Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 30-01-2019, ECLI:NL:RBZWB:2019:399, BRE - 18 _ 1367 en 18_1485

2.1.

2.2.

De woning betreft een vrijstaande woning gelegen op in erfpacht gegeven grond. Belanghebbende heeft bij in juni 2016 gesloten koopovereenkomst van verkoper gekocht het recht van erfpacht met het daaraan gekoppelde recht van opstal van een perceel grond met de zich daarop bevindende opstallen. Het gaat kort gezegd om rechten met betrekking tot de onderhavige woning. De prijs was € 250.000. Het erfpachtrecht ziet op 1.560 m2 grond, dat in eigendom is van Staatsbosbeheer. In directe samenhang met deze koopovereenkomst heeft belanghebbende met Staatsbosbeheer overeenkomsten afgesloten waarin door Staatsbosbeheer het bestaande erfpachtrecht (1.560 m2 grond) opnieuw werd uitgegeven en aanvullend 2.160 m2 grond aan belanghebbende in erfpacht werd gegeven, beide voor een periode van 30 jaren. Op 8 september 2016 is de akte (hierna de leveringsakte) met daarin de uitvoering van de koopovereenkomst en de erfpachtovereenkomst bij de notaris gepasseerd.

2.3.

In de leveringsakte is onder meer het volgende vermeld met betrekking tot de uitvoering van de erfpachtovereenkomst met Staatsbosbeheer:

-

een formule voor de berekening van de canon is opgenomen;

-

de aanvangscanon bedraagt € 4.667,92 per jaar;

-

de waarde van de grond is vooralsnog getaxeerd op € 236.650;

-

jaarlijks vindt op de canon een indexatie plaats;

-

de eerste periodieke canonherziening vindt plaats voor het eerst op 8 september 2026, waarbij de canon opnieuw wordt vastgesteld aan de hand van de hiervoor genoemde formule, de herziene grondwaarde en het herziene canonpercentage;

-

belanghebbende is naast de canon voor de erfpachtrechten aan Staatsbosbeheer geen koopsom verschuldigd.

De leveringsakte vermeldt verder dat overdrachtsbelasting verschuldigd is over de som van de koopprijs van € 250.000 (hierna: de koopprijs) en de gekapitaliseerde waarde van de canon van € 64.300 overeenkomstig de bepalingen in de regelgeving voor de overdrachtsbelasting.

2.4.

In geschil is de waarde van de woning op de waardepeildata. Belanghebbende bepleit voor zowel 2016 als 2017 een WOZ-waarde van € 250.000. De heffingsambtenaar stelt dat hij de waarde van de woning niet te hoog heeft vastgesteld.

2.5.

Op grond van artikel 17, eerste lid, van de Wet WOZ, wordt aan een onroerende zaak een waarde toegekend. Ingevolge het tweede lid van dit artikel wordt deze waarde bepaald op de waarde die aan de onroerende zaak dient te worden toegekend indien de volle en onbezwaarde eigendom daarvan zou kunnen worden overgedragen en de verkrijger de zaak in de staat waarin die zich bevindt, onmiddellijk en in volle omvang in gebruik zou kunnen nemen. Daarbij heeft als waarde te gelden de waarde in het economische verkeer, ofwel de prijs, die bij aanbieding ten verkoop op de voor die onroerende zaak meest geschikte wijze na de beste voorbereiding door de meest biedende gegadigde voor de onroerende zaak zou zijn betaald.

2.6.

De bewijslast dat de voor de woning vastgestelde waarden niet te hoog zijn, rust op de heffingsambtenaar.

2.7.

2.8.

2.9.

De heffingsambtenaar heeft bij de eerste waarderingsmethode de door Staatsbosbeheer getaxeerde grondwaarde bij de koopprijs opgeteld. Deze methodiek draagt echter het risico in zich dat er met betrekking tot een deel van de grondwaarde een dubbeltelling plaatsvindt (vgl. HR 23 september 1998, ECLI:NL:HR:1998:AA2375). Dit laatste is het geval indien, zoals belanghebbende stelt, aan het erfpachtrecht als zodanig waarde toekomt. Indien het erfpachtrecht als zodanig inderdaad een waarde heeft dan zit reeds een deel van de grondwaarde verdisconteerd in de koopsom die belanghebbende aan verkoper heeft betaald. Of en in hoeverre het erfpachtrecht als zodanig een waarde heeft, hangt onder meer af van de hoogte van de canon. De door de heffingsambtenaar gehanteerde methode van koopsom plus waarde grond ligt ook niet direct voor de hand nu de woning op basis van volle en onbezwaarde eigendom moet worden gewaardeerd. Dat komt in de kern neer op de som van de waarde van de beperkte rechten en de waarde van de blote eigendom. Het ligt dan ook eerder voor de hand om de waarde te bepalen door bij de koopprijs op te tellen de waarde van de blote eigendom, eventueel met een correctie voor bijzondere marktomstandigheden. Vergelijk ook de methode die gemeente Amsterdam gebruikt (zoals te kennen uit Rechtbank Amsterdam 7 december 2018, ECLI:NL:RBAMS:2018:8714) om transactieprijzen met erfpachtrechten te kunnen gebruiken voor WOZ-waarderingen: in de kern transactieprijs plus de (gecorrigeerde) netto contante waarde van de toekomstige canonbetalingen.

2.10.

Het ligt gelet op het voorgaande op de weg van de heffingsambtenaar om te onderbouwen dat de canon zodanig hoog is vastgesteld dat het erfpachtrecht als zodanig geen waarde heeft of in elk geval minder waarde heeft dan het verschil tussen € 349.240 (zie 2.7) en de vastgestelde waarde van € 307.000. Aan deze bewijslast heeft de heffingsambtenaar niet voldaan.

2.11.

2.12.

Belanghebbende heeft, met wat hij heeft aangevoerd, naar het oordeel van de rechtbank niet aannemelijk gemaakt dat de waarde van de woning op de waardepeildatum € 250.000 bedraagt. De enkele verwijzing naar de koopprijs is onvoldoende (zie 2.9).

2.13.

De rechtbank stelt, rekening houdend met wat over en weer is aangevoerd, de waarde van de woning op de waardepeildatum in goede justitie vast op € 300.000. Het beroep is dan ook ten aanzien van 2016 gegrond verklaard.

2.14.

Tussen partijen is niet in geschil dat de omvang van de onroerende zaak voor de WOZ-waardering voor het jaar 2017 anders is dan voor het jaar 2016. In 2016 heeft belanghebbende naast het erfpachtrecht van verkoper aanvullend 2.160 m2 grond in erfpacht verkregen (zie 2.2).

2.15.

2.16.

Onder verwijzing naar 2.9 en 2.10 oordeelt de rechtbank dat de heffingsambtenaar op basis van de eerste methode de door hem bepleite waarde ook voor het jaar 2017 onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt.

2.17.

Ook met de tweede methode is de heffingsambtenaar niet in de bewijslast geslaagd dat de vastgestelde waarde niet te hoog is. Er is onvoldoende inzicht gegeven hoe tot de in de bij het taxatierapport gevoegde matrix opgenomen bedragen is gekomen. De matrix vermeldt bijvoorbeeld een kubiekemeterprijs van € 505, maar er wordt onvoldoende inzicht gegeven in de wijze hoe, vanuit de vergelijkingsobjecten, tot deze prijs is gekomen. Bovendien is een van de twee vergelijkingsobjecten, te weten Schouteveld 1, minder geschikt nu dit object zich in een andere prijscategorie bevindt.

2.18.

Belanghebbende heeft evenmin aannemelijk gemaakt dat de waarde moet worden vastgesteld op € 250.000 (zie 2.12).

2.19.

De rechtbank stelt, rekening houdend met wat over en weer is aangevoerd, de waarde van de woning op de waardepeildatum in goede justitie vast op € 405.000. Het beroep is ook ten aanzien van 2017 gegrond verklaard.

2.20.

De rechtbank realiseert zich dat de waarden in goede justitie niet veel afwijken van de door de heffingsambtenaar vastgestelde waarden, zodat de vraag zou kunnen rijzen waarom de beroepen gegrond worden verklaard. De achtergrond is dat het kader een andere is. Bij de beoordeling of de WOZ-waarde niet te hoog is, is het kader of de heffingsambtenaar aannemelijk heeft gemaakt dat de waarde niet te hoog is. De rechtbank vindt dat de heffingsambtenaar hier niet in is geslaagd voor de WOZ 2016 en WOZ 2017. Bij een waardevaststelling in goede justitie gaat het daarentegen om een schatting op basis van de gegevens in het dossier.

2.21.

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling, omdat niet is gebleken van kosten voor beroepsmatig verleende juridische bijstand en overigens geen kosten zijn gesteld die op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor vergoeding in aanmerking komen. Wel krijgt belanghebbende het griffierecht vergoed.

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;