Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 23-02-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:959, AWB - 19 _ 2117, 19 _ 2118, 19 _ 2177, 19 _ 4433 en 19 _ 4435

Belanghebbende 1 en belanghebbende 2 zijn gehuwd. Samen drijven zij een onderneming in de vorm van een vennootschap onder firma handelend onder de naam [naam 1] (de VOF). Beide vennoten zijn voor de helft gerechtigd tot het resultaat. De ondernemingsactiviteiten bestaan (onder meer) uit het exploiteren van een kapsalon en het leveren en verzorgen van pruiken en haarstukken.

Op de balans van de VOF is een auto van het merk en type [merk 1] geactiveerd (hierna: de [merk 1] ). Ter zake van de [merk 1] hebbende de vennoten in hun aangiften IB/PVV voor het jaar 2015 een bijtelling in verband met het privégebruik van 20% in aanmerking genomen.

De VOF beschikt in 2015 door middel van een operational leasecontract ook over een auto van het merk en type [merk 2] met kenteken [kenteken] (hierna: de [merk 2] ). De [merk 2] heeft een cataloguswaarde van € 74.023. De [merk 2] is aan de vennoten ter beschikking gesteld. Ter zake van de [merk 2] hebben de vennoten in de aangiften IB/PVV 2015 geen bijtelling in verband met het privégebruik in aanmerking genomen.

Belanghebbende 1, belanghebbende 2 en hun kinderen zijn in februari 2015 en in juli 2015 met de [merk 2] naar [land 2] gereden. Van 15 februari 2015 tot en met 21 februari 2015 verbleef het gezin in hotel [hotel 1] in [plaats 1] ( [land 2] ). Op 16 februari heeft belanghebbende 1 een seminar gevolgd in [plaats 2] . Op 21 februari 2015 is in het hotel een bedrag van € 138,30 gepind. Deze kosten zijn in de aangiften als zakelijke kosten in aanmerking genomen. Van 19 juli 2015 tot en met 2 augustus 2015 verbleef het gezin in hotel [hotel 2] in [plaats 3] ( [land 2] ). Belanghebbende 1 en 2 hebben de kosten van de overnachtingen in hotel [hotel 2] voor 20%, zijnde € 1.247,60, als reis- en verblijfkosten ten laste van de winst uit onderneming in aanmerking genomen.

De inspecteur heeft de aanslagen IB/PVV voor het jaar 2015 overeenkomstig de door belanghebbende 1 en belanghebbende 2 ingediende aangiften vastgesteld naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 24.032 (belanghebbende 1), respectievelijk € 24.481 (belanghebbende 2). De aanslag Zvw voor het jaar 2015 is voor zowel belanghebbende 1 als belanghebbende 2 vastgesteld naar een bijdrage-inkomen van € 32.481.

De VOF doet voor de omzetbelasting kwartaalaangiften.

De inspecteur heeft een boekenonderzoek ingesteld naar de aanvaardbaarheid van de aangiften omzetbelasting en IB/PVV voor het jaar 2015. In het kader van het boekenonderzoek is aan de inspecteur een rittenadministratie van de [merk 2] overgelegd (hierna: eerste rittenadministratie). De inspecteur heeft de door hem in de eerste rittenadministratie geconstateerde gebreken besproken met de adviseur van belanghebbenden. Naar aanleiding daarvan is een herziene rittenadministratie overgelegd (hierna: tweede rittenadministratie).

De bevindingen van het boekenonderzoek zijn vastgelegd in een controlerapport. In het controlerapport concludeert de inspecteur – kort en zakelijk weergegeven – tot de volgende correcties:

1. een correctie in de inkomstenbelasting en omzetbelasting vanwege het hanteren van een bijtellingspercentage van 20% in plaats van 25% voor de [merk 1] ;

2. een correctie in de inkomstenbelasting vanwege het in aanmerking nemen van een pinbetaling in Hotel [hotel 1] en een gedeelte van de factuur van Hotel [hotel 2] als zakelijke uitgaven;

3. een correctie in de inkomstenbelasting en de omzetbelasting vanwege het privégebruik van de [merk 2] ;

4. een correctie in de omzetbelasting vanwege het privégebruik van energie;

5. een correctie in de inkomstenbelasting en omzetbelasting vanwege telefonie;

6. een correctie van de in aftrek gebrachte voorbelasting;

7. een correctie van ten onrechte niet aangegeven belaste intracommunautaire verwervingen;

8. een correctie in de inkomstenbelasting vanwege het in aanmerking nemen van diverse onkosten als zakelijke uitgaven.

De winstcorrecties zijn in het controlerapport als volgt berekend:

De correcties voor de omzetbelasting zijn als volgt berekend:

De inspecteur heeft in het controlerapport aangekondigd over het tijdvak 2015 een vergrijpboete aan de VOF op te leggen op grond van artikel 67f van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR). De inspecteur heeft de vergrijpboete beperkt tot een boete van 50% berekend over de correctie ‘intracommunautaire verwervingen’, zijnde € 1.030, vermeerderd met 80% berekend over de correctie ‘privégebruik [merk 2] ’, zijnde € 1.598.

De inspecteur heeft de navorderingsaanslagen IB/PVV en Zvw en de naheffingsaanslag omzetbelasting en de boetebeschikking conform de bevindingen in het controlerapport opgelegd. De aanslagen en beschikkingen zijn bij uitspraak gehandhaafd, met uitzondering van de boetebeschikking. De inspecteur heeft de vergrijpboete voor zover deze is berekend over de correctie ‘privégebruik [merk 2] ’ beperkt tot 25% van het bedrag van de correctie, zijnde € 499. De vergrijpboete is daarom gematigd tot € 1.529.

In geschil is of de navorderingsaanslagen IB/PVV en Zvw over het jaar 2015, de naheffingsaanslag omzetbelasting over het tijdvak 2015, de boetebeschikking en de belastingrentebeschikkingen tot het juiste bedrag zijn opgelegd.

Het geschil met betrekking tot de navorderingsaanslagen IB/PVV en Zvw over het jaar 2015 spitst zich toe op de correctie vanwege het privégebruik van de [merk 2] en de correctie van de reis- en verblijfkosten. Met betrekking tot de naheffingsaanslag omzetbelasting over het tijdvak 2015 is uitsluitend nog de correctie vanwege het privégebruik van de [merk 2] en de boete in geschil.

Belanghebbende 1 en 2 hebben beroep ingesteld tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV en Zvw bij beroepschriften die op 1 mei 2019 zijn ontvangen. De griffie van deze rechtbank heeft bij ontvangst van de beroepschriften slechts twee dossiers aangemaakt met zaaknummers 19/2117 (navorderingsaanslag IB/PVV 2015 van belanghebbende 1) en 19/2118 (navorderingsaanslag IB/PVV 2015 van belanghebbende 2).

Belanghebbende 1 en 2 hebben vervolgens opnieuw beroep ingesteld tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV en Zvw over het jaar 2015. De griffie van deze rechtbank heeft vier dossiers aangemaakt met zaaknummers 19/4432 (navorderingsaanslag IB/PVV 2015 van belanghebbende 2), 19/4433 (navorderingsaanslag Zvw 2015 van belanghebbende 2), 19/4434 (navorderingsaanslag IB/PVV 2015 van belanghebbende 1) en 19/4435 (navorderingsaanslag Zvw 2015 van belanghebbende 1).

Aangezien de inspecteur pas op 17 juli 2019 uitspraken op de bezwaren tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV over het jaar 2015 van belanghebbende 1 en 2 heeft gedaan, zijn de beroepen met zaaknummers 19/2117 en 19/2118 prematuur ingesteld. De rechtbank gaat er echter van uit dat belanghebbende 1 en belanghebbende 2 ten tijde van het instellen van de beroepen redelijkerwijs konden menen dat de uitspraken op de bezwaren reeds tot stand waren gekomen. De rechtbank acht de beroepen daarom ontvankelijk.¹

Voorgaand oordeel heeft de volgende (administratieve) gevolgen. In eerste plaats dienen zaaknummers 19/4432 en 19/4434 komen te vervallen, omdat ter zake van de navorderingaanslagen IB/PVV over het jaar 2015 van belanghebbende 1 en 2 reeds zaaknummers 19/2117 en 19/2118 zijn aangemaakt. Zaaknummers 19/4433 en 19/4435 blijven wel in stand, omdat bij ontvangst van de eerste beroepschriften ter zake van de beroepen tegen de navorderingsaanslagen Zvw 2015 ten onrechte geen zaaknummers zijn aangemaakt. In tweede plaats dient het griffierecht van € 47 dat bij ontvangst van de tweede beroepschriften van zowel belanghebbende 1 als belanghebbende 2 is geheven door de griffier aan hen te worden terugbetaald.

Niet in geschil is dat de [merk 2] ter beschikking stond van belanghebbende 1 en 2. De [merk 2] wordt dan in beginsel geacht ook voor privédoeleinden ter beschikking te staan tenzij uit een rittenadministratie of anderszins blijkt dat de auto op jaarbasis voor niet meer dan 500 kilometer voor privédoeleinden wordt gebruikt². Het is aan belanghebbende 1 en 2 is om te doen blijken, dat betekent overtuigend aantonen, dat de [merk 2] op jaarbasis voor niet meer dan 500 kilometer voor privédoeleinden is gebruikt³. Dit wil zeggen dat het bewijs tot geen andere conclusie kan leiden dan dat de [merk 2] voor niet meer dan 500 kilometer voor privédoeleinden is gebruikt. Aan de hiervoor bedoelde rittenadministratie worden eisen gesteld in artikel 9 van de Uitvoeringsregeling IB 2001.⁴ Wat betreft ‘anderszins’-bewijs mag van alle mogelijke bewijsmiddelen gebruik worden gemaakt.

Belanghebbende 1 en 2 hebben hiertoe de twee rittenadministraties overgelegd.

De rechtbank overweegt als volgt.

Er is dus terecht een bijtelling voor het privégebruik van de [merk 2] in aanmerking genomen.

Dat de bijtelling voor de [merk 2] op grond van de hoofdregel € 18.505 bedraagt, is niet in geschil. Belanghebbende 1 en 2 hebben zich echter – naar de rechtbank begrijpt – op het standpunt gesteld dat de bijtelling dient te worden gemaximeerd op 25% van de werkelijk gemaakte kosten voor de [merk 2] en de [merk 1] , verminderd met de bijtelling voor het privégebruik van de [merk 1] . De totale werkelijk gemaakte autokosten bedragen volgens belanghebbende 1 en 2 € 25.418. De inspecteur heeft de berekeningswijze van de maximering en de hoogte van de werkelijk gemaakte autokosten betwist.

De inspecteur heeft ter zitting nog geconcludeerd dat bij de berekening van de hoogte van de winstcorrecties ten onrechte geen rekening is gehouden met de voor privégebruik van de [merk 2] verschuldigde omzetbelasting. Dat betekent dat de winstcorrectie dient te worden verminderd met de – op basis van de hierna volgende overweging 2.31 – verschuldigde omzetbelasting voor het privégebruik van de auto, zijnde € 1.998.

Belanghebbende 1 en 2 hebben zich op het standpunt gesteld dat de inspecteur de pinbetaling in Hotel [naam 3] en een gedeelte van de kosten van Hotel [hotel 2] (zie 2.4) ten onrechte in aftrek ten laste van de winst uit onderneming heeft geweigerd.

De rechtbank stelt voorop dat de bewijslast met betrekking tot het antwoord op de vraag of de kosten zijn gemaakt in het kader van de onderneming op belanghebbende rust. Belanghebbende 1 en 2 hebben – tegenover de gemotiveerde betwisting door de inspecteur – niet aannemelijk gemaakt dat het seminar in Hotel [hotel 2] is bijgewoond voor zakelijke doeleinden. Evenmin hebben belanghebbende 1 en 2 aannemelijk gemaakt dat de pinbetaling in Hotel [hotel 1] verband hield met de onderneming. De inspecteur heeft de aftrek van reis- en verblijfkosten dus terecht geweigerd.

Gelet op het overwogene onder 2.24 bedraagt de winstcorrectie € 1.998 lager. De navorderingsaanslagen IB/PVV over het jaar 2015 dienen daarom te worden verminderd tot navorderingsaanslagen berekend naar de volgende belastbare inkomens uit werk en woning:

De navorderingaanslagen Zvw dienen voor zowel belanghebbende 1 als belanghebbende 2 te worden verminderd tot navorderingsaanslagen berekend naar een bijdrage-inkomen van € 41.629.

De inspecteur heeft zich op het standpunt gesteld dat de [merk 2] voor privédoeleinden is gebruikt, zodat ter zake van het privégebruik omzetbelasting is verschuldigd⁹. De inspecteur heeft de vanwege het privégebruik van de [merk 2] verschuldigde omzetbelasting conform de goedkeuring van de staatssecretaris van Financiën in het Besluit van 11 juli 2012, nr. BLKB 2012/639M, Stcrt. 2012, 14822 (hierna: de goedkeuring van de staatssecretaris van Financiën) vastgesteld op 2,7% van de catalogusprijs van [merk 2] , omdat volgens de inspecteur uit de administratie van de belanghebbende 1 en 2 niet blijkt in hoeverre de auto voor privédoeleinden is gebruikt en welke kosten hieraan zijn toe te rekenen. Belanghebbende heeft de correctie van de omzetbelasting voor het privégebruik van de [merk 2] bestreden.

De rechtbank overweegt als volgt.

De naheffingsaanslag omzetbelasting wordt daarom gehandhaafd.

De inspecteur heeft bij de naheffingsaanslag omzetbelasting over het tijdvak 2015 een vergrijpboete opgelegd omdat het aan (voorwaardelijk) opzet van de VOF te wijten zou zijn dat de belasting ter zake van de intracommunautaire verwervingen die op aangifte moet worden voldaan niet is betaald en het aan de grove schuld van de VOF te wijten zou zijn dat de belasting ter zake van het privégebruik van de [merk 2] die op aangifte moet worden voldaan niet is betaald (artikel 67f van de AWR).

Op de inspecteur rust de last aannemelijk te maken dat sprake is van (voorwaardelijk) opzet dan wel grove schuld. De inspecteur heeft ter onderbouwing van zijn stelling dat sprake is van (voorwaardelijk) opzet ter zake van de correctie ‘intracommunautaire verwervingen’ aangevoerd dat de VOF wist dat bij afgifte van het btw-identificatienummer aan buitenlandse leveranciers, waaronder [leverancier] , geen buitenlandse omzetbelasting in rekening zou worden gebracht. Verder heeft de inspecteur aangevoerd dat de VOF bij verwerving van de goederen wist dat de goederen waren bestemd voor persoonlijke doeleinden, zodat het btw-identificatienummer is afgegeven om de heffing van omzetbelasting te ontwijken. Ter onderbouwing van het standpunt dat ter zake van de correctie privégebruik van de [merk 2] sprake is van grove schuld heeft de inspecteur aangevoerd dat namens de VOF twee gebrekkige rittenadministraties zijn overgelegd en de [merk 2] voor privédoeleinden is gebruikt.

De rechtbank acht de inspecteur geslaagd in zijn bewijslast en overweegt daartoe als volgt.

De rechtbank dient vervolgens te beoordelen of de vergrijpboete passend en geboden is. De aangevoerde omstandigheid dat de VOF is verleid tot het afgeven van haar btw-identificatienummer, vormt geen grond voor matiging van de opgelegde vergrijpboete. Het behoort immers tot de eigen verantwoordelijkheid van de VOF om, ondanks de verleiding daartoe, het btw-identificatienummer niet af te geven indien de goederen worden verworven voor persoonlijke doeleinden. De rechtbank acht een boete van € 1.529 passend en geboden.

De duur van de procedure vormt voor de rechtbank aanleiding tot ambtshalve matiging van de vergrijpboete, omdat sprake is van overschrijding van de redelijke termijn voor de behandeling van de zaak in eerste feitelijke instantie. Het conceptcontrolerapport is toegezonden op 7 mei 2018. De inspecteur heeft desgevraagd ter zitting gemeld dat de rechtbank ervan kan uitgaan dat de boete al is aangekondigd in een gesprek van 5 februari 2018. Die datum geldt als aanvangsmoment van de redelijke termijn. De rechtbank doet uitspraak op 23 februari 2022. Sinds de aankondiging van de boete zijn dan (afgerond) vier jaar en één maand verstreken. De rechtbank stelt vast dat de redelijke termijn van twee jaar is overschreden met twee jaar en één maand.¹⁰ De vergrijpboete wordt daarom gematigd met 20% tot € 1.223.¹¹

De beroepen tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV en Zvw over de jaren 2015 zijn gegrond. Het beroep tegen de naheffingsaanslag omzetbelasting over het tijdvak 2015 is ongegrond verklaard. De boete wordt ambtshalve verminderd.

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;