Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 05-03-2010, BM3462, 08/00563

Uitspraak op het hoger beroep van

tegen de schriftelijke uitspraak van de Rechtbank Breda (hierna: de Rechtbank) van 3 juli 2008, nummer AWB 07/1205 in het geding tussen

belanghebbende

en

betreffende na te noemen aanslag en de daarbij bij beschikking vastgestelde heffingsrente.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 2001 opgelegd een aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 15.502 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 38.505 en bij beschikking een bedrag van € 743 aan heffingsrente.

1.4. Op grond van artikel 8:58 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb) heeft belanghebbende vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

1.5. De zitting (alsmede van de zaken van belanghebbende bij het Hof bekend onder de procedurenummers 08/00564 en 08/00565) heeft plaatsgehad op 21 augustus 2009 te 's-Hertogenbosch. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord belanghebbende, alsmede de Inspecteur.

1.6. Partijen hebben te dezer zitting ieder exemplaren van een pleitnota overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij. Zonder bezwaar van een van de partijen zijn deze pleitnota's geacht ter zitting te zijn voorgedragen. De Inspecteur heeft, zonder bezwaar van de wederpartij, bij zijn pleitnota een tweetal verklaringen en een plattegrond als bijlagen overgelegd.

1.7. Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat in afschrift aan partijen is verzonden.

1.8. Het Hof heeft vervolgens het onderzoek ter zitting gesloten en aangekondigd schriftelijk uitspraak te doen.

2. Feiten

De Rechtbank heeft de volgende, in hoger beroep niet bestreden, feiten in de uitspraak onder nummer AWB 07/1205 vastgesteld, welke feiten het Hof als vaststaand overneemt:

"2.1. Belanghebbende is eigenaar van de panden A-straat 10, B-straat 56, C-straat 66 en D-straat 26A, allen gelegen in Y (hierna: de panden). Het pand D-straat 26A betreft een bovenwoning, inclusief magazijn en een twintigtal garageboxen. Alle panden worden door belanghebbende aan derden verhuurd.

2.2. In 2000 heeft bij belanghebbende een boekenonderzoek plaatsgevonden naar onder andere de aanvaardbaarheid van de aangiften vermogensbelasting 1998 en 1999. Uit het rapport van het boekenonderzoek van 10 september 2001 blijkt, voor zover hier van belang, het navolgende:

Belanghebbende heeft in ieder geval bezwaar aangetekend tegen de aanslag vermogensbelasting 1999. Bij uitspraak op bezwaar van 10 juni 2002 is het bezwaar van belanghebbende afgewezen met als reden dat ondanks meerdere verzoeken van de behandelaar van het bezwaarschrift belanghebbende niet heeft mee willen werken aan een taxatie van de panden.

2.3. Belanghebbende rekent de panden in zijn aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2001 als bezittingen tot de rendementsgrondslag van box 3. Hij stelt zich daarbij op het standpunt dat de panden gewaardeerd dienen te worden conform de afspraak in het controlerapport van 10 september 2001, te weten op de WOZ-waarden naar waardepeildatum 1 januari 1997, verhoogd met een indexatie. Belanghebbende waardeert de panden per 1 januari 2001 en 31 december 2001 daarom als volgt:

2.4. Bij brief van 29 maart 2005 deelt de inspecteur aan belanghebbende mede dat hij gaat afwijken van de aangifte onder andere omdat de waarden van de panden op beide peildata te laag zijn. De inspecteur waardeert de panden, conform de WOZ-waarden naar waardepeildatum 1 januari 2001, per 1 januari 2001 en 31 december 2001 als volgt:

2.5. Naar aanleiding van het bezwaarschrift van belanghebbende heeft de behandelaar van het bezwaarschrift onder andere in de brieven van 11 augustus 2005 en 26 september 2005 aan belanghebbende verzocht om een afspraak te maken met de taxateur van de Belastingdienst voor het inpandig taxeren van de panden.

Nu alsnog taxeren is dan ook niet aan de orde en geeft bovendien ook absoluut geen pas. Het zou immers betekenen dat er toen gewoon voor niets is onderhandeld! Daarnaast kan zo'n taxatie, waarbij, nu, met terugwerkende kracht de waarde moet worden bepaald, op een tijdstip dat maarliefst 4 jaar (!!) terug in de tijd ligt, nooit meer een correcte uitkomst opleveren. (...)

Op grond van dit alles blijf ik dan ook van mening dat taxatie dus sowieso niet aan de orde is en dat we voor box 3 uit moeten gaan van de waardes zoals deze zijn afgesproken en vastgesteld. (...)".

2.7. De panden zijn niet inpandig getaxeerd, omdat een afspraak hierover niet tot stand is gekomen.

2.8. Op verzoek van de behandelaar van het bezwaarschrift verstrekt belanghebbende bij brief van 9 november 2005 voor het onderhavige jaar een opgaaf van de huurinkomsten van de panden.

2.9. Namens de inspecteur heeft E, taxateur van de Belastingdienst/Z op 5 oktober 2005 de panden door middel van een zichttaxatie getaxeerd. In de taxatierapporten van 25 januari 2006 zijn op basis van de beschikbare gegevens en de zichttaxatie van 5 oktober 2005 de waarden van de panden per peildata 1 januari 2001, 1 januari 2002, 1 januari 2003, 1 januari 2004 en 1 januari 2005 geschat. De taxateur heeft de waarden van de panden per 1 januari 2001 en 31 december 2001 als volgt geschat:

2.10. Gelet op het feit dat de in 2.9 genoemde waarden hoger zijn dan de in 2.4 genoemde waarden, heeft de inspecteur op 12 februari 2007 het bezwaar afgewezen.

2.11. In het kader van deze procedure heeft namens de inspecteur, mr. F, de panden nogmaals getaxeerd. De heer F heeft tot dezelfde waarden geconcludeerd als de in 2.9 genoemde waarden.

2.13. Op of omstreeks 5 december 2006 heeft de heer H telefonisch contact gehad met belanghebbende waarin hij aan belanghebbende heeft medegedeeld dat de heer G het niet eens was met de wijze waarop de afspraken in de in 2.12 genoemde brief zijn verwoord.

2.16. Partijen hebben geen mediationovereenkomst ondertekend waarin het in 2.12 vermelde is opgenomen.

2.17. Tegelijkertijd met de onderhavige procedures van belanghebbende zijn de samenhangende zaken met procedurenummers AWB 07/1201, 07/1202 en 07/1203 ten name van de echtgenote van belanghebbende behandeld. In deze procedures is vast komen te staan dat 50% van het pand D-straat 26 te Y met ingang van 1 november 2001 tot de rendementsgrondslag van box 3 behoort.

Ondergetekende waardeert de waarde in het economische verkeer als volgt:

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.1. Het geschil betreft het antwoord op de volgende vragen:

I. Heeft de Inspecteur de waarden van de panden per de peildata 1 januari 2001 en 31 december 2001 juist vastgesteld voor de bepaling van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen?

II. Zijn door de Inspecteur terecht de garageboxen en het magazijn gelegen aan de D-straat 26-26A te Y begrepen in het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen?

III. Doet belanghebbende terecht een beroep op een in rechte te honoreren vertrouwen op grond van het rapport van het boekenonderzoek gedagtekend 10 september 2001?

IV. Doet belanghebbende terecht een beroep op een in rechte te honoreren vertrouwen op grond van het mediationgesprek van 29 november 2006 en de brief van de mediator van 30 november 2006, dan wel heeft de Inspecteur in deze algemene beginselen van behoorlijk bestuur geschonden?

V. Is het bij beschikking vastgestelde bedrag aan heffingsrente juist vastgesteld?

Belanghebbende beantwoordt de vragen I, II en V ontkennend en de vragen III en IV bevestigend. De Inspecteur is de tegenovergestelde opvatting toegedaan.

3.2. Partijen doen hun standpunten in hoger beroep steunen op de gronden, welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de gedingstukken in hoger beroep, waarvan de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt. Voor hetgeen zij hieraan ter zitting hebben toegevoegd wordt verwezen naar het van deze zitting opgemaakte proces-verbaal.

3.3. Belanghebbende concludeert tot gegrondverklaring van het hoger beroep, tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank en van de Inspecteur, tot vermindering van de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 28.234, onder handhaving van het belastbaar inkomen uit werk en woning en vermindering van de beschikking heffingsrente. De Inspecteur concludeert tot ongegrondverklaring van het hoger beroep.

4. Gronden

Ten aanzien van het geschil

Vragen I en II

4.1. De Rechtbank heeft geoordeeld:

"4.2. De bewijslast dat de waarden van de panden hoger liggen dan hetgeen belanghebbende in zijn aangifte heeft gesteld, rust op de inspecteur. Namens de inspecteur heeft E de panden door middel van een zichttaxatie getaxeerd. Voorts heeft mr. F in het kader van deze beroepsprocedure de panden nogmaals getaxeerd. De rechtbank hecht geloof aan de verklaring van de inspecteur ter zitting dat de heer F, deze taxaties, onafhankelijk van de heer E heeft uitgevoerd. De heer F concludeert tot dezelfde waarden als de heer E (zie onderdeel 2.10). De rechtbank is van oordeel dat beide taxateurs, en met name de door de heer F gegeven onderbouwing, in alle redelijkheid en met alle zorgvuldigheid, op basis van de bij hen bekende gegevens, de waarden van de panden hebben onderbouwd. De rechtbank acht in dit verband de verklaring van de inspecteur dat belanghebbende de inspecteur niet in staat heeft gesteld de panden inpandig te taxeren, mede gezien hetgeen in 2.5 is opgenomen, geloofwaardig. Ter zitting op 6 maart 2008 heeft belanghebbende gesteld dat hij wellicht alleen met betrekking tot het pand D-straat 26 niet heeft mee willen werken aan een inpandige taxatie, maar ten aanzien van de overige panden wel. De rechtbank hecht hier geen geloof aan nu belanghebbendes stelling ook in tegenspraak is met hetgeen belanghebbende heeft gesteld in zijn, in 2.5 opgenomen, brief van 30 augustus 2005. Eventuele waardeverschillen ten nadele van belanghebbende als gevolg van het feit dat niet inpandig is getaxeerd, blijven dan voor rekening en risico van belanghebbende. Dat belanghebbende van mening is dat een taxatie niet aan de orde kan zijn omdat er naar zijn mening sprake is van een compromis met betrekking tot de waardevaststelling, doet daar niet aan af aangezien de inspecteur het bestaan van een dergelijk compromis met betrekking tot onderhavig jaar ontkent. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur aannemelijk gemaakt dat de bij de aanslagregeling vastgestelde waarden van de panden per 1 januari 2001 en 31 december 2001 op € 688.901 niet te hoog zijn vastgesteld.

4.2.1. Belanghebbende stelt in hoger beroep dat de door de Inspecteur gehanteerde waarderingsmaatstaf voor de als zijn bezittingen tot de rendementsgrondslag van box 3 behorende panden onjuist is. Voorts is belanghebbende van mening dat de garageboxen en het magazijn gelegen aan de D-straat te Y niet in de bestreden aanslag zijn betrokken en dat de Inspecteur niet meer de bevoegdheid heeft de waarde van deze onroerende zaken tot zijn inkomen uit sparen en beleggen te rekenen. Verder voert belanghebbende aan dat geen rekening is gehouden met de omstandigheid dat hij van de gemeente heeft vernomen dat met betrekking tot het pand aan de D-straat 26 te Y sprake kan zijn van bodemverontreiniging.

4.2.2. De Inspecteur voert gemotiveerd verweer tegen de stellingen in het hoger beroep van belanghebbende.

4.3. Ingevolge artikel 5.19, eerste lid, van de Wet op de inkomstenbelasting 2001 worden bezittingen en schulden in aanmerking genomen voor de waarde in het economische verkeer.

4.5.1. Hoewel het Hof de door de Rechtbank aangelegde waarderingsmaatstaf juist acht, kan het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen niet gehandhaafd blijven betreffende het door de Inspecteur voorgestane bedrag van € 688.901. De Inspecteur heeft in zijn conclusie van dupliek van 17 juli 2007 in de procedure bij de Rechtbank opgemerkt, slotzin pagina 1 en pagina 2 bovenaan:

"(...) het feit dat de taxatiewaarde volgens de Belastingdienst voor het onroerend goed B-straat 56 juist lager ligt dan de WOZ-waarde (..) is door het constateren van een verschil tussen de WOZ-waardes en de taxatiewaardes niet aangetoond dat de taxatiewaardes onjuist zouden zijn voor de toepassing van de Wet IB 2001."

4.6.2. De enkele stelling van belanghebbende dat met betrekking tot het pand D-straat 26 te Y sprake kan zijn van bodemverontreiniging, is naar het oordeel van het Hof onvoldoende om de vastgestelde waarde van bedoeld pand te wijzigen.

4.8. Vraag I moet, deels, ontkennend en vraag II moet bevestigend worden beantwoord.

Vragen III en IV

4.9. Belanghebbende stelt in hoger beroep dat sprake is van bij hem gewekt rechtens te honoreren vertrouwen in verband met het controlerapport van 10 september 2001, de met de Inspecteur gemaakte afspraken, de door de Inspecteur gedane toezeggingen en de mediationbespreking. Verder is belanghebbende in hoger beroep van mening dat de Inspecteur algemene beginselen van behoorlijk bestuur, met name het verbod van willekeur, heeft geschonden.

4.10.1. De Rechtbank heeft geoordeeld, dat:

"4.5. (...) uit het controlerapport duidelijk blijkt dat de gemaakte afspraak uitsluitend ziet op de aanslagen vermogensbelasting 1998 en 1999. Nu verder nergens in het controlerapport wordt gesteld dat deze afspraak ook zou zien op de met ingang van 1 januari 2001 ingevoerde waardebepaling voor box 3 en belanghebbende ook anderszins niet aannemelijk heeft gemaakt dat deze afspraak ook zou gelden voor de waardebepaling voor box 3, dient belanghebbendes stelling te worden afgewezen en is het gelijk met betrekking tot de (...) geschilsvraag aan de zijde van de inspecteur."

4.10.2. De Rechtbank heeft vervolgens geoordeeld:

"4.9. In tegenstelling tot hetgeen belanghebbende stelt, is de rechtbank van oordeel dat de heer H het mediationgesprek heeft bijgewoond in zijn hoedanigheid van mediator en niet in zijn hoedanigheid van inspecteur. (...) Van een door de inspecteur gedane toezegging waaraan in rechte te honoreren vertrouwen kan worden ontleend is daarom geen sprake.

4.10. (...) De rechtbank komt tot het oordeel dat er in casu geen sprake is geweest van een partijen bindende afspraak en dat partijen geen wilsovereenstemming hebben bereikt met betrekking tot hetgeen de heer H in zijn in 2.11 weergegeven brief heeft vastgelegd. Steun voor dit oordeel vindt de rechtbank in het ontbreken van een schriftelijke en door beide partijen ondertekende mediationovereenkomst, de inhoud van de in 2.13 weergegeven brief van de heer G, alsmede de onder 2.14 opgenomen brief van belanghebbende waarin belanghebbende met betrekking tot de waardering van de panden in box 3 slechts ingaat op de in zijn beleving gemaakte afspraak met mevrouw L en geen melding maakt van de stelling van de in 2.13 opgenomen brief van de heer G dat er op dat moment nog geen afspraak was. Het gelijk met betrekking tot de (...) geschilsvraag is ook hier aan de zijde van de inspecteur."

4.11.2. Belanghebbende heeft voorts gesteld dat de Inspecteur in strijd met alle algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft gehandeld en dat hij zich tegen de ambtelijke willekeur van de Inspecteur heeft moeten verdedigen, hetgeen bij hem tot onmacht en rechtsonzekerheid heeft geleid. Het Hof is van schending van het verbod van willekeur, zoals belanghebbende stelt, niet gebleken. Voorts is het Hof niet gebleken van een onjuiste handelwijze of van onzorgvuldigheden van de Inspecteur in die mate dat de onderhavige aanslag zou moeten worden vernietigd. Belanghebbendes grief dienaangaande faalt.

4.12. De vragen III en IV moeten ontkennend worden beantwoord.

Vraag V

4.13. Belanghebbende handhaaft in hoger beroep zijn eerdere standpunt dat onterecht heffingsrente in rekening is gebracht. Naar het Hof begrijpt, beklaagt hij zich in deze over de lange behandeltermijn voordat de Inspecteur de onderhavige aanslag begin 2006 heeft opgelegd en de Inspecteur uitspraak op bezwaar heeft gedaan. De Inspecteur is van mening dat de heffingsrente, volgens de wettelijke bepalingen, terecht en tot het juiste bedrag in rekening is gebracht. De Inspecteur erkent, in zijn pleitnota, dat hij tot aan de zitting bij het Hof nog géén uitspraak op het bezwaar tegen de beschikking heffingsrente heeft gedaan en betoogt dat hij, als hij thans uitspraak zou doen, de beschikking heffingsrente zou handhaven.

4.14. De Rechtbank heeft in rechtsoverweging 4.12 en 4.13 van zijn uitspraak geoordeeld, dat belanghebbendes beroep tegen het niet tijdig doen van een uitspraak op bezwaar inzake de beschikking heffingsrente gegrond is en dat de beschikking heffingsrente terecht en tot het juiste bedrag is vastgesteld. Daarmee heeft de Rechtbank de omissie van de Inspecteur hersteld. Naar het oordeel van het Hof heeft de Rechtbank dit terecht gedaan

4.15. Vraag V moet bevestigend worden beantwoord.

Slotsom

4.16. Gelet op het vorenstaande dient het hoger beroep voor zover dat is gericht tegen de vaststelling van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen gegrond te worden verklaard en voor zover het betreft de beschikking heffingsrente ongegrond te worden verklaard.

Ten aanzien van het griffierecht

4.17. Nu het hoger beroep gegrond is en in de onderhavige zaak door belanghebbende griffierecht is betaald, dient aan hem het griffierecht te worden vergoed.

Ten aanzien van de proceskosten

4.18. Hoewel het hoger beroep gegrond is, acht het Hof geen termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Awb. Voor het Hof is niet aannemelijk geworden dat belanghebbende voor vergoeding in aanmerking komende kosten als bedoeld in artikel 1 van het Besluit proceskosten bestuursrecht heeft gemaakt.

5. Beslissing

Het Hof,

Aldus gedaan op 5 maart 2010 door P.J.M. Bongaarts, voorzitter, V.M. van Daalen-Mennaerts en K.L.H. van Mens, in tegenwoordigheid van M.J.G. Letschert, griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken en afschriften van de uitspraak zijn op die datum aangetekend aan partijen verzonden.

Het aanwenden van een rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden (Belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH 's-Gravenhage. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.