Rechtbank Den Haag, 19-09-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:14892, 21/3174

9. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van de beroepen, vernietiging van de uitspraken op bezwaar en vernietiging van de boetebeschikkingen. De gemachtigde stelt dat eiseres en haar echtgenoot, tevens fiscaal partners, hun aangiften IB/PVV al geruime tijd laten verzorgen door het kantoor van gemachtigde. Bij uitbesteding van de aangifte lijkt het niet logisch dat eiseres (of haar fiscaal partner) zelf nog uitvoerig de aangifte en bijbehorende vragen gaat bestuderen. Gemachtigde wist tot de brief van 29 januari 2019 (onder 4) niets van de Zwitserse bankrekening zodat daar geen vragen over konden worden gesteld. Eiseres was dus niet bekend met de vraagstelling in de aangifte en (het kantoor van) gemachtigde niet met de bankrekening, dus kan moeilijk de conclusie worden getrokken dat eiseres opzettelijk heeft gehandeld. Verder stelt eiseres dat de aankondiging van de boetes niet voldoet aan de daartoe te stellen eisen; door zowel artikel 67d Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) als artikel 67e AWR te noemen lijkt verweerder zijn kansen te willen spreiden.

10. Verweerder concludeert primair tot ongegrondverklaring van de beroepen. Subsidiair stelt hij zich op het standpunt dat sprake is van grove schuld en dat de boetebeschikkingen in dat geval moeten worden verlaagd tot 25% voor het belastingjaar 2007 en tot 75% voor de overige jaren. Verweerder stelt zich op het standpunt dat het een feit van algemene bekendheid is dat buitenlands vermogen en contant geld moeten worden aangegeven. In het aangiftebiljet staat dit ook duidelijk aangegeven. Het feit dat eiseres haar aangifte heeft laten verzorgen door een gemachtigde ontslaat haar niet van de verplichting de juiste informatie te geven. Verweerder stelt verder dat eiseres er daadwerkelijk van op de hoogte was dat buitenlandse inkomens- en vermogensbestanddelen moeten worden aangegeven. Vanaf 2007 is immers al het vermogen bij de KBC Bank in Brussel in de aangifte opgenomen. Zowel in relatieve als in absolute zin is de niet geheven belasting substantieel ten opzichte van de belasting die wel is geheven. Bij ontvangst van de navorderingsaanslagen moet het voor eiseres dus duidelijk zijn geweest dat het vermogen dat op die aanslagen werd vermeld niet in overeenstemming met de werkelijkheid was. Ook het feit dat het geld eerst in Luxemburg en toen in Zwitserland stond, beide landen met een bankgeheim, duidt erop dat het vermogen opzettelijk door eiseres buiten het zicht van de Belastingdienst is gehouden. In dit verband wijst verweerder nog op het arrest van de Hoge Raad van 28 juni 2013.¹ Ook na 2013 heeft eiseres steeds weer de keuze gemaakt om het vermogen, het contante geldbedrag, niet op te geven.

11. Op grond van artikel 67e, eerste en zesde lid, van de AWR kan de inspecteur een boete opleggen van ten hoogste 100% (voor 2007), respectievelijk 300% (voor de jaren vanaf 2008) indien het aan opzet of grove schuld van de belastingplichtige is te wijten dat met betrekking tot een belasting welke bij wege van aanslag wordt geheven de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld of anderszins te weinig belasting is geheven. Onder opzet wordt mede begrepen voorwaardelijke opzet. Daarvan is sprake indien een belastingplichtige ten tijde van het doen van aangifte wetenschap had van de aanmerkelijke kans dat een onjuiste aangifte zou worden gedaan, en dat hij die kans toen bewust heeft aanvaard (op de koop toe heeft genomen).²

12. De rechtbank is van oordeel dat verweerder niet is geslaagd in de op hem rustende bewijslast dat sprake is van (voorwaardelijk) opzet. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat ter zitting onweersproken is gesteld dat het steeds de echtgenoot van eiseres is geweest die de gegevens voor de aangifte aan (het kantoor van) gemachtigde heeft verstrekt en niet eiseres zelf. Daarmee kan niet worden vastgesteld dat eiseres willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat te weinig belasting zou worden geheven. De rechtbank acht de beroepen in zoverre gegrond.

13. Subsidiair stelt verweerder zich op het standpunt dat sprake is van grove schuld. Grove schuld is een in laakbaarheid aan opzet grenzende mate van verwijtbaarheid en omvat mede grove onachtzaamheid. Daarbij kan worden gedacht aan laakbare slordigheid of aan ernstige nalatigheid. Bij grove schuld had belanghebbende redelijkerwijs moeten of kunnen begrijpen dat haar gedrag tot gevolg kon hebben dat te weinig belasting zou worden geheven of betaald.

14. Verweerder is geslaagd in de op hem rustende bewijslast dat eiseres grove schuld kan worden verweten. Niet in geschil is dat eiseres op de hoogte was van het vermogen op de Zwitserse bankrekening en vanaf 2013 van het contante geldbedrag in huis. Nu Zwitserland een bankgeheim kende, moet eiseres hebben geweten dat de Belastingdienst, buiten haar en de echtgenoot om, niet op de hoogte zou komen van het vermogen. Voor een contant geldbedrag in huis geldt dit des te meer. Eiseres heeft steeds toestemming gegeven voor het indienen van de onjuiste aangiften. Nu het niet aangegeven vermogen zowel in absolute zin als relatief zeer substantieel is te noemen, stelt verweerder terecht dat het niet aangeven geen kwestie van vergeten kan zijn en ook dat het bij ontvangst van de onderhavige aangiften en aanslagen duidelijk moet zijn geweest dat het vermogen in die aangiften en op die aanslagen niet in overeenstemming met de werkelijkheid was. Gelet op deze omstandigheden heeft verweerder aannemelijk gemaakt dat eiseres ernstig tekortgeschoten is in het doen van een correcte aangifte waardoor de aanslagen tot een te laag bedrag zijn vastgesteld, zodat grove schuld op zijn plaats is. De vergrijpboetes zullen worden verminderd.

15. Gelet op de kwalificatie grove schuld en gelet op paragraaf 25 van het BBBB, vermindert de rechtbank de boetes tot 25% voor het jaar 2007 en tot 75% voor de overige jaren. Eiseres voert aan dat de boetes (verder) moeten worden gematigd vanwege haar hoge leeftijd; het gedragsverbeterende effect van de boetes valt om die reden te bezien. Voorts stelt eiseres dat de navorderingsaanslagen en daarmee de vergrijpboetes zijn gebaseerd op schattingen, zodat het niet eerlijk is de boetes daarop te baseren. Voorts wijst zij erop dat zij AOW ontvangt en de echtgenoot een gering pensioen en AOW. Tot slot wijst eiseres op de wanverhouding tussen de alsnog te betalen belasting en de bijkomende rente en boetes.

16. De rechtbank ziet in hetgeen eiseres heeft aangevoerd, mede gelet op het bepaalde in paragraaf 7 van het BBBB, geen reden om de opgelegde vergrijpboetes verder te verminderen. Wat betreft de stelling van eiseres over de ‘schattingen’ voert verweerder terecht aan dat die zijn gebaseerd op de bankafschriften die de echtgenoot heeft verstrekt en op het voorstel van eiseres en de echtgenoot zelf. De enkele niet met stukken onderbouwde stelling over de financiële positie van eiseres en de echtgenoot is hiertoe ook niet voldoende. De boetes zijn opgelegd op grond van de geldende wet- en regelgeving; van een wanverhouding tussen de alsnog te betalen belasting en de bijkomende rente en boetes is de rechtbank niet gebleken.

17. Gelet op de brief van 9 juli 2020 (onder 7) acht de rechtbank de vergrijpboetes tijdig en op de juiste wijze aangekondigd. Verweerder wijst er terecht op dat van het spreiden van kansen geen sprake is nu de verwijzing naar artikel 67d AWR is gedaan in verband met de op te leggen aanslag over het jaar 2017 en de verwijzing naar artikel 67e AWR is gedaan in verband met de op te leggen navorderingsaanslagen over de overige in geschil zijnde jaren. Daarbij stelt verweerder ook terecht dat het feit dat de aanslag voor het jaar 2017 uiteindelijk niet aan eiseres is opgelegd door de gekozen (nieuwe) verdeling, niet afdoet aan de juistheid van de aankondiging. Deze beroepsgrond slaagt niet.

18. Gelet op wat hiervoor is overwogen dienen de beroepen gegrond te worden verklaard.

19. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 3.084 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift en 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 269 en een wegingsfactor 1 en een factor 1,5 wegens samenhang, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 759 en een wegingsfactor 1 en een factor 1,5 wegens samenhang).