NTFR 2012/2275 - De vooringevulde aangifte en de Dienst Toeslagen: Chinese walls

U kent het wel. De maanden maart en april waarbij vrienden en familie u vragen de aangifte IB in te vullen of hen daarbij te helpen. Ook ik ontkom daar niet aan. Die periode ligt voor dit jaar achter mij, maar toch blijft er iets knagen.

De vooringevulde aangifte is wat mij betreft een goed initiatief van de Belastingdienst. De desbetreffende gegevens over loon, hypotheekschuld, -rente en WOZ-waarde eigen woning zijn immers toch al bij de overheid aanwezig. Waarom deze dan niet meteen in de aangifte verwerken zodat de belastingplichtige deze gegevens alleen maar hoeft te controleren.

Mijn familieleden waren onlangs ook nog ouders geworden van een prachtige baby. Elektronisch kinderbijslag aanvragen met de DigiD-code verliep ook zonder problemen. Maar vervolgens het aanvragen van de kinderopvangtoeslag bij de Dienst Toeslagen, onderdeel van de Belastingdienst. Ten aanzien van inkomensgegevens wordt door de Dienst uitsluitend verwezen naar bij haar bekende historische gegevens. Die zijn duidelijk niet gekoppeld met de elders aanwezige gegevens bij de Belastingdienst die de belastingplichtige zelf kan uploaden in het kader van het invullen van zijn aangifte IB.

Dus moeten bij de aanvraag van de kinderopvangtoeslag de actuele inkomensgegevens van de beide aanvragers/partners ‘handmatig’ worden ingevoerd, terwijl diezelfde gegevens, gekoppeld aan het burgerservicenummer (BSN), bij de Belastingdienst al lang bekend zijn. Kennelijk bestaan er Chinese ‘walls’ tussen de Dienst Toeslagen enerzijds en de reguliere Belastingdienst anderzijds, en werken deze diensten volkomen gescheiden van elkaar. Er is bij de Dienst Toeslagen wel sprake van vooringevulde inkomensgegevens, maar dat zijn alleen de gegevens die bij deze dienst bekend zijn, afkomstig uit een eerder verzoek om toekenning van een toeslag. Er bestaat evenwel voor zover ik heb kunnen ervaren geen automatische koppeling van de inkomensgegevens die bij de Belastingdienst op BSN-niveau al bekend zijn. Dit gebeurt pas in een veel later stadium, als de definitieve aanslag IB is opgelegd. Pas dan komen deze inkomensgegevens bij de Dienst Toeslagen terecht.

Het handmatig invoeren van inkomensgegevens werkt fraude in de hand in de vorm van het manipuleren van dergelijke gegevens.

Dat lijkt mij iets dat anno 2012 toch moeilijk te verteren is in een tijd van de elektronische snelweg. Achtergrond zal wel zijn dat de beide informatiesystemen historisch gezien onafhankelijk van elkaar zijn opgezet, maar het komt toch uitermate vreemd over dat de Dienst Toeslagen die nota bene onderdeel is van de Belastingdienst, de gegevens van de Belastingdienst niet zelf pro-actief gebruikt.

Dit steekt temeer nu er periodiek verhalen in de krant komen over fraudegevallen op het terrein van de toeslagen. En een van meet af aan juist invoeren van bijvoorbeeld inkomensgegevens voorkomt ook dat toeslaggerechtigden later hun toeslag weer geheel of gedeeltelijk moeten terugbetalen, met alle invorderingsproblemen die daarbij horen. Een eventueel beroep op het overtreden van privacyregels acht ik onterecht. De desbetreffende inkomensgegevens zijn immers reeds bij de Belastingdienst bekend.

Ergo: Staatssecretaris maak werk van het koppelen in de actualiteit van alle reeds bij de Belastingdienst aanwezige inkomensgegevens in het kader van een aanvraag van een toeslag. Dit zal een belangrijke bijdrage leveren aan de fraudebestrijding en voorkomt tevens invorderingsproblemen bij het terugbetalen van een ten onrechte ontvangen toeslag.