Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 18-08-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:4865, AWB - 20 _ 7554

Op 8 februari 2018 heeft belanghebbende opnieuw een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend voor hetzelfde perceel, nu voor de bouw van 13 kleine woningen en twee kantoren. De gevraagde omgevingsvergunning is verleend op 7 juni 2018, conform de aanvraag.

Indien een belanghebbende overschrijding van de opbrengstlimiet aan de orde stelt, ligt het op de weg van de heffingsambtenaar inzicht te geven in de raming van baten en lasten welke in de begroting zijn opgenomen. Hierbij hoeft niet ten aanzien van alle in de begroting opgenomen posten zekerheid of een volledig inzicht te bestaan. Van de heffingsambtenaar mag niet worden verwacht dat hij van alle in de verordening en de bijbehorende tarieventabel genoemde diensten afzonderlijk en op controleerbare wijze vastlegt hoe de kosten ter zake daarvan zijn geraamd. Omdat de bewijslast van de feiten die overschrijding van de opbrengstlimiet onderbouwen op belanghebbende rust, dient hij, nadat de heffingsambtenaar aldus inzicht heeft verschaft, voldoende gemotiveerd te stellen waarom naar zijn oordeel ten aanzien van een of meer bepaalde posten in de raming redelijke twijfel bestaat of sprake is van een ‘last ter zake’. Vervolgens dient de heffingsambtenaar nadere inlichtingen te verschaffen. Aan die inlichtingen mag geen zwaardere eis worden gesteld dan dat deze functionaris naar vermogen – dat wil zeggen in de mate waarin hij daartoe in de gegeven omstandigheden in redelijkheid in staat is – duidelijk maakt op grond waarvan hij de stellingen van belanghebbende betwist, en waarom dus naar zijn oordeel de door belanghebbende opgeworpen twijfel ongegrond is.

De rechtbank stelt vast dat uit de informatie van de heffingsambtenaar volgt dat de begrote baten met betrekking tot de omgevingsvergunning voor 2018 respectievelijk € 1.408.508,00 en € 31.637,00 bedragen (pagina 39). Verder volgt uit pagina 38 dat de begrote lasten voor het jaar 2018 € 837.736,00 bedragen.

Als het gaat om de heffing van leges voor omgevingsvergunningen overschrijden de begrote baten de begrote lasten. Dat voor de totale rubriek Ruimte en wonen de begrote lasten wél de begrote baten overschrijden, maakt dit niet anders. De toets is immers of de begrote baten van de Verordening op de heffing en invordering van leges 2018 (Verordening) de lasten ter zake niet overschrijden. In dit geval gaat het dan alleen om de baten en lasten met betrekking tot de omgevingsvergunningen.

Onder de Verordening vallen, gezien de Tarieventabel leges 2018, ook andere aanvragen zoals het verstrekken van reisdocumenten, rijbewijzen, enzovoort. Indien dergelijke dienstverlening gepaard gaat met hogere lasten dan baten, dan kunnen deze worden verrekend met het overschot ten aanzien van de omgevingsvergunning (kruissubsidiëring)².

De heffingsambtenaar heeft het vereiste inzicht hierin, ook desgevraagd ter zitting, niet verschaft. Nu de heffingsambtenaar niet de vereiste inlichtingen heeft verstrekt, brengt dat met zich mee dat niet kan worden beoordeeld of verrekening als hiervoor bedoeld mogelijk is.

De rechtbank stelt dan ook vast dat de opbrengstlimiet is overschreden.

Er is sprake van strijd met het voorschrift van artikel 229b, lid 1, van de Gemeentewet, omdat de raming van de lasten van de beoordeling van de omgevingsvergunning lager is dan de baten, en die baten daarom niet, althans niet volledig, dienen ter dekking van de kosten van de vergunningverlening. In zo’n geval geldt in beginsel dat de tariefstelling in de gemeentelijke verordening slechts partieel onverbindend is, namelijk voor zover de geraamde baten uitgaan boven de geraamde lasten. Van algemene onverbindendheid is echter sprake indien (a) het de gemeente op voorhand duidelijk moet zijn geweest dat de desbetreffende post(en) (in zoverre) niet diende(n) ter dekking van de kosten waarvoor het recht of de rechten op grond van artikel 229, lid 1, letters a en b, van de Gemeentewet en de desbetreffende verordening mochten worden geheven, en bovendien (b) na de eliminatie van de desbetreffende bedragen uit de lastenraming, de geraamde baten in betekenende mate uitgaan boven het gecorrigeerde bedrag van de geraamde lasten.

Van in betekenende mate is sprake indien de geraamde baten tien procent of meer uitgaan boven het gecorrigeerde bedrag van de geraamde lasten.³

Nu de overschrijding van de opbrengstlimiet met ongeveer 67% is overschreden, zijn de geraamde baten naar het oordeel van de rechtbank in betekenende mate hoger dan de geraamde lasten. Gelet op de hoogte van de overschrijding was deze ook kenbaar. Dit brengt de rechtbank tot de conclusie dat de Verordening in haar geheel onverbindend is en de aanslag moet worden vernietigd.

Nu het beroep gegrond wordt verklaard, dient de heffingsambtenaar het betaalde griffierecht aan belanghebbende te vergoeden.

De rechtbank veroordeelt de heffingsambtenaar in de door belanghebbende gemaakte proceskosten. De proceskosten worden berekend volgens het Besluit proceskosten bestuursrecht. De heffingsambtenaar wordt veroordeeld om de kosten van rechtsbijstand te vergoeden. Deze kosten stelt de rechtbank vast op € 2.059,00 (1 punt met een waarde van € 541,00 voor het indienen van het bezwaarschrift, en 1 punt voor het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen op de zitting, met een wegingsfactor 1, en een waarde per punt van € 759,00).