Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 30-01-2024, ECLI:NL:GHARL:2024:772, 21/864 en 21/865

De Hoge Raad heeft in voornoemd arrest HR 21 april 2023, ECLI:NL:HR:2023:643, geoordeeld dat ervan wordt uitgegaan dat belanghebbende ten tijde van het vaststellen van de belastingaanslagen in oktober 2016 niet meer bestond, dat de belastingaanslagen daarom nog niet kunnen zijn bekendgemaakt, dat de termijn voor bezwaar dus nog niet is aangevangen, dat de termijn waarbinnen de Inspecteur op het bezwaar moet beslissen dus ook nog niet is aangevangen en dat de Inspecteur mitsdien niet in gebreke is met het doen van uitspraken op bezwaar. Dit brengt mee dat nog geen beroep kan worden ingesteld tegen het niet tijdig beslissen en dat een dergelijk beroep dus niet-ontvankelijk moet worden verklaard. Een dwangsom op grond van artikel 4:17 Awb kan alsdan evenmin aan de orde zijn.

Het Hof ziet geen aanleiding om voor onderhavige zaken af te wijken van voornoemde oordelen van de Hoge Raad. Daaraan doet niet af dat volgens belanghebbende de belastingaanslagen inmiddels op de voet van artikel 8 lid 2 Invorderingswet 1990 bekendgemaakt hadden kunnen worden, nu de ontvanger voor deze wijze van bekendmaken tot dusver niet heeft gekozen. Die keuze kan het Hof in onderhavige procedure niet toetsen, ook niet aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur zoals door belanghebbende genoemd. Dit betekent dat ook in onderhavige zaken ervan wordt uitgegaan dat de belastingaanslagen niet zijn bekendgemaakt, dat de termijnen voor bezwaar en de beslissing daarop nog niet zijn aangevangen, en dat daarom het beroep tegen het niet tijdig beslissen niet-ontvankelijk moet worden verklaard. Mitsdien moet het hoger beroep van de Inspecteur gegrond worden verklaard, moet de uitspraak van de Rechtbank – behoudens de beslissingen omtrent de vergoedingen van proceskosten en griffierecht (zie 2.10) – worden vernietigd en moet het beroep bij de Rechtbank tegen het niet tijdig doen van uitspraken op bezwaar, niet-ontvankelijk worden verklaard. Voorts brengt dit mee dat een dwangsom niet aan de orde kan zijn.

De Inspecteur heeft bij het vaststellen van de (primitieve) aanslag Vpb 2014 een verzuimboete vastgesteld van € 2.639 wegens het niet (tijdig) doen van aangifte. Tijdens deze hogerberoepsprocedure (zie 1.12) heeft de Inspecteur laten weten dat deze verzuimboete ten onrechte is vastgesteld en dus ambtshalve wordt vernietigd. Het Hof ziet geen reden om aan deze toezegging van de Inspecteur te twijfelen. Reeds daarom kan artikel 6 EVRM, anders dan belanghebbende betoogt, in onderhavige procedure over een ontvankelijkheidskwestie geen rol spelen.

De voormalige vereffenaar en de voormalige aandeelhouders namens wie hoger beroep is ingesteld, hebben verzocht om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in hoger beroep. Dit verzoek wordt toegewezen. Sinds het instellen van het hoger beroep (14 juli 2021) zijn op de dag waarop deze uitspraak is gewezen (30 januari 2024) meer dan 2,5 jaar verstreken, zodat voor deze fase in beginsel sprake is van overschrijding van de redelijke termijn.

Buiten beschouwing blijft evenwel de termijn die gemoeid is geweest met het afwachten van de beslissing van de Hoge Raad in de ten name van belanghebbende lopende procedure over eerdere belastingjaren (vgl. HR 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, r.o. 3.7.1 t/m 3.7.6). De buiten beschouwing te laten periode vangt aan op 7 december 2022 (zie 1.11) en eindigt met het arrest van de Hoge Raad van 21 april 2023 (zie 1.12), oftewel bedraagt 4,5 maand. Belanghebbende heeft in het bericht van 19 december 2022 aangegeven de aanhouding te betreuren, maar ook begrip daarvoor op te brengen en heeft het Hof in overweging gegeven de zitting te plannen in de laatste week van juni 2023. Gelet op deze reactie gaat het Hof ervan uit dat belanghebbende zich heeft kunnen verenigen met de beslissing tot aanhouding en kan het afwachten van het arrest van de Hoge Raad als redelijk worden aangemerkt (vgl. HR 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, r.o. 3.7.4).

Het vorenstaande brengt mee dat de redelijke termijn met ongeveer twee maanden is overschreden, hetgeen in beginsel leidt tot een schadevergoeding van € 500.

Het Hof ziet aanleiding om de schadevergoeding van € 500 te matigen tot € 167. Redengevend daarvoor is dat deze zaak gezamenlijk is behandeld met de zaken op naam van [naam5] N.V. en [naam6] N.V. en in al deze zaken dezelfde rechtsvragen aan de orde zijn met betrekking tot de bezwaar- en beroepsmogelijkheden van een vennootschap die is opgehouden te bestaan (vgl. HR 6 oktober 2023, ECLI:NL:HR:2023:1368).

Hangende de procedure in hoger beroep heeft de Inspecteur toegezegd de verzuimboete ambtshalve te vernietigen. Nu de Inspecteur daarmee volledig is tegemoetgekomen aan het bezwaar tegen de verzuimboete, dient de Inspecteur te worden veroordeeld tot vergoeding van de proceskosten in hoger beroep. De niet-ontvankelijkverklaring van het beroep staat hieraan niet in de weg (vgl. HR 3 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BO5988, r.o. 3.5.3; HR 29 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:660, r.o. 2.3).

Het Hof merkt de onderhavige zaak en de zaken van [naam5] N.V. en [naam6] N.V., als samenhangend aan in de zin van artikel 3 Besluit proceskosten bestuursrecht. Redengevend daarvoor is dat deze hoger beroepen door het Hof gelijktijdig zijn behandeld en daarin rechtsbijstand is verleend door dezelfde persoon van wie de werkzaamheden in elk van die zaken nagenoeg identiek konden zijn. Dit betekent dat in iedere zaak 1/3-deel van de proceskostenvergoeding wordt toegekend.

Voor het bezwaar en beroep had de Rechtbank reeds kostenvergoedingen toegekend. Ook was de Inspecteur bij de Rechtbank veroordeeld tot vergoeding aan belanghebbende van het bij de Rechtbank betaalde griffierecht. Het Hof laat deze beslissingen van de Rechtbank omtrent de vergoedingen van de proceskosten en het griffierecht op grond van wat in 2.8 is overwogen in stand.