Rechtbank Breda, 19-12-2012, BZ6977, 09/2852

Procedurenummer: AWB 09/2852 t/m 09/2867

Uitspraakdatum: 19 december 2012

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De inspecteur heeft aan belanghebbende de volgende (navorderings)aanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) en vermogensbelasting (hierna: VB) opgelegd:

1.2. Daarbij zijn voor de jaren tot en met 1997 verhogingen opgelegd (aangeduid als boetes) waarvan niets is kwijtgescholden en voor de latere jaren bij afzonderlijke beschikkingen boetes vastgesteld. Tevens zijn voor alle jaren bedragen aan heffingsrente vastgesteld.

1.3. Belanghebbende heeft hiertegen bezwaar gemaakt. Het bezwaarschrift tegen de aanslagen en beschikkingen met dagtekening 31 december 2007 is bij de inspecteur binnengekomen op 9 januari 2008, het bezwaar tegen de overige aanslagen en beschikkingen is bij de inspecteur binnengekomen op 10 december 2008.

1.4. Bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar met dagtekening 2 juni 2009 heeft de inspecteur de bezwaren van belanghebbende ongegrond verklaard en de aanslagen, verhogingen en beschikkingen gehandhaafd.

1.5. Belanghebbende heeft daartegen bij brief met dagtekening 30 juni 2009, binnengekomen bij de rechtbank op 1 juli 2009, beroep ingesteld. Ter zake van dit beroep heeft de griffier van belanghebbende een griffierecht geheven van € 41. De gemachtigde heeft in het beroepschrift de rechtbank verzocht uitstel te verlenen voor het indienen van de gronden totdat de rechtbank Haarlem uitspraak heeft gedaan op door hem namens andere belastingplichtigen aldaar ingediende gelijkluidende beroepen.

1.6. De rechtbank heeft de inspecteur, bij brief van 17 augustus 2009, ingelicht dat het indienen van de gronden van het beroep door belanghebbende wordt aangehouden totdat de rechtbank Haarlem uitspraak heeft gedaan.

1.7. De rechtbank heeft, bij brief van 2 juli 2010, het uitstel ingetrokken en belanghebbende verzocht binnen vier weken na dagtekening van die brief de gronden van het beroep in te dienen.

1.8. De gemachtigde heeft, bij brief van 5 juli 2010, om nader uitstel van acht weken verzocht.

1.9. De rechtbank heeft, bij brief van 6 juli 2010, uitstel verleend tot 1 oktober 2010.

1.10. Belanghebbende heeft, bij brief van 27 september 2010, het beroepschrift nader gemotiveerd.

1.11. De rechtbank heeft de gronden, bij brief van 12 oktober 2010, doorgestuurd naar de inspecteur en hem daarbij verzocht binnen vier weken daarop te reageren.

1.12. De inspecteur heeft de rechtbank, bij brief van 8 november 2010, verzocht de termijn voor het indienen van een verweerschrift te verlengen met acht weken.

1.13. De rechtbank heeft, bij brief van 9 november 2010, uitstel verleend tot een termijn van acht weken na dagtekening van deze brief.

1.14. De inspecteur heeft, bij brief van 20 december 2010, om acht weken extra uitstel verzocht.

1.15. De rechtbank heeft, bij brief van 23 december 2010, geen verder uitstel verleend.

1.16. De inspecteur heeft de rechtbank, bij brief van 27 december 2010, ingelicht niet aan de gestelde termijn te kunnen voldoen en daarbij aangegeven het verweerschrift zo spoedig mogelijk in te dienen.

1.17. Het verweerschrift, inclusief bijlagen, is bij de rechtbank binnengekomen op 23 januari 2011. Vervolgens heeft de inspecteur bij brief van 27 januari 2011, op dezelfde dag binnengekomen bij de rechtbank, een geanonimiseerde versie van het hoorverslag overgelegd, met daarbij het verzoek om de niet-geanonimiseerde versie in alle verweerschriften te vervangen voor deze versie.

1.18. De inspecteur heeft ten aanzien van de volgende stukken, onder verwijzing naar artikel 8:29 van de Awb, meegedeeld dat uitsluitend de rechtbank kennis mag nemen van de integrale en ongeanonimiseerde versie van die stukken. Het betreffen de volgende stukken:

1.19. De inspecteur heeft zijn onder 1.18 bedoelde mededeling bij afzonderlijke brief van 16 februari 2011 gemotiveerd.

1.20. Het eerste onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 1 maart 2011 te Breda. De beroepen met procedurenummers 09/2852 t/m 09/2872 en 09/2935 tot en met 09/2956 zijn gelijktijdig behandeld. Aldaar zijn verschenen en gehoord, de gemachtigde van belanghebbende, [gemachtigde] en namens de inspecteur, [gemachtigden]. De rechtbank heeft op deze zitting de zaken verwezen naar de geheimhoudingskamer. Vervolgens heeft de geheimhoudingskamer van de rechtbank dezelfde dag een inlichtingencomparitie gehouden. Ter zitting heeft de gemachtigde een brief van Van Lanschot Bankiers overgelegd. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgesteld. Van het verhandelde ter zitting van de geheimhoudingskamer is eveneens een proces-verbaal opgesteld.

1.21. De geheimhoudingskamer van de rechtbank heeft op 18 maart 2011 een beslissing genomen als bedoeld in artikel 8:29, derde lid, van de Awb (hierna: de beslissing). De beslissing is op dezelfde dag samen met de hiervoor onder 1.20 vermelde processen-verbaal aan partijen toegezonden.

1.22. De inspecteur heeft, bij brief van 22 maart 2011, nadere stukken ingebracht (“aanvulling redelijke schatting”). Een afschrift van deze brief is aan belanghebbende verstrekt.

1.23. Het nadere (tweede) onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 7 september 2011 te Breda. De beroepen met procedurenummers 09/2852 t/m 09/2872 en 09/2935 tot en met 09/2956 zijn gelijktijdig behandeld. Aldaar zijn verschenen en gehoord, de gemachtigde van belanghebbende, [gemachtigde] en namens de inspecteur, [gemachtigden]. De inspecteur heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan de gemachtigde. De gemachtigde heeft ter zitting een nader stuk overgelegd aan de rechtbank en aan de inspecteur. Ter zitting heeft de rechtbank aan partijen medegedeeld dat zij de zaken aanhoudt in afwachting van de door de inspecteur in te brengen ambtsedige verklaringen van de projectleiders van het Van Lanschot-project. Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, waarvan een afschrift op 16 september 2011 aan partijen is gestuurd.

1.24. De inspecteur heeft, bij brief van 12 oktober 2011, een drietal ambtsedige verklaringen overgelegd van de voormalige projectleiders van het Van Lanschot-project ([A], [B] en [C]). Een afschrift van deze brief, inclusief de bijlagen, is aan belanghebbende verstrekt.

1.25. Belanghebbende heeft, bij brief van 10 november 2011, gereageerd op de door de inspecteur nader ingebrachte stukken en heeft verzocht om de drie voormalige projectleiders te horen als getuigen. In reactie op deze brief van belanghebbende heeft de rechtbank bij brief van 14 november 2011 voorgesteld om de uitkomsten van de reeds geplande getuigenverhoren van de projectleiders bij Rechtbank Leeuwarden af te wachten, zodat de afgelegde verklaringen in de onderhavige procedure ingebracht konden worden. Afschriften van deze brieven zijn aan de inspecteur verstrekt.

1.26. De rechtbank heeft belanghebbende, bij brief van 15 december 2011, herinnerd aan het in de brief van 14 november 2011 genoemde voorstel.

1.27. Belanghebbende heeft, bij brief van 20 december 2011, ingestemd met het hiervoor onder 1.25 genoemde voorstel van de rechtbank. Een afschrift van deze brief is aan de inspecteur verstrekt.

1.28. Bij brief van 3 april 2011 heeft de rechtbank belanghebbende verzocht om de processen-verbaal over te leggen van de getuigenverhoren bij de rechtbank Leeuwarden. Een afschrift van deze brief is aan de inspecteur verstrekt.

1.29. Belanghebbende heeft, bij brief van 11 april 2012, de rechtbank bericht dat rechtbank Leeuwarden de processen-verbaal gelijktijdig met de uitspraak zal verzenden. In deze brief heeft belanghebbende voorgesteld om de onderhavige zaken aan te houden in afwachting van de uitspraken (met de daaraan vastgehechte processen-verbaal van de getuigenverhoren) van rechtbank Leeuwarden. De rechtbank heeft, bij brief van 17 april 2012, ingestemd met dit voorstel van belanghebbende en medegedeeld dat de zaken tot nadere orde zullen worden aangehouden. Afschriften van deze brieven zijn aan de inspecteur verstrekt.

1.30. De rechtbank heeft belanghebbende, bij brief van 25 september 2012, verzocht om de processen-verbaal van de getuigenverhoren bij de rechtbank Leeuwarden (alsnog) te overleggen.

1.31. Bij brief van 8 oktober 2012 heeft gemachtigde de rechtbank bericht dat, met het oog op de geplande nadere zittingen op 23 en 24 oktober 2012, zijnerzijds geen stukken zullen worden ingediend. Een afschrift van deze brief is aan de inspecteur verstrekt.

1.32. Het nadere (derde) onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 23 oktober 2012 te Breda. De beroepen met procedurenummers AWB 11/5569, 09/2831 t/m 09/2846, 11/6021 t/m 11/6033, 12/2770, 09/2847 t/m 09/2851, 11/4651 t/m 11/4654, 12/2772, 09/2957 t/m 09/2961, 09/2962 t/m 09/2977, 09/2873 t/m 09/2888, 11/2494 t/m 11/2511, 09/2889 t/m 09/2893, 09/2978 t/m 09/2983, 11/6062 t/m 11/6066, 12/1117 t/m 12/1122, 12/1124 t/m 12/1133, 11/6034 t/m 11/6061, 09/2915 t/m 09/2918, 09/2920 t/m 09/2928, 09/2930 t/m 09/2934, 09/2894 t/m 09/2909, 12/2774, 09/2910 t/m 09/2914, 11/4647 t/m 11/4650, 11/2545 t/m 11/2549, 12/2769, 09/2852 t/m 09/2867, 11/2522 t/m 11/2538, 09/2868 t/m 09/2872, 09/2935 t/m 09/2951, 11/2540 t/m 11/2544 en 09/2952 t/m 09/2956 (hierna: AWB 11/5569 e.v.), zijn daarbij gelijktijdig behandeld. Aldaar zijn verschenen en gehoord, de gemachtigde van belanghebbende, [gemachtigde] en namens de inspecteur en de ontvanger, [gemachtigden]. Partijen hebben ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan elkaar.

1.33. De rechtbank heeft het onderzoek ter zitting geschorst en hervat op 24 oktober 2012 te Breda. De beroepen met procedurenummers genoemd in 1.32 zijn daarbij (weer) gelijktijdig behandeld. Aldaar zijn verschenen en gehoord, de gemachtigde van belanghebbende, [gemachtigde], voornoemd, en namens de inspecteur, [gemachtigden]. Voor elk van de zittingsdagen van 23 en 24 oktober 2012 is een algemeen proces-verbaal opgemaakt.

1.34. Verder is per belanghebbende (indien gehuwd: per echtpaar) een zaaksspecifiek proces-verbaal opgemaakt. Afschriften van de processen-verbaal zijn op 29 oktober 2012 op verzoek van gemachtigde digitaal aan belanghebbende verstuurd. Na de constatering van fouten in het vermelden van de procedurenummers zijn op 2 november 2012 zowel de eerste als de gewijzigde processen-verbaal aan partijen gestuurd.

1.35. Belanghebbende heeft op 14 november 2012 nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn, bij brief van 15 november 2012, in afschrift verstrekt aan de inspecteur. De inspecteur heeft hier bij brief van 5 december 2012 op gereageerd. Deze stukken zijn, bij brief van 11 december 2012, in afschrift verstrekt aan belanghebbende. De rechtbank heeft hierbij het onderzoek gesloten en een schriftelijke uitspraak aangekondigd.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

2.1. Belanghebbende is gehuwd met [Y ] (hierna: [Y ]).

2.3. Bij de onder 2.2. vermelde brief van 18 februari 2005 is een, door de belastingdienst geanonimiseerde, nota gevoegd met daarbij twaalf bijlagen (hierna: de Nota). In de Nota is het volgende, voor zover hier van belang, vermeld:

“De hierna volgende inlichtingen zijn gesteund op stukken die het Belgisch gerecht in beslag heeft genomen bij een huiszoeking bij een verdachte van andere misdrijven.

Het betreft gegevens van de Bank van Lanschot Bankiers Luxembourg.

De stukken, bestaande uit verscheidene lijsten op papier (…) werden aangetroffen en in beslag genomen bij een huiszoeking in een garagebox te W(..) uitgevoerd in het kader van een onderzoek onder leiding van Onderzoeksrechter V(…). Deze garagebox werd op dat ogenblik gehuurd door de heer P(…) en door diens bende gebruikt als uitvalsbasis voor overvallen. Met een brief van 18 december 2001 heeft de procureur-generaal aan de belastingadministratie toelating verleend tot het nemen van inzage en afschrift van het dossier (…).

Mogelijke motieven zoals blijkt uit de verhoren.

V(…) vermoedt dat M(…) en P(…) de bedoeling hadden de bank op te lichten door middel van deze stukken. V(…) verklaart dat M(…) hem en zijn dochter zou hebben bedreigd voor het geval “er iets uitkwam van deze stukken”. Het kopiëren en bewaren van de lijsten door V(…) evenals de beweerde bedreiging, kunnen ook wijzen op de intentie om de klanten van de bank aan de hand van de adreslijsten te lokaliseren met het oog op huisdiefstal.

Besluit

2.4. De twaalf bijlagen bevatten gegevens over rekeningstanden per 21 december 1994, 5 september 1996 en 28 november 1996. Daarnaast bevatten de bijlagen tevens namen, adreslijsten en getallen. Meerdere bijlagen hebben als aanhef “F. van Lanschot (Bankiers) Luxembourg S.A.” dan wel “FvL cliënts (amounts in mio LUF)” of bevatten het logo van de bank Van Lanschot Bankiers (hierna: Van Lanschot).

2.5. Op basis van de gegevens, welke door de BBI zijn verstrekt bij de brief van 18 februari 2005, is in maart 2007 binnen de Belastingdienst het project Bank Zonder Naam van start gegaan. Doel van het project Bank Zonder Naam is het op projectmatige wijze behandelen van de ontvangen gegevens, door middel van het identificeren en sofiëren van de beschikbare renseignementen, teneinde de niet aangegeven inkomens- en vermogensbestanddelen (bankrekeningen) alsnog in de belastingheffing te betrekken.

2.6. Ten behoeve van het project Bank Zonder Naam is het draaiboek Bank Zonder Naam (hierna: het draaiboek) opgesteld. Het draaiboek bevat alle aspecten van het project Bank Zonder Naam. Het Draaiboek zoals vastgesteld op 7 maart 2007 is in geanonimiseerde vorm openbaar gemaakt door middel van publicatie op de website van de Belastingdienst en van het Ministerie van Financiën.

2.7. In een op 13 maart 2008 door [ambtenaar] (opsporingsambtenaar van de FIOD-ECD) in het kader van het Project afgelegde ambtsedige verklaring (hierna: ‘Proces-verbaal geautomatiseerde identificatie’) is onder meer opgenomen:

2.8. Op de onder 2.4 vermelde overzichten staan per 21 december 1994, 5 september 1996 en 28 november 1996 rekeningstanden op naam van “[Y ]” met rekeningnummer [rekeningnummer]. Het renseignement bevat de volgende informatie:

2.9. Op basis van de ontvangen gegevens heeft de inspecteur [Y ] geïdentificeerd als rekeninghouder van genoemde rekening bij Van Lanschot.

2.10. Belanghebbende is beschreven voor de inkomstenbelasting. Hij en [Y ] waren in de jaren waarop de (navorderings)aanslagen betrekking hebben woonachtig in Nederland en mitsdien binnenlands belastingplichtig. Belanghebbende had in de voor het onderhavige geval van belang zijnde jaren tot 2001 het hoogste persoonlijke inkomen. Belanghebbende heeft in zijn aangiften geen inkomens- of vermogensbestanddelen opgenomen die betrekking hebben op een buitenlandse rekening van hem of [Y ] bij Van Lanschot.

2.11. De inspecteur heeft aan belanghebbende en [Y ] met dagtekening 7 maart 2007 een vragenbrief gestuurd. Bij de vragenbrief is een formulier “verklaring in het buitenland aangehouden bankrekeningen” (hierna: de verklaring) en een formulier “Opgaaf in het buitenland aangehouden bankrekeningen” (hierna: het formulier) gevoegd.

2.12. Belanghebbende heeft de verklaring op 12 maart 2007 ondertekend en teruggezonden naar de inspecteur. In de verklaring heeft belanghebbende verklaard dat hij bij de CERA bank (thans KBC bank) te België een drietal bankrekeningen aanhoudt dan wel heeft aangehouden.

2.13. De inspecteur heeft belanghebbende en [Y ] op 20 maart 2007 een brief gestuurd, waarin hij heeft vermeld dat uit de hem ter beschikking staande informatie is gebleken dat belanghebbende nog andere buitenlandse bankrekeningen heeft aangehouden na 31 december 1994. Hij heeft in deze brief belanghebbende verzocht hiervan opgaaf te doen. Voorts wijst de inspecteur in deze brief op artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) en de mogelijke consequenties voor belanghebbende van het niet voldoen aan het informatieverzoek van de inspecteur.

2.14. Belanghebbende heeft bij brief van 21 maart 2007 de inspecteur verzocht om aan te geven over welke bankrekening hij informatie verzoekt.

2.15. Bij brief van 26 maart 2007 heeft de inspecteur aan belanghebbende medegedeeld, zakelijk weergegeven, dat hij in dit stadium niet kan aangeven om welke bankrekeninggegevens hij verzoekt.

2.16. De gemachtigde van belanghebbende en [Y ] heeft bij brief van 2 april 2007 de inspecteur verzocht om aan te geven over welke informatie hij beschikt.

2.17. De inspecteur heeft bij brief van 6 april 2007 te kennen gegeven dat hij over informatie beschikt waaruit blijkt dat belanghebbende en zijn echtgenote in het verleden hebben beschikt over buitenlandse vermogensbestanddelen en dat deze zeer waarschijnlijk niet in de belastingheffing betrokken zijn geweest. Daarbij heeft de inspecteur nogmaals verzocht de gevraagde informatie te verstrekken, en wel vóór 17 april 2007.

2.18. De gemachtigde heeft bij brief van 12 april 2007 de inspecteur in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur verzocht de in 2.17 bedoelde informatie te verstrekken.

2.19. De inspecteur heeft bij brief van 19 juli 2007 het verzoek van de gemachtigde gedeeltelijk afgewezen. De gemachtigde heeft hiertegen geen bezwaar gemaakt.

2.20. De inspecteur heeft belanghebbende, bij brief van 26 november 2007, op de hoogte gesteld van het voornemen om navorderingsaanslagen IB/PVV 1995, IB/PVV 2002 en VB 1996 met boetes op te leggen. De inspecteur heeft dit onder meer toegelicht met de vermelding dat uit de hem ter beschikking staande informatie blijkt dat belanghebbende één of meerdere bankrekeningen heeft aangehouden in het buitenland, dat belanghebbende niet heeft voldaan aan de informatieverplichting van artikel 47 van de AWR en dat de inspecteur genoodzaakt is voor het opleggen van de navorderingsaanslagen uit te gaan van geschatte bedragen. De inspecteur heeft in deze brief belanghebbende in de gelegenheid gesteld om vóór 10 december 2007 te reageren.

2.21. Belanghebbende heeft, bij brief van de gemachtigde van 5 december 2007, de inspecteur meegedeeld niet te kunnen reageren omdat de inspecteur, ondanks herhaaldelijk verzoek, niet de door belanghebbende gevraagde informatie heeft verstrekt.

2.22. De inspecteur heeft bij brief van 11 december 2007 belanghebbende meegedeeld de in 2.20 genoemde navorderingsaanslagen (met boetes) op te leggen.

2.23. De inspecteur heeft met dagtekening 31 december 2007 de aangekondigde navorderingsaanslagen IB/PVV 1995 en IB/PVV 2002 en VB 1996 (inclusief boetes en heffingsrente) opgelegd (hierna ook: de eerste serie aanslagen).

2.24. Belanghebbende heeft bij brief van 9 januari 2008 bezwaar gemaakt tegen de navorderingsaanslagen (inclusief boetes en heffingsrente). Deze brief is bij de inspecteur binnengekomen op 9 januari 2008.

2.25. De inspecteur heeft de ontvangst van het bezwaarschrift bij brief van 28 januari 2008 bevestigd.

2.26. Bij brief van 5 februari 2008 heeft de inspecteur het begeleidende schrijven van de Belgische autoriteiten, inclusief een bijbehorende geanonimiseerde nota, aan belanghebbende doen toekomen.

2.27. De inspecteur heeft, bij brief van 7 februari 2008, brondocumenten van de Belgische autoriteiten aan belanghebbende doen toekomen.

2.28. De inspecteur heeft belanghebbende bij brief van 15 februari 2008 geïnformeerd dat hij de beslistermijn (op het bezwaar) eenzijdig met vier weken verlengd heeft.

2.29. Bij brief van 11 maart 2008 heeft de gemachtigde medegedeeld dat hij voornemens is om het bezwaar binnen vier weken nader te motiveren.

2.30. De inspecteur heeft bij brief van 17 maart 2008 belanghebbende toestemming gegeven het bezwaar nader toe te lichten en hem daarvoor een termijn gegeven van drie weken (eindigend op 9 april 2008) en hem ingelicht dat de behandeling van het bezwaar zal worden uitgesteld.

2.31. Belanghebbende heeft bij brief van 17 april 2008 het bezwaar nader gemotiveerd.

2.32. De inspecteur heeft bij brief van 13 mei 2008 belanghebbende in de gelegenheid gesteld het bezwaar nader mondeling toe te lichten.

2.33. De gemachtigde heeft bij brief van 22 mei 2008 de inspecteur bericht dat hij de inspecteur in de derde week van juni [2008] zal berichten of een hoorgesprek – waarbij ook de zaken van andere cliënten die zijn betrokken bij het ‘Van Lanschot-project’ zullen worden besproken – noodzakelijk is.

2.34. De inspecteur heeft belanghebbende bij brief van 16 juni 2008 op de hoogte gesteld van het voornemen om navorderingsaanslagen IB/PVV 1996 t/m 2001, IB/PVV 2003 en IB/PVV 2004 en VB 1997 t/m 2000 met boetes op te leggen en een correctie aan te brengen (met een boete) op de aangifte IB/PVV 2005. De inspecteur heeft de brief voorzien van bijlagen met een specificatie van de inkomenscorrecties, de meer verschuldigde belasting, de op te leggen boetes en de vast te stellen heffingsrente. Belanghebbende is daarbij in de gelegenheid gesteld te reageren vóór 7 juli 2008.

2.35. De gemachtigde heeft, bij brief van 3 juli 2008, verzocht om een hoorgesprek.

2.36. Op 21 augustus 2008 heeft het hoorgesprek plaatsgevonden. Op 22 augustus 2008 is het hoorverslag opgemaakt.

2.37. De inspecteur heeft bij brief van 23 oktober 2008 belanghebbende meegedeeld de in 2.34 genoemde (navorderings)aanslagen (met boetes) op te leggen. Als bijlage bij deze brief heeft de inspecteur een geactualiseerde versie van de (eerder toegezonden) specificatie gevoegd.

2.38. De inspecteur heeft belanghebbende bij brief van 24 oktober 2008 - nogmaals - op de hoogte gesteld van het voornemen om een correctie aan te brengen op de aangifte IB/PVV 2005 en gelijktijdig met het vaststellen van de aanslag een boete op te leggen.

2.39. De inspecteur heeft met dagtekening 29 november 2008 de aangekondigde navorderingsaanslagen IB/PVV 1996 t/m 2001, IB/PVV 2003, IB/PVV 2004 en VB 1997 t/m 2000 opgelegd (hierna ook: de tweede serie aanslagen). Op de respectievelijke aanslagbiljetten staat alleen een totaalbedrag genoemd (“Bedrag van de navordering”). Voorts is met dagtekening 29 november 2008 de aanslag IB/PVV 2005 opgelegd. Op dit aanslagbiljet zijn het bedrag van de aanslag, de boete en de heffingsrente afzonderlijk vermeld.

2.40. Belanghebbende heeft bij brief van 10 december 2008 bezwaar gemaakt tegen de met dagtekening 29 november 2008 opgelegde (navorderings)aanslagen (inclusief boetes en heffingsrente). Deze brief is bij de inspecteur binnengekomen op 10 december 2008. De gemachtigde heeft in de brief verzocht om uitstel voor het indienen van de motivering totdat onherroepelijk uitspraak is gedaan op het eerder ingediende bezwaar van belanghebbende en op eerder ingediende bezwaren van andere cliënten van de gemachtigde.

2.41. De inspecteur heeft bij brief van 23 januari 2009 voornoemd verzoek van de gemachtigde afgewezen en hem verzocht binnen vier weken ná 23 januari 2009 de gronden van de bezwaren in te dienen. Voorts deelt de inspecteur in deze brief mee dat de afhandeling van de bezwaren wordt opgeschort totdat het vormverzuim is hersteld.

2.42. Bij brief van 6 februari 2009 heeft de inspecteur de (telefonisch met de gemachtigde) overeengekomen procesafspraak bevestigd, inhoudende dat de motivering van het bezwaar tegen de eerste serie aanslagen ook heeft te gelden als de motivering van het bezwaar tegen de tweede serie aanslagen. Voorts heeft de inspecteur belanghebbende medegedeeld dat deze het recht heeft om te worden gehoord en dat hij inzage kan krijgen in de stukken.

2.43. Bij brief van 24 februari 2009 heeft de inspecteur de datum van het hoorgesprek bevestigd. Voorts heeft de inspecteur in deze brief (de onderling overeengekomen) afspraak bevestigd dat de behandeling van de bezwaren met twee maanden zal worden aangehouden.

2.44. Op 17 maart 2009 heeft de gemachtigde ten kantore van de Belastingdienst inzage gekregen in het bezwaardossier. Vervolgens heeft de gemachtigde afgezien van een hoorgesprek.

2.45. De inspecteur heeft met dagtekening 2 juni 2009 uitspraak gedaan op alle in geding zijnde bezwaren.

3. Geschil

3.1. In geschil is of de (navorderings)aanslagen, de verhogingen, boetes en heffingsrente terecht en naar de juiste bedragen zijn vastgesteld.

3.3. Voor een uiteenzetting van de standpunten van partijen en hun conclusies verwijst de rechtbank naar de van hen afkomstige stukken en het verhandelde ter zitting.

4. Beoordeling van het geschil

Op de zaak betrekking hebbende stukken

4.1.1. Ter zitting (23 oktober 2012) heeft belanghebbende erkend dat de inspecteur de stukken heeft overgelegd conform de uitspraak van de geheimhoudingskamer van de rechtbank Breda van 18 maart 2011, met uitzondering van de namen van de belastingambtenaren en de namen op de rekeningstandenlijsten B1, B2 en B6, zo stelt belanghebbende. Met betrekking tot laatst genoemde gegevens stelt belanghebbende thans dat deze alsnog moeten worden bekend gemaakt door de inspecteur.

4.1.2. De rechtbank stelt voorop dat, anders dan belanghebbende kennelijk meent, de geheimhoudingskamer van de rechtbank Breda de inspecteur niet heeft opgedragen voornoemde gegevens te openbaren. Zoals tot uitdrukking gebracht in de uitspraak van de geheimhoudingskamer heeft belanghebbende zich niet verzet tegen de geheimhouding van voormelde door de inspecteur weggelaten gegevens. Blijkbaar is belanghebbende inmiddels een andere mening toegedaan, maar dit kan hem niet baten. De rechtbank is namelijk van oordeel dat de namen van de belastingambtenaren en de namen op de rekeningstandenlijsten B1, B2 en B6 niet van belang zijn voor de beoordeling van de onderhavige (navorderings)aanslagen en beschikkingen. Door het niet overleggen van deze gegevens wordt belanghebbende niet in zijn belangen geschaad. De rechtbank wijst dit verzoek van belanghebbende dan ook af.

4.1.3. Ter zitting (23 oktober 2012) heeft belanghebbende de inspecteur verzocht een achttal stukken in het geding te brengen. Deze stukken, die zijn opgesomd in onderdeel 4 van de pleitnota, worden genoemd in de ambtsedige verklaringen van de projectleiders van het ‘Van Lanschot-project’. Van het bestaan van deze stukken was belanghebbende, zo stelt hij, tot dat moment niet eerder op de hoogte.

4.1.4. Het is de rechtbank ambtshalve bekend - de onderhavige zaken zijn eerder aangehouden vanwege het overleggen van deze stukken - dat gemachtigde eind september 2011 de beschikking heeft gekregen over genoemde ambtsedige verklaringen. Belanghebbende heeft echter pas op de nadere zitting van 23 oktober 2012 de inspecteur verzocht om de in de ambtsedige verklaringen genoemde stukken te overleggen. De rechtbank is van oordeel dat belanghebbende dit verzoek in een eerder stadium van het geding had kunnen en moeten indienen. Een redelijke afweging van de belangen van de wederpartij en het proceseconomische belang van een spoedige voortgang van de onderhavige zaken, brengt in dit geval dan ook mee dat het ter zitting gedane verzoek tardief moet worden verklaard.

4.1.5. De inspecteur heeft ter zitting (24 oktober 2012) de aanslag- en aangiftegegevens van belanghebbende overgelegd. Gelet hierop gaat de rechtbank ervan uit dat, voor zover het betreft het overleggen van deze stukken, partijen geen geschil meer hebben.

Rechtmatigheid van de inlichtingen

4.2.1. Belanghebbende heeft betoogd dat de inspecteur onvoldoende inzicht heeft verschaft in de wijze waarop de Belgische en de Nederlandse autoriteiten aan de renseignementen zijn gekomen op basis waarvan de inspecteur de in geding zijnde (navorderings)aanslagen heeft opgelegd. Gelet hierop heeft belanghebbende zich op het standpunt gesteld, nu nadere informatie omtrent het verkrijgen van de renseignementen volgens hem ontbreekt, dat de renseignementen niet op rechtmatige wijze zijn verkregen. De renseignementen dienen reeds daarom als bewijsmiddel te worden uitgesloten, aldus belanghebbende. Dienaangaande overweegt de rechtbank als volgt. Vaststaat dat het bewijs afkomstig is van de Belgische overheid en is verstrekt op grond van de Richtlijn. In zoverre is de situatie vergelijkbaar met die waarbij de Belgische overheid gegevens verstrekte die betrekking hadden op rekeningen aangehouden bij de Kredietbank Luxembourg te Luxemburg (KB-Lux). De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 21 maart 2008, (nr. 43 050, LJN BA8179), overwogen dat daarbij geen sprake was van door de Nederlandse autoriteiten onrechtmatig verkregen bewijs. De rechtbank is van oordeel dat dit ook voor het onderhavige geval geldt. Indien al moet worden aangenomen dat de renseignementen op strafrechtelijk onrechtmatige wijze door de Belgische autoriteiten zijn verkregen, dan neemt dat niet weg dat die gegevens door de Nederlandse overheid naar het oordeel van de rechtbank niet zijn verkregen op een wijze die zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, dat het gebruik van die gegevens ontoelaatbaar is. Daarbij acht de rechtbank van belang dat er geen enkele aanwijzing is dat de Belgische overheid de hand heeft gehad in de ontvreemding van gegevens van Van Lanschot en dat ook anderszins voor de Nederlandse belastingautoriteiten geen redenen bestonden om aan te nemen dat bij de verkrijging van de gegevens een zo fundamenteel recht van de daarin vermelde personen was geschonden dat het instellen van een nader onderzoek naar de fiscale relevantie van die gegevens ontoelaatbaar moest worden geoordeeld. Op grond van het voorgaande concludeert de rechtbank dat de inspecteur de renseignementen mag gebruiken ter onderbouwing van de in geding zijnde (navorderings)aanslagen.

4.2.2. Belanghebbende heeft voorts nog gesteld dat de inlichtingen zijn verkregen in strijd met de Richtlijn. In dat verband stelt belanghebbende dat zowel de Nederlandse als de Belgische Staat het soevereiniteitsbeginsel van Luxemburg heeft geschonden omdat dit land zich niet heeft kunnen uitlaten over de verstrekking van de gegevens die afkomstig waren uit Luxemburg.

4.2.3. De rechtbank stelt voorop dat de Richtlijn uitsluitend is gericht tot de lidstaten. Belastingplichtigen, zoals belanghebbende, kunnen daaraan dus geen rechten ontlenen. Reeds hierom faalt belanghebbendes stelling. Belanghebbendes stelling faalt ook om de volgende reden. In de onderhavige zaken is geen sprake geweest van informatie-uitwisseling tussen Luxemburg en Nederland of tussen Luxemburg en België, maar van het (spontaan) overdragen van gegevens door de Belgische fiscale autoriteiten aan de Nederlandse fiscale autoriteiten. Daarom is geen sprake van gevallen zoals bedoeld in de artikelen 7, vierde lid, en artikel 8, derde lid, van de Richtlijn, waar belanghebbende, naar de rechtbank begrijpt, op doelt. De Richtlijn mist derhalve in zoverre toepassing (vergelijk Hoge Raad 4 juni 2010, nr. 09/00212, LJN BM0137). In het midden kan dan blijven of de bepalingen van de Richtlijn van openbare orde zijn. Gelet op het voorgaande zal de rechtbank met betrekking tot de uitleg van de Richtlijn niet overgaan, zoals belanghebbende heeft verzocht, tot het stellen van prejudiciële vragen aan het Europese Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ EU).

4.2.4. Belanghebbende heeft in het onderhavig geval voorts gesteld dat Nederland en België de goede (verdrags)trouw jegens Luxemburg hebben geschonden. Zoals de rechtbank hiervoor onder 4.2.1 heeft overwogen, zijn de gegevens niet verkregen op een wijze die zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht. De goede (verdrags)trouw staat er dan niet aan in de weg dat de inspecteur de renseignementen mag gebruiken ter onderbouwing van de in geding zijnde (navorderings)aanslagen.

Authenticiteit van de inlichtingen

4.3.1. Belanghebbende heeft gesteld dat de inlichtingen zoals bedoeld in 2.2 niet echt zijn. Naar belanghebbende aanvoert heeft hij dit nagevraagd bij Van Lanschot en die heeft ontkend dat bedoelde documenten van haar afkomstig zijn.

4.3.2. De rechtbank deelt de twijfel van belanghebbende met betrekking tot de authenticiteit van de renseignementen niet. Gelet op de toelichting die de Belgische autoriteiten hebben gegeven in de brief van 18 februari 2005, heeft de rechtbank geen aanleiding voor de veronderstelling dat de in de renseignementen opgenomen gegevens niet van Van Lanschot afkomstig zouden zijn. De rechtbank neemt hierbij voorts in aanmerking dat de inspecteur onweersproken heeft gesteld dat een belangrijk deel van de andere in die documenten genoemde belastingplichtigen heeft bekend en dat de door die belastingplichtigen overgelegde informatie overeenkomt met die vermeld op bedoelde documenten, waaruit blijkt dat de informatie juist is. Daarbij merkt de rechtbank nog op dat gemachtigde ter zitting (23 oktober 2012) heeft verklaard dat hij 150 als rekeninghouders van Van Lanschot geïdentificeerde belanghebbenden vertegenwoordigt, waarvan er 15 hebben erkend een rekening bij die bank te hebben aangehouden. Gesteld noch aannemelijk is geworden dat de gegevens op de rekeningstandenlijsten van laatstgenoemden niet overeenkwamen met de werkelijkheid. Dat gemachtigde op eenvoudige wijze een document heeft kunnen maken dat overeenkomt met de rekeningstandenlijsten doet aan vorenstaande niet af. Het gaat erom of de in de renseignementen opgenomen gegevens afkomstig zijn van Van Lanschot, hetgeen naar het oordeel van de rechtbank het geval is. Belanghebbendes beroepsgrond dient dan ook te worden verworpen.

4.3.3. Belanghebbende heeft nog gevraagd de drie voormalige projectleiders van het Van Lanschot-project als getuigen te horen. Nu de gemachtigde de gelegenheid heeft gehad om getuigenverklaringen van twee van hen in het geding te brengen en hij dat niet heeft gedaan en niet heeft aangegeven waarom alsnog of nogmaals horen van enig belang zou kunnen zijn en tevens niet in geschil is dat de derde persoon niet bereikbaar is, ziet de rechtbank geen reden dit verzoek in te willigen.

Identificatie

4.4.1. Belanghebbende betwist de betrouwbaarheid van de methode die de inspecteur heeft gehanteerd om belanghebbende als rekeninghouder bij Van Lanschot te identificeren. Met betrekking tot de identificatie, overweegt de rechtbank als volgt.

Voortvarendheid

4.5.1. Belanghebbende heeft gesteld dat de inspecteur bij het opleggen van de navorderingsaanslagen niet voortvarend genoeg heeft gehandeld. Hij meent dat de eis van voortvarendheid gesteld moet worden zowel bij toepassing van artikel 16, derde lid, van de AWR (de vijfjaarstermijn) als bij toepassing van het vierde lid van dat artikel (de twaalfjaarstermijn).

4.5.2. De rechtbank oordeelt daarover als volgt.

Twaalfjaarstermijn (‘verlengde navorderingstermijn’)

4.5.4. In het onderhavige geval zijn de navorderingsaanslagen IB/PVV 1995 tot en met IB/PVV 2001 en VB 1996 tot en met VB 2000 opgelegd met behulp van de verlengde navorderingstermijn. Met betrekking tot de stelling van belanghebbende dat de navorderingsaanslagen niet met de vereiste voortvarendheid zijn opgelegd zal de rechtbank voor ieder van deze navorderingsaanslagen, aan de hand van de termijn die is verlopen tussen de ontvangst van de informatie van de Belgische autoriteiten op 18 februari 2005 en de datum waarop de desbetreffende navorderingsaanslagen zijn vastgesteld, beoordelen of die vaststelling met redelijke voortvarendheid heeft plaatsgevonden. Alle navorderingsaanslagen die aan belanghebbende zijn opgelegd met gebruikmaking van de verlengde navorderingstermijn hebben als dagtekening 31 december 2007, dan wel 29 november 2008.

4.5.5. De door de inspecteur gebruikte tijd bij het opleggen van de navorderingsaanslagen in het kader van het ‘Van Lanschot-Project’, waarvan de onderhavige zaken deel uit maken, is onder te verdelen in grofweg drie periodes. De eerste periode heeft betrekking op de tijd die is verstreken tussen het moment van ontvangst van de gegevens van de Belgische autoriteiten op 18 februari 2005 en het moment waarop voor het eerst vragenbrieven zijn verzonden naar belastingplichtigen in maart 2007. De tweede periode heeft betrekking op de tijd die is verstreken tussen maart 2007 en het opleggen van de eerste serie navorderingsaanslagen eind 2007 aan belastingplichtigen die zijn geïdentificeerd als rekeninghouder bij Van Lanschot. De derde periode tot slot, heeft betrekking op de tijd die is verstreken tussen het opleggen van deze eerste en de tweede serie navorderingsaanslagen.

4.5.6. Ter zake van de eerste periode heeft het volgende te gelden. Tussen het moment waarop de FIOD-ECD Team Internationaal de gegevens van de Belgische autoriteiten heeft ontvangen (18 februari 2005) en het versturen door de inspecteur van de vragenbrief aan belanghebbende (7 maart 2007), is een periode van ruim twee jaar verstreken. De inspecteur heeft aangegeven, dat de Belastingdienst de inlichtingen in maart 2005 heeft ontvangen en dat besloten is om tot een projectmatige aanpak over te gaan in verband met de grote hoeveelheid gegevens en de in acht te nemen zorgvuldigheid. De inspecteur heeft voorts aangegeven, dat de projectmatige werkzaamheden in drie fases kunnen worden onderscheiden, te weten de onderzoeksfase, de besluit- en inrichtingsfase en de projectfase. Per periode heeft de inspecteur aangegeven welke soort van activiteiten in de desbetreffende periode zijn verricht. Gezien de complexiteit en de omvang van het project is de rechtbank van oordeel dat de periode van twee jaar om de belastingplichtigen te identificeren en vervolgens te benaderen met een vragenbrief niet onredelijk lang is.

4.5.7. De inspecteur heeft in de periode vanaf het sturen van de vragenbrieven tot het opleggen van de eerste navorderingsaanslagen IB/PVV 1995 en VB 1996 belanghebbende en [Y ] meermalen verzocht om informatie over de in het buitenland aangehouden bankrekening. Belanghebbende heeft daarop wel enige informatie aan de inspecteur verstrekt maar vervolgens, na een nader verzoek, geen informatie verstrekt maar zelf om nadere informatie gevraagd. Gezien de veelvuldige contacten tussen de inspecteur en belanghebbende met het doel om inlichtingen te verkrijgen die nodig waren voor het bepalen van de verschuldigde belasting acht de rechtbank de periode van ongeveer tien maanden tot de dagtekening van de navorderingsaanslagen IB/PV 1995 en VB 1996 niet onevenredig lang. Met betrekking tot het opleggen van deze navorderingsaanslagen is de rechtbank van oordeel dat de inspecteur voortvarend genoeg heeft gehandeld.

4.5.8. Tussen het moment waarop de eerste serie navorderingsaanslagen zijn opgelegd (dagtekening 31 december 2007) en het opleggen van de tweede serie navorderingsaanslagen (IB/PVV 1996 tot en met 2001 en VB 1997 tot en met 2000, dagtekening 29 november 2008) is bijna één jaar verstreken. De inspecteur heeft dienaangaande gesteld dat, na het opleggen van de eerste serie navorderingsaanslagen eind 2007, uit zorgvuldigheidsoverwegingen is gewacht met het opleggen van de overige navorderingsaanslagen. De inspecteur had de hoop en de verwachting dat belanghebbende op een later tijdstip, in de bezwaarfase voor de eerste serie (navorderings)aanslagen, wel met nadere gegevens zou komen over de in Luxemburg aangehouden bankrekening, waarna hij de aanslagen naar de juiste bedragen, dus niet schattenderwijs, zou kunnen vaststellen.

4.5.9. Vanuit het oogpunt van de door de inspecteur in acht te nemen algemene beginselen van behoorlijk bestuur, is een dergelijke handelwijze - het zorgvuldig willen vaststellen van de (navorderings)aanslagen - naar het oordeel van de rechtbank begrijpelijk. Echter, naar het oordeel van de rechtbank, biedt de zogenoemde ‘Passenheim-doctrine’ daarvoor geen ruimte. Het gaat in het kader van de voortvarendheid om de tijd die noodzakelijk is om met redelijke voortvarendheid een navorderingsaanslag op te leggen. Zoals kan worden opgemaakt uit het arrest van de Hoge Raad van 18 februari 2011 (nr. 09/05204, LJN BP4779) gaat het hierbij om ‘de tijd die is benodigd voor het verkrijgen van de inlichtingen die nodig zijn voor het bepalen van de verschuldigde belasting’ en ‘de tijd die noodzakelijkerwijs is gemoeid met het voorbereiden en vaststellen van een navorderingsaanslag’. De rechtbank acht van belang dat belanghebbende nimmer heeft erkend dat hij of [Y ] een bankrekening heeft (gehad) bij Van Lanschot en dat de inspecteur de eind 2008 opgelegde navorderingsaanslagen heeft gebaseerd op de gegevens die hem reeds ter beschikking stonden, zoals hij ook ter zitting heeft erkend, ten tijde van het opleggen van de navorderingsaanslagen IB/PVV 1995 en VB 1996. De inspecteur beschikte derhalve eind 2007 al over alle benodigde gegevens om alle bestreden navorderingsaanslagen op te leggen. Het was dan ook naar het oordeel van de rechtbank niet noodzakelijk om een jaar te wachten met het opleggen van de tweede serie navorderingsaanslagen. In dit verband heeft de inspecteur verder nog aangevoerd dat het praktisch onmogelijk was om de resterende aanslagen tegelijkertijd met, of kort na, de eerste serie aanslagen op te leggen. De navorderingsaanslagen, bestaande uit belasting, boete en heffingsrente, over de jaren 1996 tot en met 2000 konden, aldus de inspecteur, alleen handmatig berekend en vastgesteld worden, hetgeen zeer arbeidsintensief was. De rechtbank acht aannemelijk dat hiermee enige tijd was gemoeid en dus noodzakelijk was, maar genoemde omstandigheden brengen naar het oordeel van de rechtbank niet een tijdsverloop van ongeveer een jaar mee. Het tijdsverloop kan dan ook niet als noodzakelijk worden aanvaard. Dit brengt mee dat de navorderingsaanslagen en de daarbij behorende beschikkingen IB/PVV 1996, IB/PVV 1997, IB/PVV 1998, IB/PVV 1999, IB/PVV 2000, IB 2001, VB 1997, VB 1998, VB 1999 en VB 2000 onvoldoende voortvarend en daarmee buiten de wettelijke termijn zijn vastgesteld.

‘Vijfjaarstermijn’

4.5.10. Belanghebbende heeft gesteld dat voornoemd arrest van de Hoge Raad van 18 februari 2011 evenzeer dient te gelden bij het opleggen van navorderingsaanslagen op grond van het derde lid van artikel 16 van de AWR. De rechtbank volgt belanghebbende niet in zijn stelling. De toepassing van de verlengde navorderingstermijn wordt beperkt door het communautaire evenredigheidsbeginsel. Dit geldt echter niet voor de toepassing van de ‘gewone’ navorderingstermijn. De navorderingsaanslagen IB/PVV 2002, IB/PVV 2003 en IB/PVV 2004 zijn dan ook tijdig opgelegd. In zoverre faalt belanghebbendes beroepsgrond.

Tussenconclusie

4.6. Hetgeen hiervoor is overwogen leidt tot de conclusie dat de navorderingsaanslagen IB/PVV 1996, IB/PVV 1997, IB/PVV 1998, IB/PVV 1999, IB/PVV 2000, IB/PVV 2001, VB 1997, VB 1998, VB 1999 en VB 2000 en de daarmee samenhangende heffingsrente- en boetebeschikkingen dienen te worden vernietigd.

Omkering van bewijslast en redelijke schatting

4.7.1. De inspecteur heeft zowel belanghebbende als [Y ], aangeschreven met het verzoek om informatie te verstrekken met betrekking tot in het buitenland aangehouden bankrekening(en). De inspecteur heeft daarbij meerdere keren gewezen op artikel 47 AWR en de mogelijke omkering en verzwaring van de bewijslast. In het onderhavige geval staat de bankrekening op naam van de echtgenote van belanghebbende, [Y ]. [Y ] heeft niet gereageerd op de verzoeken van de inspecteur.

4.7.2. Nu de rechtbank, zoals onder 4.4.2. is overwogen, aannemelijk acht dat [Y ] een bankrekening heeft aangehouden bij Van Lanschot (in Luxemburg) die niet in de aangifte van belanghebbende was vermeld, heeft [Y ] de inlichtingenplicht van artikel 47 AWR geschonden.

4.7.3. Belanghebbende heeft evenmin, daarnaar gevraagd, enige informatie omtrent de Van Lanschot rekening van [Y ] aan de inspecteur verstrekt. Niet gesteld of bewezen is dat belanghebbende op de hoogte was van het bestaan van de bankrekening die op naam stond van [Y ].

4.7.4. Nu de inkomsten uit vermogen van [Y ] volgens het wettelijk systeem tot en met het jaar 2000 werden belast bij de belastingplichtige die het hoogste persoonlijk inkomen had en het vermogen zelf bij de echtgenoot aan wie het voorgaande kalenderjaar voormeld inkomen werd toegerekend, en vanaf 2001 voor 50% bij belanghebbende als verzwegen inkomen, dient het niet voldoen aan de vereisten van artikel 47 AWR door [Y ] in zoverre aan belanghebbende te worden toegerekend. Het niet voldoen aan de vereisten van artikel 47 AWR leidt tot verzwaring en omkering van de bewijslast (artikel 27e AWR, tekst tot en met 2011). Een redelijke uitleg van dat artikel brengt dan met zich dat die omkering alleen geldt voor zover in de aanslagen van belanghebbende bedragen ter zake van het aan hem toegerekende inkomen of vermogen van [Y ] zijn opgenomen.

4.7.5. Toepassing van de sanctie van artikel 27e AWR brengt met zich dat de rechtbank het beroep ongegrond verklaart, tenzij belanghebbende bewijst dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn. Belanghebbende heeft daar geen bewijs voor geleverd. Ook niet in de nadere stukken.

4.7.6. Dan moet de rechtbank beoordelen of de (navorderings)aanslagen berusten op een redelijke schatting. De inspecteur heeft een analyse gemaakt van de bekende gegevens van de geïdentificeerde bankrekeninghouders bij Van Lanschot waarvan op alle drie momenten (21 december 1994, 5 september 1996 en 28 november 1996) de rekeningstand bekend was. Uit deze analyse is naar voren gekomen dat over de periode 21 december 1994 tot en met 5 september 1996 over het gehele bestand van 325 geïdentificeerde personen sprake is van een vermogenstoename van 23,55% op jaarbasis en over de periode 21 december 1994 tot 28 november 1996 een vermogenstoename van 23,66% op jaarbasis. Dit percentage heeft de inspecteur (rekening houdend met rente op rente) naar beneden bijgesteld tot 23,5. Het aldus vastgesteld percentage van 23,5 is vervolgens toegepast op de laatste stand van de bankrekening en het aldus berekende bedrag is telkens per jaar bijgeteld als vermogensgroei. Dit betekent dat de procentuele bijtelling elk jaar lager wordt. Voor de berekening van de inkomsten uit dit vermogen heeft de inspecteur voor de jaren tot en met 2000 aangesloten bij het fictieve rendement als bedoeld in artikel 29a van de Wet op de Inkomstenbelasting 1964, zijnde 6% van het in buitenlandse beleggingsinstellingen belegde vermogen. Vanaf 2001 zijn de aldus berekende saldi aangemerkt als gemeenschappelijke inkomensbestanddelen in box 3 die, gelet op het bepaalde in artikel 2.17, vierde lid Wet IB 2001 (tekst tot 2005), aan beide partners voor de helft zijn toegerekend.

4.7.7. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur met de uiteenzetting in het verweerschrift, de daarop ter zitting (7 september 2011 en 23 oktober 2012) gegeven toelichting en de overige door hem ingebrachte stukken, voldoende inzicht verschaft in de wijze waarop de vaststelling van het stijgingspercentage van 23,5 en het inkomen uit vermogen tot stand zijn gekomen. De rechtbank acht de door inspecteur gehanteerde berekeningswijze van het vermogen, waarbij het saldo schattenderwijs steeds is verhoogd met jaarlijks 23,5% van het laatst gerenseigneerde saldo, in zijn methode en in zijn uitwerking niet onredelijk aangezien de inspecteur ná 28 november 1996 niet beschikt over enig concreet gegeven ter zake van het door [Y ] bij Van Lanschot aangehouden vermogen. De stelling van belanghebbende dat bij de berekening van de vermogensstijging van 23,5% de stortingen die door de rekeninghouders zijn gedaan ook zijn meegerekend, leidt niet tot een andere conclusie. De inspecteur is immers van een gemiddelde stijging van de saldi bij vergelijkbare rekeninghouders bij Van Lanschot uitgegaan en daarin zijn eventuele opnamen en stortingen verwerkt.

4.7.8. Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de uitgangspunten die de inspecteur heeft gehanteerd in het ‘Van Lanschot-project’ om het vermogen en de inkomenscorrecties te berekenen, niet onredelijk. De (navorderings)aanslagen berusten dan ook naar het oordeel van de rechtbank op een redelijke schatting.

4.7.9. Met betrekking tot de navorderingsaanslagen IB/PVV 2002 heeft de inspecteur nader geconcludeerd dat voor de berekening van de hoogte van de belasting, de verschuldigde boete en de heffingsrente uitgegaan moet worden van de - lagere - bedragen zoals die worden genoemd in het excel-overzicht dat de inspecteur als bijlage bij zijn brief van 5 december 2012 heeft gevoegd. De belasting en de boete en de heffingsrente bedragen dan respectievelijk € 3.228, € 3.228 en € 771.

Het niet afzonderlijk vermelden van de heffingsrente en de boete op het aanslagbiljet

4.8.1. De tijdig opgelegde navorderingsaanslagen betreffen onder meer de IB/PVV 2003 en IB/PVV 2004 (zie 4.5.10). Op de betreffende aanslagbiljetten staat alleen een totaalbedrag genoemd (zie 2.39). In de aan belanghebbende op 23 oktober 2008 toegezonden specificatie is vermeld dat over 2003 € 3.124 belasting zou worden nagevorderd met een boete van € 3.124 en € 662 heffingsrente (totaal € 6.910). Vervolgens is met dagtekening 29 november 2008 aan belanghebbende een aanslagbiljet uitgereikt waar boven staat “Navorderingsaanslag 2003 inkomstenbelasting/premieheffing”. Verder staat er op het biljet; “te betalen € 6.910”. Op het aanslagbiljet zijn de drie beschikkingen (navorderingsaanslag, boete en heffingsrente) dus niet afzonderlijk vermeld, noch is het bedrag uitgesplitst. Datzelfde is gebeurd voor het jaar 2004. Belanghebbende stelt dat aldus de boete- en heffingsrentebeschikkingen niet tot stand zijn gekomen en dat de navorderingsaanslagen moeten worden verminderd tot het bedrag van de na te vorderen inkomstenbelasting. De inspecteur meent dat het aanslagbiljet, tezamen bezien met de eerdere specificatie, voldoende duidelijk is over de elementen van het te betalen bedrag.

4.8.2. De vaststelling van een aanslag geschiedt door het ter zake daarvan opmaken van een aanslagbiljet door de inspecteur. Datzelfde geldt met betrekking tot het door de inspecteur nemen van een beschikking (artikel 5 van de AWR). Artikel 30j, tweede lid, van de AWR bepaalt dat het bedrag van de heffingsrente afzonderlijk op het aanslagbiljet wordt vermeld. Artikel 67g, vierde lid, van de AWR, tekst tot 1 juli 2009, bepaalt hetzelfde voor de boete. Aan dit wettelijk voorschrift, dat kennelijk ertoe strekt de belastingplichtige inzicht te verschaffen in de bedragen die hem als belasting respectievelijk boete of heffingsrente in rekening zijn gebracht, voldoet het aanslagbiljet niet. Het gegeven dat belanghebbende tevoren anderszins, door toezending van de specificatie, op de hoogte was gesteld van de uitsplitsing in belasting, boete en heffingsrente kan dit gebrek niet opheffen, te meer niet nu in de aanhef van het biljet alleen staat dat sprake is van een navorderingsaanslag inkomstenbelasting/premieheffing. Naar het oordeel van de rechtbank is het niet afzonderlijk vermelden van de boete en heffingsrente en de daarvoor geldende bedragen, gelet op de strekking van de artikelen 30j en 67g van de AWR in samenhang met artikel 5 van de AWR , zodanig zwaarwegend dat ter zake geen beschikkingen tot stand zijn gekomen.

4.8.3. Nu het aanslagbiljet over 2003 een te betalen bedrag aan inkomstenbelasting/ premieheffing vermeldt van € 6.910 terwijl dat bedrag € 3.124 moet zijn, zal de rechtbank de navorderingsaanslag tot dit bedrag verminderen. Evenzo zal de navorderingsaanslag over 2004 van € 7.467 worden verminderd tot € 3.430.

Boetes

4.9.1. De verhogingen c.q. boetebeschikkingen die samenhangen met de aan belanghebbende opgelegde navorderingsaanslagen IB/PVV 1996, IB/PVV 1997, IB/PVV 1998, IB/PVV 1999, IB/PVV 2000, IB/PVV 2001, IB/PVV 2003, IB/PVV 2004, VB 1997, VB 1998, VB 1999 en VB 2000, dienen gelet op hetgeen de rechtbank hiervoor in 4.6 en 4.8.2 heeft overwogen te worden vernietigd. De rechtbank hoeft dan alleen nog de juistheid van de verhogingen c.q. boetebeschikkingen behorende bij de (navorderings)aanslagen IB/PVV 1995, IB/PVV 2002 en IB/PVV 2005 en VB 1996 te beoordelen.

4.9.2. Belanghebbende heeft gesteld niet op de hoogte te zijn van het bestaan van de bankrekening bij Van Lanschot in Luxemburg. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur, op wie de bewijslast rust, niet bewezen dat belanghebbende daarvan wel op de hoogte was. De rechtbank acht hierbij van belang dat de rekening alleen op naam stond van [Y ] en niet mede op naam van belanghebbende. De inspecteur heeft dan niet bewezen dat het aan opzet van belanghebbende te wijten is dat de aanvankelijk voor de onderhavige jaren opgelegde aanslagen tot een te laag bedrag zijn vastgesteld. Gelet hierop kan aan belanghebbende geen verhoging of boete worden opgelegd.

4.9.3. De aanslag IB/PVV 1995 moet dan worden verminderd met het bedrag van de daarin opgenomen verhoging van € 4.968 tot € 7.133 en de aanslag VB 1996 moet worden verminderd met het bedrag van de daarin opgenomen verhoging van € 1.767 tot € 2.535.

4.9.4. De boetebeschikkingen bij de aanslagen IB/PVV 2002 en IB/PVV 2005 moeten gelet op hetgeen in 4.9.2 is overwogen worden vernietigd.

Heffingsrente

4.10.1. De heffingsrentebeschikkingen die samenhangen met de aan belanghebbende opgelegde navorderingsaanslagen IB/PVV 1996, IB/PVV 1997, IB/PVV 1998, IB/PVV 1999, IB/PVV 2000, IB/PVV 2001, IB/PVV 2003, IB/PVV 2004, VB 1997, VB 1998, VB 1999 en VB 2000, dienen gelet op hetgeen de rechtbank hiervoor in 4.6 en 4.8.1 in samenhang met 4.8.2 heeft overwogen te worden vernietigd.

4.10.2. In geschil is derhalve nog de heffingsrente die in rekening is gebracht bij de aan belanghebbende opgelegde navorderingsaanslagen IB/PVV 1995, IB/PVV 2002, IB/PVV 2005 en VB 1996.

4.10.3. Belanghebbende heeft onder verwijzing naar de arresten van de Hoge Raad van 25 september 2009 (LJN BJ8524) en van 28 maart 2011 (LJN AB0764), betoogd dat het zorgvuldigheidsbeginsel meebrengt dat de periode waarover heffingsrente wordt berekend met betrekking tot alle (navorderings)aanslagen moet worden beperkt tot de dagtekening van de eerste serie opgelegde navorderingsaanslagen eind 2007. Deze grief heeft derhalve, naar de rechtbank begrijpt, geen betrekking op de navorderingsaanslagen IB/PVV 1995, VB 1996 en IB/PVV 2002, die eind 2007 zijn opgelegd.

4.10.4. Belanghebbendes betoog kan in het onderhavige geval derhalve alleen betrekking hebben op de primitieve aanslag IB/PVV 2005. Het door belanghebbende genoemde arrest van de Hoge Raad van 25 september 2009 ziet op de situatie dat de inspecteur niet binnen drie maanden na de ingediende aangifte dan wel een verzoek om een voorlopige aanslag, een (voorlopige) aanslag oplegt. Alsdan mag op basis van dit arrest niet meer heffingsrente in rekening worden gebracht dan verschuldigd zou zijn als wel binnen drie maanden een aanslag conform de aangifte c.q. het verzoek zou zijn opgelegd. Die situatie doet zich hier niet voor nu wordt afgeweken van de aangifte.

4.10.5. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 28 maart 2011 geoordeeld dat er aanleiding kan zijn de heffingsrente te beperken indien er omstandigheden zijn aan te wijzen die aan de inspecteur kunnen worden toegerekend. Dergelijke omstandigheden zijn echter door belanghebbende, voor zover het betreft de heffingsrente die in rekening is gebracht bij de primitieve aanslag IB/PVV 2005, gesteld noch aannemelijk gemaakt.

Immateriële schadevergoeding

4.11.1. Belanghebbende heeft verzocht om toekenning van een vergoeding van de immateriële schade als gevolg van de lange behandelingsduur van het bezwaar en beroep.

4.11.3. De rechtbank stelt vast dat tussen de ontvangst van de bezwaarschriften door de inspecteur (voor de eerste serie aanslagen: 9 januari 2008 en voor de tweede serie aanslagen: 10 december 2008) en de dagtekening van de uitspraak daarop (2 juni 2009) een tijdsverloop zit van circa één jaar en vijf maanden respectievelijk zes maanden. Het beroepschrift is bij de rechtbank binnengekomen op 1 juli 2009. De uitspraak van de rechtbank wordt gedaan op 19 december 2012. Dat is ongeveer drie jaar en zes maanden na ontvangst van het beroepschrift.

4.11.4. De bezwaarfase heeft geduurd van 9 januari 2008 tot 2 juni 2009. In zijn brief van 11 maart 2008 duidt de gemachtigde van belanghebbende het bezwaarschrift van 9 januari 2008 aan als een pro forma bezwaarschrift, kondigt hij aan binnen zes weken over te gaan tot het opstellen van een standaard bezwaarschrift en verzoekt hij het bezwaarschrift aan te houden totdat door hem de gronden van het bezwaar zijn ingediend. Het bezwaar is op 17 april 2008 gemotiveerd. Daarbij is verzocht om aanhouding voor wat betreft het onderdeel van de twaalfjaarstermijn totdat op dat punt antwoord is gekregen.

4.11.5. De tijdsduur die gepaard gaat met herstel van vormgebreken alsmede met door de belastingplichtige op eigen initiatief aangekondigde aanvullingen komt voor rekening van de belastingplichtige. Het betreffende tijdsverloop bedraagt ongeveer 3 maanden en rechtvaardigt in zoverre een langere termijn dan 2 jaar.

4.11.6. Ook de tijdsduur die gemoeid is met de aanhouding van een bezwaar in afwachting van de uitkomst van gestelde prejudiciële vragen verlengt als regel de redelijke termijn. Die verlenging moet in beginsel ook in aanmerking worden genomen indien de zaak van een belastingplichtige inhoudelijk verwant is aan een op dat moment aanhangige andere zaak waarin prejudiciële vragen zijn gesteld, waarvan de beantwoording relevant is voor (een) in de zaak van die belastingplichtige te nemen beslissing(en). Niet aannemelijk is echter geworden dat het in 4.11.4 vermelde aanhoudingsverzoek hier tot enige vertraging heeft geleid. De rechtbank ziet dan ook geen grond voor verlenging van de redelijke termijn in verband met de door belanghebbende verzochte aanhouding totdat duidelijkheid bestond over de twaalfjaarstermijn.

4.11.7. Belanghebbende heeft in zijn (pro forma) beroepschrift van 30 juni 2009 verzocht om de onderhavige zaken aan te houden in afwachting van de uitkomsten van vergelijkbare procedures inzake het ‘Van Lanschot-project’ die inmiddels aanhangig waren bij de rechtbank Haarlem. Bij brief van 17 augustus 2009 heeft de rechtbank ingestemd met dit verzoek. Bij brief van 2 juli 2010 heeft de rechtbank partijen bericht dat niet langer zal worden gewacht op de uitspraken van Rechtbank Haarlem. In deze brief heeft de rechtbank verder belanghebbende verzocht om binnen 4 weken zijn beroepschrift nader te motiveren. In reactie hierop heeft belanghebbende in zijn brief van 5 juli 2010 verzocht om de door de rechtbank gestelde termijn voor motivering met nog eens 4 weken extra te verlengen. Naar het oordeel van de rechtbank is het redelijk om bij beoordeling van de redelijke termijn voor de beroepsfase rekening te houden met de vertraging als gevolg van het verzochte uitstel voor het motiveren door belanghebbende en met het tijdelijk stilleggen van de beroepsprocedure in afwachting van de uitspraken van Rechtbank Haarlem. Een dergelijke handelwijze is volgens de rechtbank acceptabel, omdat dat in het belang is van een behoorlijke en efficiënte rechtspleging. De vertraging als gevolg van belanghebbendes aanhoudingsverzoek betreft de periode, naar het oordeel van de rechtbank, vanaf 17 augustus 2009 tot en met 2 juli 2010, derhalve (afgerond) 11 maanden. Door het later motiveren van het beroepschrift bedraagt de vertraging naar het oordeel van de rechtbank 1 maand.

4.11.8. Gelet op hetgeen de rechtbank hiervoor onder 4.11.3 heeft overwogen bedraagt de behandelduur van het bezwaar en beroep voor de eerste serie aanslagen ongeveer 4 jaar en 11 maanden en voor de tweede serie aanslagen ongeveer 4 jaar. Vanaf het moment waarop de tweede serie aanslagen zijn opgelegd, zijn de bezwaar- en beroepsprocedure van de eerste en tweede serie aanslagen min of meer synchroon gaan lopen. De rechtbank stelt dan het volgende voorop. Een belastingplichtige die in hoofdzaak op hetzelfde onderwerp betrekking hebbende en gezamenlijk behandelde geschillen over meerdere belastingjaren aanhangig heeft gemaakt, zal in het algemeen meer spanning en frustratie ondervinden van de overschrijding van de redelijke termijn dan de belastingplichtige die procedeert over één belastingjaar. Er zal in het algemeen echter geen strikte evenredigheid bestaan tussen de mate van spanning en frustratie die wordt ondervonden en het aantal aanhangige geschillen. De ter zake van die geschillen in totaal toegekende schadevergoeding dient in redelijke mate van evenredigheid te staan tot de door de belastingplichtige geleden schade.

4.11.9. De rechtbank merkt de onderhavige navorderingsaanslagen IB/PVV en VB van belanghebbende aan als in hoofdzaak op hetzelfde onderwerp betrekking hebbende zaken die maximaal ongeveer 4 jaar lang gezamenlijk zijn behandeld. De overschrijding van de redelijke termijn is het langst voor wat betreft de eerste serie aanslagen waarvan de totale behandelduur 4 jaar en 11 maanden bedroeg. De overschrijding bedraagt dan, gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, 20 maanden (59 maanden minus 24 maanden minus 3 maanden minus 11 maanden minus 1 maand). De rechtbank ziet hierin aanleiding voor alle onderhavige zaken tezamen eenmaal schadevergoeding toe te kennen wegens een termijnoverschrijding van 22 maanden en voor het overige te volstaan met de constatering dat de redelijke termijn is overschreden.

4.11.10. De rechtbank verbindt hieraan de gevolgtrekking dat het onderzoek op grond van artikel 8:73 van de Awb moet worden heropend ter voorbereiding van een nadere uitspraak op het verzoek van belanghebbende om de door hem geleden schade te vergoeden. De rechtbank zal met het oog daarop de Minister van Veiligheid en Justitie in de voortzetting van deze procedure betrekken.

5. Proceskosten

5.4. De totale proceskostenvergoeding wordt dan € 5.957. De rechtbank zal de vergoeding geheel toekennen aan belanghebbende en niet aan [Y ] nu belanghebbende in veel ruimere mate dan [Y ] in het gelijk is gesteld.

6. Beslissing

De rechtbank:

Deze uitspraak is gedaan op 19 december 2012 door mr. A.F.M.Q. Beukers-van Dooren, voorzitter, mr. C.A.F.M. Stassen en mr. W.A.P. van Roij, rechters, en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van mr. M. Jansen, griffier.

De griffier, De voorzitter,

Afschrift aangetekend verzonden aan partijen op: 28 december 2012

Aan deze uitspraak hoeft eerst uitvoering te worden gegeven als de uitspraak onherroepelijk is geworden. De uitspraak is onherroepelijk als niet binnen zes weken na verzending van de uitspraak een rechtsmiddel is aangewend of onherroepelijk op het aangewende rechtsmiddel is beslist (artikel 27h, vijfde lid en artikel 28, zevende lid AWR).

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch (belastingkamer), Postbus 70583, 5201 CZ ’s-Hertogenbosch.