Hoge Raad, 06-12-2013, ECLI:NL:HR:2013:1439, 12/05867

Belanghebbende maakt als moedervennootschap deel uit van een groep van vennootschappen die tezamen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting vormen. De activiteiten van de fiscale eenheid bestaan uit de exploitatie van een garagebedrijf, onder andere op het adres [a-straat] 37 te [Q]. De onroerende zaken van de groep zijn ondergebracht in [A] B.V. (hierna: [A]), welke vennootschap deel uitmaakt van de fiscale eenheid. Tot de hiervoor bedoelde onroerende zaken behoort een perceel grond te [Q] (hierna: het perceel) met daarop een bouwvallig koetshuis, dat bij het garagebedrijf in gebruik was als autostalling (hierna: de stallingsruimte).

Omstreeks het jaar 2000 heeft de gemeente Zeist (hierna: de gemeente) belanghebbende verzocht om de stallingsruimte te verwijderen. De gemeente wilde graag dat ter plaatse woonhuizen zouden worden gebouwd. Belanghebbende heeft zich bereid verklaard hieraan mee te werken onder de voorwaarde dat zij voor de stalling van haar auto’s vervangende grond zou kunnen kopen.

Naar aanleiding van het verzoek van de gemeente heeft belanghebbende besloten het perceel te herontwikkelen en te verkopen. Belanghebbende heeft in dat verband in de jaren 2000 tot en met 2005 projectontwikkelingsactiviteiten verricht.

Begin 2005 heeft de gemeente toegezegd dat belanghebbende voor haar onderneming een strook grond aan de achterzijde van [a-straat] 37 te [Q] kon kopen. Belanghebbende heeft deze strook grond in mei 2006 gekocht. In oktober 2006 heeft zij een tweede stuk grond aan de achterzijde van [a-straat] 37 te [Q] gekocht.

In december 2005 is het perceel door [A] in vier afzonderlijke gedeelten verkocht aan de (toekomstige) eigenaren van de daarop te bouwen woningen. In de betreffende koopovereenkomsten is vermeld dat de sloop van de opstallen op het perceel en de bouw van de vier woningen zal geschieden door een bouwbedrijf. De kopers hebben zich in die overeenkomsten verplicht tot het aangaan van een overeenkomst van aanneming met het bouwbedrijf voor de bouw van de woningen.

De levering van het perceel heeft plaatsgevonden op 6 januari 2006. Ter voorbereiding van de levering is het perceel vanaf medio december 2005 ontruimd en hebben er voorafgaand aan de levering asbestverwijderingswerkzaamheden plaatsgevonden, die rond 19 december 2005 zijn aangevangen. Tot die datum werd het perceel gebruikt voor de stalling van auto’s en de opslag van materialen.

Voor het Hof was in geschil of belanghebbende de bij de vervreemding van het perceel behaalde boekwinst op de voet van artikel 3.54, lid 1, van de Wet inkomstenbelasting 2001 mocht reserveren. Voor zover in cassatie van belang betrof dat geschil de vraag of belanghebbende een bedrijfsmiddel dan wel een tot de voorraad behorende zaak had vervreemd.

Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende met betrekking tot het perceel, waarvan zij verwachtte dat het in de toekomst zou (moeten) worden verkocht, projectontwikkelingsactiviteiten heeft verricht en dat die projectontwikkelingsactiviteiten moeten worden aangemerkt als het aanwenden van het perceel in het kader van een nieuwe ondernemingsactiviteit als bedoeld in het arrest van de Hoge Raad van 6 juni 2008, nr. 43515, ECLI:NL:HR:2008:BD3175, BNB 2008/213.

Het Hof heeft vervolgens – in cassatie onbestreden – vastgesteld dat het perceel tot (kort voor) de datum van levering de voor de onderneming wezenlijke functie van stallingsruimte heeft vervuld en dat dat gebruik niet als bijkomstig kan worden beschouwd, en geoordeeld dat de omstandigheid dat kort voor de levering van het perceel een begin is gemaakt met de ontruiming daarvan en met asbestverwijdering op zichzelf niet de conclusie rechtvaardigt dat het perceel niet langer als bedrijfsmiddel kwalificeert, omdat die activiteiten gebruikelijk verbonden zijn aan de levering. Hiervan uitgaande stond het belanghebbende vrij het perceel tot aan de verkoop en levering ervan als bedrijfsmiddel aan te merken en doet daaraan niet af dat het perceel mede is aangewend ten behoeve van projectontwikkeling, aldus het Hof. Tegen dit oordeel richt zich het middel.