Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 10-02-2015, ECLI:NL:RBZWB:2015:991, AWB - 14 _ 4

Belanghebbende heeft betoogd dat, kort gezegd, thans geen plaats meer is voor conversie aangezien meer dan vijf jaar is verstreken na het arrest BNB 2010/85, terwijl de Hoge Raad in dat arrest heeft geoordeeld dat een termijn van 3 jaar geldt voor het vaststellen van een art. 15-beschikking.

Dit betoog faalt. In het arrest BNB 2010/85 ligt – mede gelet op (de motivering van) de verwerping door de Hoge Raad van het in die procedure door belanghebbende gedane beroep op verjaring (zie rechtsoverweging 3.6 in het arrest) – besloten dat de desbetreffende aanslag van meet af aan de werking van een art. 15-beschikking had, en dat daarvoor niet een afzonderlijke rechtshandeling of beschikking nodig is. Anders gezegd, een conversie werkt van rechtswege (vgl. ook HR 22 november 2002, ECLI:NL:HR:2002:AE8185, NJ 2003/34). Voor de vraag of de onderhavige, als ‘aanslag’ opgelegde maar de werking van een art. 15-beschikking toekomende, beschikkingen tijdig zijn genomen is, gelet op rechtsoverweging 3.6 van het arrest BNB 2010/85, beslissend of zij met inachtneming van de termijn van 3 jaar na afloop van het kalenderjaar zijn genomen. Aangezien de inspecteur onbestreden heeft gesteld dat zowel de aanslag 2003 als de aanslag 2004 op 8 juni 2006 zijn opgelegd (dus vóór ommekomst van de driejaarstermijn op 31 december 2006 respectievelijk 31 december 2007), zijn de beschikkingen tijdig genomen.

Verder heeft belanghebbende aangevoerd dat naar analogie van de voortvarendheidseis voor navorderingsaanslagen, de inspecteur voortvarend had moeten optreden, dat wil zeggen dat de inspecteur de aanslagen na het arrest BNB 2010/85 snel en op eigen initiatief had moeten converteren in beschikkingen. Nu de inspecteur dat heeft nagelaten is er geen plaats meer voor conversie, aldus belanghebbende.

Ook dit betoog faalt, aangezien het ervan uitgaat dat een rechtshandeling nodig is voor conversie, hetgeen onjuist is (zie 2.12.1).

Belanghebbende voert voorts aan dat de vorderingen van de inspecteur zijn verjaard, aangezien de vijfjarige verjaringstermijn verliep op 16 januari 2011.

Het is de rechtbank niet duidelijk op welke vijfjarige verjaringstermijn belanghebbende precies doelt. Hoe dan ook, voor de onderhavige bestreden primaire beschikkingen geldt als ‘verjaringstermijn’ de in 2.12.1 bedoelde driejaarstermijn, waaraan is voldaan (zie 2.12.1). Ook indien de strekking van het betoog van belanghebbende (mede) is dat sprake is van verjaring omdat de uitspraken op bezwaar te laat zijn gedaan, faalt het betoog. De omstandigheid dat de termijn voor het doen van de uitspraken op bewaar (ver) is overschreden, is geen grond voor toewijzing van het bezwaar of om de uitspraken op bezwaar te vernietigen. Zo belanghebbendes betoog zou zien op verjaring van het recht tot het nemen van (dwang)invorderingsmaatregelen met betrekking tot de aanslagen, kan het in deze procedure niet aan bod komen, aangezien het hier gaat om de vaststelling van de materiële betalingsverplichting.

Belanghebbende betoogt dat het onjuist is om te veronderstellen dat de Belastingdienst ooit de intentie heeft gehad om “de andere rechtshandeling te verrichten”. Belanghebbende verwijst in dat kader naar het standpunt dat werd ingenomen in de procedure met betrekking tot de aanslag 2002 en naar de verdedigingsstrategie van de inspecteur in de onderhavige zaken.

Belanghebbende heeft (kennelijk) het oog op de in artikel 3:42 BW gestelde voorwaarden voor conversie in het civiele recht. Nog los ervan dat de fiscaalrechtelijke conversie niet rechtstreeks op artikel 3:42 BW is gebaseerd, miskent belanghebbende evenwel dat het er niet om gaat dat de intentie voor het verrichten van de andere rechtshandeling komt vast te staan. De maatstaf is of de strekking van een nietige rechtshandeling (vgl. hier: de aanslag) in een zodanige mate beantwoordt aan die van een andere, als geldig aan te merken rechtshandeling (vgl. hier: de art. 15-beschikking), dat aangenomen moet worden dat die andere rechtshandeling zou zijn verricht, indien van de eerstgenoemde wegens haar ongeldigheid was afgezien. Verder verdient opmerking dat het weliswaar in strijd met art. 3:42 BW zou zijn indien een nietige rechtshandeling wordt omgezet in een rechtshandeling die de desbetreffende partij niet zou hebben verricht als zij zich van de nietigheid van de rechtshandeling bewust zou zijn geweest (vgl. HR 22 november 2002, ECLI:NL:HR:2002:AE8185, NJ 2003/34), maar niet aannemelijk is geworden dat dit laatste zich hier voordoet. De enkele omstandigheden dat de inspecteur in de procedure over 2002 heeft verdedigd dat een aanslag mocht worden opgelegd en dat de inspecteur dit zelfs nog bij de onderhavige uitspraken op bezwaar heeft verdedigd, is daarvoor onvoldoende grond. Hieruit kan immers niet worden afgeleid dat indien de inspecteur zich wél ervan bewust zou zijn geweest dat geen aanslag mocht worden opgelegd, de inspecteur geen art. 15-beschikking zou hebben genomen.

Tot slot voert belanghebbende met verwijzing naar parlementaire geschiedenis aan dat een art. 15-beschikking is bedoeld voor de verrekening van een achteraf te hoog gebleken negatieve voorlopige aanslag voor het geval daarna geen aanslag wordt opgelegd. Belanghebbende stelt de vraag of de wetgever aldus niet bedoeld heeft dat alleen beschikkingen kunnen worden opgelegd als er nog geen aanslagen zijn opgelegd.

Ook dit betoog kan belanghebbende niet baten. Hier is geen sprake van een art. 15-beschikkingen die zijn genomen nadat aanslagen zijn opgelegd, maar is sprake van aanslagen die – van rechtswege – geconverteerd zijn in art. 15-beschikkingen.