Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 04-05-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:2475, AWB - 21 _ 913, 21 _ 914

Indien de ontvanger aan belanghebbende, na een betaling op een belastingaanslag, een schriftelijke kennisgeving zendt waarin is vermeld welk bedrag van die betaling aan invorderingsrente is toegerekend (de ‘Mededeling verrekening’), is dat een beschikking als bedoeld in artikel 1:3 van de Awb en daarmee ook in de zin van artikel 30, eerste lid, Invorderingswet 1990.¹ Met de toezending van deze beschikking is het bedrag van de invorderingsrente ‘op andere wijze schriftelijk kenbaar gemaakt’ in de zin van artikel 30, eerste lid (slotzin), van de Invorderingswet 1990. Indien een belastingplichtige het niet eens is met de in rekening gebrachte invorderingsrente, kunnen tegen deze beschikking rechtsmiddelen worden aangewend. Dat blijkt ook uit de rechtsmiddelenverwijzing die steeds op de aan belanghebbende gezonden ‘Mededeling verrekening’ staat vermeld.

De ontvanger heeft belanghebbende na iedere betaling ter zake van de aanslagen erfbelasting een ‘Mededeling verrekening’ gestuurd (zie 2.5). De ontvanger heeft de invorderingsrente – in tegenstelling tot hetgeen belanghebbende stelt en anders dan in de uitspraak van rechtbank Noord-Nederland van 10 maart 2020 – aldus steeds bij beschikking vastgesteld. De stelling van belanghebbende dat de berekening van invorderingsrente achterwege dient te blijven en de reeds betaalde invorderingsrente aan hem terug dient te worden betaald, kan daarom niet slagen.

De ontvanger heeft het bezwaar van belanghebbende aangemerkt als bezwaar tegen de beschikking van 18 januari 2021. Met dagtekening 18 januari 2021 zijn door de ontvanger drie beschikkingen vastgesteld (zie 2.5). De rechtbank gaat er gelet op de bewoordingen van de uitspraak op bezwaar van uit dat de uitspraak op bezwaar van 29 januari 2021 betrekking heeft op alle drie ‘Mededelingen verrekeningen’. De rechtbank komt hierna daarom toe aan een inhoudelijke beoordeling van de invorderingsrente die bij de drie ‘Mededelingen verrekeningen’ van 18 januari 2021 is vastgesteld.

De invorderingsrente wordt belopen bij overschrijding van de betalingstermijn, dat wil – in dit geval – zeggen zes weken na de dagtekening van het aanslagbiljet² en wordt berekend over het tijdvak dat begint op de eerste dag na afloop van de betaaltermijn van zes weken tot de dag voorafgaande aan de dag van betaling.³

In dit geval is er sprake geweest van een betaling die moet worden gesplitst in hoofdsom en invorderingsrente, zodat voor de berekening van de in rekening gebrachte invorderingsrente gebruik dient te worden gemaakt van de volgende formules:⁴⁵

De invorderingsrente ter zake van de aanslag erfbelasting met dagtekening 15 januari 2014 moet over 2.466 dagen⁶ worden berekend en de invorderingsrente ter zake van de aanslag erfbelasting met dagtekening 13 oktober 2015 moet over 1.840 dagen⁷ worden berekend. De invorderingsrente bedroeg in de periode van 27 februari 2014 respectievelijk 25 november 2015 tot 23 maart 2020 4%⁸ en in de periode van 23 maart 2020 tot 5 januari 2021 0,01%⁹.

Het komt de rechtbank gebaseerd op de beperkte informatie die de ontvanger daarover heeft verstrekt voor dat de ontvanger over een langere periode 0,01% rente heeft berekend dan wettelijk vereist was. Hieruit volgt dus dat de bij beschikkingen van 18 januari 2021 vastgestelde invorderingsrente onjuist waren, maar in het voordeel van belanghebbende. De rechtbank zal de uitspraken op bezwaar daarom vernietigen. Aangezien het instellen van beroep geen positieverslechtering van belanghebbende mag inhouden ten opzichte van de positie waarin belanghebbende zich zonder het instellen van het beroep had bevonden, zal de rechtbank met toepassing van artikel 8:72, derde lid, onderdeel a, van de Awb de rechtsgevolgen van de vernietigde besluiten in stand laten en de beschikkingen van 18 januari 2021 handhaven.

De rechtbank overweegt voorts nog dat de ontvanger de door belanghebbende gevraagde specificatie van de berekening van de invorderingsrente wat betreft de bij beschikkingen van 18 januari 2021 in rekening gebrachte invorderingsrente aan belanghebbende in dit geval had moeten overleggen. Het motiveringsbeginsel vereist niet dat bij iedere beschikking waarbij invorderingsrente wordt vastgesteld een berekening moet worden overgelegd. Dit neemt niet weg dat in dit geval gelet op de feiten en omstandigheden en waarbij van meet af aan en in bezwaar of beroep om een dergelijke berekening wordt gevraagd om een controle te verrichten, deze dient te worden verstrekt. De stelling van de ontvanger dat het niet duidelijk was op welk punt van de berekening belanghebbende het niet eens was met de in rekening gebrachte invorderingsrente, is onlogisch. Daarvoor is het eerst nodig dat de ontvanger laat zien op welke uitgangspunten hij de berekening gestoeld heeft. Nu de ontvanger dit heeft nagelaten, is naar het oordeel van de rechtbank sprake van schending van het motiveringsbeginsel. Dit motiveringsgebrek kan echter niet leiden tot het door belanghebbende beoogde rechtsgevolg dat de berekening van invorderingsrente achterwege blijft en de invorderingsrente aan hem dient te worden terugbetaald. Nu belanghebbende door het motiveringsgebrek niet is benadeeld, zal de rechtbank met toepassing van artikel 6:22 van de Awb aan het gesignaleerde gebrek voorbijgaan.

Uit het beroepschrift leidt de rechtbank verder af dat belanghebbende ook tegen de rest van de in rekening gebrachte invorderingsrente heeft willen ageren. De rechtbank komt echter niet toe aan een inhoudelijk oordeel ten aanzien van de andere beschikkingen (‘Mededelingen verrekeningen’) waarbij de desbetreffende invorderingsrente is vastgesteld, omdat daartegen (nog) geen bezwaar is gemaakt. De rechtbank zal het beroepschrift gelet op de inhoud daarvan, daarom doorzenden aan de ontvanger om in behandeling te nemen als bezwaar dan wel verzoek om ambtshalve vermindering betreffende de beschikkingen van 22 juli 2020, 26 augustus 2020, 15 januari 2021 en 20 januari 2021 vastgestelde invorderingsrente inzake de aanslag erfbelasting met aanslagnummer [aanslagnummer 1] (zie 2.5). Nu het beroepschrift reeds in het bezit is van de ontvanger zal de rechtbank hem deze niet opnieuw toesturen, maar volstaan met deze mededeling.