Rechtbank Haarlem, 21-09-2010, BN7894, AWB 09/6258

Zaaknummer: AWB 09/6258

Uitspraakdatum: 21 september 2010

Uitspraak in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst/P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Bij beschikking van 25 november 2008 als bedoeld in artikel 6.33, tweede lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (wettekst 2008, hierna: de Wet IB 2001) heeft verweerder het verzoek van eiseres om te worden aangemerkt als een instelling als bedoeld in het eerste lid, aanhef en onderdeel b, van dat artikel (hierna: anbi), afgewezen.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 18 november 2009 de beschikking gehandhaafd.

1.3. Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld. Eiseres heeft de gronden ingediend bij brief van 20 januari 2010, ingekomen bij de rechtbank op 21 januari 2010.

1.4. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 2 september 2010. Eiseres is daar vertegenwoordigd door haar bestuursleden B en C, bijgestaan door de gemachtigde. Namens verweerder zijn verschenen D, E en F.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.3. De huidige huisjes dateren uit 1892 en worden bewoond door 14 bewoonsters en één opzichteres. Het hofje wordt bestuurd door een college van regenten en regentessen. De huidige minimum leeftijdgrens voor toelating van de bewoonsters is in afwijking van de statuten in de loop van de tijd opgeschoven naar de AOW-gerechtigde leeftijd. Er worden ook andere dan uitsluitend doopsgezinde vrouwen toegelaten als bewoonster. De voorwaarde dat het moet gaan om vrouwen die over weinig of geen middelen beschikken, is gehandhaafd.

2.4. De bewoonsters betalen geen huur, maar een bijdrage die onder meer wordt gebruikt ter dekking van de kosten van energie, water en gemeentelijke heffingen. In 2008 hebben de bewoonsters in totaal € 26.240 bijgedragen. De opbrengsten van eiseres bestaan naast de bijdrage van de bewoonsters uit subsidies, erfstellingen en donaties. De kosten die eiseres in 2008 in totaal heeft gemaakt bedragen € 113.636, waarvan € 77.025 aan groot onderhoud en € 36.611 aan andere kosten, waaronder klein onderhoud, energie en belastingen. Het resultaat over 2008 bedroeg negatief € 187.426 (2007: negatief € 16.367)

2.5. In het hofje wordt geen specifieke zorg aangeboden. Er is wel een alarmsysteem en de opzichteres heeft een toezichthoudende taak.

2.6. Het hofje is niet vrij toegankelijk, maar is wel op aanvraag te bezoeken en opengesteld op de “Open Monumentendagen”.

3. Geschil

3.1. In geschil is of eiseres, zoals zij stelt, kan worden aangemerkt als anbi. In dit kader is in het bijzonder in geschil in hoeverre eiseres haar activiteiten verricht in het algemeen belang. Verweerder heeft de standpunten van eiseres gemotiveerd bestreden en is van mening dat eiseres niet als anbi kan worden aangemerkt.

3.2. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en wijziging van de beschikking in die zin dat eiseres met ingang van 1 januari 2008 wordt aangemerkt als anbi. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. Beoordeling van het geschil

4.1. Ingevolge artikel 6.33, eerste lid, aanhef en onder b, van de Wet IB 2001 wordt, voor zover hier van belang, onder “instellingen” verstaan door de inspecteur als zodanig aangemerkte kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke of het algemeen nut beogende instellingen.

4.2. Ingevolge artikel 41a, eerste lid, aanhef en onder b, van de Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 2001 (wettekst 2008, hierna: de Uitvoeringsregeling) wordt, voor zover hier van belang, een algemeen nut beogende instelling door de inspecteur aangemerkt als een instelling als bedoeld in artikel 6.33, eerste lid, aanhef en onder b, van de Wet IB 2001, indien en zolang uit de regelgeving van de instelling en de feitelijke werkzaamheid blijkt dat de instelling het algemeen belang dient.

4.3. Volgens vaste jurisprudentie inzake de tot 1 januari 2010 geldende regelgeving is een instelling dienstbaar aan het algemeen belang indien de werkzaamheden van die instelling rechtstreeks erop zijn gericht voor ten minste 50% enig algemeen belang te dienen (vergelijk Hoge Raad 13 juli 1994, nr. 29 936, LJN ZC5717, en Hoge Raad 12 mei 2006, nr. 40 684, LJN AT8202).

4.4. Eiseres heeft zich op het standpunt gesteld dat zij zowel statutair als feitelijk voorziet in de woonbehoefte van dames met weinig of geen middelen en zij daarmee voor ten minste 50% het algemeen belang dient. Verweerder heeft in dat verband gesteld dat eiseres met het verhuren van de woningen primair het particuliere belang van de bewoonsters behartigt.

4.5. Tussen partijen is niet in geschil dat de bewoonsters geen huur betalen, maar voornamelijk een bijdrage zijn verschuldigd in de kosten van gas, water, elektriciteit en telefoon en dat aldus van een commerciële exploitatie van onroerend goed geen sprake is. Dat is een gevolg van de van oudsher bestaande ideële doelstelling van eiseres om tegen geringe kosten een woongemeenschap te verschaffen aan vrouwen die beschikken over weinig of geen middelen. Dat betekent dat eiseres voor de instandhouding van het hofje grotendeels afhankelijk is van het oorspronkelijk ingebrachte vermogen, de rendementen daaruit en van subsidies, erfstellingen en donaties. Vast staat dan ook dat eiseres het hofje structureel verliesgevend exploiteert en zij zonder donaties en dergelijke op haar vermogen inteert. Met het op zodanige basis ter beschikking stellen van woonruimte aan minvermogenden uit de samenleving, heeft eiseres een charitatieve doelstelling waarmee eiseres in beginsel in overwegende mate het algemeen belang dient zodat zij als algemeen nut beogende instelling in de zin van artikel 6.33 Wet IB 2001 zou kunnen worden aangemerkt. Dat mede het particuliere belang van de bewoonsters wordt gediend kan daar onder de gegeven omstandigheden niet aan afdoen, omdat geen sprake is van een situatie waarin de bewoonsters de stichting voor hun eigen belang hebben opgericht dan wel de stichting in wezen zelf besturen of daar overwegende invloed in hebben om daar eigen belangen mee te dienen.

4.9. Eiseres heeft voorts nog gewezen op een brief van 28 mei 1984 van de inspecteur der registratie en successie waaruit blijkt dat zij is gerangschikt onder de rechtspersonen, als bedoeld in artikel 24, I, alinea 4, van de Successiewet 1956 welke uitsluitend of nagenoeg uitsluitend een algemeen maatschappelijk belang beogen en dat zij daarmee als anbi is aangemerkt. Dat beroep op opgewekt vertrouwen, kan de rechtbank evenmin volgen. Met ingang van 1 januari 2008 is de wetgeving met betrekking tot algemeen nut beogende instellingen gewijzigd. De wetgever heeft beoogd dat sedertdien alle instellingen (opnieuw) worden getoetst aan de voorwaarden die aan toekenning van de anbi-status zijn verbonden, met voorbij gaan aan in het verleden - voor 1 januari 2008 - genomen beslissingen omtrent rangschikking als anbi voor belastingheffing.

4.10. Het vorenoverwogene leidt tot het oordeel dat verweerder eiseres terecht niet heeft aangemerkt als anbi in de zin van artikel 6.33, eerste lid, aanhef en onder b, van de Wet IB 2001. Het beroep dient ongegrond te worden verklaard.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is vastgesteld door mr. T.A. de Hek , voorzitter, mr. R.H.M. Bruin en mr. C.M. van Wechem, rechters, in tegenwoordigheid van mr. H.H. Ruis, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 21 september 2010.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.