Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 09-09-2020, ECLI:NL:RBZWB:2020:4301, BRE 19/4405 tot en met BRE 19/4410

2.0.

2.1.

Belanghebbende is gehuwd met mevrouw [naam echtgenote] (hierna: de echtgenote).

2.2.

Belanghebbende is vanaf 1 januari 1997 tot en met 4 december 2018 vennoot in de vennootschap onder firma “ [naam] ” (hierna: de vof). De andere vennoot van de vof is de echtgenote. Belanghebbende drijft daarnaast vanaf 1 oktober 2006 een eenmanszaak genaamd “ [naam] ” (hierna: de eenmanszaak).

2.3.

Aan belanghebbende zijn, na uitgenodigd en aangemaand tot het doen van aangifte, ambtshalve aanslagen IB/PVV en Zvw voor het jaar 2013 opgelegd. Bij de aanslag IB/PVV 2013 is een verzuimboete van € 4.920 opgelegd. Vervolgens heeft belanghebbende aangifte gedaan. De inspecteur heeft de aanslagen verminderd overeenkomstig de ingediende aangifte. De inspecteur heeft de opgelegde verzuimboete gehandhaafd.

2.4.

Aan belanghebbende zijn, na uitgenodigd en aangemaand tot het doen van aangifte, ambtshalve aanslagen IB/PVV en Zvw voor het jaar 2014 opgelegd. Bij de aanslag IB/PVV is een verzuimboete van € 4.920 opgelegd. Vervolgens heeft belanghebbende aangifte gedaan naar een lager inkomen. De inspecteur heeft de ingediende aangifte aangemerkt als bezwaar tegen de definitieve aanslagen. Vervolgens heeft belanghebbende ook bezwaar gemaakt tegen de opgelegde verzuimboete. De bezwaren zijn door de inspecteur aangehouden in verband met een lopend boekenonderzoek (zie hierna).

2.5.

Voor het jaar 2015 heeft belanghebbende aangifte heeft gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning respectievelijk bijdrage-inkomen Zvw van € 22.826. Vooruitlopend op de bevindingen van het boekenonderzoek heeft de inspecteur aanslagen opgelegd die afwijken van de ingediende aangifte.

2.6.

2.7.

De inspecteur stelt zich in beroep nader op het standpunt dat de navorderingsaanslagen IB/PVV en Zvw 2013 moeten worden vernietigd en dat de vergrijpboetebeschikking voor het jaar 2013 als gevolg daarvan vervalt. De rechtbank beslist dienovereenkomstig. De beroepen zijn in zoverre gegrond.

2.8.

Voorts stelt de inspecteur zich in beroep op het standpunt dat de aanslagen IB/PVV en Zvw 2015 moeten worden verminderd overeenkomstig de ingediende aangifte. Belanghebbende heeft geen verdere vermindering bepleit. De rechtbank beslist daarom in gelijke zin. De beroepen zijn in zoverre eveneens gegrond.

2.9.

Gelet op vorenstaande stelt de rechtbank vast dat nog in geschil is de verzuimboete opgelegd bij de aanslag IB/PVV 2013. In dit kader dient de rechtbank allereerst de ontvankelijkheid van dit beroep te beoordelen. Voorts is in geschil of de aanslagen IB/PVV en Zvw 2014 niet naar te hoge bedragen zijn opgelegd en tot slot of de verzuimboete opgelegd bij de aanslag IB/PVV 2014 terecht en niet naar een te hoog bedrag is opgelegd.

2.10.

Aan belanghebbende is gelijktijdig met de definitieve aanslag IB/PVV 2013 een verzuimboete van € 4.920 opgelegd. Hoewel in de uitspraak op bezwaar van de inspecteur van 11 juli 2019 deze boete niet wordt beoordeeld, begrijpt de rechtbank – evenals de inspecteur – dat belanghebbende wel beroep heeft willen instellen tegen deze boete. In dit kader dient de rechtbank allereerst de ontvankelijkheid van dit beroep te beoordelen.

2.11.

De rechtbank stelt voorop dat een beroepschrift tijdig is ingediend indien deze binnen de wettelijke termijn van zes weken na dagtekening dan wel bekendmaking van de bestreden beslissing door de rechtbank is ontvangen. Deze beroepstermijn is van openbare orde. Dit betekent dat bij een termijnoverschrijding een niet-ontvankelijkverklaring moet volgen. Dat is alleen anders indien “redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat de indiener van het beroepschrift in verzuim is geweest”, oftewel indien de termijnoverschrijding ‘verschoonbaar’ is.

2.12.

De rechtbank stelt vast dat belanghebbende eerder bezwaar heeft gemaakt tegen de verzuimboete, welk bezwaar door de inspecteur op 9 mei 2017 niet-ontvankelijk is verklaard wegens termijnoverschrijding. De termijn om beroep in te stellen tegen deze beslissing verliep op 20 juni 2017. Het beroep van belanghebbende is bij de rechtbank ingekomen op 21 augustus 2019 en daarmee buiten de beroepstermijn ingediend. Belanghebbende heeft geen redenen aangevoerd die kunnen leiden tot een verschoonbare termijnoverschrijding. De rechtbank verklaart daarom het beroep voor zover gericht tegen voornoemde beslissing niet-ontvankelijk.

2.13.

De rechtbank constateert verder dat de inspecteur het bezwaar van belanghebbende ook heeft aangemerkt als verzoek om ambtshalve vermindering van de verzuimboete¹. Met dagtekening 9 mei 2017 heeft de inspecteur dit verzoek afgewezen. Belanghebbende heeft daartegen op 28 juli 2017 bezwaar gemaakt. Omdat het bezwaarschrift is ingediend buiten de bezwaartermijn van zes weken, was dit bezwaar dus te laat. De inspecteur heeft (echter) bij brief van 14 november 2017 het bezwaar niet expliciet niet-ontvankelijk verklaard, maar opgemerkt het bezwaarschrift niet in behandeling te nemen. In dat opzicht is er nog een lopend bezwaar ten tijde van het instellen van het beroep. Mocht belanghebbende hebben beoogd door middel van het beroepschrift van 21 augustus 2019 de bezwaarfase alsnog over te slaan (rechtstreeks beroep), dan is ook dit beroep te laat. Het instellen van rechtstreeks beroep neemt immers niet weg dat een termijn geldt van zes weken en dat die termijn was overschreden toen op 28 juli 2017 bezwaar werd gemaakt. Belanghebbende heeft geen redenen aangevoerd die kunnen leiden tot een verschoonbare termijnoverschrijding. De rechtbank verklaart daarom het beroep ook niet-ontvankelijk voor zover het is gericht tegen de afwijzende beschikking op het verzoek om ambtshalve vermindering van de verzuimboete.

2.14.

Het voorgaande betekent dat de rechtbank niet aan een inhoudelijke beoordeling van de verzuimboete 2013 kan toekomen. Dit zou niet anders worden indien de brief van 14 november 2017 wel zou moeten worden gezien als een uitspraak waarbij het bezwaar tegen de afwijzing van het verzoek om ambtshalve vermindering niet-ontvankelijk is verklaard. Het beroep tegen de uitspraak op bezwaar zou dan mogelijk wel ontvankelijk zijn (omdat een verwijzing naar een beroepsmogelijkheid ontbreekt in die brief), maar dan nog zou aan een beoordeling van de boete niet worden toegekomen, omdat de niet-ontvankelijkverklaring van het bezwaar terecht zou zijn, aangezien het bezwaarschrift van 28 juli 2017 onverschoonbaar te laat is ingediend.

2.15.

De rechtbank zal de beroepen betreffende de aanslagen IB/PVV en Zvw voor het jaar 2014 in behandeling nemen als beroepen tegen beslissingen tot gedeeltelijke afwijzing van de verzoeken om ambtshalve vermindering van die aanslagen. De reden daarvoor is het volgende. Belanghebbende heeft tegen de aanslagen en verzuimboete die zijn opgelegd op 12 april 2017, op 25 juli 2017 (door het indienen van de aangifte) en op 10 januari 2018 (door het indienen van een bezwaarschrift tegen de aanslagen en verzuimboete) bezwaar gemaakt. Omdat buiten de zeswekentermijn bezwaar is gemaakt, kwalificeert het bezwaar mede als een verzoek om ambtshalve vermindering. De inspecteur heeft dit bezwaar in eerste instantie aangehouden in verband met het lopende boekenonderzoek, waarna de aanslagen op 14 december 2018 zijn verminderd door verminderingsbeschikkingen. De verzuimboete is bij de verminderingsbeschikking gehandhaafd. Hiertegen heeft belanghebbende vervolgens op 19 maart 2019 bezwaar gemaakt. Het bezwaarschrift is weliswaar buiten de zeswekentermijn ingediend, maar de inspecteur acht deze termijnoverschrijding verschoonbaar, waarin de rechtbank meegaat. De uitspraken van de inspecteur van 11 juli 2019 worden dus gezien als uitspraken op bezwaar tegen de verminderingsbeschikkingen (dat wil zeggen de beslissingen tot gedeeltelijke afwijzing van de verzoeken om ambtshalve vermindering van de aanslagen en verzuimboete). Opmerking verdient daarbij dat indien de uitspraken op bezwaar van 11 juli 2019 dan wel de verminderingsbeschikkingen van 14 december 2018 (ook) zouden moeten worden aangemerkt als uitspraken op bezwaar tegen de aanslagen, dit belanghebbende niet zou helpen. De rechtbank zou dan moeten oordelen dat de bezwaren niet-ontvankelijk hadden moeten worden verklaard.

2.16.

Het niet doen van de vereiste aangifte leidt tot omkering en verzwaring van de bewijslast.² De vereiste aangifte is onder meer niet gedaan als de belastingplichtige die is uitgenodigd tot het doen van aangifte, de daarbij gestelde termijn ongebruikt heeft laten verstrijken en tevens geen gebruik heeft gemaakt van de hem op de voet van artikel 9, derde lid, van de AWR geboden gelegenheid om aangifte te doen binnen een door de inspecteur bij aanmaning gestelde termijn³. Dat geval doet zich hier voor. Belanghebbende is uitgenodigd tot het doen van aangifte voor het jaar 2014. Vervolgens is aan belanghebbende een herinnering gestuurd, en is belanghebbende aangemaand tot het doen van de aangifte voor 6 oktober 2016. Belanghebbende heeft pas op 25 juli 2017 aangifte gedaan, nadat ambtshalve aanslagen zijn opgelegd.

2.17.

De omkering en verzwaring van de bewijslast neemt niet weg dat de inspecteur de aanslagen moet baseren op een redelijke schatting.⁴ Naar het oordeel van de rechtbank zijn de aanslagen (zoals die luiden na de verminderingsbeschikkingen) gebaseerd op een redelijke schatting. De inspecteur heeft zijn schatting van het belastbaar inkomen uit werk en woning gemaakt aan de hand van de uitkomsten van het boekenonderzoek. Uit de rapporten van het boekenonderzoek komt naar voren dat de inspecteur zich voor een redelijke schatting niet op de administratie van de vof, de eenmanszaak, of belanghebbende kon baseren, nu belanghebbende stelt dat de betreffende administratie is weggegooid tijdens een ontruiming in Duitsland. De inspecteur heeft daarom voor zowel de vof als de eenmanszaak een theoretische winstberekening gemaakt aan de hand van de volgende uitgangspunten. De inspecteur heeft bij de leverancier van de ondernemingen de facturen van de ingekochte friet opgevraagd. Aan de hand van deze facturen heeft hij de omzet van beide ondernemingen bepaald. Daarbij heeft hij het brutowinstpercentage dat in de branche gebruikelijk is (225%) als uitgangspunt genomen. Op de brutowinst (omzet minus inkoopwaarde) zijn kosten in aftrek gebracht, waarbij de inspecteur de bedragen aan kosten heeft gevolgd die zijn opgenomen in de aangiften. De berekende winst van de vof (€ 105.846) is voor 50% aan belanghebbende, als vennoot, toebedeeld, en de berekende winst van de eenmanszaak (€ 34.034) is geheel aan belanghebbende toegewezen. Vervolgens zijn de zelfstandigenaftrek en MKB-winstvrijstelling toegepast. De rechtbank is van oordeel dat de keuze voor een theoretische winstberekening en de daarbij gehanteerde uitgangspunten redelijk zijn.

2.18.

Belanghebbende heeft gesteld dat de berekende omzet niet reëel is. Belanghebbende heeft deze stelling echter onvoldoende nader onderbouwd. Belanghebbende heeft dus niet doen blijken (verzwaarde bewijslast) dat de aanslagen IB/PVV en Zvw verder verminderd hadden moeten worden dan is gebeurd bij de ambtshalve vermindering.

2.19.

De beroepen betreffende de aanslagen IB/PVV en Zvw voor het jaar 2014 zijn dus ongegrond. Dat geldt dan ook voor zover de beroepen betrekking hebben op de belastingrente, aangezien daartegen geen afzonderlijke gronden zijn aangevoerd.

2.20.

Belanghebbende heeft in de laatste fax aangevoerd, kort gezegd, niet te begrijpen waarom de correctie voor het jaar 2014 wel wordt gehandhaafd door de inspecteur terwijl de correcties voor de jaren 2013 en 2015 zijn geschrapt. De rechtbank merkt op dat dit met de bewijslast heeft te maken. Voor het jaar 2014 is sprake is van omkering en verzwaring van de bewijslast waardoor een verzwaarde bewijslast op belanghebbende rust. Voor de jaren 2013 en 2015 is dat niet het geval, en heeft de inspecteur bij nader inzien de opvatting dat hij voor die jaren niet kan voldoen aan de op hem rustende bewijslast.

2.21.

Zoals hiervoor is geoordeeld heeft belanghebbende, hoewel daartoe uitgenodigd, herinnerd en aangemaand, de aangifte voor het jaar 2014 niet tijdig gedaan. De verzuimboete is daarom terecht opgelegd. De stelling van belanghebbende dat door persoonlijke en zakelijke omstandigheden te laat aangifte is gedaan, waarbij onder meer wordt genoemd een rechtszaak met een huurbaas en de zorg om en voor familieleden, kan daaraan niet afdoen. Opzet of (grove) schuld is geen vereiste voor een verzuimboete. Wel moet een verzuimboete achterwege blijven bij afwezigheid van alle schuld, maar de genoemde omstandigheden maken niet dat daarvan sprake is.

2.22.

De inspecteur is bij de bepaling van de hoogte van de boete uitgegaan van een stelselmatig verzuim in de zin van paragraaf 21, zesde lid, van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst. Hij heeft de boete vastgesteld op € 4.920. Dat is als uitgangspunt niet te hoog.⁵ Belanghebbende heeft namelijk vanaf de aangifte over het jaar 2008 structureel niet of te laat aangifte gedaan. Daarmee is naar het oordeel van de rechtbank sprake van een stelselmatig verzuim. Belanghebbende – op wie in verband met een verzoek om ambtshalve vermindering de bewijslast rust – heeft niet aannemelijk gemaakt dat deze boete te hoog is. De hiervoor genoemde door belanghebbende aangevoerde omstandigheden zijn daarvoor onvoldoende. Het beroep is daarom ook in zoverre ongegrond.

2.23.

De rechtbank laat in het midden of in een geval als dit – waarin het gaat om de vraag of de inspecteur de boete ambtshalve had moeten verminderen – de rechtbank ambtshalve moet beoordelen of de redelijke termijn is overschreden. Ook als dat het geval is en ook als ervan wordt uitgegaan dat de datum van het verzoek om ambtshalve vermindering leidend is (en niet pas de datum van het bezwaar tegen de gedeeltelijke afwijzing van het verzoek), is de redelijke termijn van twee jaar niet overschreden. De rechtbank doet immers uitspraak op 9 september 2020, terwijl het verzoek dateert van 19 maart 2019.

2.24.

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling, omdat niet is gesteld of aannemelijk is geworden dat belanghebbende kosten heeft gemaakt die op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor vergoeding in aanmerking komen. Wel krijgt belanghebbende het griffierecht vergoed.

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;