, omdat zowel de Belgische- als de Nederlandse autoriteiten de onder 2 genoemde Richtlijn hebben geschonden doordat zij de Luxemburgse autoriteiten niet hebben verzocht of de gegevens opgenomen in de gestolen fotokopieën voor fiscale doeleinden mochten worden gebruikt, faalt. De rechtbank heeft daarbij in aanmerking genomen dat de Richtlijn uitsluitend is gericht tot de lidstaten en dat belastingplichtigen, zoals eiseres, daaraan geen rechten kunnen ontlenen (vgl. Hof van Justitie 27 september 2007, C-184/05, BNB 2008/13 (Twoh International BV)). Bovendien is de Richtlijn niet van toepassing op door een lidstaat (België) aan een derde lidstaat (Nederland) doorgegeven inlichtingen die weliswaar afkomstig zijn uit een andere lidstaat (Luxemburg), maar niet aan de doorgevende staat zijn verstrekt door de bevoegde autoriteit van die andere lidstaat (vgl. Hoge Raad 4 juni 2010, nr. 09/00212, LJN BM0137). Nu vaststaat dat België de aan Nederland doorgegeven inlichtingen niet op basis van de Richtlijn van Luxemburg maar op andere wijze heeft ontvangen, is de Richtlijn in het onderhavige geval niet van toepassing. Voor het stellen van prejudiciële vragen ziet de rechtbank gezien het vorenstaande geen aanleiding.

35. Voorts mag verweerder naar het oordeel van de rechtbank de gegevens in de gestolen fotokopieën als bewijsmiddel gebruiken. De rechtbank acht daarbij van belang dat de Nederlandse fiscus in het bezit van de gestolen fotokopieën is gekomen doordat de Belgische autoriteiten deze gegevens spontaan op basis van de Richtlijn aan de Nederlandse autoriteiten hebben verstrekt. Indien al kan worden aangenomen dat de fotokopieën op strafrechtelijk onrechtmatige wijze door de Belgische autoriteiten zijn verkregen, zoals eiseres ter zitting heeft gesteld, dan zijn de gegevens door de Nederlandse fiscus naar het oordeel van de rechtbank niet verkregen op een wijze die zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht dat het gebruik van die gegevens ontoelaatbaar moet worden geacht. De rechtbank heeft daarbij in aanmerking genomen dat er geen enkele aanwijzing is dat de Belgische overheid de hand heeft gehad in de ontvreemding van gegevens van de VLB en dat ook anderszins voor de Nederlandse belastingautoriteiten geen redenen bestonden om aan te nemen dat bij de verkrijging van de gegevens een zo fundamenteel recht van de in die gegevens vermelde personen was geschonden dat het instellen van een nader onderzoek naar de fiscale relevantie van die gegevens ontoelaatbaar moest worden geoordeeld (vgl. Hoge Raad 21 maart 2008, nr. 43 050, LJN BA8179).

36. De rechtbank ziet voorts, gelet op de toelichting die is ontvangen van de Belgische autoriteiten bij de brief van 18 februari 2005 (hierna: de Nota) en hetgeen verweerder daartoe overigens heeft aangevoerd, geen aanleiding om aan de aard en herkomst van de in de renseignementen opgenomen gegevens, als ook de betrouwbaarheid van de inhoud daarvan, te twijfelen. Bovendien valt ook uit de informatie die van de meewerkende VLB- spaarders is verkregen niet af te leiden dat er sprake zou zijn van onjuiste of onbetrouwbare informatie. Derhalve dient naar het oordeel van de rechtbank van de juistheid van de in de renseignementen opgenomen gegevens te worden uitgegaan. Hetgeen eiseres overigens op dit punt heeft aangevoerd, kan evenmin aan voormeld oordeel afdoen. Aan de enkele, blote stelling van eiseres dat de VLB na voorlegging van de renseignementen heeft ontkend dat deze afkomstig zijn uit de interne administratie van de VLB, gaat de rechtbank voorbij, nu eiseres haar stelling niet nader met bewijsstukken heeft onderbouwd.

39. Gelet op hetgeen hiervoor onder 37 is overwogen, moet het er voor worden gehouden dat eiseres in de onderhavige jaren houder was van de in de renseignementen vermelde VLB-rekening met nummer [a]. Niet in geschil is dat de saldi en inkomsten van die rekening niet in de aangiften van eiseres zijn aangegeven. Gelet op de hoogte van de saldi van de VLB-rekening van eiseres, zoals vermeld in de renseignementen, acht de rechtbank het aannemelijk dat het bedrag aan belasting dat daardoor niet zou worden geheven relatief en absoluut omvangrijk is en dat eiseres dat wist of zich daarvan bewust moet zijn geweest. Aldus heeft eiseres niet de vereiste aangiften gedaan. De rechtbank is daarom van oordeel dat ingevolge het bepaalde in artikel 27e van de Awr de bewijslast dient te worden omgekeerd.

40. Nu de bewijslast wegens het niet doen van de vereiste aangiften reeds is omgekeerd, komt de rechtbank niet meer toe aan de beoordeling van de vraag of de bewijslast ook moet worden omgekeerd op de grond dat eiseres niet aan de inlichtingenverplichting heeft voldaan.

41. Gelet op het vorenoverwogene is de rechtbank gehouden de beroepen, ingevolge artikel 27e, aanhef, onderdeel b, en slot, van de Awr, ongegrond te verklaren, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn, waarbij het op de weg van eiseres ligt om overtuigend aan te tonen dat de uitspraken op bezwaar niet in stand kunnen blijven.

42. Met hetgeen eiseres heeft aangevoerd, heeft zij naar het oordeel van de rechtbank niet aangetoond dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn. De enkele, blote stelling van eiseres dat zij de VLB heeft aangeschreven om een bewijs te krijgen dat zij geen rekeninghouder bij die bank is (geweest) en dat een reactie van de VLB is uitgebleven, is daarvoor onvoldoende.

44. Alhoewel aan de berekeningswijze van verweerder een zekere grofheid niet kan worden ontzegd, is die berekeningswijze op zichzelf bezien niet zodanig willekeurig en onbetrouwbaar dat de daaruit voortvloeiende schatting als onredelijk ter zijde moet worden geschoven. Bovendien heeft eiseres, als houder van de VLB-rekening in de positie verkerend om over gegevens daarvan te beschikken dan wel beschikking te krijgen, niets aangevoerd om de onredelijkheid van de schatting met argumenten te bestrijden. Eiseres heeft in dit verband nog gesteld dat verweerder ten onrechte geen berekening van de correcties heeft overgelegd. De rechtbank verwerpt deze stelling van eiseres, nu de berekening van de correcties uit de stukken is af te leiden.

47. Bij de beoordeling van het verzoek geldt als uitgangspunt, dat het rechtszekerheidsbeginsel ertoe noopt dat ook zuivere belastinggeschillen (zonder boete) binnen een redelijke termijn worden beslecht en dat in voorkomend geval overschrijding van de redelijke termijn, behoudens bijzondere omstandigheden, dient te leiden tot vergoeding van immateriële schade (HR 10 juni 2011, nrs. 09/02639, 09/05112 en 09/05113, LJN BO5046, LJN BO5080 en LJN BO5087). Voor de beantwoording van de vraag of de redelijke termijn is overschreden, wordt aangesloten bij de uitgangspunten die zijn neergelegd in HR 22 april 2005, nr. 37.984, LJN AO9006. Dit betekent dat als uitgangspunt geldt dat, behoudens bijzondere omstandigheden, de berechting van een zaak door de rechtbank niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen, uitspraak doet. Die termijn vangt op grond van de arresten van de Hoge Raad van 10 juni 2011 in beginsel aan op het moment dat verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Als uitgangspunt voor de hoogte van de schadevergoeding hanteert de Hoge Raad een tarief van € 500 per halfjaar dat de redelijke termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond.

51. Gelet op al het vorenoverwogene dient te worden beslist als hieronder vermeld.

Beslissing

De rechtbank verklaart de beroepen ongegrond.

griffier voorzitter

Afschrift verzonden aan partijen op: