Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 14-07-2015, ECLI:NL:RBZWB:2015:4494, AWB - 14 _ 5522

Belanghebbende is ongehuwd en woont met zijn partner, hun vijf kinderen en zijn broer, [A], in een woning gelegen aan de [adres] te [woonplaats] (hierna: de woning). Belanghebbende en zijn broer hebben deze woning op 30 september 2003 gekocht voor € 115.000 waarmee zij beide (voor de onverdeelde helft) voor 50% eigenaar van deze woning zijn geworden. Voor de financiering van deze aankoop hebben de broers (gezamenlijk) een hypothecaire lening afgesloten van € 150.000 (exclusief renten en kosten) waarvoor zij beiden hoofdelijk aansprakelijk zijn.

Belanghebbende en zijn broer hebben in hun aangiftes IB/PVV 2008 tot en met 2010 niet gezamenlijk gekozen voor fiscaal partnerschap als bedoeld in artikel 1.3 Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001). De woning vormt voor zowel belanghebbende als zijn broer een eigen woning in de zin van artikel 3.111 van de Wet IB 2001.

In de jaren 2008 tot en met 2011 heeft belanghebbende de volledige over de hypothecaire geldlening verschuldigde rente (hierna: de hypotheekrente) betaald, derhalve inclusief het vanwege de schuldverhouding door zijn broer verschuldigde deel.

Belanghebbende heeft met behulp van een medewerker van de ‘Huba-campagne’ (‘Hulp bij aangifte’) aangifte IB/PVV voor de jaren 2008 tot en met 2011 gedaan. Daarin is telkens opgenomen dat belanghebbende 100% eigenaar van de woning is. In de aangiften is het gehele eigenwoningforfait bij belanghebbende in aanmerking genomen en de volledige hypotheekrente in aftrek gebracht als eigenwoningrente. Dit heeft geleid tot de onderstaande aangiften:

De aanslagen IB/PVV 2008 tot en met 2011 zijn overeenkomstig de ingediende aangiftes opgelegd.

Volgens de inspecteur mag belanghebbende gelet op de eigendoms- en schuldverhoudingen slechts 50% van het eigenwoningforfait en 50% van de betaalde hypotheekrente als eigenwoningrente in aanmerking nemen. Dit heeft geleid tot de volgende navorderingsaanslagen IB/PVV 2008 tot en met 2011 en vergrijpboetes:

De inspecteur heeft bij de uitspraken op bezwaar van 28 juli 2014 de navorderingsaanslagen en de vergrijpboetes gehandhaafd.

In geschil is het antwoord op de volgende vragen:

1. Zijn de (navorderings)aanslag(en) terecht opgelegd? Meer specifiek: Heeft belanghebbende slechts recht op aftrek van de helft van de door hem betaalde hypotheekrente?

2. Zijn de vergrijpboetes terecht en naar de juiste bedragen opgelegd?

3. Is de motiveringsplicht geschonden?

De inspecteur beantwoordt de onder 1. en 2. vermelde vragen bevestigend en de onder 3. vermelde vraag ontkennend. Belanghebbende is de tegenovergestelde mening toegedaan.

Belanghebbende stelt dat hij recht heeft op aftrek van de volledige hypotheekrente aangezien hij deze geheel zelf heeft betaald. Vast staat dat belanghebbende en zijn broer in de aangiftes 2008 tot en met 2010 niet gezamenlijk hebben geopteerd voor fiscaal partnerschap. Aangezien de aanslagen van belanghebbende en zijn broer reeds onherroepelijk vast staan, is het ook niet meer mogelijk om alsnog voor het fiscaal partnerschap te kiezen (vergelijk Hoge Raad, 28 april 2006, gepubliceerd op rechtspraak.nl onder ECLI:NL:HR:2006:AU3580) en daarmee de verdeling van de inkomsten uit eigen woning te wijzigen. Voor het jaar 2011, in welk jaar opteren voor partnerschap niet meer mogelijk is, zijn belanghebbende en zijn broer ingevolge artikel 1.2, lid 1 en lid 3 van de Wet IB 2001 niet als partners aan te merken. Immers, op grond van deze bepalingen is de vrouw waarmee hij samenwoont en die de moeder is van zijn kinderen, de fiscaal partner van belanghebbende.

Gelet op het voorgaande zijn de navorderingsaanslagen terecht en naar de juiste bedragen opgelegd.

De inspecteur heeft op grond van artikel 67e AWR juncto paragraaf 27 van het Besluit Bestuurlijke Boete Belastingdienst (BBBB) vergrijpboetes opgelegd wegens grove schuld (25% van de nagevorderde belasting). Van grove schuld is sprake indien belanghebbende redelijkerwijs moest of kon begrijpen dat zijn gedraging tot gevolg kon hebben dat te weinig belasting zou worden geheven of betaald. Op de inspecteur rust de bewijslast aannemelijk te maken dat sprake is van grove schuld. Hiertoe heeft de inspecteur gesteld dat belanghebbende de Huba-medewerker had moeten wijzen op de woon-/eigendomssituatie en de levering- en hypotheekaktes had moeten overleggen. Voorts had belanghebbende zich moeten vergewissen van de fiscale aanvaarbaarheid van de aangifte. Door dat na te laten is sprake van grove schuld die volgens de inspecteur een boete van 25% rechtvaardigt.

Gelet op hetgeen is overwogen met betrekking tot de navorderingsaanslagen heeft belanghebbende te veel hypotheekrente in aftrek gebracht en is daardoor te weinig inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen geheven. Naar het oordeel van de rechtbank stelt de inspecteur terecht dat dat aan belanghebbende te wijten is. Uit de ingediende aangiften leidt de rechtbank af dat belanghebbende onvolledige en onjuiste informatie aan de Huba-medewerker heeft verstrekt. In de aangiften staat immers ten onrechte vermeld dat belanghebbende 100% eigenaar van de woning was en tevens is niet opgenomen dat de lening niet alleen op zijn naam maar ook op die van zijn broer stond. Daarbij heeft de inspecteur geloofwaardig en onweersproken gesteld dat de levering- en hypotheekaktes niet aan de Huba-medewerker zijn verstrekt en deze medewerker ook niet op andere wijze op de hoogte is gesteld van de eigendom-/schuldsituatie met betrekking tot de woning. Door deze handelwijze van belanghebbende heeft de Huba-medewerker een te hoog bedrag aan aftrekbare rente in de aangifte opgevoerd. Belanghebbende had redelijkerwijs moeten of kunnen begrijpen dat daardoor te weinig inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen zou worden geheven. Dit geldt te meer nu de rechtbank aannemelijk acht dat belanghebbende, als mede-eigenaar, medeschuldenaar en huisgenoot kennis had van het feit dat zijn broer eveneens hypotheekrente (50%) in aftrek had gebracht op zijn aangiftes waardoor er in totaal 150% van de hypotheekrente in aftrek is gebracht. Verondersteld mag worden dat belanghebbende weet dat dat niet de bedoeling van de wetgever kan zijn. 2.15. Gelet op het voorgaande heeft de inspecteur aannemelijk gemaakt dat het aan grove schuld van belanghebbende is te wijten dat te weinig belasting is geheven. Belanghebbende heeft echter verzocht om matiging van de vergrijpboete en heeft daarbij gewezen op zijn financiële omstandigheden en betalingsproblemen die als gevolg van de boetes ontstaan. Aangezien de inspecteur deze omstandigheden niet heeft weersproken en de rechtbank deze aannemelijk acht, ziet de rechtbank daarin aanleiding om de vergrijpboetes te matigen met 50%. Dit leidt tot de volgende verminderingen:

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, zijn de beroepen voor zover deze betrekking hebben op de vergrijpboetes gegrond verklaard.

Volgens belanghebbende is het motiveringsbeginsel geschonden doordat de verwijzingen in de uitspraken op bezwaar naar andere correspondentie te algemeen zijn. De rechtbank is van oordeel dat de uitspraken op bezwaar voldoende is gemotiveerd aangezien daarin (in)direct wordt verwezen naar de brieven van de inspecteur van 27 november 2013 en 12 september 2013 en uit die brieven voldoende gedetailleerd blijkt waarom de navorderingsaanslagen zijn opgelegd. Belanghebbendes beroep dienaangaande faalt dan ook.

De beroepen worden geacht mede te zijn gericht tegen de beschikkingen heffingsrente. Niet gesteld dan wel gebleken is dat de heffingsrente ten onrechte dan wel tot onjuist bedragen in rekening zijn gebracht zodat de beschikkingen heffingsrente terecht zijn genomen.