Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 25-11-2011, BV7548, 11-00028

Uitspraak op het hoger beroep van

tegen de uitspraak van de Rechtbank Breda (hierna: de Rechtbank) van 1 december 2010, nummer AWB 10/2102, in het geding tussen

belanghebbende

en

betreffende na te noemen aanslag.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 2007 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 41.266. De aanslag is, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur gehandhaafd.

1.2. Belanghebbende is van deze uitspraak in beroep gekomen bij de Rechtbank. Ter zake van dit beroep heeft de griffier van de Rechtbank van belanghebbende een griffierecht geheven van € 41. Bij mondelinge uitspraak heeft de Rechtbank het beroep ongegrond verklaard.

1.5. Belanghebbende heeft te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij.

1.6. Aan het slot van deze zitting heeft het Hof het onderzoek gesloten.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het onderzoek ter zitting zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het Hof komen vast te staan.

2.1. Belanghebbende woont in Q. Gedurende 4 dagen per week is belanghebbende in het kader van zijn dienstbetrekking werkzaam in R, dan wel elders.

2.2. Belanghebbende maakt voor het reizen tussen zijn woonplaats en de plaats van zijn werkzaamheden gebruik van het openbaar vervoer. Hij koopt losse plaatsbewijzen voor dat vervoer.

2.3. Belanghebbende beschikt over een reisverklaring zoals bedoeld in artikel 3.87, lid 11, van de Wet IB 2001 (tekst voor het jaar 2007; hierna: de Wet) in verbinding met artikel 16, lid 2, van de Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Uitvoeringsregeling).

2.4. Belanghebbende beschikt niet meer over de onder 2.2 genoemde plaatsbewijzen. Na verkrijging van de reisverklaring heeft hij die plaatsbewijzen weggegooid.

2.5. Belanghebbende beschikt over bankafschriften waarop pinbetalingen aan NS Q zijn vermeld. Kopieën van deze bankafschriften behoren tot de gedingstukken.

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.1. Het geschil betreft het antwoord op de volgende vraag:

Heeft belanghebbende recht op de reisaftrek zoals bedoeld in artikel 3.87 van de Wet?

Belanghebbende is van mening dat deze vraag bevestigend moet worden beantwoord. De Inspecteur is de tegenovergestelde opvatting toegedaan.

3.2. Partijen doen hun standpunten in hoger beroep steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt. Voor hetgeen zij hieraan ter zitting hebben toegevoegd, wordt verwezen naar onderdeel 3.4 hierna.

3.3. Belanghebbende concludeert, naar het Hof begrijpt, tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, de uitspraak van de Inspecteur en vermindering van de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 39.736. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.

4. Gronden

Ten aanzien van het geschil

4.1. Ingevolge artikel 3.87, lid 11, van de Wet in verbinding met artikel 16, lid 3, van de Uitvoeringsregeling dient de belastingplichtige de Inspecteur desgevraagd de reisverklaring, alsmede de losse plaatsbewijzen, te doen toekomen. Vaststaat dat belanghebbende de losse plaatsbewijzen niet kan overleggen, hoewel hij beschikt over een reisverklaring en partijen eenparig van mening zijn dat belanghebbende zijn woon-werkverkeer per openbaar vervoer aflegt en hij de daarvoor benodigde losse plaatsbewijzen heeft betaald. Partijen zijn verdeeld over het antwoord op de vraag of het ontbreken van die plaatsbewijzen in de weg staat aan het verlenen van de reisaftrek aan belanghebbende.

4.2. Het onderhavige feitencomplex is, voor zover rechtens relevant, gelijk aan het feitencomplex dat ten grondslag lag aan de gedingen die leidden tot het arrest van de Hoge Raad van 16 april 2010, nr. 09/01744, LJN BM1241, BNB 2010/184 (hierna: het arrest BNB 2010/184). In zijn aan dat arrest voorafgaande uitspraak overwoog het Gerechtshof te Amsterdam onder meer als volgt:

"3.3. Het Hof heeft met juistheid geoordeeld dat belanghebbende geen recht heeft op de reisaftrek omdat zij niet beschikt over plaatsbewijzen. Uit de tekst en de geschiedenis van de totstandkoming van het bepaalde in artikel 3.87 van de Wet en artikel 16, lid 3, van de Uitvoeringsregeling volgt dat een werknemer die niet beschikt over een openbaar-vervoerverklaring, het bewijs dat hij met een bepaalde regelmaat met het openbaar vervoer tussen woning en werk heeft gereisd slechts kan leveren door aan de inspecteur op diens verzoek een reisverklaring en de plaatsbewijzen te tonen. Voor zover de klachten zich richten tegen dit oordeel van het Hof, falen zij."

4.3. Ter zitting van het Hof heeft belanghebbende, bij monde van zijn gemachtigde, desgevraagd verklaard het zojuist ten dele geciteerde arrest van de Hoge Raad onjuist te achten. De eis van overlegging van plaatsbewijzen is in de opvatting van belanghebbende in strijd met het verdedigingsbeginsel, de vrije bewijsleer in belastingzaken, alsmede in strijd met de wet in formele zin, althans met de delegatieruimte die de wetgever in formele zin aan de lagere wetgever heeft geboden.

4.4. Het Hof verwerpt alle voornoemde grieven onder verwijzing naar het arrest BNB 2010/184.

4.5. Voor zover belanghebbende zich heeft beroepen op het arrest van de Hoge Raad van 22 oktober 2010, nr. 10/00484, LJN BO1395, BNB 2011/22, betreffende het toenmalige artikel 3.145, lid 2, van de Wet, verwerpt het Hof belanghebbendes betoog eveneens. Zoals de Rechtbank terecht heeft overwogen, is een essentieel verschil tussen de regeling inzake de reisaftrek enerzijds en de regeling inzake privé-gebruik van een aan een werknemer ter beschikking gestelde auto anderzijds dat laatstbedoelde regeling uitdrukkelijk andere vormen van bewijs (dan een rittenregistratie) toestaat, terwijl zulks in de regeling inzake de reisaftrek niet het geval is.

4.6. Belanghebbende heeft ten slotte betoogd dat de regeling van artikel 16, lid 3, van de Uitvoeringsregeling in strijd is met het gelijkheidsbeginsel, zakelijk weergegeven op de grond dat aan de belastingplichtige die over een reisverklaring beschikt een additionele eis in de vorm van overlegging van losse plaatsbewijzen wordt gesteld, welke eis niet wordt gesteld aan belastingplichtigen die beschikken over een openbaarvervoerverklaring. Gelet op hetgeen het Hof in onderdeel 4.4 hiervóór heeft overwogen, waaruit volgt dat de regeling van artikel 16, lid 3, van de Uitvoeringsregeling niet in strijd is met de wet in formele zin en de in die wet neergelegde delegatiegrenzen, betreft deze klacht in wezen de aan de formele wetgever toe te rekenen keuze om aan belastingplichtigen met een reisverklaring een additionele bewijseis te stellen in vergelijking met belastingplichtigen die beschikken over een openbaarvervoerverklaring.

4.8. Hoewel het Hof van oordeel is dat de in artikel 16, lid 3, van het Uitvoeringsbesluit verlangde overlegging van plaatsbewijzen, onder uitsluiting van andere bewijsmiddelen, niet noodzakelijk is voor een goede bewijsvoering door belastingplichtigen die beschikken over een reisverklaring, moet gezien het arrest BNB 2010/184 in rechte worden aanvaard dat andere vormen van additioneel bewijs niet ertoe kunnen leiden dat die belastingplichtigen de reisaftrek wordt toegekend.

4.9. Gelet op het vorenoverwogene dient het hoger beroep ongegrond te worden verklaard.

Ten aanzien van het griffierecht

4.10. Het Hof is van oordeel dat er geen redenen aanwezig zijn om te gelasten dat de Staat aan belanghebbende het door hem betaalde griffierecht geheel of gedeeltelijk vergoedt.

Ten aanzien van de proceskosten

4.11. Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten zoals bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

5. Beslissing

Aldus gedaan op 25 november 2011 door P.C. van der Vegt, voorzitter, P.J.M. Bongaarts en H.M.N. Schonis, in tegenwoordigheid van Th.A.J. Kock, griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken en afschriften van de uitspraak zijn op die datum aangetekend aan partijen verzonden.

Het aanwenden van een rechtsmiddel

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.