Rechtbank Den Haag, 12-12-2017, ECLI:NL:RBDHA:2017:14805, 17_4177 17_4178 en 17_4179 IBPVV

1. Eiseres heeft samen met [persoon A] (hierna: [persoon A] ) drie kinderen. Op 14 augustus 2009 heeft zij voor € 1.350.000 een woning (de woning) gekocht aan [adres 1] te [woonplaats] . Van 7 september 2009 tot 28 april 2010 en van 14 april 2011 tot 1 januari 2015 heeft zij op dit adres ingeschreven gestaan in de Gemeentelijke Basisadministratie / Basisregistratie Personen (Brp).

2. De woning is op 16 oktober 2009 als te verhuren onroerend goed ingeschreven bij verhuurorganisatie [verhuurorganisatie] . Van 1 januari 2010 tot en met 31 december 2010 is de woning verhuurd aan de familie [familienaam] . Een verzoek van de huurder om de huurperiode met 12 maanden te verlengen heeft niet geresulteerd in verlenging van de huur in 2011.

3. Op 16 april 2010 is door de belastingdienst in het kader van een onderzoek een bezoek gebracht aan de woning. Daarbij is gesproken met de familie [familienaam] .

4. Eiseres heeft op 8 april 2011 voor het jaar 2010 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 312.911 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 5.815. Zij heeft de woning als eigen woning in de zin van de Wet IB 2001 aangemerkt. De belastbare inkomsten uit eigen woning zijn aangegeven naar € 53.341 negatief.

5. Met dagtekening 31 oktober 2011 heeft de Landelijke Associatie van Gerechtsdeurwaarders aan de gemeente [woonplaats] verzocht een onderzoek in te stellen naar het adres [adres 1] . In het verzoek is het volgende opgenomen:

6. Eiseres heeft op 31 maart 2012 voor het jaar 2011 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 76.226 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 4.881. Zij heeft de woning als eigen woning in de zin van de Wet IB 2001 aangemerkt. De belastbare inkomsten uit eigen woning zijn aangegeven naar € 57.441 negatief.

7. Met dagtekening 27 september 2012 heeft verweerder de aanslag IB/PVV voor het jaar 2010 opgelegd conform de ingediende aangifte.

8. Eiseres heeft op 31 maart 2013 voor het jaar 2012 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 44.526 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 4.547. Zij heeft de woning als eigen woning in de zin van de Wet IB 2001 aangemerkt. De belastbare inkomsten uit eigen woning zijn aangegeven naar € 52.421 negatief.

9. Op 18 juli 2013 is in de woning een hennepkwekerij aangetroffen. Naar aanleiding daarvan is een strafrechtelijk onderzoek naar [persoon A] gestart.

10. Met dagtekening 4 april 2014 heeft verweerder de aanslag IB/PVV voor het jaar 2011 opgelegd conform de ingediende aangifte.

11. Op 9 december 2014 heeft [krant] een artikel gepubliceerd waarin staat dat er een hennepkwekerij is aangetroffen in de woning.

12. Met dagtekening 23 maart 2015 heeft verweerder aangekondigd voor het jaar 2012 een onderzoek te starten dat zich voornamelijk zal richten op de door eiseres aangegeven inkomsten uit eigen woning.

13. Met dagtekening 20 oktober 2015 is op grond van artikel 55 van de Algemene Wet door de Belastingdienst aan de Officier van Justitie verzocht om gegevens te verstrekken uit het strafrechtelijk onderzoek naar [persoon A] . Op dit verzoek heeft verweerder, voor zover hier van belang, de volgende informatie ontvangen:

-

het proces-verbaal van een op 19 juli 2013 door een buurvrouw afgelegde getuigenverklaring;

-

het proces-verbaal van een op 14 augustus 2013 gehouden verhoor van [persoon A] ;

-

het proces-verbaal van een op 18 augustus 2013 door eiseres afgelegde getuigenverklaring;

-

het proces-verbaal van een op 21 augustus 2013 gehouden verhoor van [persoon A] ;

-

het proces-verbaal van een op 26 augustus 2013 door eiseres afgelegde getuigenverklaring;

-

het proces-verbaal van een op 5 september 2013 door een buurvrouw afgelegde getuigenverklaring.

14. Het proces-verbaal van de op 19 juli 2013 door de buurvrouw afgelegde verklaring luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

15. Het proces-verbaal dat van het verhoor van [persoon A] d.d. 14 augustus 2013 is opgemaakt luidt, voor zover hier van belang, als volgt, waarbij de vragen van de verbalisanten vetgedrukt zijn:

16. Het proces-verbaal van de op 18 augustus 2013 door eiseres afgelegde verklaring luidt, voor zover hier van belang, als volgt, waarbij de vragen van de verbalisant vetgedrukt zijn:

17. Het niet door [persoon A] ondertekende proces-verbaal van het op 21 augustus 2013 gehouden verhoor luidt, voor zover hier van belang, als volgt, waarbij de vragen van de verbalisanten vetgedrukt zijn:

18. Het proces-verbaal van de op 26 augustus 2013 door eiseres afgelegde verklaring luidt, voor zover hier van belang, als volgt, waarbij de vragen van de verbalisant vetgedrukt zijn:

19. Het proces-verbaal van de op 5 september 2013 door een buurvrouw afgelegde verklaring luidt, voor zover hier van belang, als volgt, waarbij de vragen van de verbalisant vetgedrukt zijn:

20. Met dagtekening 16 november 2015 heeft verweerder eiseres op de hoogte gesteld van zijn voornemen om voor de jaren 2010 en 2011 navorderingsaanslagen IB/PVV en vergrijpboetes op te leggen. Volgens verweerder kwalificeert de woning niet als eigen woning in de zin van artikel 3.111 van de Wet IB 2001.

21. De navorderingsaanslag IB/PVV voor het jaar 2010 is opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 366.252 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 3.095. De in rekening gebrachte heffingsrente bedraagt € 4.967. De vergrijpboete is opgelegd op grond van artikel 67e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) en bedraagt 50%. Bij de bestreden uitspraak op bezwaar is in zoverre aan het bezwaar van eiseres tegemoetgekomen dat een hoger bedrag aan heffingskorting in aanmerking is genomen.

22. De navorderingsaanslag IB/PVV voor het jaar 2011 is opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 133.667 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van nihil. De in rekening gebrachte heffingsrente bedraagt € 4.324. De vergrijpboete is opgelegd op grond van artikel 67e van de Awr en bedraagt 50%. Bij de bestreden uitspraak op bezwaar is in zoverre aan het bezwaar van eiseres tegemoetgekomen dat een hoger bedrag aan heffingskorting in aanmerking is genomen.

23. De aanslag IB/PVV voor het jaar 2012 is opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 96.947 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van nihil. De in rekening gebrachte belastingrente bedraagt € 2.785. De vergrijpboete is opgelegd op grond van artikel 67d van de Awr en bedraagt 50%. Bij de bestreden uitspraak op bezwaar is in zoverre aan het bezwaar van eiseres tegemoetgekomen dat een hoger bedrag aan heffingskorting in aanmerking is genomen.

24. Voor de jaren 2010 en 2011 is in geschil of verweerder beschikt over een nieuw feit dat navordering rechtvaardigt. Voor 2010, 2011 en 2012 is in geschil of verweerder de woning terecht niet als woning in de zin van artikel 3.111 van de Wet IB 2001 heeft aangemerkt. Voorts is in geschil of de vergrijpboetes terecht zijn opgelegd.

25. Eiseres stelt dat de navorderingsaanslagen voor 2010 en 2011 ten onrechte zijn opgelegd omdat verweerder niet over een nieuw feit beschikt en van kwade trouw geen sprake is. Al bij het bezoek dat de Belastingdienst op 16 april 2010 – dus voordat de aanslagen IB/PVV voor de jaren 2010 en 2011 aan eiseres zijn opgelegd – aan de woning heeft gebracht is geconstateerd dat de woning vanaf januari 2010 is verhuurd aan de familie [familienaam] . Verweerder heeft nagelaten nader onderzoek in te stellen. Bovendien mogen volgens eiseres gegevens uit het strafrechtelijk onderzoek naar [persoon A] niet tegen haar worden gebruikt door verweerder. Voorts stelt eiseres zich op het standpunt dat de woning ten onrechte niet als eigen woning in de zin van artikel 3.111 van de Wet IB 2001 is aangemerkt. Zij heeft vanaf begin 2011 tot en met december 2012 onafgebroken in de woning gewoond. De vergrijpboetes zijn volgens eiseres ten onrechte opgelegd.

26. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de navorderingsaanslagen terecht zijn opgelegd aangezien hij over een nieuw feit beschikt. Subsidiair stelt hij dat eiseres te kwader trouw is. Voorts stelt verweerder zich op het standpunt dat de woning geen eigen woning in de zin van artikel 3.111 van de Wet IB 2001 is. De vergrijpboetes zijn volgens verweerder terecht opgelegd.

27. Artikel 16, eerste lid, eerste volzin, van de Awr bepaalt dat indien enig feit grond oplevert voor het vermoeden dat een aanslag ten onrechte achterwege is gelaten of tot een te laag bedrag is vastgesteld, de inspecteur de te weinig geheven belasting kan navorderen. De tweede volzin van deze bepaling bevat een uitzondering op deze hoofdregel: een feit dat de inspecteur bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn, kan geen grond voor navordering opleveren, behoudens in geval de belastingplichtige ter zake van dit feit te kwader trouw is. De bewijslast met betrekking tot zowel de aanwezigheid van een nieuw feit als van kwader trouw rust op de inspecteur.

28. De feiten die grond opleverden voor het vermoeden dat de aanslagen tot een te laag bedrag zijn vastgesteld, zijn aan het licht gekomen in het onderzoek dat verweerder heeft ingesteld naar aanleiding van een publicatie door [krant] op 9 december 2014 omtrent de aanwezigheid van een hennepkwekerij in de woning. De rechtbank stelt voorop dat verweerder volgens vaste jurisprudentie bij het vaststellen van een aanslag IB/PVV mag uitgaan van de juistheid van de gegevens die een belastingplichtige in zijn aangifte heeft vermeld. Bij de beoordeling van de vraag of verweerder een ambtelijk verzuim heeft begaan, komt het er in een geval als het onderhavige op aan of verweerder, na met een normale zorgvuldigheid kennis te hebben genomen van de inhoud van de aangifte, en mede gelet op de overige in aanmerking komende omstandigheden van het geval, aan de juistheid van enig daarin opgenomen gegeven in redelijkheid behoorde te twijfelen. Voor twijfel is geen aanleiding indien de niet onwaarschijnlijke mogelijkheid bestaat dat de in de aangifte opgenomen gegevens juist zijn (vgl. Hoge Raad 31 mei 2013, ECLI:NL:HR:2013:BX7184). Naar het oordeel van de rechtbank vormde de inhoud van de aangiften van eiseres op zichzelf geen aanleiding voor nader onderzoek. Uit de stukken van het geding volgt dat het huisbezoek op 16 april 2010 heeft plaatsgevonden in het kader van een onderzoek gericht op de heffing van omzetbelasting bij [persoon A] . Voor verweerder bestaat geen verplichting om dossiers te raadplegen die zijn aangelegd voor andere belastingplichtigen of andere belastingen (vgl. Hoge Raad 12 juni 2015, ECLI:NL:HR:2015:1515 en Hoge Raad 17 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:249). Van een ambtelijk verzuim door na het huisbezoek geen aantekening te plaatsen in het dossier van eiseres acht de rechtbank geen sprake. De bevindingen van een onderzoek gericht op de heffing van omzetbelasting bij [persoon A] kunnen niet worden aangemerkt als feit dat verweerder bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn ten aanzien van de heffing van inkomstenbelasting bij eiseres. Verweerder was dus bevoegd om na te vorderen.

29. Het standpunt van eiseres dat de informatie uit het strafrechtelijke onderzoek ten aanzien van [persoon A] die door verweerder op 20 oktober 2015 bij de Officier van Justitie is opgevraagd, niet in het kader van de belastingheffing bij eiseres kan worden gebruikt, volgt de rechtbank niet. Verweerder heeft ingevolge artikel 47 en 55 van de AWR de bevoegdheid om voor de belastingheffing van eiseres gebruik te maken van informatie uit het strafdossier van een ander. In de brief van 20 oktober 2015 is ook expliciet opgenomen dat het verzoek tevens is gedaan ten behoeve van de belastingheffing van andere belastingplichtigen. Van schending van artikel 6 en artikel 8 van het EVRM is de rechtbank niet gebleken. Verweerder heeft de getuigenverklaringen uit het strafdossier conform zijn wettelijke taak gebruikt en niet voor andere doeleinden.

30. Artikel 3.110 van de Wet IB 2001 luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

‘Belastbare inkomsten uit eigen woning zijn voordelen uit eigen woning (…) verminderd met de op de voordelen uit eigen woning drukkende aftrekbare kosten.’

31. Artikel 3.111, eerste lid, van de Wet IB 2001 luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

‘In deze afdeling en de daarop rustende bepalingen wordt verstaan onder eigen woning: een gebouw (...) voorzover dat de belastingplichtige of personen die behoren tot zijn huishouden anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat (…).”

32. De definitie van de eigen woning als bedoeld in artikel 3.111, eerste lid, van de Wet IB 2001 is in de memorie van toelichting op die bepaling als volgt toegelicht:

‘Een eigen woning moet de belastingplichtige of personen die tot zijn huishouden behoren "anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staan". Met dit begrip wordt gedoeld op een voor duurzaam eigen gebruik bestemde woning welke overeenkomstig deze bestemming de belastingplichtige ter beschikking staat en niet in vrij opleverbare staat is te verkopen dan nadat de belastingplichtige op een andere wijze in zijn woonbehoefte heeft voorzien. Per belastingplichtige kan slechts één woning voor hem als centrale levensplaats dienen (Kamerstukken II, 1998-1999, 26 727, nr. 3, p. 144 (MvT).

33. Ten aanzien van het jaar 2010 is niet in geschil dat de woning geheel dat jaar is verhuurd. Van het tijdelijk ter beschikking stellen van de woning aan derden als bedoeld in artikel 3.111, zevende lid, van de Wet IB 2001 is gelet op de duur van de verhuur geen sprake. Voor eiseres geldt de woning in 2010 dan ook niet als eigen woning in de zin van de Wet IB 2001. De navorderingaanslag voor 2010 is daarom terecht opgelegd.

34. Voor 2011 en 2012 acht de rechtbank niet aannemelijk dat de woning eiseres anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking heeft gestaan. Uit de gedingstukken volgt veeleer dat de woning (meermaals) tijdelijk door eiseres werd bewoond. De rechtbank baseert dit oordeel met name op de bij de politie afgelegde verklaringen van [persoon A] (onder meer dat er verschillende huurders (“4 of zo”) in hebben gezeten en dat eiseres zelf er elke keer voor twee a drie weken woonde en dat er dan een huurder kwam), op de bij de politie afgelegde verklaringen van eiseres zelf (onder meer dat zij in het pand woonde indien het niet verhuurd was en zij zelf vaak op [adres 3] was, dat de woning eind 2012 is verhuurd, dat zij er daarvoor zelf enkele maanden heeft gezeten en dat de woning daarvoor enkele maanden/een half jaar door mensen van [school] is bewoond) en op het verzoek van 31 oktober 2011 van de Landelijke Associatie van Gerechtsdeurwaarders. De bij de politie afgelegde verklaringen van eiseres worden ondersteund door hetgeen bij de politie is verklaard door [persoon A] en de buurvrouw van [adres 2] . De rechtbank ziet in hetgeen eiseres heeft aangevoerd onvoldoende aanleiding om aan de bij de politie afgelegde verklaringen van eiseres, [persoon A] en de buurvrouw te twijfelen. De rechtbank overweegt daartoe als volgt.

35. Eiseres heeft gesteld dat zij de woning in 2009 heeft gekocht met de intentie er te gaan wonen. Om persoonlijke redenen stelt zij er kort te hebben gewoond en daarna terug te zijn gegaan naar [adres 3] en is de woning gedurende geheel 2010 aan de familie [familienaam] verhuurd. Eiseres stelt dat zij in 2011 tot en met december 2012 onafgebroken in de woning heeft gewoond. Ter onderbouwing heeft zij bij haar nadere stuk met dagtekening 22 september 2017 een aantal bijlagen gevoegd (aangifte van diefstal, een bekeuring wegens een snelheidsovertreding, een uitnodiging voor een kinderfeestje, foto’s, een aantal poststukken, verklaringen van een zakenrelatie van [persoon A] , een voormalige buurvrouw en [persoon A] ). De aangifte die eiseres heeft gedaan van diefstal uit haar auto kan enkel bevestigen dat zij rond 14 november 2012 in de woning heeft gewoond, hetgeen in overeenstemming is met de bij de politie afgelegde verklaringen. Aan de omstandigheid dat met de auto van eiseres in juni 2012 in [adres 1] een snelheidsovertreding is begaan kan voor de feitelijke bewoning van de woning geen betekenis worden toegekend. Hetzelfde geldt voor de ongedateerde uitnodiging voor een kinderfeestje, de verklaring van de zakenrelatie en de overgelegde foto’s. Dat aan eiseres gerichte poststukken naar het adres van de woning zijn gestuurd bevestigt enkel dat de woning als postadres is gebruikt, hetgeen door eiseres in haar verklaring van 18 maart 2013 is bevestigd. Daarbij wordt bij de adressering van poststukken door instellingen veelal uitgegaan van de Brp-registratie, zodat aan de adressering van poststukken voor wat betreft feitelijke bewoning geringe betekenis dient te worden toegedicht. De bij het nadere stuk van eiseres gevoegde verklaring van de voormalige buurvrouw zegt onvoldoende over de bewoning van de woning. De verklaring van [persoon A] wijkt dermate af van hetgeen hij eerder bij de politie heeft verklaard, dat de rechtbank deze verklaring zonder deugdelijke toelichting ongeloofwaardig acht. De ter zitting afgelegde verklaring van eiseres dat zij vanaf 2011 tot en met december 2012 onafgebroken in de woning heeft gewoond acht de rechtbank eveneens ongeloofwaardig. Deze verklaring strookt al niet met de verhuur aan de mensen van school.

36. Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de woning voor de jaren 2010, 2011 en 2012 terecht niet is aangemerkt als eigen woning in de zin van artikel 3.111, eerste lid, van de Wet IB 2001. De navorderingaanslagen IB/PVV voor de jaren 2010 en 2011 alsmede de aanslag IB/PVV voor het jaar 2012 zijn terecht opgelegd. De beroepen dienen in zoverre ongegrond te worden verklaard.

37. Verweerder heeft aan eiseres op grond van artikel 67e van de Awr (2010 en 2011) en op grond van artikel 67d van de Awr (2012) vergrijpboetes opgelegd van 50% van de nagevorderde belasting.

38. Verweerder heeft gesteld dat sprake is van (voorwaardelijke) opzet. Onder opzet moet worden verstaan het willens en wetens handelen of nalaten, leidend tot het niet of niet binnen de daarvoor gestelde termijn heffen of betalen van belasting. Onder opzet wordt mede verstaan voorwaardelijke opzet, het willens en wetens aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat een handelen of nalaten tot gevolg heeft dat te weinig belasting geheven is of kan worden dan wel niet of niet binnen de termijn betaald is. Voor voorwaardelijk opzet is bewustheid van het risico een foute aangifte te doen vereist. De bewijslast rust op verweerder. Verweerder heeft daartoe in zijn brief van 16 november 2015 aan eiseres aangevoerd dat eiseres de woning heeft gekocht als investering. Door het langdurig verhuren van het pand wist eiseres volgens verweerder dat de woning haar alleen tijdelijk ter beschikking stond. De woning stond eiseres niet als eigen woning ter beschikking. Naar het oordeel van de rechtbank is verweerder er niet in geslaagd (voorwaardelijke) opzet aannemelijk te maken. Eiseres heeft naar het oordeel van de rechtbank ten onrechte negatieve inkomsten uit eigen woning opgevoerd, maar verweerder heeft onvoldoende aangevoerd ter onderbouwing van de bewustheid daarvan bij eiseres.

39. Gelet op wat hiervoor is overwogen dienen de beroepen voor zover gericht tegen de opgelegde vergrijpboetes gegrond te worden verklaard. De rechtbank zal de vergrijpboetes vernietigen.

40. Tegen de in rekening gebrachte heffingsrente/belastingrente heeft eiseres geen afzonderlijke gronden aangevoerd. Gesteld noch gebleken is dat deze rente naar een onjuist bedrag of in strijd met enige regel van geschreven of ongeschreven recht in rekening is gebracht.

41. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten. Ten aanzien van de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand merkt de rechtbank de zaken aan als samenhangend nu deze zaken gelijktijdig zijn behandeld, in deze zaken door dezelfde persoon rechtsbijstand is verleend en zijn werkzaamheden in elk van de zaken nagenoeg identiek zijn geweest. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 990 (1 punt voor het indienen van het beroepschriften 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 495 en een wegingsfactor 1 en factor 1 omdat sprake is van 3 samenhangende zaken). Voor een veroordeling van de kosten van de bezwaarfase bestaat geen aanleiding nu deze kosten in de hier bestreden uitspraken op bezwaar reeds zijn vergoed. Het nadere stuk van eiseres van 27 september 2017 is door de rechtbank niet aangemerkt als conclusie van repliek omdat de rechtbank eiseres niet ingevolge artikel 8:43 van de Awb in de gelegenheid heeft gesteld te repliceren (zie r.o. 7.16 van Hof Den Haag 17 augustus 2016, ECLI:NL:GHDHA:2016:2397). Voor het indienen van dit stuk wordt derhalve geen vergoeding toegekend.