Rechtbank Overijssel, 18-02-2021, ECLI:NL:RBOVE:2021:752, AK_ 20 _ 658

Op grond van artikel 6:20, derde lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb) heeft het beroep tegen het niet tijdig nemen van een besluit mede betrekking op het alsnog genomen besluit, tenzij dit geheel aan het beroep tegemoet komt. Nu de uitspraak op bezwaar van 28 april 2020 niet volledig aan eisers grieven tegemoet komt, zal de rechtbank het beroepschrift van eiser ook gericht achten tegen deze uitspraak op bezwaar.

Gelet op het feit dat verweerder met de uitspraak van 28 april 2020 alsnog op het bezwaar van eiser heeft beslist, heeft hij geen belang meer bij een beoordeling van het beroep, voor zover dit is gericht tegen het niet tijdig doen van een uitspraak op dat bezwaar. Het beroep hiertegen wordt dan ook niet-ontvankelijk verklaard.

Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat hij ten onrechte niet op zijn bezwaar is gehoord. Hij heeft in zijn bezwaarschrift een aanbod gedaan om zijn bezwaar mondeling toe te lichten en te verduidelijken.

In artikel 25, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de Awr) is bepaald dat, in afwijking van artikel 7:2 van de Awb, de belanghebbende op zijn verzoek wordt gehoord. Op grond van artikel 231, eerste lid, van de Gemeentewet geldt de Awr ook bij de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen.

De rechtbank stelt vast dat eiser in zijn aanvullende bezwaarschrift van 25 november 2019 aan verweerder heeft laten weten dat hij “gaarne bereid is e.e.a. persoonlijk toe te lichten”. De rechtbank is van oordeel dat eisers bereidheid om zijn bezwaren toe te lichten niet gelijk is te stellen met een verzoek om op zijn bezwaar te worden gehoord. Dat eiser van voormeld wetsartikel niet op de hoogte was, maakt het vorenstaande niet anders. Van een schending van de hoorplicht is dan ook geen sprake.

Eiser heeft zich gemotiveerd op het standpunt gesteld dat het gelijkheidsbeginsel is geschonden. Waar voor het ter beschikking hebben van een restafvalcontainer door een inwoner betaald moet worden, geldt dit niet voor andere inzamelmiddelen zoals een zorgcontainer of een ondergrondse restafvalcontainer. Aldus betaalt een kleine groep inwoners wel voor een inzamelmiddel en de overige inwoners niet.

Een beroep op het gelijkheidsbeginsel kan slagen als sprake is van een ongelijke behandeling van gelijke gevallen, voortkomend uit een door de heffingsambtenaar gevoerd begunstigend beleid of uit een oogmerk van begunstiging, dan wel indien de zogenoemde meerderheidsregel is geschonden.

Verweerder heeft aangevoerd dat de gemeente Hengelo in het kader van het “omgekeerd inzamelen” ervoor heeft gekozen om het gebruik van de restafvalcontainer te ontmoedigen en om die reden aan de inwoners die ervoor kiezen toch een restafvalcontainer ter beschikking te hebben, daarvoor het door de gemeenteraad vastgestelde tarief in rekening te brengen. Dan is het aan de inwoners van de gemeente om daarin een keuze te maken. De inwoner die wel de beschikking wil hebben over een restafvalcontainer betaalt het daarvoor vastgestelde tarief, de inwoner die ervoor kiest om gebruik te maken van de ondergrondse restafvalcontainer en geen restafvalcontainer ter beschikking wil hebben, betaalt dit tarief niet. Van strijd met het gelijkheidsbeginsel is dan ook geen sprake.

Anders dan eiser heeft aangevoerd, is niet gebleken dat met een tarief van € 18,- voor het ter beschikking hebben van een restafvalcontainer sprake is van een onredelijke en willekeurige belastingheffing. Hetzelfde heeft naar het oordeel van de rechtbank te gelden voor de verhoging van de tarieven voor de lediging van de restafvalcontainers en de verhoging van het vaste tarief voor de afvalstoffenheffing voor 2019.

Dat de inwoners die het zich financieel konden permitteren de restafvalcontainer hebben gehouden en dat het ter beschikking hebben van een dergelijke container in feite inkomensafhankelijk is geworden, heeft eiser weliswaar gesteld maar niet nader onderbouwd. De rechtbank zal dit betoog dan ook onbesproken laten.

Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat het tarief voor het ledigen van de containers gebaseerd moet worden op het gewicht van de container, omdat de gemeente voor het verwerken van restafval per kilo betaalt. Er is sprake van rechtsongelijkheid, omdat voor volume betaald moet worden, terwijl zowel voor de 240 liter container als de container van 140 liter het maximaal aan te bieden gewicht 70 kilo bedraagt.

De rechtbank overweegt ook in dit kader dat de gemeente op grond van artikel 219, tweede lid, van de Gemeentewet, behoudens het verbod op het hanteren van draagkracht als verdelingsmaatstaf, zelf invulling kan geven aan de in de belastingverordeningen op te nemen heffingsmaatstaven voor de gemeentelijke belastingen en rechten. Het staat de gemeente in beginsel vrij die heffingsmaatstaven op te nemen die zich het beste verstaan met het gemeentelijk beleid en de praktijk van de belastingheffing. Van een onredelijke en willekeurige belastingheffing is niet gebleken. Naar het oordeel van de rechtbank is ook van schending van het gelijkheidsbeginsel geen sprake.

Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat bewoners in hoogbouw meer betalen voor het aanbieden van hun GFT-afval dan bewoners in laagbouw. Ook hier is volgens eiser sprake van rechtsongelijkheid en een onredelijke en willekeurige belastingheffing.

Eiser heeft in dit verband verder aangevoerd dat de gemeente wettelijk verplicht is het GFT-afval afzonderlijk in te zamelen, maar dat zij dat, met uitzondering van de voedselfiets, niet doet bij hoogbouw. Hoogbouwbewoners moeten het GFT-afval in strijd met de wet bij het restafval doen en daarvoor het hoge restafvaltarief betalen. Die bewoners worden daarvoor niet gecompenseerd.

De rechtbank stelt vast dat tussen partijen niet in geschil is dat de gemeente de bij het perceel van eiser ontstane afvalstoffen heeft ingezameld en dat de gemeente in zoverre aan haar inzamelingsplicht heeft voldaan. De door eiser gestelde omstandigheid dat de gemeente bij hoogbouw het GFT-afval niet apart inzamelt, kan de rechtmatigheid van eisers aanslag dan ook niet raken.

Eiser heeft aangevoerd dat de ledigingsfrequentie is gewijzigd van 1 x per 2 weken naar 1 x per 8 weken. De dienstverlening is daardoor verminderd. Volgens informatie van de gemeente moeten vanuit hygiënisch oogpunt de containers elke week geleegd worden.

De rechtbank volstaat ten aanzien van dit standpunt met de opmerking dat de ledigingsfrequentie de rechtmatigheid van eisers aanslag niet kan raken. Daar komt bij dat het ledigen van een afvalcontainer een feitelijke handeling van de gemeente is, waarover de bestuursrechter geen oordeel kan vellen.

Eiser heeft zich met betrekking tot de post “BTW-compensatiefonds” op het standpunt gesteld dat onduidelijk is hoe het totaalbedrag van het BTW-compensatiefonds is berekend.

Met dit standpunt heeft eiser onvoldoende gemotiveerd gesteld waarom aan deze post in de raming redelijke twijfel bestaat of sprake is van een last ter zake. De rechtbank wijst er daarbij op dat niet ten aanzien van elke post volledig inzicht hoeft te bestaan, aldus in gelijke zin de Hoge Raad in (onder andere) zijn arresten van 24 april 2009 (ECLI:NL:HR:2009:BI1968) en 4 april 2014 (ECLI:NL:HR:2014:777).

Eiser heeft het percentage van 40 bestreden en heeft gesteld dat het bedrag van € 717.590,- aannemelijk gemaakt moet worden aan de hand van de specifieke situatie in de gemeente Hengelo.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser met dit standpunt onvoldoende gemotiveerd gesteld waarom aan deze post in de raming redelijke twijfel bestaat of sprake is van een last ter zake.

Over de post “Borne” aan de batenzijde van de raming heeft verweerder aangevoerd dat de gemeenten Hengelo en Borne het afvalbrengpunt aan de Wegtersweg te Hengelo delen. De gemeente Borne betaalt daarvoor een jaarlijkse vergoeding van € 100.000,- aan de gemeente Hengelo. Deze vergoeding is volgens verweerder terecht als een bate in de raming opgenomen. Zonder deze samenwerking zou de gemeente Hengelo de vaste lasten van het afvalbrengpunt in volle omvang hebben te dragen en te ramen, zodat de vergoeding van de gemeente Borne in dit kader volledig kan worden toegerekend aan de variabele lasten die het gebruik van het afvalbrengpunt door de inwoners van de gemeente Borne met zich brengt. Deelname van de gemeente Borne aan het afvalbrengpunt betekent dan ook een lastenverlichting voor de inwoners van de gemeente Hengelo. Borne betaalt een overeengekomen vast bedrag en daarnaast een variabel bedrag door het verbruikte stortquotum voor de inwoners van Borne. Als een inwoner meer afval stort, dan wordt dit individueel met de betreffende inwoner afgerekend. Door verschillend beleid in beide gemeenten werkt een verdeelsleutel op basis van inwoners niet.

Eiser heeft in dit verband aangevoerd dat de gemeente Hengelo bijna vier maal zoveel inwoners heeft als de gemeente Borne en dat de bijdrage van de gemeente Borne bijna het dubbele zou moeten bedragen. Het mag niet zo zijn dat inwoners van de gemeente Hengelo meebetalen aan het gebruik van het afvalbrengpunt door de inwoners van de gemeente Borne. De baten en lasten moeten beter in kaart worden gebracht, zodat per gemeente kan worden doorbelast.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser ook met dit standpunt onvoldoende gemotiveerd gesteld waarom aan deze post in de raming moet worden getwijfeld.

Eiser heeft over de baten in het algemeen aangevoerd dat hij inzicht wenst in de kosten en baten per inzamelmiddel.

Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat hij vanwege de opmerkingen in de uitspraak op bezwaar van 28 april 2020 onder het kopje “Algemene notie” de gemachtigde van verweerder eigenlijk zou willen wraken. Hij meent dat deze opmerkingen niet in een uitspraak op bezwaar thuis horen en meent dat het vertrouwensbeginsel ernstig is geschaad.

De rechtbank overweegt wat dit betreft dat voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel nodig is dat aan het bestuursorgaan toe te rekenen concrete, ondubbelzinnige toezeggingen zijn gedaan door een daartoe bevoegd persoon, waaraan rechtens te honoreren verwachtingen kunnen worden ontleend. Nu daarvan niet is gebleken, kan eisers beroep op het vertrouwensbeginsel niet slagen.

Ten slotte heeft eiser betoogd dat met het in de procedure steeds maar weer wijzigen van de baten/lasten-ramingen mogelijk sprake is van valsheid in geschrifte. Hij heeft de rechtbank verzocht om hierover een uitspraak te doen.

De rechtbank volstaat wat dit betreft met de opmerking dat in deze procedure de rechtmatigheid van eisers aanslag afvalstoffenheffing ter beoordeling voor ligt en dat de rechtbank zich daartoe ook dient te beperken.