Rechtbank Den Haag, 30-06-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:6761, AWB - 21 _ 1396
Rechtbank Den Haag, 30-06-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:6761, AWB - 21 _ 1396
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Den Haag
- Datum uitspraak
- 30 juni 2022
- Datum publicatie
- 1 februari 2023
- Formele relaties
- Hoger beroep: ECLI:NL:GHDHA:2023:777, (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan
- Zaaknummer
- AWB - 21 _ 1396
Inhoudsindicatie
Eiseres is een regionaal steunpunt voor een landelijke thuiszorgorganisatie. In geschil is of eiseres over de door haar ontvangen vergoedingen omzetbelasting verschuldigd is. De rechtbank oordeelt dat eiseres, anders dan zij stelt, noch met het hoofdkantoor en de zelfstandige zorgverleners één belastingplichtige vormt, noch dat zij tezamen één ondeelbare, vrijgestelde prestatie leveren. Verder oordeelt de rechtbank dat uit de overgelegde samenwerkingsovereenkomst blijkt dat eiseres vooral bemiddelt tussen zorgvragers en zelfstandige zorgverleners. Dit zijn geen vrijgestelde zorgprestaties. Eiseres is daarom over de door haar ontvangen vergoedingen omzetbelasting verschuldigd.
Uitspraak
Team belastingrecht
zaaknummers: SGR 21/1396 en SGR 21/1397
(gemachtigde: PH. Boerman),
en
Procesverloop
Eiseres heeft bezwaar gemaakt tegen de voldoening van omzetbelasting op aangiften voor het tweede tot en met vierde kwartaal van 2019 en het eerste tot en met derde kwartaal van 2020.
Verweerder heeft bij uitspraken op bezwaar van 8 januari 2021 de bezwaren afgewezen.
Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld. Het beroep met zaaknummer SGR 21/1396 ziet op de voldoening voor het tweede tot en met vierde kwartaal van 2019 en het beroep met zaaknummer SGR 21/1397 ziet op de voldoening voor het eerste tot en met derde kwartaal van 2020.
Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 19 mei 2022.
Namens eiseres is verschenen [A], tot bijstand vergezeld van mr. Ph. Boerman, mr. [B] en [C]. Namens verweerder zijn verschenen mr. [D], drs. [E] en mr. [F].
Overwegingen
Feiten
1. [bedrijfsnaam 1] BV (hierna: “[bedrijfsnaam 1]”) is een erkende thuiszorgorganisatie. Zij is gevestigd in [vestigingsplaats 2]. Aan zogenoemde ‘zorgvragers’ biedt zij met tussenkomst van regionale steunpunten thuiszorg aan. De thuiszorg wordt geleverd door zelfstandige zorgprofessionals (zzp-ers, de zogenoemde ‘zorgverleners’).
2. De eenmanszaak met de handelsnaam [bedrijfsnaam 1] [vestigingsplaats 3] e.o. (de eenmanszaak) was een van de regionale steunpunten. De eenmanszaak is op enig moment vóór de hier in geding zijnde tijdvakken opgegaan in eiseres. Eiseres exploiteerde tot 30 september 2020 dit regionale steunpunt en was aldus ondernemer voor de omzetbelasting. Voor haar activiteiten had eiseres een directeur, een wijkverpleegkundige en zorgcoördinatoren in dienstbetrekking.
3. Tot de stukken van het geding behoort onder meer een samenwerkingsovereenkomst tussen [bedrijfsnaam 1] en de eenmanszaak (de samenwerkingsovereenkomst) waarin, voor zover hier van belang, het volgende is vermeld:
“1. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [bedrijfsnaam 1] B.V. (…), hierna te noemen: “[bedrijfsnaam 1]”
en
2. Mevrouw (…), hierna te noemen: “[bedrijfsnaam 2]”
(…)
Concept:
Vanuit deze visie heeft [bedrijfsnaam 1] een beleidsmatig concept ontwikkeld dat zich van de traditionele thuiszorg onderscheidt qua werkmethode, organisatieopbouw en taakverdeling.
Waar het om gaat is dat iemand die met een zorgvraag aanklopt hij [bedrijfsnaam 1] zich verzekerd weet van een persoonlijke behandeling. Daarom is de organisatie bewust compact en overzichtelijk gehouden, met korte communicatielijnen en vaste aanspreekpunten. Kortom een organisatie die qua schaalgrootte de menselijke maatvoering niet overschrijdt. De cliënt kan voor vragen op het gebied van de zorg en alles wat daarmee samenhangt terecht op één adres: het regionale [bedrijfsnaam 2]. De daar aanwezige zorgcoördinator informeert de cliënt niet alleen over de mogelijkheden die er op het gebied van de zorg zijn, maar maakt de cliënt ook wegwijs als het gaat om de financiering, de indicatiestelling, de eigen bijdrage enz. enz. Dit heeft het grote voordeel dat de cliënt via een vaste contactpersoon alle relevante informatie krijgt en op deze manier de mogelijkheden die er zijn kan overzien en optimaal kan benutten. Vanuit [bedrijfsnaam 2] vindt de match tussen de cliënt en de zorgverlener(s) plaats. [bedrijfsnaam 1] kent een landelijk netwerk van kleinschalige Steunpunten die allemaal een sterk regionale binding hebben.
Om zo goed mogelijk in te kunnen spelen op de persoonlijke wensen van de cliënten en om de privacy en zelfbeschikking zoveel mogelijk te respecteren, worden er duidelijke afspraken gemaakt over de zorgverlening, zodat de cliënt weet wie er wanneer welke zorg komt verlenen. In feite staat de cliënt een vast team van zorgverleners ter beschikking, dat is samengesteld conform de eisen die aan de te leveren zorg gesteld moeten worden. De zorg wordt geleverd door zelfstandige zorgprofessionals, de zogenaamde zorg-ondernemer (afgekort ZON). Een ZON is iemand die volledig gekwalificeerd is om de nodige zorg geheel zelfstandig te leveren. Omdat een ZON eigen baas is, is deze extra gemotiveerd om goede zorg te leveren. In overleg met de cliënt wordt een zorgplan opgesteld en de zorg wordt geleverd conform de wensen van de cliënt.
De opbouw van de organisatie is compact en overzichtelijk kunnen blijven doordat iedere schakel gevrijwaard is van ballast en zich dus volledig kan concentreren op zijn kernactiviteit. De ZON houdt zich bezig met de zorg, [bedrijfsnaam 2] ondersteunt de cliënt en zorgt voor een goede match met geschikte zorgverleners (ZON). Op het Centrale Kantoor van [bedrijfsnaam 1] richt men zich met name op (kwaliteits)beleidsontwikkeling en op al die zaken waaraan een thuiszorginstelling zich volgens de regelgeving dient te houden. Verder faciliteert het Centrale Kantoor waar nodig elders binnen de organisatie.
(…)
Kwaliteit van zorg betekent kwaliteit op elk onderdeel van de organisatie waarbij elke schakel zich kan richten op zijn kerntaak. Dat wil zeggen deskundige zorgverleners die zich bezighouden met vraaggerichte zorg verlenen, regionale Steunpunten die zich kunnen concentreren op het matchen van vraag en aanbod en een Centraal Kantoor dat kwalitatief verantwoord en financieel doelmatig beleid ontwikkelt en de Steunpunten en de zelfstandige zorgverleners ondersteunt en /faciliteert.
IN AANMERKING NEMENDE:
(…)
- dat [bedrijfsnaam 1] op grond van haar AWBZ-toelating landelijk mag opereren en ter uitvoering hiervan samenwerking heeft gezocht met personen en/of organisaties teneinde een netwerk tot stand te kunnen brengen van Steunpunten die voor een goede afstemming van zorgvraag en -aanbod overeenkomstig de [bedrijfsnaam 1]-visie zullen zorgdragen;
- dat [bedrijfsnaam 2] het mogelijk wil maken dat de Zorgvrager de thuiszorg krijgt, die de
Zorgvrager nodig heeft;
(…)
- dat [bedrijfsnaam 1] als landelijk opererende thuiszorginstelling zorg draagt voor de facilitering van de zorgverlening en in budgettaire zin zorg draagt voor de financiering van de AWBZ-zorg;
- dat [bedrijfsnaam 1] in het kader van de AWBZ ten aanzien van de zorgverlening rechtens verantwoordelijk is en uit dien hoofde regels dient te stellen om de toelating op basis van de AWBZ zoveel mogelijk te waarborgen;
(…)
VERKLAREN TE ZIJN OVEREENGEKOMEN ALS VOLGT:
Artikel 1: Definities:
De navolgende begrippen hebben in deze overeenkomst de daarbij vermelde betekenis:
(…)
Steunpunt: degene(n) die ten behoeve van de Zorgvrager ingevolge de overeenkomst van Zorgbemiddeling Zorg bemiddelt, meer in het bijzonder ondergetekende sub 2 waaronder begrepen de eigena(a)r(en) / bestuurders, leidinggevende(n) of anderszins natuurlijke of rechtspersonen die bevoegd zijn [bedrijfsnaam 2] vertegenwoordigen;
(…)
Artikel 3: De Zorgverlening door partijen:
(…)
[bedrijfsnaam 2] verbindt zich op haar beurt jegens [bedrijfsnaam 1] om op de best mogelijke wijze en overeenkomstig het Kwaliteitssysteem en [bedrijfsnaam 1]-visie binnen het Zorggebied Zorg te bemiddelen ten behoeve van de Zorgvrager en is als zodanig ook bereid om zich volgens dit systeem te laten certificeren en zich gecertificeerd te houden.
[bedrijfsnaam 2] sluit daartoe een Overeenkomst van Zorgbemiddeling af met Zorgvrager in het Zorggebied teneinde dezen te voorzien van Zorg overeenkomstig de [bedrijfsnaam 1]-visie en het [bedrijfsnaam 1]-concept. [bedrijfsnaam 2] voorziet er door haar bemiddeling in, dat de Zorgvrager in contact kan treden met één of meerdere Zorgverleners.
[bedrijfsnaam 2] spant zich naar beste kunnen ervoor in dat, teneinde aan de vraag en behoefte van de Zorgvrager te kunnen voldoen, binnen het Zorggebied voldoende gekwalificeerde Zorgverleners voor handen zijn.
(…)”
4. Ter zitting heeft eiseres onweersproken verklaard dat de samenwerkingsovereenkomst na het opgaan van de eenmanszaak in eiseres door eiseres en [bedrijfsnaam 1] BV als tussen hen geldend werd beschouwd. De rechtbank merkt de samenwerkingsovereenkomst daarom aan als een overeenkomst tussen eiseres en [bedrijfsnaam 1] BV.
5. De thuiszorg (de zogenoemde ‘zorg in natura’) wordt verleend door de zorgverleners. Daartoe worden raamovereenkomsten gesloten met de zorgverleners. Tot de gedingstukken behoort een dergelijke raamovereenkomst tussen [bedrijfsnaam 3] BV en een zorgverlener (de raamovereenkomst). Eiseres heeft ten aanzien daarvan onweersproken verklaard dat sprake is van één organisatie bestaande uit een groep vennootschappen, waarbij voor ieder zorgmiddel een aparte vennootschap optreedt (de [bedrijfsnaam 1] groep). [bedrijfsnaam 3] BV is een van de vennootschappen van de [bedrijfsnaam 1] groep. In de raamovereenkomst wordt, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:
“In aanmerking nemende:
- dat Opdrachtgever een krachtens de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) toegelaten
thuiszorgorganisatie is die zorg in natura verleent op het gebied van verpleging, verzorging en begeleiding;
(…)
dat Opdrachtnemer als zelfstandige werkzaam is op het gebied van thuiszorg;
dat Opdrachtgever zorg in natura door Opdrachtnemer wil laten verzorgen door het verlenen aan Opdrachtnemer van daartoe strekkende (individuele) overeenkomsten van opdracht;
dat Opdrachtnemer bereid en in staat is deze zorg in natura te verlenen;
dat Partijen met deze Raamovereenkomst de voorwaarden willen aangeven waaronder zij met elkander wensen te contracteren;
dat partijen uitdrukkelijk noch beogen om een arbeidsovereenkomst aan te gaan in de zin van artikel 7:610 e.v. BW noch een fictieve dienstbetrekking tot stand wensen te laten komen en uitsluitend met elkaar wensen te contracteren op basis van een overeenkomst van opdracht in de zin van artikel 7:400 e.v. BW;
dat elke individuele opdracht uit hoofde van de Raamovereenkomst door Opdrachtgever aan Opdrachtnemer verleend als hiervoor bedoeld, schriftelijk zal worden vastgelegd in een daartoe strekkende schriftelijke overeenkomst van opdracht waarvan het model aan deze overeenkomst is gehecht en daarvan een onlosmakelijk onderdeel vormt;
dat Opdrachtgever en Cliënt eveneens een overeenkomst van opdracht aangaan ter regeling van de daadwerkelijke verlening van de zorg in natura;
(…)
dat Opdrachtgever altijd eindverantwoordelijk zal zijn voor de verleende zorg in natura aan Cliënten vanuit haar rol als contractspartij bij door Opdrachtgever te sluiten overeenkomsten met derden, zoals zorgkantoren en/of zorgverzekeraars en/of Gemeenten en haar rol als WTZi-toegelaten thuiszorgorganisatie alsmede op basis van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz);
dat Opdrachtnemer in praktische zin zelfstandig de feitelijke zorg in natura verleent aan de Cliënt en een eigen verantwoordelijkheid heeft op basis van de Wkkgz en vanuit die rol zelf altijd verantwoordelijk is voor- en aanspreekbaar zal zijn op zijn of haar professionele handelen in de praktijk;
dat de Opdrachtgever aanwijzingen en/of richtlijnen kan geven aan Opdrachtnemer als
bedoeld in artikel 7:402 8W;
- -
-
dat het Opdrachtnemer uitdrukkelijk vrijstaat om ook voor derden werkzaam te zijn;
- -
-
(…)
Komen overeen als volgt:
Artikel 1: Begrippen
(…)
Zorg in natura: de door Opdrachtnemer ten behoeve van de Cliënt(en) te verrichten
diensten welke kunnen bestaan uit persoonlijke verzorging, huishoudelijke verzorging, verpleging, gespecialiseerde verpleging, ondersteunende begeleiding en activerende begeleiding, zijnde alle extramurale vormen van zorg in natura die niet door de Cliënt(en) worden vergoed (waaronder Persoons Gebonden Budget);
Artikel 2: Onderwerp van de overeenkomst
Opdrachtgever kan onder de Overeenkomst een aanbod van opdracht doen aan Opdrachtnemer, welke door Opdrachtnemer kan worden aanvaard, om Zorg in natura te verlenen aan Cliënten van Opdrachtgever. Opdrachtnemer is niet verplicht een aanbod van opdracht te aanvaarden en kan deze dientengevolge weigeren.
Met inachtneming van de zorgplicht als omschreven in artikel 7:401 8W en de richtlijnen zoals onder meer bepaald in artikel 4.1 van de Overeenkomst verleent Opdrachtnemer de Zorg in natura zelfstandig en is Opdrachtnemer vrij te bepalen op welke wijze de Zorg in natura wordt verleend. Het staat Opdrachtgever vrij ter zake van de Zorg in natura aanwijzingen te geven als bedoeld in artikel 7:402 BW.
(…)
Artikel 8: Aansprakelijkheid
Opdrachtnemer staat in voor de door hem/haar verleende Zorg in natura. Opdrachtgever is niet aansprakelijk voor schade die Opdrachtnemer lijdt tijdens het verlenen van de Zorg in natura als gevolg van gedragingen of nalaten van de Cliënt of een derde jegens Opdrachtnemer. Opdrachtnemer vrijwaart Opdrachtgever voor aansprakelijkheidsstelling voor schade die de Cliënt of een derde lijdt als gevolg van gedragingen of nalaten van Opdrachtnemer of van door Opdrachtnemer ingeschakelde derden.
Opdrachtnemer draagt zorg voor een passende aansprakelijkheidsverzekering
(bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering) en beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor de door haar verleende en nog te verlenen Zorg in natura met een minimale dekking van € 1.000.000,- per gebeurtenis en zorgt ervoor, dat ter zake van deze aansprakelijkheidsverzekering(en) afdoende dekking gewaarborgd zal blijven door de premies tijdig te betalen.
(…)”
6. Naast de Raamovereenkomst sluit [bedrijfsnaam 1] per individuele zorgvrager een overeenkomst van opdracht met de zorgverlener. Een kopie van een dergelijke overeenkomst behoort tot de stukken van het geding. [bedrijfsnaam 1] heeft eiseres gemachtigd om de overeenkomsten met de zorgverleners namens haar te ondertekenen.
7. De zorgvragers sluiten zorgovereenkomsten met de zorgverleners. Een kopie van een dergelijke zorgovereenkomst behoort tot de stukken van het geding. In deze overeenkomst wordt, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:
“In aanmerking nemende dat
- zorgvrager een zorginzetovereenkomst heeft gesloten met [bedrijfsnaam 4] BV, gevestigd te [vestigingsplaats 2] hierna te noemen ‘[bedrijfsnaam 1]’ en [bedrijfsnaam 5] (…), gevestigd te (…), hierna te noemen ‘steunpunt’, beiden gezamenlijk hierna ook te noemen ‘het bureau’
- zorgvrager de beschikking heeft over een geldige indicatie voor zorg in natura, verder genoemd ‘indicatie’.
- zorgvrager en het bureau in overleg de zorgbehoefte hebben vastgelegd in het zorgleefplan, welke is gebaseerd op de geldige indicatie en is opgenomen in het zorgdossier