Rechtbank Haarlem, 01-07-2011, BR2764, 10/937

Zaaknummer: AWB 10/937

Uitspraakdatum: 1 juli 2011

Uitspraak in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst te P, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

Verweerder heeft aan eiseres voor het jaar 2005 een aanslag vennootschapsbelasting (hierna: vpb) opgelegd, berekend naar een belastbaar bedrag van € 745.620. Bij afzonderlijke beschikking is een bedrag van € 45.785 aan heffingsrente in rekening gebracht.

Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 12 februari 2010 de aanslag en de beschikking heffingsrente gehandhaafd.

Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld. Verweerder heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

Eiseres heeft, na daartoe door de rechtbank in de gelegenheid te zijn gesteld, schriftelijk gerepliceerd, waarna verweerder schriftelijk heeft gedupliceerd.

Eiseres heeft vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan verweerder.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 3 februari 2011. Namens eiseres is mr. W.H. Grant verschenen. Namens verweerder zijn mr. E en F verschenen.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Aandeelhouders en bestuurders van eiseres in het jaar 2005 zijn de heren A en B. Eiseres was 100% aandeelhouder en enig bestuurder van Y BV (hierna: Y BV). Deze beide vennootschappen maakten samen met X-Y BV in 2005 deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting totdat deze in de loop van 2005 ten aanzien van Y BV werd verbroken.

2.2. Tot 2003 werd in de fiscale eenheid een autobedrijf geëxploiteerd. De onderneming was gevestigd in een pand te A en betrof een garagebedrijf met showroom, ondergrond en verdere aanhorigheden. De onroerende zaak was eigendom van Y BV.

2.3. Op 1 augustus 2003 is het autobedrijf middels een zogenoemde activa/passiva transactie overgedragen aan Q BV (hierna: Q). Het bedrijfspand te A werd vervolgens verhuurd aan Q.

2.4. Op 1 augustus 2005 heeft Y BV het onroerend goed te A voor een prijs – na aftrek van kosten – van € 1.370.887 verkocht en geleverd aan de gemeente M. De fiscale boekwaarde van dit pand bedroeg € 390.543. De fiscale boekwinst die met de verkoop werd behaald bedraagt € 980.344.

2.5. Na ontvangst van de koopsom is een bedrag van € 800.000 door Y BV uitgeleend aan eiseres waarna dit bedrag – onder aftrek van 25% dividendbelasting – door eiseres als dividend ter beschikking is gesteld aan haar aandeelhouders.

2.6.1. Rond september-oktober 2005 heeft Y BV het voornemen opgevat om te investeren in twee onroerende zaken te N en O (hierna te noemen: de Panden). De Panden waren in eigendom bij W BV. Bestuurder van W BV is de heer C. De koopsom voor beide panden gezamenlijk werd vastgesteld op € 1.270.000, waarvan € 1.020.000 kan worden toegerekend aan het pand te N en € 250.000 aan het pand te O.

2.6.3. Op 12 januari 2005 zijn de Panden per waardepeildatum 1 december 2004 getaxeerd op een onderhandse verkoopwaarde in verhuurde staat van respectievelijk € 835.000 (N) en € 250.000 (O).

2.6.4. Op 25 november 2005 om 16.40 uur is de koopovereenkomst betreffende de Panden door partijen ondertekend. Vervolgens zijn op dezelfde dag om 17.07 uur de aandelen Y BV verkocht en overgedragen aan W BV voor een prijs van € 745.149. Bij de verkoop van de aandelen is rekening gehouden met een latente vpb-claim van € 153.905. Op dezelfde datum Daarna is op die dag om 17.13 uur de leveringsakte betreffende de Panden bij de notaris gepasseerd . Tevens is door W BV de rekening-courantschuld ad € 899.054 van eiseres aan Y BV overgenomen. Per saldo diende eiseres nog een bedrag van € 153.905 (€ 899.054 – € 745.149) te betalen aan W BV.

2.6.5. De koopsom voor de Panden is Y BV schuldig gebleven aan W BV. Op de Panden bleven ter zake van schulden van W BV hypotheken rusten tot een gezamenlijk bedrag dat veel hoger was dan de waarde van de Panden.

2.6.6. Ter afdekking van claims uit hoofde van de artikelen 40 en 57 van de Invorderingswet 1990 heeft Y BV vervolgens op dezelfde datum om 17.20 uur ten behoeve van eiseres een hypotheek van € 153.905 op de Panden gevestigd.

2.7. Eiseres heeft op 4 mei 2007 voor het jaar 2005 aangifte vpb gedaan naar een belastbare winst van € 105.200 en een belastbaar bedrag van nihil. Voorts is het volgende in de aangifte opgenomen:

3. Geschil

4.1. Artikel 15e, lid 1, van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (hierna: Wet Vpb) luidt met ingang van 1 maart 2005:

4.3.1. Blijkens de correspondentie van 26 oktober 2005, waarin W BV enerzijds aan de gemachtigde van Y BV, naar aanleiding van het aanbod tot overname van Y BV, bericht hoe zij de herinvesteringsverplichting van Y BV wil aanwenden en anderzijds aan de notaris bericht dat zij de aandelen in Y BV kan overnemen, onder toezending van de eigendomsbewijzen van de Panden, is aannemelijk dat tussen eiseres en W BV min of meer gelijktijdig zowel overeenstemming bestond over de voorgenomen verkoop van de aandelen Y BV als over de voorgenomen aankoop van de Panden door Y BV.

4.3.2. Naar het oordeel van de rechtbank kan uit het hebben van dit gezamenlijk voornemen echter niet worden afgeleid dat daarmee ook het belang, dat wil zeggen de gerechtigdheid tot dan wel de zeggenschap over het vermogen van Y BV, voorafgaand aan de werkelijke levering van de aandelen aan W BV, in belangrijke mate was gewijzigd. Immers, eiseres was tot aan het tijdstip van levering van de aandelen enig bestuurder van Y BV en heeft zich pas in de leveringsakte van de aandelen obligatoir verbonden tot verkoop van de aandelen. De koopsom werd voorts eerst door de levering van de aandelen verschuldigd. De omstandigheid dat W BV door de samenval van de hoedanigheden van koper van de aandelen en verkoper van de Panden mogelijk eenzijdig de koopsom voor de Panden kon beïnvloeden maakt dit oordeel niet anders, omdat W BV eerst na de levering van de aandelen daaraan uitvoering kon geven.

4.3.3. Ingevolge het bepaalde in artikel 3.54 Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB) wordt een herinvesteringsreserve gevormd ‘tot vermindering van de in aanmerking te nemen aanschaffings- of voortbrengingskosten’ van bedrijfsmiddelen die worden aangeschaft of voortgebracht. Hoewel de koopovereenkomst met betrekking tot de Panden is gesloten voordat de aandelen in Y BV zijn geleverd, heeft levering van die Panden pas plaats gevonden ná de levering van de aandelen. Blijkens de verkoopovereenkomst en de leveringsovereenkomst bleef het gekochte tussen het tijdstip van verkoop en het tijdstip van levering voor risico van verkoper. De rechtbank stelt vast dat ter zake van de aanschaf van de Panden eerst ná de levering van de aandelen Y BV aanschaffingskosten zijn gemaakt in de vorm van betaling van de koopsom en acht aannemelijk dat deze volgorde door partijen bewust is gekozen omdat op de Panden een hoge derdenhypotheek is blijven rusten voor schulden van W BV en Y BV derhalve na de eigendomsverwerving van de Panden het risico liep voor deze schulden van W BV te worden uitgewonnen.

4.3.4. Gezien deze gang van zaken is het uiteindelijke belang in Y BV in belangrijke mate gewijzigd voordat de Panden zijn aangeschaft in de zin van artikel 3.54 Wet IB. Dit leidt tot de conclusie dat door het bepaalde in voornoemd artikel 15e, lid 1, onderdeel a, de herinvesteringsreserve aan de winst dient te worden toegevoegd op het moment direct voorafgaande aan de wijziging van het uiteindelijke belang. De rechtbank stelt vast dat de ontvoeging van Y BV uit de fiscale eenheid na dat moment is gelegen, zodat de vrijgevallen herinvesteringsreserve behoort tot de winst van eiseres als moedermaatschappij van de fiscale eenheid en volgt daarmee, zij het op andere gronden, de subsidiaire stelling van verweerder. De eerste stelling van verweerder behoeft daarom geen nadere bespreking

4.4. Het beroep tegen de beschikking heffingsrente is niet afzonderlijk onderbouwd. Omdat de beroepsgronden tegen de belastingaanslag geen doel treffen, zal het beroep tegen de beschikking heffingsrente eveneens ongegrond worden verklaard.

4.5. De slotsom luidt dat het beroep ongegrond is.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is door mr. J.H. Hoekstra, voorzitter, mr. M. Koole en mr. A.A. Fase, rechters, in tegenwoordigheid van mr. P.T. van Arnhem, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 1 juli 2011.

Afschrift verzonden aan partijen op:

De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.