Gerechtshof Amsterdam, 27-07-2005, AU4892, 02/07344

1.1. Van belanghebbende is ter griffie een beroepschrift ontvangen op 19 december 2002, ingediend door mr. als gemachtigde.

Het beroep is gericht tegen de uitspraak van de inspecteur met dagtekening 12 november 2002 betreffende de navorderingsaanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor de jaren 1995 en 1996 en de navorderingsaanslagen in de vermogensbelasting voor de jaren 1996, 1997 en 1998.

1995 f. a

1996 f. b

1996 f. c

1997 f. c

1998 f. c

Datum aankoop Oude naam Nieuwe naam

9 december 1992 B BV BB B.V.

9 december 1992 C B.V. CC B.V.

23 december 1992 D Beheer B.V. DD B.V.

11 maart 1993 E B.V. DD IV B.V.

27 oktober 1993 H B.V. BB Trading B.V.

15 november 1994 JJ N.V. BB Resources N.V.

31 augustus 1995 K B.V. BB Mining B.V.

11 september 1996 K II B.V. BB Exploration B.V.

De verkochte vennootschappen zullen hierna (ook) worden aangeduid als, respectievelijk, B, C, D, E, H, J, K (I) en K II (hierna gezamenlijk ook aangeduid als: de BB-vennootschappen).

Behoudens de vennootschappen E en E werden deze vennootschappen door F Ltd telkens gekocht van G BV (G), een dochtervennootschap van J-bank (de bank). De vennootschappen kochten vervolgens van een met F Ltd gelieerde vennootschap een immaterieel recht met een betrekkelijk korte looptijd. Daarbij ging het om oil leases (B), een karton-applicatie genaamd nnnn (C en B), een deel van de opbrengst van nog te delven steenkool in Kentucky (H en J), een deel van de opbrengst van nog te delven steenkool in Mexico, zeolite in Arizona en goud- en zilvererts in Colorado (K) en distributie van bepaalde computersoft-ware (D en E). Geen van de rechten heeft tot enige opbrengst geleid.

Bij de Belastingdienst rees het vermoeden dat het bij de koop van de rechten niet om reële transacties ging.

2.4. Over de afschrijving van de rechten en de aftrek van kosten bij een BB-vennootschap is onder meer bij het Gerechtshof in Den Haag een procedure voor de vennootschapsbelasting gevoerd. Dit Hof heeft in zijn uitspraak van 25 september 2001, nr 98/05337, gepubliceerd in V-N 2002/2.18, geoordeeld dat de inspecteur uit de (in de uitspraak opgenomen) feiten en omstandigheden het gerechtvaardigde vermoeden heeft kunnen putten dat de betreffende transacties elk realiteitsgehalte misten dan wel voortvloeiden uit onzakelijk handelen met gelieerde partijen met het oog op het onttrekken van middelen aan de belastingplichtige terwijl voorts telkens sprake was van transacties met gelieerde partijen die in zogenaamde belastingparadijzen waren gevestigd.

Door het leeghalen van de BB-vennootschappen kon de verschuldigde vennootschapsbelasting niet worden voldaan en leed de Staat der Nederlanden een belastingnadeel dat door de inspecteur is becijferd op € 51.147.568.

2.5. Tegen de BB-vennootschappen en F Ltd is een strafrechtelijk onderzoek ingesteld. In dat onderzoek is onder meer belanghebbende aangemerkt als verdachte. Andere natuurlijke personen die als verdachte zijn aangemerkt zijn TT, II (samen met belanghebbende: de Nederlandse verdachten), I, OO, NN, LL en MM.

In het kader van het strafrechtelijk onderzoek hebben op 11 april 2000 doorzoekingen plaatsgevonden op de woonadressen van de Nederlandse verdachten en op diverse andere locaties. Bij die doorzoekingen zijn diverse documenten inbeslaggenomen.

Belanghebbende en de andere verdachten zijn verschillende keren gehoord door ambtenaren van de FIOD. Voorts zijn diverse getuigen gehoord.

“1.b. Algemene beschrijving rol van X

(…) M B.V. heeft, in de persoon van X, bij alle F Ltd/BB transacties in de jaren 1992 tot en met 1996 een bemiddelende rol gespeeld aan de verkoopzijde en wel als volgt:

In eerste instantie is M B.V. (X) op verzoek van II ingeschakeld om namens de R-groep een koper te vinden voor de vennootschappen B en C. Via de J-bank zijn deze vennootschappen aan F Ltd verkocht. SS Finance (NN) trad hierbij op als bemiddelaar namens F Ltd.

Op initiatief van M B.V. (X) zijn vervolgens de vennootschappen D en E ten verkoop aangeboden aan NN. Deze vennootschappen zijn vervolgens, zonder tussenkomst van de J-bank en na bemiddeling van NN, aan F verkocht.

Op grond van het feit dat er, aldus X, een soort doorlopende vraag van F naar vennootschappen met een belastbare winst bestond, is op initiatief van M (X) dan ook de vennootschap H ten verkoop aangeboden aan NN. Deze vennootschap is wederom via tussenkomst van de J-bank aan F verkocht.

Voor de vennootschappen J, K en K II geldt dat deze vennootschappen reeds in het bezit van J-bank waren. Deze vennootschappen zijn op verzoek van de J-bank, in de persoon van TT, door M B.V. (X) ten verkoop aangeboden aan NN, bemiddelaar namens F Ltd. Alle drie de vennootschappen zijn uiteindelijk aan F Ltd verkocht.

Alle voornoemde vennootschappen waren op het moment van verkoop in het bezit van een belastbare winst en noteerden derhalve een bedrag aan verschuldigde vennootschapsbelasting op hun balans. Na verkoop aan F worden de aanwezige liquide middelen (na aftrek van diverse fee betalingen voor bemiddelaars en overige kosten) per direct overgeboekt naar bankrekeningen in Luxemburg, Liechtenstein en/of de Bahama’s en verwerft de vennootschap vervolgens voor een enorm bedrag immateriële activa, waarover afschreven wordt, of betaalt een afkoopsom. De werkelijke waarde van de immateriële activa is slechts een fractie van het geactiveerde bedrag.

(…)

Voor de bemiddeling ontving M een fee en wel als volgt:

09-12-1992 BB BV/ B/

CC BV C f. 637.711

23-12-1992 DD BV D f. 177.500

11-03-1993 DD IV BV E f. 100.000

27-10-1993 BB Trading BV H f.2.276.307

15-11-1994 BB Resources NV JJ f. 890.000

01-09-1995 BB Mining BV K f.1.500.000

11-09-1996 BB Exploration BV K II f.1.500.000”

“Via S heb ik op een gegeven moment de vraag gekregen naar vennootschappen met een belastbare winst. Die vraag kreeg ik van (…). Dat was met name voor Zweedse relaties van hun. Er zijn toen twee namen gevallen, namelijk UU en (…). Er waren toen al twee potentiële vennootschappen namelijk B en C. Op het moment dat mij de vraag door S gesteld werd wist ik al dat die twee vennootschappen te koop waren.(….)

In het begin waren [B en C] inderdaad vennootschappen zonder belastbare winst. Naar aanleiding van die contacten met de Zweden is er door de R contact opgenomen met de belastinginspecteur om een ruling af te spreken dat de nieuwe economische eigenaar met terugwerkende kracht van 1 januari rente voor haar rekening mocht nemen. Ik ben niet bij die contacten met de inspecteur betrokken geweest. (….)

Ik weet dat er een ruling met ... van de belastingdienst is afgesloten omdat ik een kopie van die ruling heb ontvangen (….). Het probleem daarbij was dat R niet zelf de rente voor haar rekening kon nemen omdat zij die niet af kon zetten tegen haar winst. Er moest toen naar een partij gezocht worden die dat wel kon. In eerste instantie heeft de R naar een gegadigde gezocht in de omgeving van yyy. Toen dat kennelijk niet lukte is door de R, ik vermoed door II, contact gezocht met de drie grootbanken. In ieder geval met de J-bank. Zelf heb ik contact gezocht met ... van de belastingdienst te P omdat ik wist dat hij de ..bank onder zich had. (….) Ik heb de betreffende inspecteur gezegd dat de transactie tot een belastinguitstel zou leiden. Ik heb niet gezegd om wat voor rechten het ging omdat ik dat zelf nog niet wist. Ik wist niet meer dan dat het om energierechten zou gaan

De betreffende inspecteur dacht wel dat de voorgestelde ruling mogelijk was maar wilde het eerst nog overleggen met zijn collega-inspecteur, die twee grootbanken onder zich had. Een van beide inspecteurs heeft mij teruggebeld met het antwoord dat het in eerste instantie “nee” was (….).

Die contacten met die inspecteur zullen ruim een maand of zo zijn geweest na de eerste contacten met S.

Vervolgens is mij gebleken dat toch nader contact is ontstaan met de betreffende inspecteur. Wie die contacten heeft gelegd weet ik niet. Op een gegeven moment kreeg ik de mededeling dat er toch een opening lag bij de inspecteur in P. Van wie ik dat hoorde weet ik niet meer, of vanuit de R of vanuit de J-bank. Er werd mij medegedeeld dat TT van de J-bank en II namens de R, aangevuld met (…) met de inspecteur gingen praten. (….) Mij werd gevraagd om mee te gaan. Dat heb ik gedaan maar ik heb niet aan het gesprek deel genomen. Ik was stand by om een en ander toe te lichten voor als dat nodig was.

Ik kende TT inmiddels omdat ik hem had ontmoet op een congres in Mexico. Ik had voor dat congres begrepen dat de J-bank een potentiële kandidaat was en dat namens de J-bank TT optrad. Toen ik hem dan ook in Mexico ontmoette heb ik met hem over de transactie gesproken. TT vond wel dat er eerst toestemming moest komen van de belastinginspecteur te P. (….)

Tijdens het contact met de inspecteur te P waren nog steeds de Zweedse bedrijven in beeld voor de overname van die vennootschappen.

Na het gesprek met de betreffende inspecteur vertelden TT, (…) en II dat de betreffende inspecteur mondeling akkoord gegaan was en dat ik verder kon met de vennootschappen.

(…..)

De potentiële kopers, de Zweedse partijen, wilden 80% er voor betalen. (…..) De kopers wisten wat ongeveer deze vennootschappen waard waren en welke winstcijfers er verwacht werden. Deze cijfers had ik doorgegeven aan S. (….) Ik heb toen van de R, vermoedelijk ... of II, een prijs doorgekregen wat zij er aan wilden verdienen. Datzelfde heb ik van de J-bank, van TT meen ik, doorgekregen.

(….)

Volgens mij was het S die meldde dat zij geen goed gevoel hadden over de kopers. (….)

De Zweden zijn afgevallen na het gesprek met de inspecteur te P van tt, (…) en II.

De zaak lag dus panklaar maar er waren geen kopers meer. (…)

Vervolgens is (…) met de naam F Ltd gekomen. Ik weet niet meer hoeveel tijd daar tussen zat. Dat zal een paar weken later geweest zijn, in ieder geval geen maanden.

(….)

S heeft mij toen verteld dat zij in Londen waren geweest en een meeting hadden gehad met een nieuwe potentiële koper of hun contactpersonen. Dat was een klant van een grote investmentbank VV.

Ik heb toen de namen van SS Finance gehoord, als zijnde de broker, de bemiddelaar, van de koper. Die koper bleek F te zijn. Achter SS Finance zat de heer NN heeft men mij medegedeeld.

(….) Ook F wilde die vennootschappen om er energierechten in onder te brengen.

(….) Er werd medegedeeld dat er zeer vermogende Amerikanen achter F zaten. Het was een groep beleggers en institutionele investeerders en er bestond een bepaalde relatie met VV.

(….) Met NN hebben wij gekeken naar de prijs die de koper wilde betalen. Via NN is toen een bod gekomen dat weer om en nabij de 80% van de winst lag.

(….) Ik heb zelf een draaiboek gemaakt: alle stukken opgevraagd, afspraken gemaakt, etc. (….)

Op een gegeven moment waren partijen het eens, is er een datum afgesproken en zijn wij bij elkaar gekomen om de deal te sluiten. Dat vond plaats bij de J-bank op kantoor. Naast mijzelf waren daarbij aanwezig: TT en een of twee van zijn medewerkers, mogelijk (….) van S, I namens F Ltd, ik dacht dat MM er bij was, de fiscaal adviseur van F, verder (….), NN dacht ik ook. (….)

Ik praat nu over de verkoop van de bank aan F. Kort daarvoor was de verkoop van de R aan de bank geweest, maar daar was ik niet bij aanwezig. Ik ontmoette toen I en MM voor het eerst dan wel dat ik hen kort te voren had ontmoet toen zij in Nederland waren. Tot dat moment had ik nog geen contacten gehad met F Ltd.

(…..)

[op de vraag wie er allemaal op enigerlei wijze betrokken waren bij de transactie inzake B en C en wat hun eventuele vergoedingen waren]

Nadat de R en de J-bank hun bedrag hadden ontvangen bleef er een surplus over wat tussen de volgende partijen verdeeld moest worden: M, WW, S, ... en SS Finance. ... was de contactpersoon van S die S en SS Finance/F Ltd bij elkaar gebracht heeft.

(….)

SS werd apart behandeld. De andere vier partijen deelden gelijkwaardig mee. Ik heb met S afgesproken dat wij tweeën een gelijk deel zouden ontvangen en dat wij ieder op onze beurt ... en WW zouden betalen. (….).

SS heeft een apart bedrag bedongen als partij in de deal. (….)

De koopsom was door F betaald aan de J-bank. Nadat de J-bank hun aandeel daarvan afgehouden had en het aandeel aan de R had betaald ontving ik het restant om te verdelen.

Ik had dus het surplus van de koopsom ontvangen en S had de 3% commissie voor bemiddelaars ontvangen. Wij hebben die twee bedragen op een hoop gelegd en vervolgens tussen de drie partijen SS Finance, S en M verdeeld. Deze drie partijen waren weer verantwoordelijk voor het doorbetalen aan hun achterliggende partijen. Ik weet alleen van mondelinge afspraken terzake.

Ik ben vervolgens betrokken geweest bij de uitbetaling aan SS Finance. Na verrekening onderling heb ik van het door mij ontvangen bedrag het bedrag aan SS doorbetaald. Ik heb daarover contact gehad met NN. Ik heb hem gezegd dat hij een factuur in kon sturen.

Omdat mijn policy is dat ik betalingen naar het buitenland via een Nederlands trustkantoor wilde laten lopen heb ik NN aangegeven dat hij de factuur naar het trustkantoor T BV van T-trust kon sturen. Ik hoefde hem het bedrag van de factuur niet te noemen want dat was hem bekend. Ik heb van te voren EE van T B.V. gebeld en hem gevraagd of dat kon en wat hij daarvoor moest hebben. EE ging akkoord en heeft mij zijn fee genoemd. Ik heb vervolgens NN ingelicht dat hij de factuur naar T B.V. moest sturen en dat hem dat een bepaald bedrag aan fee zou kosten.

(….)

NN ging daarmee akkoord en heeft vervolgens een factuur gestuurd naar T. Dat bleek een factuur van V International of HH te zijn. In beide gevallen ging het om een betaling aan NN.

(…)

(Vraag: Bent u aanwezig geweest bij golftrips naar (…) Mexico (…) onder de naam F Tax Seminars)

Ik ben daarbij aanwezig geweest. Dat was meen ik in februari 1996 en 1997. Het was geen tax seminar maar een golftournament. We kregen les van een golfpro. Daar waren aanwezig: LL, I, MM, ..., twee andere Amerikanen, II, TT en X, OO en NN, PP een bankman , een Amerikaan van een hypotheekbank en de golfpro. De samenstelling was beide jaren ongeveer gelijk, met kleine aanpassingen. Het doel was puur om de relaties te fêteren; het ging goed met de groep. Ik denk dat II, TT en ik ook als relaties zijn uitgenodigd. I heeft mij eerst eens gepolst of wij daar zin in hadden en vervolgens hebben wij een uitnodiging ontvangen.

(….)

Ik weet niet of de aanwezigen aandeelhouders van F Ltd waren of wat hun relatie overigens was. Enkelen van hen zijn door I, LL of MM aan mij voorgesteld als adviseurs van F. Ik weet dat er in 1996 een aandeelhouderslijst van F Ltd naar de J-bank is gezonden waarop Amerikaanse aandeelhouders stonden. Ik heb die lijst gezien want die heb ik van MM ontvangen en doorgegeven aan de J-bank. Ik heb geen exemplaar achtergehouden, vanwege het ondertekenen van een geheimhoudingsverklaring (…) Ik herinner mij alleen nog de namen I en LL.”

“Ik heb daarin een bemiddelingsrol gespeeld. NN had namens F aangegeven dat F nog wel meer van dergelijke vennootschappen wilde aankopen. Ik weet niet meer precies wanneer dat was of hoe hij mij dat vroeg. Het was na of tijdens het afsluiten van die transacties met B en C. (….) Via WW is de vennootschap D naar voren gekomen. (….)

Ik heb vervolgens of MM of S benaderd met de vraag of zij D voor F Ltd wilden overnemen. Ik zag S nog steeds als het eerste aanspreekpunt voor een dergelijke transactie. Het aanbod is dus rechtstreeks of via S bij NN terecht gekomen. (….)

Er zag geen echte tijdsdruk op de levering van die vennootschap maar hij moest nog wel dat jaar, 1992, verkocht worden. Bij mijn weten voldeed die vennootschap aan de vereisten voor F om over te nemen.

(….)

Ik denk dat de betreffende accountants, WW, M en S een commissie inzake deze transactie hebben ontvangen. Ik denk dat S de verdeling heeft gemaakt uit het verschil tussen de upcount en de discount. Ik weet niet hoe de verdeelsleutel is geweest.

(….)

Het geld is door S ontvangen en verdeeld.

(….)

[F heeft D aangekocht] om er bepaalde afschrijfbare rechten in onder te kunnen brengen. Dat zijn die computerrechten zoals ik in de van u ontvangen stukken heb kunnen lezen. Of ik destijds ook wist dat het om computerrechten of rechten in olie of gas ging, weet ik niet meer.”

“Ook hier weer een bemiddelende rol. Deze vennootschap is weer via de relatie WW opgekomen. In dit geval zal ik aan NN gevraagd hebben of hij de vennootschap kon gebruiken dan wel zal NN tegen mij gezegd hebben dat hij nog steeds vennootschappen kon gebruiken voor (….) F Ltd. (…)

De overname kon plaats vinden als een bepaald bedrag in escrow gehouden werd. Dat was een van de voorwaarden van E. Die escrow zou vrijgegeven worden als er bepaalde rechten in de vennootschap waren ingebracht. Waarom E dat zo wilde weet ik niet. In dit geval was ik het aanspreekpunt van de verkopers richting F Ltd. S was hier niet rechtstreeks bij betrokken.

Wat de inhoud van de escrow agreement was weet ik niet, die heb ik niet gezien. (….)

Vermoedelijk heeft NN mij een indicatie gegeven van de prijs die F er voor wilde betalen.

(….)

WW [ontvingen een commissie] omdat zij de zaak hadden aangebracht, M, ik dacht S vanwege de gentlemen’s agreement. (….)

WW hebben de winst bedongen en daarvoor een factuur naar E gestuurd. Ik heb op mijn beurt een factuur aan WW gestuurd. Ik weet niet meer of ik van deze f. 300.000 S heb betaald. Mij staat bij dat zij betaald zouden worden uit de Escrow als die vrij zou vallen. Ik ben niet meer betrokken geweest bij de vrijval van de escrow. Ik weet niet wie dat geregeld heeft. Ik denk wel dat mij op een gegeven moment door I is medegedeeld dat de escrow was vrijgevallen. Ik heb toen nog een factuur naar F Ltd gestuurd. Bij het tot stand komen van de deal is afgesproken wat mijn aandeel in de winst zou zijn. Een deel van dat bedrag heb ik meteen ontvangen en afgesproken is dat ik het restant zou ontvangen als voor F de escrow was vrijgevallen.

(….)

Inzake de belastingschulden is door F Ltd een corperate guarantee afgegeven dat men zich verplichtte de belastingschulden te voldoen en dat men over voldoende liquide middelen beschikte om dat te kunnen doen. Daarvoor was ook de brief van W inzake de bezittingen van F Ltd om te laten zien dat F over voldoende middelen beschikte.”

“De aandeelhouder van Interbaros was volgens mij een Antilliaanse vennootschap met als directeur en mogelijk aandeelhouder een trustkantoor. H is eerst verkocht aan de bank en vervolgens doorverkocht aan F Ltd. Omdat M bij iedere deal met F als intermediair is opgetreden moet X ook in dit geval betrokken zijn geweest. (….) Ik maakte deel uit van (…) degenen die de eerste deal met F hadden gedaan, dus samen met TT en andere functionarissen van de bank en X van M. (….) Ik heb beoordeeld of H een fiscaal interessant verleden heeft. Ik kende de vennootschap (….).

Ik was er bij omdat ik wist dat ik een interessante fee zou krijgen. Ik mocht jaarlijks een bedrag bij M declareren. Achteraf gezien is dit jaarlijks f. 100.000 geweest.”

“Ik heb een bemiddelingsrol vervuld, net als bij de andere zaken. De vraag via NN ten behoeve van de F groep naar een dergelijke vennootschap lag er net als bij de andere zaken. U moet dat zien als een soort doorlopende vraag van de F groep. U moet het niet zo zien dat er per week een vennootschap werd aangeboden. Als er zo twee keer per jaar een geschikte vennootschap werd aangeboden dan nam ik contact op met NN.

(….)

Het is bij de H deal hetzelfde gegaan als bij de B en C deals. De J-bank is er tussengeschoven om gebruik te kunnen maken van de ruling.

(….)

Ik denk dat ik voorgesteld heb aan de J-bank in de persoon van de heer TT of deze vennootschap onder de ruling kon vallen. Uit het feit dat de transactie is doorgegaan herleid ik dat de bank hier positief op heeft gereageerd.

[Bij de transactie waren betrokken] ... als verkoper, M en NN als bemiddelaars, .. als adviseur, J-bank als tussenkoper en de F groep als koper.”

“E.e.a. ging op exact dezelfde wijze als de voorgaande transacties, met dit verschil dat dit een vennootschap was die reeds in het bezit was bij de J-bank.

(….)

J-bank, in de persoon van TT, heeft aangegeven wat ze voor de vennootschap wilden hebben. Dit heb ik doorgegeven aan NN/SS Finance. (…) Zowel NN/SS Finance als TT waren er van op de hoogte dat ik van beide partijen een vergoeding zou ontvangen.

Ik heb facturen ingediend. (….) Uiteindelijk is er dacht ik nog een stukje naar S gegaan en een stukje naar ....

(….)

De deal was gerelateerd aan de belastingen. Men wilde een vennootschap hebben met een belaste winst. (…)

Er is wellicht afgesproken dat een percentage van de belastbare winst mijn fee kon worden. Het was waarschijnlijk iets dat voorzienbaar was bij het afsluiten van de transactie wat pas later een vervolg kreeg. U zegt mij dat er in die tijd een voorlopige teruggave is geweest. Ik weet dit niet precies. Er zal waarschijnlijk ten tijde van de transactie een deel betaald zijn en vervolgens bij terugontvangst de rest.”

“3) LL verstrekte de volgende informatie, in hoofdzaak, in antwoord op gestelde vragen: (…)

b) (…) De vier eigenaren van F Ltd zijn NN, OO, II en X. Tijdens een ontmoeting met QQ, vroeg QQ of hij (LL) een van de eigenaren van F Ltd was. Hij vertelde XX dat de enige eigenaren die hij kent de volgende vier personen zijn: NN, OO, II en X.

(…)

c) Hij heeft II en X misschien 5 of 6 keer ontmoet. Twee maal was dat tijdens de twee reizen naar Mexico, en 3 à 4 keer in Nederland. (…)

d) De eigenaren van F vertelden hem dat I de vertegenwoordiger is van F, “Attorney in Fact” (schriftelijk gevolmachtigde; vert.). Hij dacht dat dit inhield dat alles wat I hem opdroeg te doen, met medeweten en goedkeuring van de vier eigenaren gebeurde.

(…)

f) Van de vier eigenaren had hij met II en X het minst vaak contact.”

“X van M is op een gegeven moment gekomen met F Ltd als mogelijke koper van C. X is vermoedelijk met F in contact gekomen via hetzelfde trustkantoor als waarmee M in contact was gekomen met de (…) Zweden.

(….)

Met betrekking tot B en C heb ik niets van doen gehad met F. Ten aanzien van de fee voor de overdracht van B en C heb ik via (…) een rekening van volgens mij f. 100.000 aan M laten sturen, gedurende de jaren 1992 en 1993. In 1994 heb ikzelf via (…) Beheer BV een rekening van f. 100.000 aan M gezonden. Deze rekening mocht ik insturen omdat M ondernemingen had verkocht aan F. De rekening is niet gebaseerd op uren. X is een persoon die vindt dat als hij ergens goed aan heeft verdiend in dit geval ikzelf er ook een stukje van mag hebben. X en ik hebben een heel goede band.

(….)

(Gehoorde wordt medegedeeld dat LL heeft verklaard dat gehoorde een van de eigenaren van F Ltd is. Gevraagd wordt om een reactie)

Nee, absoluut niet. Ik ben geen eigenaar van F. (….) X is eveneens geen eigenaar van F, anders had ik dat wel van hem gehoord. (….)

F was een interessante zakenrelatie, met een groot kapitaal achter zich (…).”

“X is in contact gekomen met F, welke onderneming op zoek was naar vennootschappen met winstpotentieel. Via anderen had X weer te horen gekregen dat R de vennootschappen B en C te koop had. X heeft toen met mij contact opgenomen en zei mij dat hij een koper had voor B en C. Dat werd uiteindelijk dus F. Maar F kon niet direct van R kopen, omdat de vordering op de moedermaatschappij niet rentedragend was. Deze vordering moest eerst rentedragend gemaakt worden. X heeft toen aan mij gevraagd of wij daar als J-bank een rol in konden spelen. R was verliesgevend, en de J-bank was dat niet. (…) X heeft tegen mij gezegd dat F Ltd B en C wilde aankopen om daar afschrijfbare assets in te brengen. Volgens X zou het gaan om investeringen in de energiesfeer.

(….)

U vraagt mij wie X is. Dat vraag ik mij nog steeds af. Ik heb pas voor het eerst de mensen achter F ontmoet op de overdrachtsdatum, (….), eind 1992. Dat was een hele groep mensen. Hier was onder meer de heer I bij. Verder was er een Zweed bij. (….)ik [ben] ervan uitgegaan dat er bewust en gegrond gekozen is voor F. Daarbij komt nog het feit dat ik X en II als referentie had (….).

Ik neem aan dat het de bedoeling van X was omtrent het feit dat er winstpotentie in deze ondernemingen moest zitten was gelegen in het feit dat ze de kosten die ze maakten door af te schrijven op de in te brengen energierechten in aftrek konden brengen op de inkomsten uit de rente.”

“(Nadat hem was getoond: Een geprinte internet pagina van het Luxemburgse telefoonboek waarin genoemd wordt Crédit KK SA als een Luxemburgse bank (…). Op dit overzicht is onder meer te lezen dat een filiaal van Crédit KK (…) het telefoonnummer heeft 00 00 0-000 en als faxnummer: 00 00 0-000. Het zogenaamde landennummer van Luxemburg betreft “352”. (…) En hem gevraagd om commentaar in combinatie met de cijferopstellingen in zijn agenda?)

(…)

ik wil nog zeggen dat het ten aanzien van de optelsommen in mijn agenda handelt om een telefoonnummer van een Luxemburgse bank welke ik enigszins gecamoufleerd heb weergegeven.”

“Ik ken alleen I als de man van F. LL is een werknemer. (….)

MM is de scherpe fiscaal jurist. (….) U moet begrijpen dat F een heel goede inkomensbron voor mij was. (….) Ik heb vanaf de eerste dag 3% honorarium van F gekregen. Dus vanaf 1992 ontving ik een honorarium van 3% van de niet-belaste reservewaarde van elke transactie.

(….) Ik kreeg het geld van F op mijn privé bankrekening bij de Bank in Liechtenstein. Ik ontving het honorarium voor alle 6 transacties van F op deze bankrekening (…). I zorgde voor de betalingen. (…) Ik gaf I een nota (…). F Ltd nam deze nota niet op in haar boeken. (…) F betaalde mij na iedere afsluiting. F is een offshorebedrijf en hoeft geen boekhouding bij te houden. Ik wist wat de niet belaste reservewaarde was, want ik had het contract gezien. Zoals ik al eerder heb verklaard was ik aanwezig bij alle afsluitingen en lunches, behalve bij één. (….) X was aanwezig bij elke afsluiting. (….).”

“(Heeft u de rechten onderzocht?)

Niet in 1992 (…)

Het is op zich niet heel bijzonder. Er was iets ingebracht, oké, maar het was niet bijzonder om intangibles, dus immateriële rechten, in te brengen. In Nederland was het toegestaan om deze rechten af te schrijven.

(….)

(Zijn er nog aangiften gedaan?)

Die zijn veel later gedaan. Ik geloof zo tegen de uiterste termijn.

(….)

D was de eerste vennootschap van F in Nederland die ik ken waar dergelijke rechten werden ingebracht.

(….)

Ik heb X maar een enkele keer gezien. Meestal kwam hij als de deal gesloten was. Dan belde hij op om te informeren. Hij stuurde ook wel eens wat stukken op. T[u]ssen 1993 en 1996 heb ik hem enkele malen gezien. Er moesten dan zaken worden overgedragen, inschrijvingen in de Kamer van Koophandel e.d. worden geregeld. Mijn waarneming is dat hij zich met die zaken bezig hield. (…)

Hij, althans M, is er financieel wijzer van geworden door de fees. (…)

Ik moet (…) speculeren maar hij heeft mooie fees bedongen maar volgens mij wel wat overdreven. Overigens is het ook weer niet zo heel ongewoon in de wereld van de Investment Banking.”

“Ik denk dat ik [ I ] voor het eerst heb ontmoet rond april/mei 1993. Het was in verband met de aankoop van D en E door F. (….) I was volgens zijn visitekaartje “Attorney in fact”. Dat is een soort directie-secretaris.

(….) Hij werd geïntroduceerd als dé man va[n] F Ltd. (….) Ik heb nooit een andere indruk gekregen dan dat hij als directielid van F optrad. Tussen 1993 en 1998 heb ik hem twee tot driemaal per jaar ontmoet.

Meestal was hij in gezelschap van MM, de advocaat, of van MM, X of ...

Onderwerpen die aan de orde kwamen zijn onder andere de wijze en mate van afschrijven op de rechten.

(…..)

Het echte gerommel ontstond naar aanleiding van een briefje van inspecteur te P midden 1997 waarin hij aankondigde dat de geclaimde verliezen niet acceptabel waren.

Daarvoor in 1996 was bij mijzelf al de vraag steeds prangender waar de cash-flow uit de in de vennootschappen aanwezige rechten bleef. Uiteindelijk verwacht je dat (…) een recht dat een looptijd van een jaar of zeven heeft in jaar vier van de looptijd toch wel eens een opbrengst uit het recht gaat geven.

Ik weet dat ik, naar ik zo uit mijn hoofd herinner, een rapport inzake de aanwezige reserves van de kolen uit een van de grote contracten heb gekregen. Dat rapport had ik opgevraagd bij F omdat ik een onderbouwing wilde zien van de omvang van de contracten en de waarde van de afgesloten PPA’s. Het rapport heb ik gevraagd ik dacht in 1994. Ik heb na veel aandringen een rapport gekregen van een soort Amerikaanse Heidemaatschappij. De naam is mij ontschoten. Uit dat rapport begreep ik dat de reserves inderdaad aanwezig waren en dat de waarde klopte. De rechten waren reeds vlak na de aankoop van de vennootschappen ingebracht. (…) Zaak was de onderbouwing van de contracten en de daaruit voortkomende cijfers.

(….)

In de loop der tijd is het gevoel gegroeid dat de cash-flow ontbrak. Er waren in het geheel geen opbrengsten. Dat was een vreemd gevoel. Met het verstrijken van de tijd viel op dat niemand zich druk maakte over het uitblijven van opbrengsten. Er ontstonden vreemd genoeg geen spanningen met bijvoorbeeld financiers.

Ik heb hier wel naar gevraagd bij zowel I als MM als bij .... In een later stadium heb ik deze vragen ook bij LL voorgelegd. Mijn positie is er (…) niet één waarin ik mensen ter verantwoording kan roepen. Ik kan slechts informeren. Zij hebben mij verzekerd dat er in Amerika allerlei activiteiten gaande waren en dat zaken weliswaar soms met vertraging voortgingen maar wel voortgingen.

(….)

Ik meen dat [ X ] heeft gewerkt bij .. en via .. bij M terecht is gekomen. (….)

X regelde allerlei formele zaken rond de overgang van de vennootschappen van de verkoper naar de koper F Ltd. (….)

Ik heb (…) bij I aangedrongen op openheid wie nu de werkelijke eigenaren van F waren. Ik kreeg (…) te horen dat dit A Trust was. Logischerwijs zitten achter een Trust één of meer natuurlijke personen. Ik heb toen gezegd dat ik wilde weten wie dat waren. De reden hiervoor was simpel. In mijn ogen waren de rechten en de afschrijvingen op die rechten wellicht overstated maar ik was de mening toegedaan dat de zaak in zijn geheel nog te redden was.

(…..)

De zaak zou echter anders komen te liggen als daar Nederlanders achter zouden zitten. Zeker als er wellicht ook nog fiscaal deskundige Nederlanders achter zouden zitten.

I heeft (…) toen tegenover mij de naam LL genoemd als een eigenaar achter F. Ik heb dat echter niet serieus genomen. (….) Ik heb het toen ook aan LL gevraagd die het ontkende. Vervolgens heb ik I gezegd dat ik voor ik verder nog iets zou doen ik echt moest weten wie de eigenaren waren.

Vervolgens heb ik een lijst in mogen zien bij mr. YY van kantoor ... Daarop kwamen namen van Nederlanders voor.

(Voorgelezen de verklaring van LL waar hij verklaard over de Benificial Owners van F en gevraagd of deze namen bekend zijn?)

Dat zijn de zelfde namen die in de brief stonden die ik bij mr. YY heb in mogen zien. Naast deze vier namen stonden daar ook nog de namen in van ene .. en ene .. of zo. Engelsen. De brief die ik heb mogen zien mocht ik niet kopiëren. In de brief die van een kantoor op de Bahamas kwam stond aangegeven dat de eigenaar was een Trust, A Trust en dat de beneficial Owners zijn, I, II, X, NN en OO en de Engelsen .. en ... of zo. De brief kwam op mij over als echt.

(….)

Er werden slechts twee Nederlanders in de brief genoemd als Beneficial Owners. II en X.”

“Mijn werkzaamheden zouden bestaan uit het verrichten van de aangiften vennootschapsbelasting. In het voorjaar 1993 kwamen I samen met MM naar Nederland. (…) Er gebeurde een hele tijd niets Ik moest op een gegeven moment toch Belastingaangiften doen. Ik zou hier stukken voor moeten krijgen. De uitstel periode liep ook bijna teneinde. Ik kreeg wel wat stukken aangeleverd maar die waren niet goed geprepareerd. Ik dacht althans dat ze niet klopten. (…) ik had vragen over een aantal onderdelen van de jaarstukken die mij aangeleverd waren. (…) Het was erg rommelig. (…) in 1994 [is] .. gekomen van .. Partners. ... heeft (…) een compliance slag gemaakt. Daarmee waren de eerder door mij genoemde rommeligheden grotendeels opgelost, en kon ik overgaan tot het opstellen van de aangiften. (….) Eind 1996 heb ik al tegen I, MM en ... gezegd dat ik accountantcontrole wilde omtrent de geboekte fees en de waardering van de assets. U kunt ook in mijn stukken zien dat ik hierover vragen heb gesteld. Toen is toegezegd dat dat zou gebeuren. Dat is echter niet gebeurd (….). In de volgende fase heb ik aangegeven om bepaalde audit procedures te doen. Ook dit is niet gebeurd. (….) Ik heb op een gegeven moment gedacht waar blijft de cash-flow op de assets. In eerste instantie dacht ik daar niet aan, maar later ging ik me bewust afvragen of er ergens anders een cash-flow zou zijn, want er was weinig of geen cash-flow in Nederland.

In juni 1997 ontving de J- bank, in de persoon van TT, de bewuste brief van de betreffende inspecteur. Ik ben over de inhoud van deze brief ingelicht door TT. (….)

Vervolgens ben ik begin juli bij (…) de Belastingdienst geweest. Er zijn toen afspraken gemaakt over wat er allemaal aangeleverd zou worden ten aanzien van de F problematiek. (….) In ongeveer augustus/september 1997 is aan de inspectie een overzicht gegeven van mutaties van de bankrekeningen, opgesteld door .... van ...Partners. Op dat moment heb ik mij ten volle gerealiseerd dat alle cash wegvloeide. Ik had nooit eerder een totaal overzicht van de bank gezien. Nu zag ik dat het kasgeld in tempo uit de vennootschap verdween naar Luxemburg en Liechtenstein. Als alle cash naar F of ...Land was gegaan, dan had ik dat kunnen begrijpen. Want dan zou ik ervan uitgaan dat ze dat geld gebruiken voor investeringen of exploitatie. De waarneming van mij dat het geld wegvloeide was voor mij een grote schok.

(….)

In september 1997 heb ik schriftelijk aan I en/of MM medegedeeld dat ik niet meer doorging met mijn werkzaamheden. Toen kwam LL prominent naar voren (….). LL is, ik denk in oktober/begin november 1997, bij mij gekomen en heeft mij gevraagd onder welke voorwaarden ik door zou willen gaan. Ik heb toen twee voorwaarden genoemd: 1. Een disclosure van de shareholders en 2. Volledige medewerking aan de informatieplicht. Dat werd mij beloofd. Over de disclosure van de shareholders werd van begin af aan erg moeilijk gedaan. Ik had de indruk dat LL ook niet wist hoe dat zat met de shareholders.

(….)

F zat in een lastige positie, omdat ze geen andere belastingadviseur konden vinden. En ik wilde wel doorgaan maar dan moesten ze aan mijn twee voorwaarden voldoen. (…)

In februari 1998 is er vanuit de Bahama’s een brief gestuurd aan YY. Ik had een afspraak gemaakt met YY op zijn kantoor . In mijn herinnering was LL hier ook bij, maar dat weet ik niet helemaal zeker. Ik heb de bewuste brief alleen ingezien. Als ik mij goed herinner was deze brief afkomstig van of een Trust of van F zelf en verzonden vanaf de Bahama’s. Het was een betrekkelijk korte brief van zo’n twee pagina’s: eerst werd hierin uitgelegd dat F slechts aandelen aan toonder had en die werden gehouden door A Trust. Dan slaat de brief om qua inhoud, ik bedoel daarmee dat de brief in eerste instantie het antwoord afhoudt en vervolgens wordt er een lijstje met namen genoemd welke personen een belang c.q. een belang in bepaalde transacties van F hebben. De exacte benaming van dit belang weet ik niet meer. De volgende namen staan mij nog wel goed bij, en dat waren ..., ..., NN, OO, I, II en X. Er stond geen percentage van belangen vermeld, of hoelang men deze belangen had vermeld. Zowel YY als ik waren een beetje ontdaan van deze brief. Ik had geen reden om aan de inhoud van deze brief te twijfelen. Hij kwam zeer reëel op mij over.

(…)

In dat kader heb ik een afspraak gehad met I in Brussel. (…) Dat moet in voorjaar 1998 geweest zijn. (…) I ontkende zeker niet dat II en X financieel belang hadden bij F dan wel bij de deals van F. We spraken over het financieel belang van X en II bij F als zijnde een vaststaand feit.”

“Verdere betrokkenheid bij F had ik afhankelijk gesteld van “disclosure of shareholders”. Mijn hoop was dat daar een aantal stevige investeerders achter zouden zitten die in ieder geval goed voor hun geld waren. Afgesproken werd dat LL die disclosure aan YY zou verstrekken, alwaar ik deze vanochtend kon inzien.

F is een vennootschap met “bearer shares” beheerd door een trust. In de brief wordt uitgelegd dat de volledige disclosure niet kan worden gegeven. Op de laatste pagina wordt echter een aantal namen genoemd van mensen die (tijdelijk) een “beneficial interest” in F hebben gehad. Het betreft dan dienstverleners die een stukje van de deal winst mochten oppikken. De volgende namen stonden daar o.a.:

- A Trust

- .......

- ....

- I

- NN

- OO

- X

- II.

X is de financiële bemiddelaar bij de transacties. Hij kreeg al substantiële fees in de transacties zelf. De brief van LL suggereert dat hij ook “boven langs” nog geld kreeg.”

“Weer gesproken met YY en nu ook LL.

- Er is geen full disclosure of shareholders. LL legt nu uit hoe het werkt. Per deal komt kennelijk een aantal mensen samen die voor hun rekening, maar op naam van F een deal doen, althans dit kan het geval zijn. Hoe dat ook zij, wie zitten dan achter de American companies. Die vennootschappen hangen ten slotte onder elkaar en dat is kennelijk één transactie.

Uitgelegd aan LL dat noch YY noch ik er behoefte aan hebben om indirect voor mensen als X of II te werken.”

“ik [heb] als effectenmakelaar 8 jaar voor VV gewerkt; dit was vanaf 1985.

(….) Bij het begin van de J-bank deals ontmoette ik tevens X, II, MM en TT. Zij werden allemaal door I aan mij voorgesteld. (….)

I wilde dat ik aanbevelingsbrieven of brieven ter bevestiging van de goede reputatie betreffende I en F Ltd verzorgde. J-bank vroeg aan F Ltd om referentiebrieven te verzorgen ten behoeve van de dossiers van TT.

(….)

X had een account bij mij via II. Ik heb nooit zaken besproken met X. II vertelde mij een rekening te openen voor X met USD 250.000. Ik herinner mij de naam van die account niet.

(….)

Bij de eerste [ F ] deal was ik niet aanwezig. (….) I vertelde mij dat de mensen die bij deze eerste deal betrokken waren zijn: MM, I, NN, OO, II, TT en X. Deze mensen hadden geld verdiend met de deal.”

“Aanvankelijk was F opgericht in 1991 of 1992. Het is opgericht nadat ik OO en NN had ontmoet, we hebben gezamenlijk besloten F op te richten. (….) De Bahamas was gekozen als domicilie omdat het een belastingparadijs is. (….) Het was in eerste instantie een slapend bedrijf op de Bahamas. Ik kende de trust eigenaar op de Bahamas (….). Ik denk dat ik gebeld heb met ...., dat was de eigenaar van A Trust op de Bahamas, ik denk dat ik hem gebeld heb met het verzoek F voor mij te reserveren. (…)

Op 9 december 1992 is de deal gesloten met de B en C vennootschappen. Er is afgesproken de vennootschappen te kopen, NN heeft de financiering geregeld (…). We wisten allemaal dat F een lege vennootschap was. Met “we” bedoel ik de mensen van S, X de partners van X dat waren II , WW (….) Er is gesproken over de hoeveelheid activa die in het bedrijf gebracht moest worden. Er moest gewoon een x-aantal miljoen in activa komen om in B en C te brengen. Niemand maakte het uit wat voor soort activa ingebracht zouden worden. Op dit moment was er nog geen sprake van exploiteren van rechten. NNkwam met de activa voor B en C. (….)

Toen de overeenkomst gesloten werd bleek dat X ook een fee zou ontvangen. X gaf ons bij het sluiten van de transactie een factuur voor zijn fee. Ik dacht dat dit een factuur was van zijn bedrijf M, maar dat weet ik niet zeker. Bij latere deals weet ik dat er overboekingen waren naar andere rekeningen dan die van M voor X, maar dat zou ik in de documenten na moeten zien. (….)

U zult op de Bahamas iedere betaal instructie van elke deal vinden. Ik denk dat we elke dollar van elke transactie kunnen natrekken. Ik kan u ook laten zien dat X, II en TT persoonlijk betalingen hebben ontvangen op bank rekeningen buiten Nederland. (….) Ik werd betaalmeester (….).

Het is zeker dat de betalingen die naar U Ltd gingen bestemd waren voor de Nederlandse groep, die betalingen gingen via Liechtenstein.

Voordat de transacties werden gesloten was er overeenstemming over de uitbetaling van de gelden. (…) De verdeling van het bedrag was gebaseerd op de percentages over de onbelaste cash gelden. (….)

Aanvankelijk bepaalde NN de betalingen voor de verkopers van de activa. Later bepaalde MM dat percentage.

(….)

Als ik het heb over de Nederlandse groep dan bedoel ik TT, X en II. (….) Het was duidelijk dat II de leider was van de Nederlandse groep. (….)

De F groep bestaat uit verschillende mensen uit verschillende landen maar uiteindelijk opereren ze onder één vlag. Aanvankelijk bestond de groep uit mijzelf, OO, NN en X. Dat waren de eerste vier. De groep bestond rond de B C transactie, achteraf gezien, uit: TT, X, II, I, NN en OO.

(….)

Toen de eerste vier transacties waren gedaan kwam MM met de kolenrechten. (….) Ik heb vervolgens MM aan OO en NN voorgesteld.

(….)

Toen ik MM had ontmoet en MM alle anderen, nam MM de zaak over. (….) NN had daar geen probleem mee, want MM kwam met de grote kolenrechten.

(….)

In het begin kwam hij [MM] als jurist. Maar kort daarna werd afgesproken dat hij een soort partner van de F groep zou worden. Zijn firma kreeg een juridische fee, en MM zelf kreeg nog een percentage.

(…..)

De verdeling van de gelden na iedere transactie ging als volgt: eerst werden fees en onkosten betaald, zoals de accountant, en M. Ook werd dan eerst U Ltd betaald, dat was II geld, dit was omdat II niet betrokken wilde zijn bij de MM betalingen. Wat er dan overbleef werd in drieën verdeeld.

Dit speelde na de E transacties ten tijde van de eerste inbreng van de kolenrechten. (….) Ik geloofde echt in de kolen. (….) Na E ging het om veel meer geld, er waren kasgeld vennootschappen van de J-bank, die hadden aanzienlijk grotere activa nodig. (….)

Samengevat: Er was geld na de transactie beschikbaar. (….) Na [de] kosten werd het restant verdeeld in de F groep: Eerst ging een deel naar U Ltd, dat was voor de Nederlanders, II, X en TT. Die ontvingen een percentage van de onbelaste cash, het kasgeld op de bank van de vennootschap volgens de balans van de verkoper. (….) Ik kan mij het percentage voor de Nederlanders niet meer herinneren, het was een aanzienlijk bedrag.

(….)

Ja ik heb PP gevraagd om “letters of goodstanding” te verzorgen. Dat kwam omdat (…) TT mij gevraagd had om ten behoeve van één van zijn bazen met een dergelijk stuk te komen (….)

TT wist dat de brieven niet een geheel juiste indruk gaven, want wij, PP en ik, stelden die brieven feitelijk op, dan gingen die brieven via X naar TT, TT corrigeerde de brieven zodat er meer importantie in deze brieven kwam.”

“Ik kreeg pas te maken met kasgeld vennootschap bij B en C. Deze transactie was afgehandeld door NN en X. (….) Op het moment van aankoop van B en C waren er inderdaad geen rechten die we in zouden kunnen brengen. Dat is daarna, in die korte tijd die resteerde, uitgezocht en uitgevoerd.

(….)

In de herfst van 1992 heb ik X ontmoet. Dat was tijdens of rond de bespreking met de medewerkers van S in Engeland. Ik weet dat X gebruik maakte van het bedrijf M.

(….)

We kwamen als F groep ook wel bij elkaar, ik noem dan X, TT, II, MM, PP, OO, NN en ikzelf als de F groep. We deden dan gezamenlijk ook wel activiteiten, tennis en golf toernooien, een geweldig kerstfeest op een kasteel. (….) We deden de Mexico trips gezamenlijk. (…) De Mexico trip werd door F betaald.

(….)

Wij gingen rekenen met de “untaxed cash before discount”. De 1 ¾% voor de activa ging van dit bedrag af. De verkoper kreeg circa 12 tot 15% van de “untaxed cash before discount”. Dit is dus de discount. Dit bedrag werd onderhandeld door NN en X, zij spraken samen over de vergoeding die de J-bank zou ontvangen. (….) ik denk dat X richtlijnen kreeg van II en TT (…). X had goede contacten met NN, zij werkten erg nauw met elkaar samen (….).

De U Ltd fee was feitelijk meer een vast bedrag, dat werd gewoon door II bepaald. X deelde eigenlijk gewoon mede aan NN wat II wilde. (….) Je moet het zien als een soort partnership tussen II, X en TT. Zij bepaalden gedrieën hoeveel geld ze nodig hadden om de transactie door te laten gaan. (….) II is gewoon de leidende figuur bij de Nederlanders. II stelde ook de U facturen op. Ik kreeg die U factuur van II. Ook had II mij persoonlijk verteld dat hij zorgde voor de betalingen aan X en TT.

(….)

X ontving geld omdat M als tussenpersoon optrad tussen J-bank en F Ltd. M kreeg ook grote betalingen. Daarnaast ontving X ook geld via U Ltd. (….) Ik neem aan dat de M betalingen de zichtbare betalingen waren, M maakte ook veel kosten denk ik. X ontving daarnaast privé gelden.”

“Voorafgaand aan de jaarlijkse transacties werd een verdeellijst opgesteld van de aanwezige gelden in de vennootschappen. Die lijst stelde ik op samen met MM en maakte gebruik van de cijfers die ik vooraf door kreeg. De deelnemers dienden een factuur in. II diende een U factuur in, dat was een vaststaand feit. II gaf aan hoeveel de Nederlanders moesten hebben voor de transactie. II zorgde voor de doorbetaling aan X en TT. Iedereen, X, II, TT, MM, OO, NN en ikzelf wist hoeveel geld iedereen, op buitenlandse bankrekeningen, ontving. Ik regelde de overboekingen van het aanwezige kasgeld naar de door deze personen opgegeven rekeningen.

De voornaamste onderwerpen van gesprek tijdens de transacties waren: wanneer ontvangen wij (persoonlijk) het geld en wanneer is de volgende transactie? Over de inbreng van rechten werd ten tijde van de transactie niet of nauwelijks gesproken. Over de exploitatie van die immateriële rechten werd al helemaal niet gesproken. (….) De deelnemers waren allemaal op de hoogte waarmee ze bezig waren: het voornaamste doel was handel in kasgeldvennootschappen en daar snel geld mee verdienen, dat wisten we allemaal. (…)

Samenvattend kan ik u zeggen dat er op het moment dat het geld uit de BB vennootschappen vrijkwam nog niet altijd duidelijk was welke immateriële rechten gekocht zouden worden of ingebracht zouden worden. Dus er werd een groot bedrag overgeboekt naar F Bahamas en Liechtenstein. Als dan later bekend werd wie de verkoper was van activa werd die betaling uit dat grote bedrag overgemaakt naar hun off shore rekeningen. (…)

(Nadat hem is gevraagd: Is er in de Belastingaangiften rekening gehouden met de gereserveerde gelden voor de exploitatie van immateriële rechten? Zo nee waarom niet?)

Nee dat was helemaal niet belangrijk, als eenmaal besloten was hoeveel geld iedereen kreeg was dat ook het laatste gesprek over geld. Met iedereen bedoel ik X, II, TT, OO, NN, MM en ik (…). Iedereen keek naar het begin bedrag, het ‘untaxed cash before discount’ bedrag, verder had niemand meer interesse. Het bedrag van X, TT en II stond ook vast, dat was reeds bepaald.

(….), er heeft nooit exploitatie van rechten plaatsgevonden. (….) Er werd mij nooit door X, TT of II gevraagd naar de exploitatie van de rechten. (…) Er was geen vervolgtraject. Er was niemand verantwoordelijk voor dat vervolg traject van de exploitatie van de immateriële rechten”

“Ten aanzien van X

In de in beslag genomen stukken trof ik onder meer een agenda aan over het jaar 1997 van X. Op de bladzijde behorende bij week 1 zijn de volgende gegevens vermeld:

Deze pagina is met bijlagenummer D/278 in het zaaksdossier gevoegd.

352 12 1)

0000 522 2)

0000 799 3)

6525 1353

5/6525\ 3/1353\451

12

15

15

-3’

Opvallend is met name de eerste optelsom. Achter elkaar geschreven ontstaat de volgende notititie: 352 0000 0000.

Dit nummer is (gezien slechts de afwijkende 2 eindcijfers) mogelijk ook een telefoonummer van een rechtstreeks doorkiesnummer behorende bij de Crédit KK. Opvallend is dezelfde wijze van noteren als in de agenda van TT, zodat het vermoeden is gerezen dat het telefoonnummer op dezelfde wijze is gecamoufleerd.

De tweede optelsom (die overigens rekenkundig fout is) zou mogelijk betrekking hebben op een client- of rekeningnummer.

De overige rekensommen lijken vooralsnog ter camouflage van het genoemde telefoonnummer van de Crédit KK te Luxemburg.

Gezien het bovenstaande is bij mij het vermoeden gerezen dat X eveneens een bankrekening heeft of had bij de Crédit KK in Luxemburg.

Overige code en optelsom in agenda’s X

Op een andere pagina in de agenda van X zag ik eveneens een dergelijke optelsom. De betekenis van deze som is mij, verbalisant, vooralsnog onbekend. Gezien de wijze van noteren is bij mij het vermoeden gerezen dat deze cijferopstelling eveneens dient om bepaalde telefoonnummers, codenummers en/of rekeningnnummers te camoufleren. Ik noem met name:

Op de pagina van week 2 van de agenda 1998 las ik de volgende cijfers onder elkaar geschreven, door de cijfer opstelling was een krul heen geschreven:

‘785

7346

759’”

“Ten aanzien van de BB-vennootschappen bereidde u (…) aangiften vennootschapsbelasting voor?

Wij hebben voor het jaar 1995 van de BB-vennootschappen de aangiften beoordeeld zoals die zijn opgesteld door het kantoor ... Partners. Voor het jaar 1996 heb ik dat niet willen doen.

(…)

Verwijzend naar een eerder door u afgelegde verklaring, waarin u uw bezorgdheid over de cash-flow heeft geuit, is mijn vraag wat u daarmee precies heeft bedoeld?

Er waren in de BB-vennootschappen na de verwerving rechten ingebracht. Die rechten waren beperkt in tijd en dus verwacht je dat die rechten na verloop van tijd cash gaan opbrengen. Dat bleef uit. (…) Als de ingebrachte rechten tegen een correcte waarde zouden zijn ingebracht zou de zonder die inbreng te ontstane belastingschuld worden gecompenseerd met afschrijvingen en rente- c.q. ontwikkelingskosten verband houdend met die rechten. (…) Ik heb aangedrongen op nieuwe waarderingen van de intangibles en op herziening van de eerder ingediende aangiften (…). Daarvan is het uiteindelijk niet gekomen. (…) Ik kan deze gang van zaken moeilijk anders verklaren dan vanuit een kennelijke behoefte van betrokkenen zich toegang tot de liquiditeiten van de overgedragen vennootschap te verschaffen. (…)

Op een gegeven moment heeft u de wens geuit te worden geïnformeerd over de belanghebbenden bij dan wel in F Ltd. Waarom wilde u dat weten?

Het leek mij belangrijk in deze zaak om te weten voor wie ik eigenlijk aan het werk was. (…) Ik moest de situatie onder ogen zien dat er zeer grote bedragen ‘misstated’ waren.

Wat bedoelt u met ‘misstated’?

Onjuist in de boekhouding opgenomen. Er deed zich namelijk een zeer bijzondere te vermoeden onjuistheid voor in de waardering van de intangibles (…). Er is een brief gestuurd naar mr YY die ik bij hem kon inzien. (…) Naar ik mij herinner was de brief afkomstig van A Trust/F Ltd., in het Engels gesteld, met een normaal zakelijk voorkomen. (…) Er stond in een soort beginzin waarin werd uitgelegd dat men dit liever niet deed, maar dat men bereid was de volgende namen aan te geven als betrokkenen bij A Trust.F was in handen van A Trust. Daarna kwam een lijstje namen waarvan ik er een aantal herkende. Tot deze namen behoorde ook de naam X.

Wat was de aanduiding volgens die brief van de genoemde personen?

Ik meen mij te herinneren, maar ben daar niet zeker van, dat de aanduiding van de relatie tussen A Trust en de in de brief genoemde personen ‘beneficiaries’ was.

In de context van de situatie waarmee u toen te maken had: wat is dan naar uw mening de betekenis van dat begrip ‘beneficiaries’?

In de context van de feiten en omstandigheden die mij destijds bekend waren en gelet op de vraag die ik had gesteld – ik wilde weten voor wie ik nu eigenlijk aan het werk was – begreep ik uit de inhoud van de brief dat de daarin vermelde namen de uiteindelijke eigenaren waren van F. (…)

Hoeveel namen stonden er in de brief?

Ongeveer acht.

Hoeveel van die namen herkende u?

Ik dacht vijf.

Werden ze allemaal onder één noemer aangeduid?

Er was geen verschil.

(…)

Weet u in welke hoedanigheid mrYY in 1997/1998 optrad?

Ja, als advocaat van de BB-vennootschappen.

Weet u of het gesprek met mr YY onder het verschoningsrecht van mrYY viel?

Dat heb ik mij niet afgevraagd. Van de brief die ik heb gezien bij mr YY heb ik geen kopie gekregen.

Kunt u zich nog herinneren aan wie de brief was gericht?

Ik kan mij niet herinneren aan wie de brief was gericht. Ik durf niet met zekerheid te zeggen of de brief ondertekend was.

Stond er een naam onder de brief?

Ik kan mij dat niet herinneren.

U heeft in een eerdere verklaring tegenover de Fiod over de benaming van een belang van de in de brief genoemde personen in bepaalde transacties van F verklaard dat u de exacte benaming van dat belang niet meer weet. Vandaag heeft u verklaard dat de relatie van de in de brief genoemde personen en F Ltd in de brief is aangeduid als ‘beneficiaries’. Dit laatste met als toevoeging ‘ik meen mij te herinneren maar ben niet zeker dat’. Hoe is de verklaring die u vandaag aflegt te rijmen met de eerder afgelegde verklaring voor de Fiod?

Ik weet niet precies hoe een en ander zich in mijn geheugen heeft vastgezet, maar houd het voor waarschijnlijk dat de verklaring uit 2000 beter is dan die van vandaag. Later heb ik met I nog een keer over de namen in de brief gesproken en daarbij tegen hem gezegd dat die namen een probleem vormden voor een oplossing van de problemen met de fiscus. (…)”

- is de inspecteur bevoegd tot het opleggen van de in geschil zijnde navorderings-aanslagen;

- is sprake van een grove schending van beginselen van een goede procesorde;

- kunnen de verklaringen en notities van QQ als bewijsmiddel worden aanvaard;

- is sprake van een ongeoorloofd gebruik van bewijsmiddelen die in strafrechtelijke zin onrechtmatig zijn verkregen;

- is sprake van een schending van de processuele positie van belanghebbende;

- heeft belanghebbende de vereiste aangiften ingediend;

- is de in artikel 27e Awr voorziene sanctie van toepassing;

- is het Hof gehouden door middel van een tussenbeslissing belanghebbende te informeren over zijn bewijspositie en hem in de gelegenheid te stellen zijn positie afhankelijk van zo’n tussenbeslissing nader te bepalen;

- is ter zake van de door de inspecteur in aanmerking genomen bijtellingen sprake van een redelijke schatting.

5.17. Ter zake van het bestaan van een nieuw feit heeft de inspecteur verwezen naar een fiscaal rapport dat op 5 februari 2002 door de FIOD aan de belastingdienst is gezonden. Kennelijk doelt de inspecteur hierbij op het ‘Rapport’ van TH, gedateerd 4 februari 2002 dat als bijlage is verstrekt bij de conclusie van dupliek en niet op het ‘Fiscaal Rapport’ van de FIOD van 7 maart 2001 dat als onderdeel van bijlage nr. 23 bij het verweerschrift is verstrekt. In het rapport van TH is onder meer verslag gedaan van de verklaring van QQ van 19 april 2000. Reeds in zoverre vormt dit rapport een het opleggen van de navorderingsaanslagen rechtvaardigend feit waarmee de inspecteur ten tijde van het opleggen van de in geschil zijnde aanslagen dan wel het verstrijken van de daarvoor geldende

driejaarstermijn niet bekend kon zijn. In de omstandigheid dat – naar moet worden aangenomen – door dan wel via F de onder 5.14 bedoelde gelden aan het vermogen van de BB-vennootschappen zijn onttrokken en ten gunste van onder meer belanghebbende naar in het buitenland aangehouden bankrekeningen casu quo in het buitenland gevestigde banken zijn overgemaakt, is naar het oordeel van het Hof voldaan aan de voorwaarde voor de toepassing van de verlengde navorderingstermijn van artikel 16, vierde lid, Awr. Aan de stelling van belanghebbende dat geen sprake is van kwade trouw als bedoeld in de slotzin van artikel 16, eerste lid, Awr komt het Hof verder niet toe.

5.19. Het Hof gaat ervan uit dat er door de autoriteiten van Guernsey in het kader van een strafrechtelijk onderzoek betreffende (deelnemers aan) het onder 5.2 vermelde samenwer-kingsverband aan het Openbaar Ministerie stukken zijn verstrekt die – geheel of gedeeltelijk – ter beschikking zijn gekomen van de Belastingdienst. Ter zitting van 11 februari 2004 heeft de inspecteur in het kader van de onderhavige zaak verklaard dat geen gegevens zijn gebruikt of ingebracht welke afkomstig zijn van Guernsey en heeft hij – niet weersproken door belanghebbende – gesteld dat belanghebbende over het gehele hem betreffende dossier in de strafzaak beschikt. Gelet hierop heeft het naar het oordeel van het Hof op de weg van belanghebbende gelegen om zijn stelling dat sprake zou zijn van een ontoelaatbaar gebruik van gegevens die door de autoriteiten van Guernsey zijn verstrekt te onderbouwen. Een dergelijke onderbouwing is niet verstrekt. Indien niettemin ervan wordt uitgegaan dat van de autoriteiten van Guernsey afkomstige stukken in het kader van de onderhavige zaak aan de inspecteur ter beschikking zijn gesteld, rijst de vraag of sprake is van een gebruik door de inspecteur van bewijsmateriaal dat verkregen is op een wijze die zozeer indruist tegen hetgeen

van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, dat het gebruik van dat bewijsmateriaal, welke stukken het in deze zaak dan ook mag betreffen, ontoelaatbaar moet worden geacht. Op grond van door belanghebbende verstrekte stukken, noch op grond van door de inspecteur verstrekte stukken, is evenwel aannemelijk te achten dat in de onderhavige zaak sprake is van een gebruik in hiervoor bedoelde zin. Het Hof ziet dit oordeel bevestigd in de brief van QC Roberts als vermeld onder 2.26. Weliswaar wordt in deze brief geconstateerd dat de beschikbaarstelling en het gebruik van gegevens die door de autoriteiten van Guernsey zijn verstrekt een schending inhouden van toezegging die in dat kader door de Nederlandse officier van justitie zijn gedaan, maar tevens wordt erop gewezen dat men bereid is ervan uit

te gaan dat noch van de zijde van het Openbaar Ministerie, noch van de zijde van de Belastingdienst sprake is geweest van een opzettelijke schending van een eerder gedane toezegging van de officier van justitie.

5.22. Voorzover belanghebbende in verband met het door hem gestelde ongeoorloofd gebruik door de inspecteur van in strafrechtelijke zin – althans als gevolg van enig onrechtmatig handelen van de strafrechtelijk vervolgende instantie – onrechtmatig verkregen bewijsmiddelen voorwaardelijk bewijs door getuigen heeft voorgesteld, wijst het Hof erop dat belanghebbende, na daartoe uitdrukkelijk te zijn uitgenodigd bij brief van de griffier van 2 juli 2004, blijkens de brief van zijn gemachtigde van 27 september 2004 ervan heeft afgezien zich uit te laten over de vraag welke getuigen hij wenst te horen en welk(e) feit(en) hij door middel van het horen van die getuigen beoogt te bewijzen. Voorzover belanghebbende ter zake van het door hem gestelde ongeoorloofde gebruik door de inspecteur van onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal het leveren van tegenbewijs afhankelijk heeft gemaakt van een voorlopig oordeel daaromtrent van het Hof, kan een dergelijke opstelling hem niet baten omdat het Hof

zich niet tot een dergelijk oordeel gehouden acht. Het heeft op de weg van belanghebbende gelegen om door hem relevant geachte stukken uit het strafdossier, zoals een brief van Roberts QC, tenminste tien dagen vóór de zitting van 22 december 2004, althans vóór het sluiten van het onderzoek, over te leggen. Nu belanghebbende ervoor heeft gekozen dit niet te doen en het Hof ambtshalve geen reden ziet om de door belanghebbende in onderdeel 2.8 van zijn pleitnota van 11 februari 2004 genoemde getuigen te horen, gaat het Hof verder aan het aanbod tot het overleggen van stukken respectievelijk het horen van getuigen voorbij.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1 - bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.