Parket bij de Hoge Raad, 11-07-2008, BA0613, 43252

Nr. 43 252

PROCUREUR-GENERAAL BIJ DE HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

MR. J.A.C.A. OVERGAAUW

ADVOCAAT-GENERAAL

Derde Kamer (B)

Inkomstenbelasting/ premie volksverzekeringen 2001

Conclusie van 26 februari 2007 inzake:

X

TEGEN

DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

1.4. De winstvaststellingsovereenkomst bevat onder meer de volgende passages:

"(Paragraaf 2, Fiscale behandeling, onderdeel 3)

De commanditaire vennoten hebben recht op de investeringsaftrek ex art. 11 Wet IB vanwege het maken van voortbrengingskosten voor de film. De voortbrengingskosten zullen direct na het gereedkomen van de CV in 1999 en 2000 gemaakt worden. De investeringsaftrek zal berekend worden over het evenredig aandeel in de investering per commanditaire vennoot. Terzake van de aanschaf van de filmrechten door de CV kan iedere vennoot aanspraak maken op investeringsaftrek over zijn aandeel in de film.

(Paragraaf 3, Formele aspecten)

2. De jaarstukken van de CV zullen jaarlijks aan de Belastingdienst Particulieren/Ondernemingen Q worden voorgelegd ter beoordeling. Dit zal in de CV-akte worden vastgelegd.

1.10. Naar aanleiding van gesprekken tussen de huidige gemachtigde van de CV (tevens optredend als gemachtigde van belanghebbende in de onderhavige procedure; hierna: de gemachtigde) en de inspecteur heeft de inspecteur op 2 november 2001 de gemachtigde als volgt geïnformeerd:

"... leg ik hierbij de afspraken vast die wij hebben gemaakt inzake de afhandeling van de jaaropgaven 2000 en 2001 van F CV.

1. De jaaropgave 2000 zoals die is afgegeven op 5 juli 2001 (...) is definitief en zal niet meer worden gewijzigd.

2. De in de brief van de Belastingdienst d.d. 5 juli 2001 gemaakte rekenfout (...) zal worden hersteld door verwerking in de jaaropgave 2001. Omdat het een correctie is die het jaar 2000 betreft zal bij de verwerking in de jaaropgave 2001 rekening worden gehouden met het tarief 2000. (...)

3. Bij de behandeling van de jaarstukken 2001 zal worden onderzocht of in 2000 meer investeringen zijn gedaan (meer verplichtingen aangegaan) dan waarmee rekening is gehouden in de jaaropgave 2000. Een eventueel hoger bedrag aan investeringen 2000 zal op dezelfde wijze worden verwerkt in de jaaropgave 2001 als bij punt 2 aangegeven voor de rekenfout.

4. Bij het onder punt 3 vermelde onderzoek naar de investeringen 2000 en het doorvoeren van de correctie van de gemaakte rekenfout zal de Belastingdienst tevens in haar oordeel betrekken in hoeverre op 31 december 2000 redelijkerwijze viel aan te nemen dat aangegane verplichtingen ook daadwerkelijk tot uitgaven zouden leiden. Hierbij behoudt de Belastingdienst zich het recht voor van interne compensatie."

2.3. Het Hof heeft allereerst overwogen dat belanghebbende in 2001 ingevolge de Wet IB 2001 geen recht heeft op investeringsaftrek:

"5.1. Tussen partijen is niet in geschil dat belanghebbende voor het belastingjaar 2001 op grond van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of de Invoeringswet Wet inkomstenbelasting 2001 geen recht kan doen gelden op enig bedrag aan investeringsaftrek. Het bedrag dat de inspecteur volgens een afspraak met de gemachtigde in aanmerking heeft genomen als "rekenfout 2000" leidt dan ook tot een buitenwettelijke vermindering van belanghebbendes inkomen uit werk en woning."

2.4. Inzake de afspraak dat de inspecteur bij de behandeling van de jaarstukken 2001 zal onderzoeken of in 2000 meer investeringen zijn gedaan, heeft het Hof als volgt geoordeeld:

"5.2. De inspecteur heeft in zijn brief van 2 november 2001 toegezegd dat hij bij beoordeling van de jaarstukken over 2001 mogelijk rekening zou houden met een hoger bedrag aan investeringen. Een dergelijke toezegging kan er echter niet toe leiden dat enig geschil over de omvang van de investeringen in 2000 door de belastingrechter beoordeeld kan worden in het kader van de toetsing van de aanslag over het jaar 2001.

Het staat partijen immers niet vrij enig geschil aan de belastingrechter voor te leggen zonder wettelijke grondslag en het staat hen evenmin vrij enig geschil naar believen te verplaatsen naar een jaar waarop het geschil geen betrekking heeft. De toepassing van het vertrouwensbeginsel leidt in dit geval niet tot een ander oordeel, omdat de inspecteur niet het vertrouwen heeft gewekt dat hij met een bepaald bedrag aan investeringsaftrek rekening zou houden bij het vaststellen van de fiscale jaaropgave 2001."

3.5. Het vierde middel tot slot is gericht tegen het oordeel van het Hof in 5.2 dat de toepassing van het vertrouwensbeginsel in dit geval niet tot een ander oordeel leidt. Het voert aan dat het Hof ten onrechte geen rekening heeft gehouden met de toezegging van de inspecteur om met een nader te betalen(3) bedrag aan investeringsaftrek rekening [te] (zou) houden bij het vaststellen van de jaaropgave 2001, omdat:

- de inspecteur heeft toegezegd dat bij de behandeling van de jaarstukken 2001 onderzocht zal worden of in 2000 meer investeringen zijn gedaan (meer verplichtingen aangegaan) dan waarmee rekening is gehouden in de jaaropgave 2000, en

- de inspecteur heeft toegezegd een eventueel hoger bedrag aan investeringen te verwerken in de jaaropgave 2001 conform de methodiek waarbij rekening wordt gehouden met het tarief 2000.

4.1. De Minister van Financiën merkt in de eerste alinea van het verweerschrift in cassatie op dat de toezegging van de inspecteur om bij de beoordeling van het jaar 2001 te bezien of in het jaar 2000 tot een hoger bedrag voortbrengingskosten zijn gemaakt dan waar bij het overzicht over het jaar 2000 reeds rekening mee is gehouden, niet betekent dat daarmee sprake zou zijn van voortbrengingskosten in 2001. Vervolgens stelt hij:

"Dat hiermee een rechtstekort lijkt te ontstaan voor de participanten is wellicht niet voorzien. Ik merk in dat kader op dat het de participanten in de CV volledig vrij stond om tegen de aanslag 2000 bezwaar en beroep aan te tekenen. De vastgelegde afspraken in de brief van 2 november 2001 bevatten op dat punt geen enkele beperking."

4.2. In de tweede alinea van het verweerschrift in cassatie betoogt de Minister dat, zolang geen overeenstemming was bereikt over de nader in aanmerking te nemen voortbrengingskosten in 2000, de gemachtigde de participanten had kunnen (en wellicht moeten) adviseren om ter behoud van rechten bezwaar en/of beroep aan te tekenen tegen de aanslagen over dat jaar. Hierop merkt hij op:

"Ik kan mij overigens wel voorstellen dat gemachtigde ervan uitging dat hij het geschil bij de behandeling van het jaar 2001 kon voorleggen, nu was afgesproken met de inspecteur dat de jaaropgave 2000 definitief zou zijn."

Opbouw conclusie

5.1. Het onderhavige geschil draait in belangrijke mate om de vraag wat partijen naar aanleiding van het gevoerde overleg en de gemaakte afspraken redelijkerwijs mochten verwachten. Het vertrouwensbeginsel kan daarbij een belangrijke rol spelen. Hiermee samen hangt de vraag in hoeverre het Hof gehouden was om naar aanleiding van de tussen partijen gemaakte afspraken een inhoudelijk oordeel te geven over hetgeen partijen verdeeld hield, namelijk de (beoordeling door de inspecteur van de) hoogte van de investeringsaftrek.

Investeringsaftrek en film-CV

5.3. Artikel 11, eerste lid, onder a, en tweede lid, onder a, van de Wet op de Inkomstenbelasting 1964 (hierna: Wet IB 1964), tekst 2000, luidde (voorzover van belang) als volgt:

"1. Ingeval in een kalenderjaar:

a. voor een bedrag van meer dan ƒ 3900 doch niet meer dan ƒ 566.000 in bedrijfsmiddelen wordt geïnvesteerd, wordt op verzoek bij de aangifte van de belastingplichtige een in het tweede lid, onderdeel a, aangewezen percentage van het investeringsbedrag ten laste gebracht van de winst over dat jaar (investeringsaftrek);

(...)

2. Bij:

a. een investeringsbedrag in een kalenderjaar van meer dan ƒ 3900, doch niet meer dan ƒ 65.000, bedraagt de investeringsaftrek 27%.

(...)"

5.6. In het verweerschrift van de inspecteur voor het Hof wordt over een film-CV in het algemeen onder meer het volgende opgemerkt:

"4.1ALGEMEEN

4.1.1. In 1998 zijn ter versterking van de Nederlandse filmindustrie de artikelen 20 tot en met 22 Uitvoeringsregeling willekeurige afschrijving ingevoerd. Op voortbrengingskosten voor films waarvoor een Senter-verklaring is afgegeven mag willekeurig worden afgeschreven.

(...)

Ondernemers die aldus een film voortbrengen kunnen de voortbrengingskosten afschrijven zodra die kosten worden gemaakt. Met afschrijven behoeft dus niet te worden gewacht tot de film als bedrijfsmiddel in gebruik wordt genomen.

De ondernemers hebben tevens recht op investeringsaftrek.

Bij verkoop van de film en staking van de onderneming is op eventueel behaalde verkoopwinst (inclusief desinvesteringsbijtelling) de stakingsvrijstelling van toepassing.

Door gebruik te maken van de faciliteit van de willekeurige afschrijving bedraagt de fiscale boekwaarde van de film veelal reeds nihil op het tijdstip dat de film gereedkomt en een aanvang wordt gemaakt met vertoning aan het publiek.

4.1.2. Filmproducenten hebben vrijwel zonder uitzondering de genoemde ondernemersfaciliteiten (willekeurige afschrijving, investeringsaftrek en stakingsvrijstelling) benut met gebruikmaking van de rechtsvorm van de besloten commanditaire vennootschap (Film-CV). Natuurlijke personen werden uitgenodigd te participeren in het kapitaal van deze Film-CV's. Aldus ontstonden CV's waarin naast een of meer beherend vennoten veelal enkele honderden natuurlijke personen als commanditair vennoot deelnamen.

In het besluit van 7 december 1998, nr. DB98/1382M (BNB 1999/43) heeft de staatssecretaris nadere regels gegeven voor de fiscale behandeling van participaties van commanditaire vennoten in filmproducties.

(...)

4.3 WINSTVASTSTELLINGSOVEREENKOMST (WVO))

4.3.1. Filmproducenten die het voornemen hadden een film voort te brengen en die tevens aan hun vennoten vooraf zekerheid wilden verschaffen dat zij in aanmerking zouden komen voor de genoemde ondernemersfaciliteiten wendden zich tot de inspecteur onder wiens competentie zij vielen. Dit leidde binnen zeer korte tijd tot kritiek zowel van fiscale zijde als vanuit de filmwereld.

Van fiscale zijde werd betoogd dat constructies werden waargenomen die ten onrechte leidden tot het toekennen van ondernemersfaciliteiten.

De filmwereld klaagde dat vooral buitenlandse filmproducties van de maatregel profiteerden waardoor het beoogde doel - versterking van de Nederlandse filmindustrie - niet werd bereikt.

4.3.2. Mede naar aanleiding van deze kritiek heeft de Belastingdienst op 9 juli 1999 besloten de behandeling van Film CV's te laten uitvoeren door (destijds) de Belastingdienst Particulieren/Ondernemingen Q. Producenten die vooraf zekerheid wilden krijgen over de fiscale gevolgen van de gekozen opzet voor de CV en - vooral - voor de commanditaire vennoten dienden zich tot de inspecteur te Q te wenden. Deze inspecteur heeft een handreiking voor de winstvaststellingsovereenkomst (verder: WVO) opgesteld. De handreiking zoals deze sinds maart 2003 luidt, voeg ik ter informatie bij (bijlage 1).

De inspecteur te Q verklaarde zich tevens bereid jaarlijks de jaarstukken van de CV te beoordelen en een jaaropgave met invulinstructie aan de CV te verstrekken die de commanditaire vennoten konden gebruiken voor hun aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen. De afspraken die de CV met de inspecteur te Q maakt zijn bindend voor alle vennoten. Onderdeel van iedere WVO vormt ook de afspraak dat indien de Belastingdienst en de CV geen overeenstemming zouden bereiken over de omvang van de jaarwinst, een procedure met één van de commanditaire vennoten zou worden gevoerd. De uitkomst van die procedure zou dan voor alle vennoten bindend zijn.

Een dergelijk geval is in deze zaak aan de orde."

Het vertrouwensbeginsel als algemeen beginsel van behoorlijk bestuur

5.8. Er zijn verschillende gedragingen van de fiscus waarmee bij een belastingplichtige vertrouwen kan worden opgewekt dat op een bepaalde manier zal worden gehandeld.

5.9. In het arrest van 12 april 1978, nr. 18452, BNB 1978/135(7), m.nt. C.P. Tuk, erkende de Hoge Raad dat plaats is voor ingrijpen van de rechter indien de inspecteur in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft gehandeld, en dat het een beginsel van behoorlijk bestuur is dat de fiscus verwachtingen welke zij bij een belanghebbende ten aanzien van een door haar te volgen gedragslijn heeft opgewekt, en waarop deze zich in redelijkheid tegenover haar mag beroepen, honoreert. In dit geval ging het om een gepubliceerde beleidsregel op een terrein waarop de fiscus geen beleidsvrijheid had. De Hoge Raad oordeelde in dit arrest dat:

"(...) indien de belastingplichtige zich beroept op vertrouwen dat hij aan uitlatingen als hiervoor heeft mogen ontlenen, de aanslag dienovereenkomstig behoort te worden vastgesteld, ook al zou de wet de fiscus ter zake niet een bepaalde beleidsvrijheid laten."

5.11. In het arrest van 26 september 1979, nr. 19250, BNB 1979/311, m.nt. J.P. Scheltens, heeft de Hoge Raad de werking contra legem van het vertrouwensbeginsel ook expliciet aanvaard voor handelingen van de (ambtenaren van de) Belastingdienst zelf. De Hoge Raad oordeelde als volgt:

"dat met name indien het gaat om reacties op een verzoek van een belastingplichtige om inlichtingen aangaande de inhoud van wettelijke, dan wel andere door de fiscus in acht te nemen algemene regels, het belang dat de belastingplichtigen erbij hebben dat de fiscus zijn voorlichtende taak onbelemmerd kan vervullen ertoe noopt te aanvaarden dat het risico van een onjuiste inlichting in de regel voor rekening van de betrokken belastingplichtige blijft;

dat bijzondere omstandigheden aanleiding kunnen geven van deze regel af te wijken en de fiscus aan dergelijke inlichtingen wel gebonden te achten, maar daartoe ten minste vereist zal zijn, vooreerst dat die inlichtingen niet zo duidelijk in strijd zijn met een juiste wetstoepassing dat de betrokken belastingplichtige redelijkerwijs hun onjuistheid had kunnen en moeten beseffen, en voorts dat hij, afgaande op die onjuiste inlichtingen, een handeling heeft verricht of nagelaten, ten gevolge waarvan hij niet alleen de wettelijk verschuldigde belasting heeft te betalen, maar daarenboven schade lijdt;

dat indien het daarentegen gaat om als toezeggingen op te vatten uitlatingen van de zijde van de fiscus, waaraan een belastingplichtige het vertrouwen heeft mogen ontlenen dat de fiscus, na kennisneming van alle daartoe vereiste bijzonderheden van de belastingplichtige zelf betreffende geval, aan vorenbedoelde regels, zo omtrent de toepasselijkheid of de toepassing daarvan vragen zijn gerezen, in zijn geval een bepaalde toepassing zal geven, bij een afweging als voormeld aan het voornoemde beginsel van behoorlijk bestuur doorslaggevende betekenis moet worden toegekend;

dat daarbij wel het voorbehoud moet worden gemaakt dat de door de belastingplichtige aan de fiscus verschafte, voor diens toezegging relevante gegevens juist zijn, en dat de gedane toezegging niet zo duidelijk in strijd is met een juiste wetstoepassing dat de belastingplichtige op nakoming van die toezegging in redelijkheid niet mocht rekenen;

dat toezeggingen veelal voor de belastingplichtige van zodanig gewicht zullen zijn dat in de regel verwacht mag worden dat hij deze zijnerzijds schriftelijk aan de inspectie zal bevestigen dan wel een schriftelijke bevestiging van de inspectie zal vragen;

(...)"

De vaststellingsovereenkomst met de fiscus(9)

5.13. Een compromis met de fiscus wordt door de Hoge Raad aangemerkt als vaststellingsovereenkomst in de zin van artikel 7:900, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW)(10). Deze bepaling luidt als volgt:

"Bij een vaststellingsovereenkomst binden partijen, ter beëindiging of ter voorkoming van onzekerheid of geschil omtrent hetgeen tussen hen rechtens geldt, zich jegens elkaar aan een vaststelling daarvan, bestemd om ook te gelden voor zover zij van de tevoren bestaande rechtstoestand mocht afwijken."

5.17. De inspecteur, handelend in zijn hoedanigheid van bestuursorgaan, is daarnaast ook gebonden op grond van het publiekrecht. Dit betekent dat de inspecteur bij het uitoefenen van zijn bevoegdheden uit een privaatrechtelijke overeenkomst tevens de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht moet nemen(16). Vergelijk ook artikel 3:14 BW, waarin het volgende is bepaald:

"Een bevoegdheid die iemand krachtens het burgerlijk recht toekomt, mag niet worden uitgeoefend in strijd met geschreven of ongeschreven regels van publiekrecht."

5.18. Dit betekent dat ook het vertrouwensbeginsel(17) een rol speelt (of beter: kan spelen) bij vaststellingovereenkomsten met de fiscus(18). De gebondenheid van de fiscus aan het vertrouwensbeginsel bij een vaststellingsovereenkomst, is in beginsel dezelfde als bij een toezegging. Ook bij een vaststellingsovereenkomst geldt dat deze niet zozeer in strijd mag zijn met de wettelijke regels, dat partijen niet op nakoming daarvan mogen rekenen(19). Dit criterium is voor het fiscaal compromis aanvaard in het arrest van 3 juni 1981, nr. 20281, BNB 1981/230, m.nt. H.J. Hofstra. De Hoge Raad oordeelde:

"dat toch die overeenkomst zo duidelijk in strijd is met de te dezen (...) geldende wettelijke regeling, (...) dat het Hoofd op nakoming van die overeenkomst niet mocht rekenen."

5.19. Recentelijk heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 9 december 2005, nr. 41117, BNB 2006/201, m.nt. R.H. Happé(20), een nadere invulling gegeven aan dit criterium. Het geschil had betrekking op een vaststellingsovereenkomst die was gesloten in verband met de toekenning van aandelenopties aan belanghebbende door zijn werkgever, waarbij onder andere een van het wettelijke genietingsmoment afwijkend heffingsmoment was overeengekomen. Het Hof had geoordeeld dat de overeenkomst geen vaststellingsovereenkomst was in de zin van Boek 7, titel 15, BW en dat de overeenkomst op grond van artikel 3:40, tweede lid, BW, nietig was. De Hoge Raad oordeelde onder meer als volgt:

"3.4.1. (...) het middel bestrijdt terecht 's Hofs oordeel dat de onderhavige overeenkomst geen vaststellingsovereenkomst is. Het Hof heeft dat oordeel gegrond op de omstandigheid dat beide partijen zich ten tijde van het sluiten van de overeenkomst ervan bewust waren dat het overeengekomen heffingsmoment afweek van het (door de rechter ingevulde) wettelijke genietingsmoment, zodat partijen daaromtrent geen onzekerheid of geschil hadden. Daarmee heeft het Hof echter miskend dat de overeenkomst meerdere onderwerpen regelt, waaronder met name ook - zie hiervoor onder 3.1.2 - de waardering van de opties en de vraag of belanghebbendes werkgever als inhoudingsplichtige ter zake van de opties is aan te merken. Het Hof diende dan ook te beoordelen of de overeenkomst in haar geheel bezien strekt ter voorkoming of beëindiging van onzekerheid of geschil; daarbij staat de enkele omstandigheid dat beide partijen beseffen dat de overeenkomst ten aanzien van een bepaald aspect een afspraak bevat die afwijkt van de wettelijke regeling, niet eraan in de weg om de overeenkomst in haar geheel bezien aan te merken als een vaststellingsovereenkomst.

3.4.2. Evenzeer terecht komen de onderdelen b en c van het middel op tegen 's Hofs oordeel dat de overeenkomst op grond van artikel 3:40, lid 2, BW nietig is. Genoemd artikellid ziet slechts op het geval dat (het verrichten van) de rechtshandeling zelf door een dwingende wetsbepaling wordt verboden. Daarvan is in het onderhavige geval geen sprake. De geldigheid van de overeenkomst moet dan ook beoordeeld worden met (overeenkomstige) toepassing van de in artikel 3:40, lid 1, BW vermelde maatstaf of de overeenkomst door haar inhoud of strekking in strijd is met de openbare orde of de goede zeden. Hiervan is sprake indien de overeenkomst zozeer in strijd is met hetgeen de wet - over het geheel bezien - terzake bepaalt, dat partijen niet op nakoming daarvan mochten rekenen (vgl. HR 7 mei 1997, nr. 31 658, BNB 1997/221).

(...)

3.6. De vaststaande feiten en de stukken van het geding laten geen andere conclusie toe dan dat tussen partijen een vaststellingsovereenkomst is gesloten, en wel omtrent de waardering van de verleende opties en omtrent de vraag of belanghebbendes werkgever loonbelasting terzake van de opties moest inhouden. De enkele omstandigheid dat de overeenkomst - kennelijk ter uitwerking van de zojuist genoemde vaststellingen - ook een bewust van de wet afwijkende afspraak omtrent het genietingsmoment bevat, is onvoldoende om te kunnen oordelen dat de overeenkomst zozeer in strijd is met hetgeen de wet - over het geheel bezien - bepaalt met betrekking tot de belastingheffing over inkomsten uit optieverlening dat partijen niet op nakoming daarvan mochten rekenen; ook overigens zijn blijkens de stukken van het geding geen feiten of omstandigheden aangevoerd die meebrengen dat de inhoud of strekking van de overeenkomst in strijd is met de openbare orde of de goede zeden."

5.20. Gewezen kan worden op artikel 7:902 BW, waarin is bepaald(21):

"Een vaststelling ter beëindiging van onzekerheid of geschil op vermogensrechtelijk gebied is ook geldig als zij in strijd mocht blijken met dwingend recht, tenzij zij tevens naar inhoud of strekking in strijd komt met de goede zeden of de openbare orde."

Afspraken tussen partijen in de onderhavige zaak

5.24. In de onderhavige zaak heeft de inspecteur op 11 november 1999 de door de toenmalige gemachtigde van de CV overgelegde winstvaststellingsovereenkomst voor akkoord ondertekend. Daaraan lagen overwegingen van rechtseenheid/rechtsgelijkheid en een efficiënte uitvoering ten grondslag.

5.39. In concreto leidt een redelijke uitleg van de vaststellingsovereenkomst en de aanvulling daarop er enerzijds toe dat de belanghebbende commanditaire vennoten van de CV niet allen, ieder voor zich, een bezwaar- en/of beroepsprocedure instellen. Anderzijds verplicht de inspecteur zich om het resultaat van de gevoerde 'proefprocedure' bij alle belanghebbende commanditaire vennoten van de CV tot uitgangspunt te nemen. Bij de stukken bevindt zich een brief van de inspecteur van 1 juli 2003 aan de gemachtigde van de CV inzake de 'proefprocedure', waarin de inspecteur het volgende opmerkt:

"Aan de inspecteurs die mij benaderen omdat zij bezwaarschriften in behandeling hebben van commanditaire vennoten in F CV (en dat zijn er veel meer dan mij lief is) adviseer ik steeds om geen bezwaren aan te houden maar uitspraak te doen en aan de betrokkenen toe te zeggen dat zij een ambtshalve vermindering kunnen krijgen zodra na de proefprocedure vast staat dat zij daarop recht hebben."

De Procureur-Generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden

1 In het bezwaarschrift wordt tevens opgemerkt dat onderhavige procedure dient als proefprocedure aangezien geen overeenstemming is bereikt met betrekking tot de jaaropgave 2000.

2 Hof Amsterdam, 10 april 2006, nr. P04/3658 (niet gepubliceerd).

3 Bedoeld zal zijn: 'bepalen'.

4 Besluit van 7 december 1998, nr. DB98/1382M, BNB 1999/43.

5 Zie de artikelen 20-22 van de Uitvoeringsregeling willekeurige afschrijving (vervallen met ingang van 1 januari 2001).

6 Zie kamerstukken 30 306, Stb. 2006, 184 (Inwerkingtreding van de faciliteiten voor de film uit het Belastingplan 2006). De wettelijke regels inzake de filminvesteringsaftrek in de Wet IB 2001 zijn met ingang van 1 januari 2007 te vinden in de artikelen 3.9, tweede lid, 3.12a (filmexploitatievrijstelling), 3.33 (willekeurige afschrijving), het hierboven genoemde 3.42b en 3.47a (desinvesteringsbijtelling).

7 Zie ook BNB 1978/136 en 1978/137 ('doorbraak-arresten').

8 Zie voor een uitgebreide bespreking van de verschillende gedragingen van de belastingdienst die vertrouwen kunnen opwekken, R.H. Happé, Drie beginselen van fiscale rechtsvinding, Deventer 1996, blz. 112 e.v. en P.G.M. Jansen, Beginselen van behoorlijk bestuur in het belastingrecht, Amersfoort 2006, blz. 68 e.v.

9 Zie over de vaststellingsovereenkomst A.K.H. Klein Sprokkelhorst, Overeenkomsten met de fiscus, Deventer, 1999, M.W.C. Feteris, Formeel belastingrecht, Deventer 2007, blz. 531 e.v., en P.G.M. Jansen, a.w., blz. 141 e.v.

10 Zie o.m. HR 25 november 1992, nr. 28717, BNB 1993/63, m.nt. J.P. Scheltens.

11 Zie P.G.M. Jansen, a.w., blz. 141.

12 HR 31 oktober 1973, nr. 17177, BNB 1973/254.

13 Vgl. M.W.C. Feteris, a.w., blz. 533 e.v.

14 Zie artikel 6:248, eerste lid, BW.

15 Zie artikel 6:248, tweede lid, BW.

16 Zie HR (burgerlijke kamer) 27 maart 1987, nr. 12807, NJ 1987/727 (Ikon-arrest).

17 De werking van het vertrouwensbeginsel voor de vaststellingsovereenkomst is duidelijk samengevat door Wattel: "Een fiscaal compromis contra legem is niet in strijd met de wet", in: P.J. Wattel, 'De reikwijdte van de fiscale vaststellingsovereenkomst', WPNR 1996/6217 en 6218.

18 Zie het hiervóór in 5.11 besproken arrest.

19 Vgl. HR 7 mei 1997, nr. 32658, BNB 1997/221, m.nt. Hoogendoorn.

20 Zie ook NTFR 2005/1672, m.nt. Van der Wal.

21 Zie ook R.H. Happé, a.w., blz. 216-217.

22 Zie bijv. HR 7 mei 1997, nr. 31658, BNB 1997/221, m.nt. Hoogendoorn. Zo ook de civiele kamer in HR 21 april 1995, nr. 15686, NJ 1997/570.

23 M.W.C. Feteris, a.w., blz. 537 e.v.

24 Vgl. HR 12 december 2003, nr. 38151, BNB 2004/213, m.nt. E. Aardema. Zo ook conclusie A-G Van Ballegooijen 21 december 2006, nr. 42933, LJN-nr. LJN AZ8025.

25 Voor de Wet IB 1964 vloeit dit voort uit de artikelen 3 en 4 in samenhang met artikel 62; voor de Wet IB 2001 uit de artikelen 2.3 en 2.4 in samenhang met artikel 9.1, eerste lid.

26 Het Hof spreekt, m.i. ten onrechte en zonder nadere motivering, van een toezegging met betrekking tot de in 2001 gemaakte afspraken.

27 Zie voor een meer uitgebreide bespreking van de begrippen goede zeden en openbare orde in het licht van de fiscale vaststellingsovereenkomst J. Elbers, 'De fiscale vaststelling(sovereenkomst) in strijd met de openbare orde of de goede zeden', MBB 2000/67.

28 In de Wet IB 1964 geregeld in artikel 33.

29 Zie voor de civiele pendant artikel 25 (voorheen 48) van het Wetboek van burgerlijke rechtsvordering.

30 HR 28 maart 1990, nr. 26299, NJ 1991/118, m.nt. J.P. Scheltens.

31 Zie bijv. HR 28 maart 1990, nr. 25668, BNB 1990/194, m.nt. P. den Boer.

32 Zo ook M.W.C. Feteris, a.w., p. 546: "De rechter zal inhoudelijk op het beroep moeten beslissen, en wel in overeenstemming met de gemaakte afspraken, voorzover deze rechtsgeldig zijn."

33 O.a. HR (belastingkamer) 26 april 2000, nr. 35361, BNB 2000/199, m.nt. J.W. Zwemmer, HR (civiele kamer) 19 november 1982, nr. 11941, NJ 1983/102.