Rechtbank Rotterdam, 05-07-2021, ECLI:NL:RBROT:2021:6380, ROT 20/2778

Op grond van artikel 6:20, derde lid, van de Awb heeft het beroep tegen het niet tijdig nemen van een besluit mede betrekking op het alsnog genomen besluit, tenzij dit geheel aan het beroep tegemoet komt.

4. Eiseres voert primair aan dat de Verordening jegens haar onverbindend is, omdat de Tarieventabel die hoort bij de Verordening leidt tot een onredelijke en willekeurige heffing. Zij voert daartoe aan dat verweerder aan legesplichtigen die gebruik (kunnen) maken van de applicatie Blitts een korting van 50 % geeft op de te betalen leges, terwijl legesplichtigen die geen gebruik (kunnen) maken van de applicatie het volledig legesbedrag moeten betalen.

Op grond van artikel 2 van de Verordening worden onder de naam ‘leges omgevingsvergunning’ rechten geheven voor het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten, genoemd in deze verordening en de daarbij behorende tarieventabel.

Op grond van artikel 4, eerste lid, van de Verordening, worden – voor zover van belang – de leges omgevingsvergunning geheven naar de heffingsmaatstaven en tarieven, opgenomen in de bij deze verordening behorende en daarvan deel uitmakende tarieventabel.

Artikel 1.5 van de Tarieventabel luidt:

Indien een aanvraag tot het verkrijgen van een omgevingsvergunning betrekking heeft op een project waarvoor de aanvraag wordt ingediend met gebruikmaking van de applicatie Blitts, wordt het overeenkomstig het bepaalde in artikel 1.1 tot en met 1.3 berekende bedrag aan leges verlaagd met een bedrag ter hoogte van 50% van de verschuldigde bouwleges.

De rechtbank stelt voorop dat de gemeentelijke wetgever een grote vrijheid heeft bij het opstellen van belastingverordeningen. Volgens vaste rechtspraak, bijvoorbeeld het arrest van de Hoge Raad van 30 juni 2017, ECLI:NL:HR:2017:1174, kunnen gemeenten, behoudens het verbod op het hanteren van draagkracht als verdelingsmaatstaf en de in de wet gegeven nadere regels, zelf invulling geven aan de in de belastingverordeningen op te nemen heffingsmaatstaven. Het staat hen in beginsel vrij die heffingsmaatstaven op te nemen die zich het best verstaan met het gemeentelijke beleid en de praktijk van de belastingheffing.

De gemeentelijke wetgever mag voor de heffing het tarief afhankelijk maken van de bouwkosten, maar ook een andere wijze van bepaling van het tarief is toegestaan.

Een verordening is pas onverbindend indien de gekozen tariefstelling in strijd is met de wet of enig algemeen rechtsbeginsel, met name het gelijkheidsbeginsel.

Deze uitleg bij de keuze van de gemeentelijke wetgever om voor vergunningen aangevraagd via Blitts een korting van 50 % op de leges te geven, kan de rechtbank volgen en is niet van een redelijke grond ontbloot. De gemeentelijke wetgever heeft deze keuze dan ook kunnen maken. In weerwil van wat eiseres aanvoert, leidt deze keuze niet tot onredelijke en willekeurige belastingheffing.

Daarbij geldt verder dat geen strijd is met het gelijkheidsbeginsel (als beginsel van behoorlijke wetgeving), omdat alle gevallen die gebruik kunnen maken van de applicatie Blitts hetzelfde worden behandeld. Alle aanvragen via Blitts krijgen immers een korting van 50 %, die zonder onderscheid van toepassing is op al die aanvragen. De omstandigheid dat dit niet geldt voor aanvragen die niet via Blitts zijn gedaan of kunnen worden gedaan, levert geen ongelijke behandeling van gelijke gevallen op (vergelijk Hoge Raad, 4 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:780, einde van r.o. 3.5.1).

5. In geschil is verder de hoogte van de aanslag. Volgens eiseres moet deze gebaseerd worden op een bedrag van € 7.950.000,- aan bouwkosten. Ter onderbouwing hiervan verwijst eiseres naar de overgelegde aannemingsovereenkomst van 19 september 2019 voor de bouw van [naam logistiek distributiecentrum] (het bedrijfsgebouw met kantoor waarvoor de vergunning is aangevraagd). In artikel 3 van deze overeenkomst is de aanneemsom bepaald op € 7.950.000,-. Bij deze aannemingsovereenkomst zit een overzicht van de kosten met de stelposten die samen leiden tot deze aanneemsom.

Volgens verweerder moet de aanslag worden gebaseerd op een bedrag van € 8.329.804,- aan bouwkosten, zoals is weergegeven onder 3.2.

Artikel 1 van de tarieventabel luidt als volgt:

Maatstaf van heffing:

Maatstaf van heffing zijn de totale bouwkosten van de zaak waarop de aanvraag om een vergunning betrekking heeft.

In de toelichting op de Verordening staat, voor zover van belang, het volgende:

“(…) Artikelsgewijs

Artikel 1.1 Tarieventabel

Bij een aanvraag om omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit wordt de hoogte van de verschuldigde leges bepaald aan de hand van de in artikel 1.1.1 vastgelegde objectieve prijsbepalingsmethodiek. Daarbij gaat het altijd om de prijs die van toepassing is op de bedrijfsmatige realisatie van het aangevraagde bouwplan. Dit betekent dat het niet relevant is of de werkzaamheden door een aannemer of in eigen beheer worden uitgevoerd, dat niet relevant is of sprake is van een tijdelijke of een permanente bouwactiviteit, dat niet relevant is of gebruik wordt gemaakt van nieuwe of van tweedehands materialen en dat alle als bouwactiviteit te duiden objecten onder deze regeling vallen. (…).”

Verweerder hanteert bij de beoordeling de Richtlijn berekening bouwkosten als grondslag voor de bouwleges (hierna: Richtlijn). Daarin staat onder meer:

“Binnen de Gemeente Rotterdam wordt een richtlijn gehanteerd voor het bepalen van de Bouwkosten die de maatstaf zijn voor de heffing van bouwleges. De bouwkosten zoals opgenomen in Verordening leges omgevingsvergunning worden omschreven in de NEN 2699 (investerings- en exploitatiekosten van onroerende zaken bedoeld voor de informatieoverdracht van kosten en kwaliteitgegevens).

De bouwkosten kunnen op diverse manieren worden begroot, de begroting dienen te voldoen aan de hierboven genoemde normen. De begroting opgesteld conform de STABU-codering (gebaseerd op de STABU bestekssystematiek) voldoet hieraan. Een andere benaming voor deze begrotingsmethodiek is een zgn. MAMO-begroting (Materiaal, Arbeid, Materieel, Onderaanneming) en bestaat uit gedetailleerde / onderbouwde begrotingsregels. Met deze begroting kan men de inschrijfbegroting van de aannemer controleren op regelniveau. De voor leges opgegeven bouwkosten worden inhoudelijk gecontroleerd op prijsniveau en compleetheid. De hieronder opgenomen lijst is indicatief opgesteld en dient als leidraad voor de controle van de opgegeven bouwkosten. De indeling van de lijst komt overeen met de reguliere opbouw van een aannemersbegroting. Aan het begin van elke regel zijn de bijbehorende hoofdstukken conform de STABU-codering opgenomen. (…)”

Daaronder volgt een opsomming van diverse bouwkosten, onderverdeeld in directe bouwkosten en indirecte bouwkosten. Tot slot wordt een omschrijving gegeven van niet tot de bouwkosten behorende kosten.

Uit het hiervoor weergegeven regelgevend kader volgt dat voor de hoogte van de leges bepalend is de prijs die aan een derde in het economisch verkeer zou moeten worden betaald voor het tot stand brengen van het bouwwerk waarvoor de omgevingsvergunning is aangevraagd, althans voor zover de werkzaamheden zijn omschreven in de NEN 2699-norm (en dus in de Richtlijn).

Dat verweerder leges mag heffen over bouwkosten die zijn gebaseerd op normbedragen (en niet op de echte bouwkosten) volgt onder meer uit de uitspraak van de Hoge Raad van 10 mei 2019. ECLI:NL:HR:2019:689.

Ter zitting heeft verweerder nader toegelicht dat bij de berekening uit is gegaan van de door eiseres overgelegde aannemingsovereenkomst, maar daarop moet volgens verweerder een drietal correcties worden toegepast om de overeengekomen aanneemsom marktconform te maken. In de berekening staat daarover het volgende:

“- de dakisolatie lijkt niet afgeprijsd in de begroting;

Eiseres bestrijdt dat de dakisolatie niet is meegenomen in de begroting en wijst erop dat op pagina 20 en 21 van de kostenonderbouwing een uitgebreide opgave staat van de kosten van dakbedekkingen en ramen.

De rechtbank is van oordeel dat verweerder hiertegenover ter zitting onvoldoende inzichtelijk heeft gemaakt waar nu uit blijkt dat de kosten van dakisolatie niet zijn meegenomen, terwijl eiseres een uitgebreide en gedetailleerde kostenonderbouwing heeft overgelegd.

Daarnaast is in de berekening van verweerder als opslag voor de berekening van de indirecte kosten een percentage van (in totaal) 4 % genomen. Dit is lager dan waarvan in de aannemingsovereenkomst is uitgegaan. Daarin is namelijk voor Algemene kosten (AK) een percentage van 5,5 % aangehouden en voor Winst en Risico (W&R) een percentage van

1,5 %. In totaal dus 7 %, hoger dan waar verweerder in zijn berekening vanuit gaat. Dan valt niet in te zien waarom de in de aannemingsovereenkomst aangehouden opslagen te laag en niet marktconform zouden zijn. Dat 1,5 % voor W&R niet marktconform is, zoals ter zitting door verweerder betoogd, heeft verweerder met een enkele verwijzing naar een percentage van 5 à 6 % dat het Economisch instituut voor de bouw hiervoor zou aanhouden, onvoldoende onderbouwd.

Tot slot is evenmin duidelijk geworden waar de door verweerder bedoelde korting uit is af te leiden. In de aannemingsovereenkomst staat nergens vermeld dat er een korting wordt gegeven en ook in de kostenonderbouwing is hierover niets terug te vinden. Dat er desondanks toch sprake van is, zoals verweerder stelt, volgt de rechtbank niet.

De slotsom is dan dat verweerder met de door hem overgelegde berekening niet aannemelijk maakt dat de in aanmerking te nemen bouwkosten € 8.329.804,- zijn, omdat hij onvoldoende heeft onderbouwd hoe vanuit de aannemingsovereenkomst van eiseres uit wordt gekomen op dit bedrag.