Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 12-12-2014, ECLI:NL:GHSHE:2014:5250, 13-00113 tot en met 13-00128 en 13-00177 tot en met 13-00192

Het Hof heeft geen acht geslagen op de volgende uitlatingen ter zitting en door belanghebbende ingezonden stukken:

Aan de beslissing op deze uitlatingen en stukken geen acht te slaan hebben de volgende overwegingen van het Hof ten grondslag gelegen.

Ter zitting van 25 maart 2014 is aan de orde geweest in hoeverre de belastingaanslagen tot de juiste bedragen zijn vastgesteld. De gemachtigde van belanghebbende heeft te dezer zitting verklaard dat hij met betrekking tot de bankrekening van [echtgenote] in zijn op 13 maart 2014 ingezonden 10-dagenstuk met de door hem als productie 1 tot en met 9 geduide stukken de voor juiste vaststelling van de belastingaanslagen van belang zijnde informatie heeft gevoegd. Aan het einde van die zitting heeft het Hof het onderzoek ter zitting gesloten met uitzondering van het onderzoek betreffende de grief over fair play (geheimhouding). Uitsluitend met betrekking tot deze grief heeft het Hof beslist dat het onderzoek ter zitting wordt geschorst en het vooronderzoek wordt hervat. Op 17 april 2014 is bij het Hof de desbetreffende brief met bankstukken binnengekomen.

Zoals de Hoge Raad heeft geoordeeld in zijn arrest van 3 februari 2006, nr. 41329, ECLI:NL:HR:2006:AV0821, BNB 2006/204, zal bij de beslissing of een partij de gelegenheid moet krijgen bewijsstukken na de zitting alsnog over te leggen, een afweging moeten plaatsvinden van enerzijds het belang dat die partij heeft bij het overleggen van die stukken en de redenen waarom hij dit niet in een eerdere fase van de procedure voor de feitenrechter heeft gedaan, en anderzijds het algemeen belang van een doelmatige procesgang.

Het Hof erkent dat belanghebbende een zwaarwegend belang heeft bij het overleggen van de bankstukken. Gelet op de in 4.2 beschreven gang van zaken is het Hof echter van oordeel dat het algemeen belang van een doelmatige procesgang prevaleert. Het Hof vermag niet in te zien waarom de gemachtigde van belanghebbende de bankstukken niet in een eerder stadium in het geding heeft gebracht; belanghebbende heeft daarvoor geen enkele valide reden aangevoerd. Honorering van het in de inzending van die bankstukken besloten gelegen verzoek tot heropening van het vooronderzoek, voor zover het betreft het antwoord op de vraag naar de hoogte van de belastingaanslagen, zou voorts een aanzienlijke vertraging in de procesgang opleveren. Die honorering zou namelijk leiden tot een aanzienlijke uitbreiding van het partijdebat zoals dat zich tot het moment van inzending van “Productie 10” had gevormd. Het Hof is dan ook van oordeel dat het belang van een goede procesorde zich tegen die honorering verzet. Het vorenoverwogene ligt eveneens ten grondslag aan de tardiefverklaring van de onder 1.18 bedoelde “Productie 11”, alsmede aan de tardiefverklaring van de in 4.1 genoemde uitlatingen ter zitting van de zijde van partijen.

Aan het in 4.4 gegeven oordeel doet niet af dat het onderzoek aan het einde van de zitting van 25 maart 2014 en aan het einde van de zitting van 9 juli 2014 is geschorst en dat het vooronderzoek is hervat. Die schorsingen hebben immers uitsluitend plaatsgehad in verband met het geschilpunt over fair play (geheimhouding); het Hof heeft de inhoudelijke behandeling overigens reeds op 25 maart 2014 afgerond en dat aan het slot van die zitting aan partijen medegedeeld (zie ook het bepaalde in artikel 8:64, lid 3, van de Awb). Het vooronderzoek is dan ook niet hervat ten aanzien van het geschil over de hoogte van de belastingaanslagen (vgl. het arrest van de Hoge Raad van 21 juni 2013, nr. 12/05489, ECLI:NL:HR:2013:CA3937, BNB 2013/166).

Voorts doet aan het voorgaande niet af dat partijen in de oproeping voor de zitting van 7 oktober 2014, dan wel in de oproeping voor de zitting van 9 juli 2014, is medegedeeld dat zij ingevolge artikel 8:58 van de Awb nadere stukken mogen indienen. Die mededeling heeft in het onderhavige geval naar haar aard en gelet op het bepaalde in artikel 8:64, lid 3, van de Awb alleen betrekking op de behandeling van die geschilpunten waarvoor het vooronderzoek, na de schorsing van het onderzoek ter zitting, is hervat. Zoals vermeld in 4.5 hebben de schorsingen aan het slot van de zittingen van 25 maart en 9 juli 2014 uitsluitend plaatsgehad in verband met het geschilpunt over fair play (geheimhouding). De in 4.1 bedoelde uitlatingen en stukken hebben geen betrekking op dat geschilpunt.

Aan het vorenoverwogene doet evenmin af dat het Hof belanghebbende bij in 1.16 vermelde brief van 11 september 2014 in de gelegenheid heeft gesteld de retour gezonden “Productie 10” nogmaals in het geding te brengen, zulks ter completering van het dossier. Zoals uit het desbetreffende schrijven van het Hof blijkt, heeft het Hof belanghebbende daarom verzocht omdat er aan de zijde van het Hof een administratieve vergissing was begaan, bestaande in de niet-vermenigvuldiging van die productie, waardoor de desbetreffende stukken zich in het geheel niet in het dossier van het Hof bevonden. De aan belanghebbende geboden gelegenheid strekte slechts ertoe die vergissing te herstellen; zij strekte niet tot heropening van het vooronderzoek voor zover het de hoogte van de belastingaanslagen betreft.

Gelet op hetgeen in 4.1 tot en met 4.7 is overwogen, is het Hof van oordeel dat de vorenbedoelde stukken en uitlatingen tardief zijn. Mitsdien heeft het Hof geen acht geslagen op de inhoud van die stukken en uitlatingen.

De Rechtbank heeft de beroepen van belanghebbende met procedurenummers AWB 09/2855 tot en met 09/2860 en 09/2864 tot en met 09/2867 gegrond verklaard en de desbetreffende uitspraken van de Inspecteur, belastingaanslagen en beschikkingen vernietigd. Belanghebbende heeft derhalve geen belang bij zijn hoger beroep met kenmerken 13/00178 tot en met 13/00183 en 13/00189 tot en met 13/00192. De hoger beroepen van belanghebbende met deze kenmerken zijn derhalve niet-ontvankelijk.

Bij brief van 4 juli 2014 heeft de griffier van de geheimhoudingskamer de voorzitter van de meervoudige belastingkamer bericht dat de Inspecteur heeft voldaan aan hetgeen in de tussenuitspraak van 26 juni 2014 van hem is verzocht. In de beslissing van 12 september 2014 heeft de geheimhoudingskamer beslist dat de Inspecteur de betreffende drie pagina’s op grond van gewichtige redenen mocht schonen. Belanghebbende heeft tijdens de zittingen van 9 juli 2014 en 7 oktober 2014 te kennen gegeven dat de beslissingen van de geheimhoudingskamer en de door de Inspecteur naar aanleiding van de beslissing van de geheimhoudingskamer van 26 juni 2014 ingezonden stukken hem geen aanleiding gaven tot het maken van opmerkingen. Gelet hierop stelt het Hof vast dat er tussen partijen geen geschil meer bestaat over de vraag of de Inspecteur alle op de zaak betrekking hebbende stukken heeft overgelegd.

De Rechtbank heeft geoordeeld dat de Inspecteur alle navorderingsaanslagen en de daarbij behorende beschikkingen die met toepassing van de verlengde navorderingstermijn zijn opgelegd respectievelijk gegeven, onvoldoende voortvarend heeft vastgesteld. De Inspecteur heeft dit oordeel in zijn hoger beroep bestreden. Belanghebbende stelt zich in hoger beroep op het standpunt dat de Inspecteur onvoldoende voortvarend heeft gehandeld.

Tussen partijen is niet in geschil dat de voortvarendheidsperiode aanvangt op 18 februari 2005, de dag waarop de renseignementen werden ontvangen. Partijen gaan naar het oordeel van het Hof uit van een juiste rechtsopvatting (vgl. het arrest van de Hoge Raad van 28 maart 2014, nr. 13/03554, ECLI:NL:HR:2014:689, BNB 2014/137; hierna: het arrest BNB 2014/137). Partijen hebben de voortvarendheidsperiode onderverdeeld in drie perioden. Het Hof zal partijen in deze onderverdeling volgen.

Bij de beantwoording van de vraag of gedurende deze periode de belastingautoriteiten voldoende voortvarend hebben gehandeld, neemt het Hof het arrest BNB 2014/137 tot uitgangspunt. In dat arrest heeft de Hoge Raad onder meer het volgende overwogen:

Het Hof acht de in 2.48 opgenomen verklaring van mevrouw [R] geloofwaardig.

Ter zitting van 25 maart 2014 heeft de Inspecteur in zijn pleitnota verklaard dat in de eerste periode vanaf de ontvangst van de informatie van de Belgische autoriteiten tot het aanschrijven van de belastingplichtigen in maart 2007 de volgende handelingen hebben plaatsgehad:

Het Hof acht de verklaring van de Inspecteur alsmede de in onderdelen 2.47 en 2.49 aangehaalde verklaringen van [Q] en [S] geloofwaardig. Het Hof is van oordeel dat de Inspecteur met de verklaring omtrent de organisatie en inrichting van de werkzaamheden, die er op gericht waren de identiteit te achterhalen, de aansluitende besluit- en inrichtingsfase alsmede de projectfase, voldoende inzichtelijk heeft gemaakt dat in de eerste periode voldoende voortvarend is gehandeld. Daarbij hebben de belastingautoriteiten de grenzen van de hen toekomende vrijheid bij de organisatie en inrichting van de werkzaamheden niet overschreden. Het Hof is niet gebleken dat er een zodanige vertraging is opgetreden dat moet worden geoordeeld dat in deze periode niet de vereiste voortvarendheid in acht is genomen. Het Hof acht aannemelijk dat sprake is geweest van een continu proces, dat in ieder geval geen vertraging is opgetreden van meer dan zes maanden en dat ook overigens geen onaanvaardbare vertraging is opgetreden.

Aan het in 4.16 gegeven oordeel kan niet afdoen dat de Inspecteur niet bijvoorbeeld aan de hand van een logboek kan aangeven op welke data welke handelingen zijn verricht. De andersluidende stelling van belanghebbende, dat de Inspecteur een zodanig concrete toelichting moet geven op de verrichte handelingen, verwerpt het Hof. De vrije bewijsleer in het belastingrecht brengt immers met zich dat het de Inspecteur vrijstaat ook op andere wijze bewijs te leveren ter zake van de voortgang van zijn handelen.

De Inspecteur heeft wat betreft de invulling van de tweede periode verwezen naar de door de Rechtbank vastgestelde feiten. Belanghebbende heeft hiertegen niets ingebracht. Gelet op de in 2.11 tot en met 2.23 vastgestelde feiten is het Hof niet gebleken dat de Inspecteur in deze periode niet voldoende voortvarend heeft gehandeld.

Belanghebbende stelt dat de Inspecteur in deze periode onvoldoende voortvarend heeft gehandeld. Belanghebbende stelt dat de Inspecteur per ultimo 2007 niet mocht wachten met het opleggen van de tweede serie aanslagen. Het Hof is echter van oordeel dat de keuze van de Inspecteur om ultimo 2007 niet alle navorderingsaanslagen op te leggen, is gerechtvaardigd. Het Hof overweegt ten aanzien van deze keuze, die is gebaseerd op een drietal, in onderlinge samenhang te beoordelen, door de Inspecteur naar voren gebrachte, motieven, als volgt.

Ten eerste heeft de Inspecteur gesteld dat de eerste serie aanslagen ultimo 2007 ter behoud van rechten is opgelegd, hoewel de oordeelsvorming over de materiële grondslag van deze aanslagen nog niet was uitgekristalliseerd. De verlengde navorderingstermijn voor het opleggen van de navorderingsaanslagen IB/PVV 1995 en VB 1996 (inclusief verhogingen en heffingsrentes) en de reguliere navorderingstermijn voor het opleggen van de navorderingsaanslag IB/PVV 2002 (inclusief boete en heffingsrente) dreigde immers na 31 december 2007 te verlopen.

De Inspecteur heeft ten tweede gesteld dat het onmogelijk was om ultimo 2007 alle navorderingsaanslagen op te leggen. De Inspecteur beschikte toen immers nog niet over de feitelijke grondslag om tot aanslagoplegging over te gaan. Volgens de Inspecteur was het praktisch onmogelijk om de tweede serie aanslagen tegelijkertijd met, of kort na, de eerste serie aanslagen op te leggen. De tweede serie aanslagen (belasting, boetes en heffingsrentes) over de jaren 1996 tot en met 2000 kon op dat moment (ultimo 2007), aldus de Inspecteur, alleen handmatig worden berekend en vastgesteld, hetgeen zeer arbeidsintensief was.

Ten slotte heeft de Inspecteur gesteld dat het heffingsonderzoek ultimo 2007 nog niet was afgerond. De Inspecteur wilde met het opleggen van de eerste serie aanslagen, zo stelt hij, belanghebbende prikkelen om alsnog, tijdens de bezwaarfase tegen de eerste serie aanslagen, de gevraagde informatie te verstrekken. Deze benadering leek volgens de Inspecteur aanvankelijk ook bij belanghebbende te werken, omdat belanghebbende bij brief van 9 januari 2008 inhoudend het bezwaar tegen de eerste serie navorderingsaanslagen, te kennen gaf dat hij Van Lanschot zou benaderen.

Het Hof acht de stellingen van de Inspecteur zoals vermeld in 4.20 tot en met 4.22 aannemelijk en passend binnen de hem toekomende vrijheid de werkzaamheden op basis van eigen prioritering in te richten. Naar ’s Hofs oordeel heeft de Inspecteur hiermee niet de grenzen van die vrijheid overschreden. Gelet op de voornoemde redenen, in onderlinge samenhang bezien, ziet het Hof in de omstandigheid dat niet alle aanslagen reeds eind 2007 zijn opgelegd onvoldoende grond voor het oordeel dat de nadien opgelegde aanslagen onvoldoende voortvarend zijn opgelegd. Wat rest is het antwoord op de vraag of de Inspecteur in het jaar 2008 voldoende voortvarend heeft gehandeld. Het Hof overweegt dienaangaande als volgt.

Zoals gezegd, berichtte belanghebbende de Inspecteur reeds begin 2008 dat Van Lanschot Bankiers mogelijk zou worden benaderd. Uit de gedingstukken (zie ook de feiten onder 2.24 tot en met 2.36) blijkt dat de Inspecteur op verzoek van belanghebbende op 5 februari 2008 nog nadere informatie naar belanghebbende heeft gestuurd. Voorts blijkt uit de gedingstukken dat de Inspecteur bij brieven van 28 januari 2008, 5 februari 2008 en 17 maart 2008 aan de gemachtigde van belanghebbende heeft gevraagd of er behoefte bestond aan een hoorgesprek in het kader van het bezwaar tegen de eerste serie aanslagen. Na aanvankelijk getalm, heeft de gemachtigde van belanghebbende, bij brief van 22 mei 2008, te kennen gegeven dat hij zou inventariseren welke cliënten, onder wie belanghebbende, behoefte hadden aan een hoorgesprek. Uiteindelijk heeft de gemachtigde de Inspecteur bij brief van 3 juli 2008 laten weten dat belanghebbende behoefte had aan een hoorgesprek, doch dat het hoorgesprek wegens vakantie niet eerder kon plaatsvinden dan in de tweede week van augustus 2008. Het hoorgesprek heeft vervolgens op 21 augustus 2008 plaatsgehad. De Inspecteur heeft gesteld dat het hoorgesprek, wat hem betreft, in het teken stond van de vraag of belanghebbende nadere informatie zou verstrekken. Het Hof is van oordeel dat de Inspecteur in redelijkheid de inhoud van het hoorgesprek kon afwachten omdat daaruit mogelijkerwijs voor de tweede serie belastingaanslagen relevante informatie kon voortvloeien. Het Hof acht aannemelijk dat het de Inspecteur eerst op 21 augustus 2008, tijdens het hoorgesprek in de bezwaarfase tegen de eerste serie aanslagen, duidelijk werd dat de blote ontkenning van belanghebbende niet nader zou worden onderbouwd en dat belanghebbende geen inlichtingen meer zou verschaffen. Voor de Inspecteur was het heffingsonderzoek eerst op dat moment afgerond. Dat de motivering van het bezwaar tegen de eerste serie aanslagen niet meer behelsde dan een blote ontkenning maakt het voorgaande niet anders.

Gelet op de in 4.20 tot en met 4.22 geschetste omstandigheden mocht de Inspecteur, naar het oordeel van het Hof, tot na het hoorgesprek op 21 augustus 2008 wachten met het opleggen van de tweede serie aanslagen. Die aanslagen zijn vervolgens ook met voldoende voortvarendheid na dat hoorgesprek opgelegd.

Belanghebbende heeft zich nog beroepen op de arresten van de Hoge Raad van 11 februari 2011, nr. 09/05204, ECLI:NL:HR:2011:BP4779, BNB 2011/120 en van 7 juni 2013, nr. 12/01598, ECLI:NL:HR:2013:CA2255, BNB 2013/206. Die vergelijking gaat naar ’s Hofs oordeel echter niet op. Wat betreft het eerstgenoemde arrest BNB 2011/120 geldt dat zich in de onderhavige zaken niet een vertraging heeft voorgedaan die vergelijkbaar is met die welke aan de orde is in dat arrest. Anders dan in de aan het arrest BNB 2013/206 ten grondslag liggende situatie heeft belanghebbende niet voorafgaand aan de oplegging van één van de onderwerpelijke belastingaanslagen enige openheid van zaken gegeven.

Belanghebbende heeft voorts gesteld dat het zorgvuldigheidsbeginsel de Inspecteur ertoe noopte de tweede serie aanslagen gelijktijdig met de eerste serie aanslagen, ofwel ultimo 2007, op te leggen, daar de eerste serie aanslagen ook met de vereiste zorgvuldigheid was vastgesteld. Het Hof verwerpt deze stelling. De Inspecteur is gehouden tot zorgvuldig handelen. Het tijdsverloop dat met zorgvuldig handelen gepaard gaat, is noodzakelijk in de zin van het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen van 11 juni 2009, C-155/08 en C-157/08 (X en Passenheim-Van Schoot), BNB 2009/222. Anders dan belanghebbende betoogt, kon de Inspecteur, met inachtneming van normen van zorgvuldigheid, wachten met het opleggen van de tweede serie aanslagen. Het Hof wijst daartoe op hetgeen in overweging 4.23 en 4.24 hiervóór reeds is overwogen.

Gelet op hetgeen is overwogen in 4.19 tot en met 4.27 en op de in 2.24 tot en met 2.36 vastgestelde feiten is het Hof van oordeel dat het handelen van de Inspecteur in de derde periode bij het verkrijgen van de inlichtingen die nodig zijn voor het bepalen van de verschuldigde belasting, noodzakelijk was voor het met inachtneming van normen van zorgvuldigheid op voortvarende wijze opleggen van de belastingaanslagen. Gelet op het in 4.11 tot en met 4.27 overwogene geldt dat alle navorderingsaanslagen voldoende voortvarend zijn opgelegd. Het Hof is ook van oordeel dat indien de drie hiervóór behandelde periodes gezamenlijk in ogenschouw worden genomen, voldoende voortvarend is gehandeld. Het gelijk ten aanzien van het geschil over de voortvarendheid van de oplegging van die belastingaanslagen is geheel aan de Inspecteur.

Belanghebbende heeft gesteld dat de belastingaanslagen tot een te hoog bedrag zijn vastgesteld.

De Inspecteur heeft gesteld dat belanghebbende in de in geschil zijnde jaren niet de vereiste aangifte IB/PVV en VB heeft gedaan. Belanghebbende heeft immers nagelaten de tegoeden en de inkomsten van de bankrekening van [echtgenote] aan te geven, aldus de Inspecteur. In de in 1.10 en 2.46 vermelde, aan het Hof gerichte, brief met bijlagen van 13 maart 2014 geven [echtgenote] en belanghebbende te kennen dat de in 2.8 vermelde bankrekening op naam stond van [echtgenote]. Derhalve kan het Hof ervan uitgaan dat [echtgenote] rechthebbende van de onderwerpelijke bankrekening was. Het Hof merkt voorts op dat [echtgenote] gehouden is om belanghebbende inzicht te geven in zijn positie ten opzichte van de in artikel 5 van de Wet IB 1964 en in artikel 2.17 van de Wet IB 2001 gezamenlijke inkomensbestanddelen alsmede van haar vermogenspositie (vgl. HR 15 september 1993, nr. 27 858, ECLI:NL:HR:1993:ZC5449, BNB 1993/344 en HR 27 juni 2014, 13/05243, ECLI:NL:HR:2014:1526, BNB 2014/214, r.o. 3.6). Belanghebbende heeft geen feiten en omstandigheden gesteld die een uitzondering op deze regel rechtvaardigen. Het Hof leidt uit de vorenbedoelde bekentenis van [echtgenote] af dat belanghebbende eveneens wetenschap had van de bankrekening van [echtgenote]. Daartoe slaat het Hof mede acht op de hoogte van de banksaldi en ter zake daarvan genoten inkomsten. Voor zover belanghebbende heeft bedoeld te stellen dat belanghebbende geen wetenschap van het onderwerpelijke banktegoed had, geldt dat zulks zo weinig voor de hand ligt, dat belanghebbende die stelling aannemelijk dient te maken, hetgeen naar ’s Hofs oordeel niet is geschied. Belanghebbende had in de jaren tot en met 2000 het hoogste persoonlijke inkomen (zie onderdeel 2.10 hiervóór). Vaststaat dat belanghebbende (evenals [echtgenote]) geen bedrag ter zake van het onderwerpelijke banktegoed en de ter zake daarvan genoten inkomsten in enige aangifte voor de onderwerpelijke jaren heeft verantwoord. Voorts heeft de Inspecteur onweersproken gesteld dat de niet aangegeven tegoeden en de inkomsten daaruit zowel absoluut als relatief gezien aanzienlijk zijn. Gezien de zojuist aanvaarde wetenschap van zowel belanghebbende als [echtgenote] van het onderwerpelijke rekeninghouderschap van [echtgenote], acht het Hof aannemelijk dat belanghebbende het meerbedoelde banktegoed en de ter zake daarvan genoten inkomsten bewust niet heeft aangegeven en dat hij zich ervan bewust was, althans bewust moet zijn geweest, dat dientengevolge een aanzienlijk belastingbedrag niet zou worden geheven. Gezien dit een en ander heeft belanghebbende niet de vereiste aangifte gedaan. Dat betekent dat het (hoger) beroep, voor zover dat (de uitspraken op bezwaar tegen) de onderhavige belastingaanslagen betreft, ongegrond moet worden verklaard, tenzij belanghebbende doet blijken, ofwel overtuigend aantoont, dat en in hoeverre de belastingaanslagen te hoog zijn vastgesteld.

Belanghebbende heeft in dat kader de in 1.10 en 2.46 aangehaalde (bank)stukken ingezonden. De Inspecteur heeft gesteld dat belanghebbende met deze stukken niet heeft doen blijken dat de belastingaanslagen te hoog zijn vastgesteld, omdat belanghebbende geen bankafschriften heeft ingezonden waaruit een doorlopend overzicht blijkt van het verloop van de rekening. Er zijn in de visie van de Inspecteur slechts enkele “foto’s” overgelegd en niet de gehele “film”, waardoor onvoldoende zekerheid kan worden verkregen over het gehele cijfermatige verloop van de bankrekening en de ter zake daarvan genoten inkomsten.

Wat betreft de inkomsten uit de tegoeden bij Van Lanschot die dienen te worden begrepen in de navorderingsaanslagen IB/PVV 1995, IB/PVV 1996, IB/PVV 1997, IB/PVV 1998, IB/PVV 1999 en IB/PVV 2000 is het Hof van oordeel dat belanghebbende met de in 4.31 aangehaalde stukken niet het vereiste tegenbewijs heeft geleverd. De door belanghebbende onder productie 1 per afzonderlijk jaar weergegeven bedragen aan uitgekeerde rente, uitgekeerde dividenden en “betaalde belasting” zijn niet te herleiden tot de per jaar verstrekte gegevens. De door belanghebbende overgelegde bankstukken bevatten immers uitsluitend saldi en geven geen enkel inzicht in de door belanghebbende genoten inkomsten. Belanghebbende, die zich heeft laten bijstaan door een professioneel gemachtigde die is gespecialiseerd in zaken soortgelijk als de onderhavige, heeft evenmin conclusies geformuleerd ten aanzien van de hoogte van het belastbare inkomen dat in de onderscheidene jaren zou zijn genoten.

Wat betreft het vermogen dat zou moeten worden begrepen in de navorderingsaanslagen VB 1996, VB 1997, VB 1998, VB 1999 en VB 2000 en het inkomen ter zake van de bezittingen dat zou moeten worden begrepen in de navorderingsaanslagen IB/PVV 2001, IB/PVV 2002, IB/PVV 2003 en IB/PVV 2004 en de aanslag IB/PVV 2005, is het Hof van oordeel dat belanghebbende weliswaar een begin van bewijs heeft geleverd, maar niet het vereiste tegenbewijs. Ook hier geldt het hiervoor in 4.32 overwogene. De Inspecteur heeft gesteld dat hij niet over rekeningafschriften beschikt en om die reden er niet van overtuigd is dat dit het enige buitenlandse vermogen is waarover belanghebbende beschikt. Evenmin is de herkomst van stortingen of de aanwending van opnames gedurende enig jaar voldoende inzichtelijk gemaakt en toegelicht. Uit de door belanghebbende overgelegde, in 4.30 aangehaalde, bankstukken kan geen sluitend beeld worden verkregen betreffende (het verloop van) de rekening.

Gezien het vorenoverwogene heeft belanghebbende niet doen blijken dat en in hoeverre de onderhavige belastingaanslagen te hoog zijn vastgesteld, zodat hij evenmin heeft doen blijken dat en in hoeverre de desbetreffende uitspraken op bezwaar onjuist zijn. Dat laat onverlet dat, ook indien de bewijslast is verlegd en verzwaard, de Inspecteur de belastingaanslagen op een redelijke wijze dient vast te stellen. Deze aanslagen mogen niet naar willekeur worden vastgesteld. In dat kader heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 15 juli 2011, nr. 09/03075, ECLI:NL:HR:2011:BN6324, BNB 2011/206, het volgende overwogen:

De Rechtbank heeft als volgt geoordeeld over de aan de vaststelling van de belastingaanslagen ten grondslag liggende schattingen:

Het Hof is van oordeel dat de Inspecteur hiermee een redelijke, beargumenteerde en inzichtelijke schatting ten grondslag heeft gelegd aan de belastingaanslagen. Deze schatting mag naar ’s Hofs oordeel een zekere ruwheid vertonen en, binnen redelijke grenzen, daardoor aan de hoge kant zijn. Van de gehanteerde schattingsmethode, noch van de daaruit gevolgde uitkomsten, kan worden geoordeeld dat zij willekeurig zijn.

Gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen, blijven de in 1.1, 1.2 en 1.3 aangehaalde belastingaanslagen in stand, met dien verstande dat de navorderingsaanslag IB/PVV 2002 wordt verminderd tot een bedrag van € 3.228 (vgl. overweging 4.7.9 van de Rechtbank) en dat de aanslag IB/PVV 2005 zodanig wordt verminderd dat de daarin begrepen correctie € 3.739 bedraagt. Dat is het bedrag van de correctie zoals die bij [echtgenote] is aangebracht (na uitspraak Rechtbank), aan welke correctie de Inspecteur zich, voor de heffing van IB/PVV 2005 van belanghebbende, ter zitting van het Hof heeft geconformeerd. Dat betekent dat de aanslag IB/PVV 2005 van belanghebbende moet worden verminderd met € 1.725 (zijnde € 5.464 minus € 3.739) en moet worden vastgesteld op € 18.381.

De Rechtbank heeft geoordeeld dat er voor de jaren 2003 en 2004 geen beschikkingen inzake heffingsrente en boetebeschikkingen tot stand zijn gekomen. De Inspecteur komt in hoger beroep tegen dit oordeel op. Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat de beschikkingen inzake heffingsrente en de boetebeschikkingen met betrekking tot de heffing van IB/PVV over de jaren 1996 tot en met 2001, 2003, 2004 en met betrekking tot de VB over de jaren 1997 tot en met 2000 niet tot stand zijn gekomen.

Op de aanslagbiljetten IB/PVV 1996, IB/PVV 1997, IB/PVV 1998, IB/PVV 1999, IB/PVV 2000, IB/PVV 2001, IB/PVV 2003, IB/PVV 2004, VB 1997, VB 1998, VB 1999 en VB 2000 met dagtekening 29 november 2008 staat uitsluitend één bedrag vermeld, namelijk het in totaal verschuldigde bedrag. Dit bedrag is niet uitgesplitst in een belastingbedrag, een heffingsrentebedrag en een boetebedrag. Op de desbetreffende aanslagbiljetten staat vermeld:

Naar het oordeel van het Hof kan er in redelijkheid geen misverstand over bestaan, dat met de “u toegezonden brief van de Belastingdienst” wordt gedoeld op de brief van 23 oktober 2008 van de Inspecteur aan de gemachtigde van belanghebbende (onderdeel 2.37 hiervóór). In deze brief is onder meer het volgende vermeld:

In zijn arrest van 17 april 2009, nr. 42 635, ECLI:NL:HR:2009:BG4766, BNB 2010/113 overwoog de Hoge Raad als volgt:

Naar het oordeel van het Hof is niet voor redelijke twijfel vatbaar dat de vorenbedoelde aanslagbiljetten moeten worden gelezen in samenhang met de brief van 23 oktober 2008, hetgeen blijkt uit de in 4.39 geciteerde tekst. Dat brengt naar ’s Hofs oordeel mee dat in die biljetten moeten worden geacht besloten te liggen de desbetreffende navorderingsaanslagen, beschikkingen inzake heffingsrente en boetebeschikkingen, overeenkomstig de in en bij de brief van 23 oktober 2008 gevoegde specificatie. Daaraan doet naar ’s Hofs oordeel niet af dat de brief van 23 oktober 2008 en de bedoelde biljetten niet op dezelfde dag zijn verzonden. Mede gezien de korte tijdspanne tussen de verzending van die brief en de dagtekening van die biljetten, is naar ’s Hofs oordeel voldaan aan de norm dat uit in directe samenhang met de biljetten verzonden informatie voldoende duidelijk blijkt van de verschuldigde bedragen aan belasting, boete en heffingsrente. Het Hof is dan ook, anders dan de Rechtbank, van oordeel dat er geen termen aanwezig zijn voor vermindering van ter zake van de voornoemde jaren verschuldigde bedragen wegens de wijze waarop de heffing, waaronder de berekening van heffingsrente en de oplegging van boetes, is geformaliseerd.

De Rechtbank heeft geoordeeld dat de Inspecteur niet heeft bewezen dat het aan opzet van belanghebbende is te wijten dat de aanvankelijk voor de onderhavige jaren opgelegde belastingaanslagen tot een te laag bedrag zijn vastgesteld en, voor het jaar 2005, dat het aan opzet van belanghebbende te wijten is dat de aangifte onjuist of onvolledig is gedaan. De Rechtbank heeft dat oordeel gebaseerd op de omstandigheid dat de onderwerpelijke bankrekening niet op naam van belanghebbende, maar op naam van [echtgenote] stond. De Inspecteur bestrijdt dit oordeel in zijn hoger beroep. In een huwelijksgemeenschap is het volgens hem niet gebruikelijk dat één van beide partners een bankrekening aanhoudt waar de ander geen weet van heeft, zeker niet als het om een rekening gaat waar hoge saldi op staan. Gelet op het inkomen en vermogen van belanghebbende enerzijds en die van [echtgenote] anderzijds, is het volgens de Inspecteur aannemelijk dat de forse toename van het saldo op de in 2.8 bedoelde bankrekening (mede) afkomstig is van belanghebbende. Gelet op het feit dat belanghebbende en [echtgenote] op hetzelfde adres wonen, moet belanghebbende volgens de Inspecteur hebben gezien dat [echtgenote] post van Van Lanschot heeft ontvangen. En zo [echtgenote] geen post van Van Lanschot heeft ontvangen, moet zij die post zelf hebben opgehaald in Luxemburg, in welk geval belanghebbende daarvan weet moet hebben gehad, aldus nog steeds de Inspecteur. Ook voor het geval [echtgenote] zou komen te overlijden of anderszins onbekwaam zou raken, moet belanghebbende wetenschap hebben van het bestaan van de in 2.8 bedoelde bankrekening.

De Hoge Raad heeft bij arrest van 15 april 2011, nr. 09/03075, ECLI:NL:HR:2011:BN6324, BNB 2011/206, bevestigd dat de Inspecteur met gebruik van een bewijsvermoeden kan voldoen aan de op hem rustende bewijslast ter zake van het beboetbare feit. Daartoe heeft de Hoge Raad het volgende overwogen:

Gelet op de omstandigheden als in het onderhavige geval aan de orde, zoals hiervoor geschetst is het Hof van oordeel dat verhogingen en boetes van honderd percent als uitgangspunt passende en ook geboden sancties zijn voor de begane vergrijpen.

Naar het Hof belanghebbende begrijpt, verzoekt hij om matiging van de verhogingen en boetes, nu belanghebbende opening van zaken heeft gegeven. Het Hof is van oordeel dat in het onderhavige geval geen sprake is van vrijwillige verbetering als bedoeld in § 5 van het Besluit Bestuurlijke Boetes Belastingdienst. Hoewel de rechter in belastingzaken niet aan de desbetreffende beleidsregel is gebonden, ziet in het Hof in de eerst in hoger beroep door belanghebbende verschafte opening van zaken geen grond voor enige matiging van de boetes en verhogingen.

De belastingaanslagen zijn met omkering van de bewijslast vastgesteld. Het Hof ziet daarin aanleiding de verhogingen en boetes te matigen. De grondslag van de verhogingen en boetes is daarmee immers ook vastgesteld met omkering van de bewijslast. Het Hof is van oordeel dat een matiging deswege van de verhogingen en boetes met 20 procent op zijn plaats is.

Wat betreft de matiging van de boetes en verhogingen wegens overschrijding van de redelijke termijn overweegt het Hof als volgt.

Wat betreft de verhogingen en boetes bij de eerste serie aanslagen is de redelijke termijn aangevangen op 26 november 2007 (zie onderdeel 2.20 hiervóór) en heeft de Rechtbank uitspraak gedaan op 19 december 2012. Wat betreft deze verhogingen en boetes is derhalve een periode verstreken van, afgerond naar boven op hele maanden, 61 maanden. De overschrijding bedraagt hier derhalve 19 maanden.

Wat betreft de verhogingen en boetes bij de tweede serie aanslagen is de redelijke termijn aangevangen op 16 juni 2008 (zie onderdeel 2.34 hiervóór) en heeft de Rechtbank uitspraak gedaan op 19 december 2012. Wat betreft deze verhogingen en boetes is derhalve een periode verstreken van, afgerond naar boven op hele maanden, 55 maanden. De overschrijding bedraagt hier derhalve 13 maanden.

Gelet op de in 4.50 en 4.51 aangenomen termijnoverschrijding en gelet op de door de Hoven geformuleerde uitgangspunten, ziet het Hof aanleiding de verhogingen en boetes verder te matigen met 15 procent.

Het Hof stelt vast dat zich in hoger beroep geen overschrijding van de redelijke termijn heeft voorgedaan.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, acht het Hof verhogingen en boetes na matiging wegens omkering van de bewijslast en wegens overschrijding van de redelijke termijn van 68 procent passend en geboden. Dit betekent dat de verhogingen en boetes als volgt moeten worden vastgesteld:

Ten aanzien van het hoger beroep van belanghebbende is de slotsom dat het niet-ontvankelijk is voor zover het de zaken met kenmerk 13/00178 tot en met 13/00183 en 13/00189 tot en met 13/00192 betreft, dat het ongegrond is voor zover het de zaken met kenmerk 13/00177, 13/00184 tot en met 13/00186 en 13/00188 betreft en dat het gegrond is voor zover het de zaak met kenmerk 13/00187 betreft.

Ten aanzien van het hoger beroep van de Inspecteur is de slotsom dat het gegrond is.

Gelet op het feit dat de uitspraak van de Rechtbank niet in stand blijft, is voor het heffen van griffierecht van de Inspecteur inzake het hoger beroep van de Inspecteur met kenmerk 13/00113 tot en met 13/00128 geen plaats.

Aangezien het hoger beroep van belanghebbende met kenmerk 13/00187 gegrond is, dient de Inspecteur aan belanghebbende het door hem ter zake van de behandeling van het hoger beroep bij het Hof betaalde griffierecht ten bedrage van € 115 te vergoeden.

Aangezien het door belanghebbende ingestelde hoger beroep met kenmerk 13/00187 gegrond is, acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen tot betaling van een tegemoetkoming in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het hoger beroep bij het Hof redelijkerwijs heeft moeten maken.

Het Hof stelt deze tegemoetkoming, mede gelet op het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht, op 4,5 (punten) (hoger beroepschrift, zitting, drie maal schriftelijke inlichtingen, twee maal nadere zitting, verweerschrift) x € 487 (waarde per punt) x 1 (factor gewicht van de zaak) is € 2.191,50.

Gesteld noch gebleken is dat belanghebbende overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten als bedoeld in artikel 1 van het Besluit proceskosten bestuursrecht heeft gemaakt.